De Witte Weg-het Zwarte Schaap
Tienduizend palen
De V.V.V.-leden van Den Hoorn kwamen in
vergadering bijeen
Vijftig jaar woningwet
Bij paal 19 is een
Tuimelaar aangespoeld
in Sinterklaasnacht aangespoeld op Amelandi
VERGADERING VAN DE RAAD
op Dinsdag 16 December 1952, des na
middags 2,30 uur ten gemeentehuize.
Texel, 9 December 1952.
De Burgemeester van Texel,
C. DE KONING.
1. Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelin
gen.
3. Vaststelling van een nieuwe instruc
tie voor de Gemeente-Ontvanger.
4. Vaststelling van de Interimregeling
ziektekosten gemeentepersoneel 1952.
5. Voorstel aan Gedeputeerde Staten
tot wijziging van de salariëring van de
ambtenaar van de burgerlijke stand.
6. Benoeming van bestuursleden van
de Sociale Dienst, wegens periodieke af
treding per 1 Januari 1953.
Aanbevolen worden voor:
mevr. A. M. M. Verberne-Ran: 1. mw.
A. M. M. Verberne-Ran; 2. mw. Th. v.
Sambeek-Schrama
voor de heer C. A. Kaczor: 1. de heer
C. A. Kaczor; 2. de heer Alb. Backer Tz.
7. Stemming over de electrificatie van
de Prins Hendrikpolder.
8. Aangaan van een geldlening van
f 150,000 en uitlenen van deze gelden aan
de N.V. Texelse Electriciteitsmaatschap-
pij, ten behoeve van de electrificatie
van de Prins Hendrikpolder.
9. Stemming over de aankoop van en
kele stukjes grond door de N.V. T.E.M.
voor de bouw van transformatoren ten
behoeve van uit te voeren electrificatie-
werkzaamheden.
10. Aankoop van grond te 'Den Burg
van de heer Jn. Rab, aldaar.
11. Aankoop van grond (blote eigen
dom) te Den Burg van 't Alg. Weeshuis.
12. Beoordeling van de aanvrage van
het bestuur van de Vereniging voor
Christelijk Volksonderwijs te Den Burg
om op grond van artikel 72 der Lager-
onderwijswet 1920 gelden beschikbaar te
stellen voor de aankoop van schoolmeu-
belen.
13. Beoordeling van de aanvrage van
het bestuur van de R.K. Sint Jozefschool
te Den Burg om op grond van artikel 72
der Lageronderwijswet 1920 gelden be
schikbaar te stellen voor de meubilering
en stoffering van een schoollokaal.
14. Instelling van het Prof. Dr Kee-
som Studiefonds.
15. Benoeming van bestuursleden van
het Prof. Dr Keesom Studiefonds. Aan
bevolen worden:
1. mevr. G. Vrijdag-Keijser;
2. de heer S. Keijser Jaczn.;
1. de heer H. Leber;
2. de heer W. H. Bakker;
1. de heer S. v.d. Vis;
2. de heer Joh. Daalder,
1. de heer D. Dapper,
2. de heer A. A. Westdorp.
16. Vaststelling van de gemeentebe
groting voor de dienst 1953.
17. Vaststelling van de le en 2e sup-
pletoire begroting voor de dienst 1953.
18. Goedkeuring van de begroting van
de Sociale Dienst voor het jaar 1953.
19. Goedkeuring van de begroting van
het Algemeen Weeshuis voor 't jaar '53.
20. Bepaling van het maximaal toe
laatbare crediet voor 1953 op grond van
de met de N.V. Bank voor Nederlandse
Gemeenten te 's-Gravenhage aangegane
rekening-courant-overeenkomst.
21. Aangaan van een rekening-cou
rant-overeenkomst met het kantoor Den
Burg van de Rotterdamsche Bank N.V.,
voor het jaar 1953.
22. Machtiging tot het aangaan van
kasgeldleningen ten behoeve van de
dienst 1953.
23. Vaststelling van de 11e suppletoi-
re begroting voor de dienst 1952.
24. Beschikbaarstelling van het bedrag
per leerling voor het lager onderwijs in
gevolge artikel 55 bis der Lageronder
wijswet 1920.
