Cjroen 27warLrJexels in het harL, m Particuliere zeedijken zijn uit de tijd Texel bij stormvloed of springtij De heer Van Groningen sprak over de bedrijven van de „Eendracht" polder Het grote proefveld der chemische onkruidbestrijding Staatsbosbeheer verkocht weer flinke partij hout R.K. Ontwikkelingsclub Uitstekende P.T.T.-avond WOENSDAG 25 FEBRUARI 1953 TEXELSE 66a JAARGANG. No. 6711 COURANT Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bank: R'damse Bank, Coop. BoerenL Bank. Postgiro 652. -Abonn. pr. f 1,80 p. kwart. -|- 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm. Het Weekblad „Vrij Nederland" bracht het volgende arikel: Op 16 Februari stond in De Cocksdorp het water een voet lager dan gewoonlijk. Maar toch hebben we elkaar, hier op de uiterste punt van Texel, even bedenkelijk aangekeken. Want het springtij, waar voor een collectieve angst was ontstaan, vormde een opvallende anti-climax na de gebeurtenissen in de nacht van 31 Ja nuari op 1 Februari. Dat zou de gezind heid van menigeen ten opzichte van het Rampenfonds kunnen doen verflauwen. In plaats van de mening te doen postvat ten: nu de normale verhoudingen be ginnen terug te keren, gaan we dan maar eens goed aan de slag. Er zijn op tal van plaatsen noodvoorzieningen getrof fen, we krijgen gaandeweg een precies beeld van de totale schade. We kunnen dus beginnen. Al zal het, doch dit heel in 't voorbij gaan, ook uiterst nuttig zijn, wanneer de scholen jaarlijks een paar uur wijden aan het veel te weinig behandelde on derwerp: Wat is een springvloed? Dan raakit ons volk een nodeloze angst kwijt. Want over een nhrmaal springtij hoeft niemand zich zorgen te maken. Tenzij hij berger is van een gestrand schip en de hulp van hoog water niet begeert, omdat hij dan te vlug klaar is met zijn werk. Doch ook dit gebeurt maar ééns in de zoveel jaar! De vuurtoren van De Cocksdorp een optimist, die in de loop der jaren veel te dicht bij de lijn van de branding op de kust is gekomen, had heel de nacht ge ruststellend z'n brede stralen over het dorp gezwaaid. Dat mocht ook wel, want de top van Texel is er bijzonder gelukkig „doorgerold". En met deze top een be langrijk deel van het eiland. Dit moge ons tot dankbaarheid stemmen, het moet ons echter ook wakker schrikken. Want echt en eerlijk verdiend hebben wij in Nederland dit geluk niet. De Noordzee die Texel zo mooi op bouwde, dat de schoolmeester van het eiland bij uitnemendheid, Jac. P. Thijsse het ten geschenke kon aanbieden aan het Nederlandse volk is sedertdien rond Cocksdorp bezig haar eigen kind weer op te vreten. Zij slokte in wilde buien al bijna een km. duinrand weg, verzwolg een polder en bedreigt nu bij stormvloed tyranniek leven en welzijn van Texel en de Texelaars. Dat is overbekend menen we. Doch niet bekend is, dat niet alle dijken in deze uithoek op deze dreiging zijn berekend. En toch ligt voor de hand dat een dijk. die niet deugt, gevaarlijk is, omdat hij ten onrechte een gevoel van rust geeft. De vier km. lange dijk rond polder De Eendracht is tijdens de stormvloed be zweken. Op sommige punten is hij totaal weggevaagd. Men telde in totaal honderd zestig gaten. Deze dijk rond 266 bunder land was niet hoog genoeg en niet sterk genoeg Op tal van plekken dekte een kleilaag van 20-25 om. het dijklichaam van zand, terwijl het 50-60 cm. had moeten zijn. En dan was de samenstelling van de klei niet eens zo best. De pölder, goed 100 jaar geleden ver overd op het wad, is particulier bezit. De eigenaar kon een moderne zeewering rond zijn bezit niet bekostigen. Maar de ligging van „zijn" buitendijk maakte dat deze ten opzichte van andere, niet parti culiere polders toch „de" zeedijk werd. Men heeft nu de eerstvolgende binnen dijk, die na de doorbraak als zeedijk moet worden beschouwd, in allerijl op gehoogd door een bekisting aan te bren gen van 70 cm. hoogte. Deze dijk zal nu aanstonds verhoogd en verzwaard moeten worden om de aangrenzende polders te beschermen. De vier km. lange dijk rond polder De Eendracht maakt ontstellend duidelijk de uitspraak van de directeur-generaal van Rijkswaterstaat, dr A. Maris: „We zijn zeer, zeer kwetsbaar. We zijn veel kwetsbaarder, dan ik had gedacht". Natuurlijk wist Texel ook niet, dat het zo kwetsbaar was. Op 31 Jan. feestte Cocksdorp in Hotel De Hoop. Er waren natuurlijk maatregelen genomen in ver band met storm en te verwachten