GESLAAGD
Mej. C. Wijngaarden, Warmoesstraat,
deed een dezer dagen met gunstig ge
volg examen voor coupeuse. Zij werd
opgeleid door de Ned. School voor Cou
peurs en Coupeuses ,,De Kleder Indus
trie" Arnhem.
TEUNTJE VAN HEINTJE heeft het
ontdekt: hij liep in de Sinterklaasnacht
langs het strand van Ameland en vond
een paal een mijnstut en toen nog
een. En nog een. Zover hij in 't af en toe
flitsende maanlicht kon kijken zag hij
palen en palen. Hij rende naar de hulp
strandvonder De Jong in Buren en ver
telde hijgend dat er minstens tiendui
zend palen op het strand lagen; tussen
paal 17 en paal 24. Hij had gelijk. Er
lag meer mijnhout dan alle jutters tus
sen Buren en Nes in een dag in een
paar uur, bij vloed konden jutten.
Toen het licht was geworden wist ie
dereen dat op Ameland. Boerenwagens
met roodgeverfde wielen schokkerden
door het duin. Op fietsen en met karren
kwamen de eilanders naar dat afgele
gen stuk strand. Wij hebben er zelfs een
jeep zien razen.
Er had in die „Sunderklaas''-nacht een
beste Noordwester over Ameland ge
staan. En de zee gaf terug wat zij had
genomen: de deklast van een schip. En
terwijl iedereen sjorde en sleurde aan
een stuk hout prachtig van kwaliteit
kwamen de herinneringen los: de
schipbreuk van het smokkelschip ..Ce
res", dat na de vorige oorlog aan de
grond liep geladen met „steenkool",
maar er zat meer in. Vaten boter, balen
rubbers, etcetera. De ramp met de Si
mon Bolivar", die kisten met blikken to
maten op het strand bracht; en kratten
cognac.
Vroeger beter.
We hebben nog even met oude Jochem
Donker zitten praten; de jutter van vroe
ger, die alle veiihalen kent. „Het was
toen beter" vond hij „toen waren
de schepen nog van hout, en er zaten ko
peren bouten in; tegenwoordig is het
niks meer gedaan. Toch wordt er nog
altijd gejut. Tijdens of na de storm dwa-
NUTSSPAARBANK
In November werd ingelegd f 35812,96
(f 25,263,52) en terugbetaald f 4,056,36
(f989,95). Er werd dus f31,756,60 meer
ingelegd dan terugbetaald. Vorig jaar
f24,273,57.
Er werden 8 (11) nieuwe boekjes uit
gegeven en 3 boekjes ingetrokken. In om
loop zijn thans 242 boekjes.
Het aantal posten van inleg bedroeg 53
(30) en dat van terugbetaling 42 (17).
FILMVOORSTELLING VOOR IIET
KIND
Vanmiddag zullen twee filmvoorstel
lingen worden gegeven in het kader van
de kinderpostzegel-actie; de eerste voor
stelling begint om 2 uur, de tweede om
half vier. Voor deze laatste zijn nog eni
ge kaarten verkrijgbaar aan de zaal (De
Oranjeboom). Vertoond wordt de film
„Die Anderen" alsmede een film van de
Nederlandse Spoorwegen en van de K.L.
M. De avondvoorstelling gaat niet door.
INSTELLING PROF. DR KEESOM
STUDIEFONDS
B en W stellen de Raad, die Dinsdag
middag 16 Dec. a.s. bijeen komt, voor
een Prof. Dr. Keesom-studiefonds in het
leven te roepen. De bedoeling hiervan is
om de studie te betalen van begaafde
Texelse jongelui, wier ouders het volgen
van een opleiding door hun kind(-eren)
niet kunnen bekostigen. Voorgesteld
wordt voor 1952 dit fonds gemeentelijk
te subsidiëren met een bedrag van f 2000
en een gelijk bedrag voor 1953.
WIE WINT DE WISSELBEKER
Vorig jaar heeft de Texelse Courant
een Ouwe Sunderklaas-wisselbeker uit
geloofd voor de groep, welke het hoog
ste aantal punten verwierf; vorig jaar
ging de beker naar Den Hoorn. Wie zal
hem Vnjdagavond winnen? De door de
jury's der diverse dorpen bekroonde eer
ste prijswinnaar in de rubriek groepen
zal daarna en zo spoedig mogelijk door
een jury van de Texelaar worden beoor
deeld. De route dezer jury is als volgt:
Den Hoorn, Oudeschild, Oosterend, De
Cocksdorp, De Koog, Den Burg.
In de krant van Woensdag 17 Dec. zal
de uitslag bekend worden gemaakt.
FILMS OVER AMERIKA
VOOR HET NUT
Volgende week Donderdag 18 De
cember dus zullen met medewerking
van het Amerikaanse gezantschap voor
de leden van „Het Nut" in Hotel Texel
films over Amerika worden vertoond.
Op Donderdag 22 Januari treedt Dr
Paul Juliën, de beroemde Afrika-onder-
zoeker, voor „Het Nut" op en begin
Maart zal de laatste Nutsavond aan In
donesische danskunst zijn gewijd, welke
avond mogelijk is door de culturele uit
wisseling Nederland-Indonesië.
Z.D.II.-Nieuws
Zondag was het le vrij voor de compe
titie. Na de goede wedstrijd tegen SVC
hebben we al 3 vrije Zondagen achter de
rug en zonder training is dat niet be
vorderlijk. En zo waren we er in geslaagd
Zondag een vriendschappelijke wedstrijd
te spelen tegen een Marine elftal van
de Neptunus, Dit is een fijne wedstrijd
geworden, zeer sportief. Voor de rust wa
ren wij sterker en slaagden er in een 2-0
voorsprong te nemen. Na de rust kwa
men de Neptunusmannen even opzetten,
maar de achterhoede was er goed in.
Beide elftallen wogen goed tegen elkaar
op. De spanning steeg toen de Marine er
2-1 van maakte, maar onze jongens trok
ken sterk ten aanval en het iVas DiCk
die met een prachtig doelpunt 3-1 scoor
de vlakvoor het eind werd het 3-2. Een
zeer goede en prettige wedstrijd.
Zondag thuis tegen het sterke Dirks-
horn, dat vorige jaar in de 2e klas
speelde. Aanvang 2,30 uur.
Jongens, zorgt er voor dat je Zondag
fit bent, al hebben we dan geen trai
ningsavond, ga 's avonds een paar rond
jes hard lopen en ga Zaterdagavond op
tijd naar bed, want het valt niet mee na
Ouwe Sunderklaas!
len zij langs het strand hun sporen
zijn daar altijd te vinden.
„Voor eigen rekening".
Die nacht lag er over zeven kilome
ter strand een woud van geschilde
boomstammen. De burgemeester zei dat
zoiets eens in de 20 jaar voorkomt.
De politie heeft gepost langs de kostba
re strook. De jutters reden de palen naar
het pakhuis waar alle aangespoelde goe
deren dienen te worden opgeslagen. In
de verte ging een zwarte stip heen en
weer tussen de waterlijn en het duin.
Een paard en wagen. „Die werkt voor
eigen rekening", zei iemand. „Daar moet
een stokkie voor worden gestoken, da's
verdacht", zei de hulpstrandvonder: „ze
magge gin wagens in de dunen rije". De
politie bleef kalm. „We zullen daar
straks wel eens gaan kijken ze kun
nen er toch niet mee uit de weg".
„Laat ze nu maar".
De branding donderde als een voor
bij razende sneltrein. Strandpluvieren
trippelden heen èn weer. Wij liepen
naar de stip in de verte. De voerman
was kennelijk gewaarschuwd. Wij wer
den aan de praat gehouden. „U kunt
hem nog wel inhalen", zei de jutter la
coniek en wees ons een pad.
Wij liepen vast in een gebied met
plassen en volgegroeide vlakten En wij
zagen dat daar meer jutters zwoegden.
Met bromfietsen zelfsmet een sleep
er od en er aan en er achter. Er lagen
palen achter de duinen. Er werd hard
gewerkt.
Toen kwam er iemand waarschuwen:
„de kerels met de zwarte jassen zijn er".
Niemand stoorde zich er aan. En de po
litie zei: „laat ze nu maar, wij kunnen
het nu niet overzien we weten toch
wel waar dat spul blijft"!
Ameland heeft een goede Sinterklaas
gehad.
Een halve eeuw voor verbetering
van de volkshuisvesting
Zulke woninkjes worden tegenwoor
dig gelukkig niet meer gebouwd wèl
worden er tegenwoordig nog van der
gelijke gevalletjes bewoond.