hoog water, doch het aangekondigde feest kon wel doorgaan. De familie Van Beukering die het gezelligheidscentrum juist had overgenomen, omdat de vorige eigenaar naar Canada emigreert, kwam een paar dagen eerder in functie, omdat het zo'n uitgezochte kans was met de dorpsbewo ners kennis te maken. Grondiger kennismaking kon men moeilijk organiseren, al was het feest feesteloos, omdat de dreiging van de zee iedereen benauwde. Alarmbericht na alarmbericht liep binnen en iedere kerel in de zaal liep van tijd tot tijd even naar de haven. De Amsterdammer Van Beu kering ook. Omstreeks kwart voor tien liep de polder onder. Op dat moment was iedereen in en buiten de zaal alleen nog maar Cocksdorper. Want het heeft, ook voor het dorp, maar een haartje ge scheeld. Toen de dijk brak, spoelde in de pol der een autobus met hulpkrachten, ver der weg op het eiland gerequireerd, in de sloot. Een man uit De Koog, glashard, zoals ze op dit eiland kunnen zijn, greep toen de zee hem van de weg, door een sloot heen, de wei ingolfde, de schrik draad, waarmede men het vee op zijn plaats houdt. Hij liet niet meer los, maar palmde zich langs de draad anderhalve km. voort, tot redders hem aan het ande re eind van de polder te hulp kwamen. Veldwachter H Tromp verspeelde tijde lijk zijn motorrijwiel, maar bereikte wa dend vaste grond. Een knaap van 16 jaar, die moedeloos zei: „Laat mij maar los, ik verdrink toch" kon toch gered worden. En toen de mensen in veiligheid wa ren, zijn zij met de overigen gaan vech ten voor het behoud van de polders op het eiland. Staande tot de nek in het wa ter, werkend met zakken en zeilen. De polders zijn behouden, omdat het tij niet zo hoog loopt hier als in Zeeland. Maar de kosten van dijkherstel zullen te hoog blijken voor de waterschappen en voor het eiland. Er is voor heel ons land een enorm vraagstuk aan de orde gekomen. „Hoe kwetsbaar zijn onze buiten- en binnen dijken"? En daarmede een tweede, in dit land van polders en waterschappen ui termate teer probleem: Welke instantie zal het recht hebben en de plicht om te zeggen: „Hier en daar zijn we kwets baar". Deze instantie zal oppertoezicht moeten hebben en bevoegdheid om te herstellen. Voor particuliere ondeugdelijke zeedij ken is na 31 Januari 1953 in ons land geen plaats meer. Ons land moet bijna onkwetsbaar worden in de strijd tegen de stormvloeden, want het gaat om men senlevens en om milliardcn. Misschien zullen zelfs de natuurbe schermers moeten aantreden. De vraag rijst of een dijk, die vanwege de vogel bescherming met mag worden beweid, voldoende grasmat krijgt voor geval van nood. Want een grasmat samenge- trapt door schapenpotenen kortgeschoren door schapentanden, is veel sterker, dan een niet beweide grasmat, die wemelt van muizen en muizengaten. „Als je daarover praat met meneer Strijbos, kijkt hij heel ernstig en praat hij heel ami caal", zei ons een oude Texelaar. „Maar je hoort er nooit meer van". Drie Texelaars van de oudste gene ratie tezamen dicht bij de 240 jaar kwamen hun standpunt even toelichten. De vogelbescherming moet niet over drijven", zeiden ze. „We zijn hier in de omgeving de zangvogels ongeveer kwijt, omdat de meeuwen de eieren en de jon gen roven. Zelfs het vroege broedsel van de eenden gaat er aan. Toch hebben juist die kleine vogels de bescherming nodig ook van de dijken. Zelfs als ze bij eb hun voedsel zoeken op de schorren. Dat mogen ze met uit het oog verliezen". Texelaars gebruiken weinig woorden. Maar je kunt ze om een boodschap stu ren en het is de moeite waard naar hen te luisteren Bovendien, ze houden van vogels en ze kennen die net zo goed als de polders van hun eiland. Er is in een paar weken tijds veel werk verzet op Texel. Een paar honderd man van het regiment Jan Willem Friso toonde een werklust en een onderne mingsgeest, die volgens deskundigen de eetlust evenaarde. Ze klommen met zwa re kruiwagens maar recht tegen de dijk op, ze smeten met hun energie, doch ze bereikten resultaten. Over grote afstand is de dijk tijdelijk hersteld. DU W-arbei ders hebben nu het werk van de militai ren overgenomen, kleinere ploegen wel iswaar, doch het herstel gaat voort. Geen toerist zal van de zomer waar schijnlijk iets merken van de dreiging, die in de nacht na de verjaardag van prinses Beatrix over hel eiland kwam. Wij zagen Texel in de uitbundige klaarte van een stralende Februarizon, terwijl