Onze tijd ziet rianter huizen verrijzenl
Het komt niet zo vaak voor dat op
grootscheepse wijze het jubileum van
een wet wordt gevierd. Er moet dus wel
een bijzondere reden zijn om het feit, dat
50 jaar geleden de Woningwet van kracht
werd, te herdenken met de uitgave van
een gedenkboek, met een herdenkings
vergadering, waarop prominente spre
kers het woord voerden en met een in
teressante tentoonstelling „Vijftig jaar
wonen", die in het nieuwe Haagse stad
huis door de Minister van Wederopbouw
en Volkshuisvesting werd geopend en tot
31 October a.s. te bezichtigen blijft. Die
bijzondere reden is er inderdaad: de
Woningwet is een van de belangrijkste
sociale wetten die ons land kent. Door
de Woningwet werd het mogelijk ge
maakt, verbetering te brengen in de
mensonterende wijze, waarop in de vori
ge eeuw een groot deel van het Neder
landse volk was „gehuisvest" en werden
waarborgen geschapen voor de verdere
ontwikkeling van de volkshuisvesting
op een redelijk, menswaardig peil.
Minder dan veestallen
Mensen van deze tijd kunnen zich
moeilijk inleven, in de afschuwelijke
toestanden op woninggebied in de vorige
eeuw, al zijn op verschillende plaatsen
in ons land nog wel sporen uit die tijd
zichtbaar. Een zesde deel van het Ne
derlandse volk woonde in het begin van
de 20e eeuw in onderkomens, die met
een mooi woord „eenkamerswoningen"
werden genoemd, maar die in werkelijk
heid krotten waren. 307,700 van die
krotten telde ons land in het jaar 1900.
Dat zulke „woningen" door gezinnen
met enkele kinderen werden bewoond,
was in die tijd gewoon. Men sprak van
„overbevolkte huizen", wanneer in zul
ke eenkamerswoningen vijf of meer per
sonen moesten leven. Hoe het er in zul
ke krotten uitzag, laat zich moeilijk be
schrijven. Rapporten uit de vorige eeuw
zeggen, dat de „holen van de mensen
vaak nog veel minder waren dan de
stallen van het vee".
Woningwet bracht verbetering.
Deze misstanden schreeuwden om ver
betering. Er werden door particuliere
instellingen pogingen in het werk ge
steld om de nood, die in de honderddui
zenden krotten werd geleden, te lenigen.
Maar tot verbetering op grote schaal kon
het pas komen toen op 1 Augustus 1902
de Woningwet van kracht werd. Door
het inwerking treden van deze wet werd
de verbetering van de volkshuisvesting
een aangelegenheid van 't Rijk. Dat wil
zeggen, het Rijk nam maatregelen en
ging de verantwoordelijkheid dragen,
maar bij de verbetering van de ellendige
toestanden werd aan de gemeenten een
belangrijke taak opgedragen. De ge
meenten werden nl. verplicht een bouw
verordening in het leven te roepen,
waarin de eisen voor de inrichting en de
degelijkheid en noodzakelijke voorzie
ningen als waterleiding etc. van wonin
gen werden vastgelegd. Er werden bepa
lingen gemaakt betreffende het onbe
woonbaar verklaren, het sluiten en het
afbreken van slechte woningen. Het
werd de gemeenten bovendien mogelijk
gemaakt langs een korte weg tot ont
eigening over te gaan. Dat alles bete
kende in de praktijk, dat de strijd tegen
de „kanker van de krotwoning" zo
als deze misstand wordt genoemd met
kracht werd ingezet. En niet zonder re
sultaten. Van de ruim 300,000 krotwo
ningen die in het begin van deze eeuw
in Nederland voorkwamen, waren er in
1919 nog 237,000 over en in 1930 nog
139,000.
Sprekende resultaten.
Terwijl in 1909 nog een zesde deel van
de bevolking in krotten woonde, ivas dit
percentage in 1930 gedaald tot 4,4 pet.
Ook het aantal woningen met 2 of 3 ka
mers verminderde snel. Het aantal wo
ningen met 4 of meer kamers daarente
gen nam toe.
Uit die enkele cijfers blijkt reeds dui
delijk, dat er dank zij de Woningwet
zeer veel kon worden bereikt, vooral
en dat is niet in cijfers uit te drukken
voor het levensgeluk van het arbei
dende deel van ons volk.
In nog veel andere opzichten is de
Woningwet een zegen gebleken Door
deze wet. werd het nl. mogelijk gemaakt
van het Rijk voorschotten te ontvangen
in de bouw- en exploitatiekosten van
nieuwe woningen. Daardoor konden de
woningbouwverenigingen ontstaan, die
zoveel goed werk hebben verricht en
nog verrichten.
Aan de Woningwet is het te danken,
dat aandacht werd en wordt besteed,
niet alleen aan de verbetering van af
zonderlijke woningen, maar ook aan een
betere verdeling van de ruimte in woon
blokken en woonwijken.
Aan een gemeente met meer dan
10,000 inwoners werd het maken van
een uitbreidingsplan voorgeschreven,
d.w.z een plan waarin, rekening hou
dend met de belangen van alle betrok
kenen, de toekomstige ontwikkelmg van
een* gemeente wordt vastgelegd. Naast
De Woensdag in Loodsmanswelvaren
gehouden vergadering van afdeling Den
Hoorn der VW Texel, werd door slechts
23 leden bijgewoond, hetgeen moet wor
den toegeschreven aan het te vroeg an
nonceren. De voorzitter, de heer A.
Slegh, achtte het doelmatiger om de le
den een dag te voren nog even per con
vocatie op de vergadering te attenderen.
Spreker bracht dank aan de heer Dros,
die aftrad als bestuurslid en niet her
kiesbaar was, voor het vele werk, dat hij
in het belang van de afdeling Den Hoorn
had verricht. De heer Dros werd opge
volgd door de heer A. Lap, terwijl de
heer P. Drijver herkozen werd.
Na een hoogst interessante en duidelij
ke uiteenzetting door onze volijverige di
recteur, de heer G. W. Oskamp, over
het werk der vereniging in het alge
meen en het hoofdbestuur in het bijzon
der, werd door drs Schreur, sociograaf
van de Economisch-teohnologische Dienst
te Haarlem gesproken over het VW-
werk in groter verband. Vervolgens de
Rondvraag:
De heer C. Huisman vraagt hoe het
zit met de kampeergelden welke hij te
rug zou ontvangen. Hem werd aangera
den naar het hoofdbureau te Den Burg
te komen om de zaak te regelen.
In antwoord op een desbetreffende
vraag deelde de directeur mede, dat alle
Wachten worden behandeld. Er waren
reeds twee kampeergelegenJheden ge
royeerd. Dit werkt stimulerend op deze
bedrijven. De heer K. Boon klaagt over
het aan nuin rijden van onze fietspaden.
De Witte We? het zwarte schaap
De tongen komen eerst goed los toen
het onderwerp De Witte Weg werd be
handeld! De heer Jurr. Beumkes was er
over begonnen met de vraag: „Hoe staat
het nou toch met de verbetering van de
Witte Weg? Komt daar nog wat van?
Kunnen onze eigen mensen hier niet aan
meewerken?" De voorzitter merkt op,
dat er reeds door eigen mensen aan ge
werkt was, maar dat zakte al spoedig af
De heer Jurr. Beumkes vindt dat de he
ren pensionhouders daar aan moesten
meedoen. De heer W. le Noble zegt, dat
de marine alles stuk rijdt, als wij zelf
weer aan die weg gaan werken is de ge
meente de lachende derde en bemoeit
zij zich nergens mee. „Ik vind het beter
om er zélf niks meer aan te doen!" De
heer H. Smit zegt, dat hij de weg in
zijn eigen omgeving jaren achtereen
zelf heeft onderhouden. De voorzitter ge
looft, dat door het gemeentebestuur zeer
zeker aan de weg naar het Hoornder-
slag wordt gedacht. De heer A. Lap
meent, dat het bord, met het opschrift
„Levensgevaarlijk", geplaatst bij de
Witte Weg velen doet afzien van een
DE ZEE NEEMT, DE ZEE GEEFT
Oudesahild. Schipper J. Boom van de
TX 88 bracht Maandag een propeller van
een vliegtuig mee, die hij op het Texel-
stroom had opgevist. Een opkoper heeft
zich over het apparaat ontfermd.
ST NICOLAASFEEST TE OUDESCHILD
Het was Zaterdagmiddag een hele
drukte bij de boot vanwege de komst
van St. Nicolaas. Voorafgegaan door
Sint en Zwarte Piet ging een grote stoet
kinderen zingend naar het Eigen Ge
bouw, dat geheel bezet werd.
De Eerw. Heer Pastoor sprak St. Nico
laas toe. Hij vond het fijn dat de Sint
met zijn knecht naar Oudeschild had
willen komen en hij was er zeker van
dat Skil zoeter was geweest dan Leeu
warden.
Eerst zong de jeugd enige liedjes,
waarna een paar kinderen op het matje
moesten komen, maar het liep met een
sisser af.
De kinderen van de K.W. Kleuter
school deden vervolgens enige allerleuk
ste spelletjes, die zeer in de smaak vie
len. Hierna werd op chocolade en snoep
getracteerd.
Tenslotte vertoonde het hoofd der
school enige films, die er bij oud en
jong als koek ingingen.
Het was intussen al vrij laat gewor
den, zodat een enkele film achterwege
werd gelaten om de kinderen van de
Kleuterschool, die zo langzamerhand on
gedurig werden, niet langer op hun ca
deautjes te laten wachten.
Toen deze waren uitgereikt, keerde ie
der voldaan over het geslaagde feest
•huiswaarts.
deze gemeentelijke uitbreidingsplannen
bestaan streekplannen, terwijl er sinds
enkele jaren ook een Nationaal plan is,
dat een logische overkoepeling is van
allerlei streekplannen.
Ideaal nog niet bereikt.
De periode van verbetering van de
volkshuisvesting in ons land, die 50
jaar geleden werd ingeluid met de af
kondiging van de Woningwet, is nog
lang niet afgesloten. Zoals Z.E. ir H. B. J.
Witte, de nieuwe minister van Wederop
bouw en Volkshuisvesting bij de ope
ning van de tentoonstelling „Vijftig jaar
wonen" zeide, is het stuk sociale ge
schiedenis, waarmee bij het van kracht
worden van de wet een begin werd ge
maakt, nog niet voltooid. Er is nog zeer
veel werk te doen. De gevolgen van de
oorlog hebben de oplossing van het wo
ningprobleem nog extra moeilijk ge
maakt. Maar het zou kortzichtig en on
dankbaar zijn, niet te willen erkennen,
dat op het gebied van de volkshuisves
ting in de afgelopen halve eeuw ontzag
lijk veel goeds is gepresteerd door Rijks-
en gemeente-instanties.
Het is goed, al dit zegenrijke werk voor
een ogenblik aan de vergetelheid te ont
rukken. En dat is de bedoeling van de
herdenking van het gouden jubileum
der Woningwet.
(Nadruk verboden).
todht door de duinen. De heer S. Zijm
merkt op, dat het bord Bushalte, voor
zijn woning aangebracht, misleidend is,
omdat sommige diensten daar helemaal
niet komen. Hoe dikwijls heeft hij de
badgasten, die in vol vertrouwen op dat
bordje op de bus stonden te wachten, op
eenmaaUmet bepakt en bezakt door het
dorp zien hollen om de bus te pakken te
krijgen, wat doorgaans niet mocht luk
ken!
De heer J. J. v.d. Vlies, directeur der
N.V. TESO, mede ter vergaderig aanwe
zig zal trachten hierin verbetering te
brengen. De heer H. Kiljan vraagt of het
geen grote verbetering zou zijn als langs
de kale wegen en fietspaden struikgewas
werd geplant. De hele vergadering zou
zulks toejuichen, maar dit is een taak
voor het Staatsbosbeheer. De heer D.
Pool spreekt er zijn misnoegen over uit,
dat de handwijzer naar Loodsmansduin
iedere zomer opnieuw wordt afgerukt.
De heer G. Coevert zegt toe een oogje in
het zeil te zullen houden. De voorzitter
verzoekt de directeur van de N.V. T.E.
S.O. erop te willen toezien, dat de bus
sen niet voor hun tijd vertrekken, dat
geeft soms teleurstelling.
Hierna sluit de voorzitter deze geani
meerde vergadering.
Dit is de tweede Tuimelaar die dit jaar
op ons strand aanspoelde, de eerste
spoelde in September aan bij paal 14.
Het dier wordt blijkbaar steeds minder
zeldzaam op onze kust, sinds 1818 zijn er
ca. 190 strandingen aan de Nederlandse
kust bekend.
De bruinvis, ook behorende tot de
groep van walvisachtige zoogdieren,
vindt men echter veel meer en is dan
ook de algemeenste van deze groep die
ren.
Tuimelaars zijn bewoners van het
Westelijk en Oostelijk deel der gematig
de zóne van de Atlantische Oceaan op
het Noordelijk halfrond (tot 65 gr. N.Br.)
Hun voedsel bestaat uit vis (haring en,
makreel), kreeftachtige dieren en ook
wel inktvissen.
Op sommige plaatsen wordt er wel
jacht op deze dieren gemaakt. Een flin
ke Tuimelaar geeft soms 100 liter traan
van goede kwaliteit.
Een volwassen tuimelaar wordt 2,5
3,5 m„ zelden 5 m. lang en heeft eengeV
wicht van 150-200 kg.
Zij leven in troepjes en zijn polygaam
(d.w.z. e„en enkel mannetje bevrucht ver
schillende wijfjes) en trekken in het
voorjaar naar het noorden om in het
najaar weer naar het zuiden terug te
keren.
Evenals alle walvisaohtige zoogdieren
werpt de tuimelaar jongen.
Wordt een tuimelaar baby geborert,
dan zwemt het dadelijk na zijn eerste
ademhaling aan de oppervlakte waarbij'
de navelstreng afbreekt. Het is te zwak
om zich alleen aan de oppervlakte te
houden, zodat het moederdier, meestal
bijgestaan door meerdere wijfjes, helpt
de jonggeborene aan de oppervlakte te
houden, zodat het niet stikt. Daarna
volgt het diertje, dat direct zweniman
kan, instinctmatig de staart van zijn
moeder.
Gaat deze slapen dan komt een ander
wijfje om het jonge dier omhoog te
houden totdat de moeder weer wakker
wordt om haar taak weer op zich te ne
men.
Veel is er reeds bekend van deze in^
teressante groep van zeezoogdieren, die
tot de grootste der aarde behoren, doch
nog veel is onbekend. Het wordt daarom
zeer op prijs gesteld indien u zo'n dier
op het strand vindt, dat even door te
geven aan het Texels Museum, opdat
geen zeldzame soorten verloren gaan.
Handbalnicuws G.D.S.
Alle leden en adspirantleden (de groot
ste) worden hedenavond (Woensdag) om
8 uur verzocht om samen te komen bij
Van Heerwaarden, Molenstraat 28 voor
een laatste bespreking van „Ouwe Sun
derklaas. Alle kleren en benodigdhede
hiervoor meebrengen s.v.p. voor eventu
ele wijzigingen of aanvullingen. Komt
dus allemaal, het is zó gebeurd.
OUWE SUNDERKLAAS TE DE KOOG
Ook de Kogenaars zullen het Ouwe
Sunderklaasfeest weer op ouwerwetse
wijze gaan vieren! Er is genoeg gebeurd
(en met gebeurd!) om het aan rake voor
stellingen niet te laten ontbreken. Zij
zullen weer door het in winterslaap doe
zelende dorpje trekken en daarna hun
opwachting maken voor de jury. Ten
slotte zullen zij weer gaan meehossen in
De Toekomst, en onder de vrolijke tonen
van de band het uitjubelen, dat ouwe
sunderklaas nóóit verloren gaat!
PAARDENVERZEKERING D.E.L.
Men verzoekt ons de volgende rectifi
catie:
Vaststelling taxatievergoeding. Uit de
vergadering kwam nar voren dat de be
loning veel te laag was: deze lag nog op
voor-oorlogspeil. Door de heer v. Malde
gem werd voorgesteld dit op een nor
maal peil te brengen en wel voor half
jaarlijkse taxatie f 1,- per paard, tussen
tijdse taxatie f 2,50.
CORRESPONDENTIE
Geachte abonné,
Omdat wij graag weten, wélk tuintj
door het hondje van de krantenbezorge
met voeten is getreden, zouden wij te
behoeve van het onderzoek gaarne eve
vernemen, waar deze tuin ligt.
Hoogachtend,
Directie Texelse Courant.