meeuwen, plevieren, kluten en scholeksters rusteloos rondscharrelden op de Schorren aan de voet van een ver slagen zeewering. We zagen het tijdens sneeuwbuien, terwijl een aanwakkeren de noordooster de bergers van Doeksen door laag water in een drooggevallen ha ven hield, terwijl het werk op de Vlie- hors aan een Zweed van 5000 ton stillag en onder een loodgrijs wolkendek, dat 't eiland eenzaam maakt en stil. Texel is, en we zagen alle dorpen west, noord en oost van Den Burg, zo op het oog niet veranderd. Het betreurt zes doden, die uitrukten om te redden; het leed enorme schade aan enkele dijken. Maar het ontkwam op 't nippertje. „Zeeland en Zuid-Holland zijn er veel erger aan toe", zegt Jaap van der Kooy, oud-schipper van de reddingboot, bijna 79 en drager van „het ridder". „Nee, verleden jaar heb ik geen toeristen ge varen. Wel eens alleen een zware tocht gehad met de vlet, zodat het dorp naar de dijk liep, omdat ze dachten dat ik ver mist was. Dit jaar varen we misschien toch maar weer. De vlet ligt er immers. Weet u, dat je naar Vide kunt lopen, al is het niet tijdens één eb? Zo weinig water staat er, maar je moet nogal een eind om lopen zo nu en dan". Zo weinig water! Behalve bij storm vloed. Dan kalven de dijken met brok ken af en breken de dijken, die veel kwetsbaarder zijn dan Nederland dacht. Dat is de les van de stormvloed voor een land, dat leeft op en vecht met de zee. H. van de Weg. HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL 25 Febr. 7,36 en 8.06. 26 Febr. 8,25 en 8,54. 27 Febr. 9,03 en 9,30. Op de Algemene Vergadering van de Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting heeft de heer C. van Groningen, hoofd assistent van de vereniging ook aan dacht besteed aan de overstroming van de polder De Eendracht. Wij ontlenen daaraan het volgende: Wanneer ik een enkel woord wijd aan de ramp van 1 Februari, dan wil ik spe ciaal wijzen op de bedrijven van de he ren Rutten en Van Strien. Hoewel deze bedrijven zuiver geographisch bekeken wat aan de omtrek van ons- arbeidster rein liggen geldt dat zeker met voor de belangstelling, die wij aan deze bedrij ven de laatste jaren hebben geschon ken. Wij hebben de bedrijven van de heren Rutten en Van Strien met buiten gewone belangstelling gadegeslagen en er is waarschijnlijk geen bedrijf op Texel, dat o.g. de laatste jaren zo vaak heeft bezocht als het bedrijf van de heer Rut ten. Wie de laatste 5 jaar De Eendracht niet gezien heeft en deze polder alleen maar kende uit de jaren daarvoor, zou, wanneer hij vlak voor de overstroming deze polder nog eeno bekeken had, een enorme vooruitgang hebben waargeno men. Dit geldt voor beide bedrijven. Op „Zeeburg" kwam men dit jaar ondanks de droogte voor het gewas suikerbieten tot een opbrengst van meer dan 55 ton per ha. Men was hier vorig jaar begon nen met een soort vijfjarenplan, waarbij de ontwa'tering enj verkaveling geheejlj opnieuw geregeld zou worden. De heer v. Strien kon met enthousiasme over dit plan spreken en vurig hoopte hij, dat de bedrijfsuitkomsten het mogelijk zouden maken om het plan in een kortere peri ode uit te voeren. In de loop van een paar jaar werden van het hele bedrijf grondmonsters voor volledig onderzoek genomen en bij de bemesting werd met het resultaat van dit onderzoek rekening gehouden. Het was voor ons altijd een plezier het bedrijf „Zeeburg" te bezoe ken en wij hopen hartelijk, dat de heer v. Strien op korte termijn het normale werk op zijn bedrijf weer ter hand zal kunnen nemen. Zoals ik reeds zei, heeft het bedrijf van de heer Rutten de laatste jaren een heel grote plaats in ons werk gehad. Ik her inner mij nog heel goed mijn eerste be zoek aan dit bedrijf in April 1948. De eerst gezaaide gerst begon goed en wel te regelen. Maar ze was bijna onzicht baar door een mat van „krok". Een zoon van de heer Rutten deed wanhopige po gingen om met behulp van een onkruid- egge de krek weg te krijgen en de gerst te behouden. Maar waar de eg was ge passeerd was de aanblik droevig. De krok was niet weg en de gerst had sterk geleden. En zoals het op dit ene perceel was, zo was het overal. Wij hebben toen aan de heer Rutten de raad gegeven de onkruidegge naar huis te brengen en even geduld te oefenen met de bestrij ding van de krök. De heer Rutten heeft deze raad opgevolgd en vanaf dat ogen blik kent de heer Rutteii voor de bestrij ding van krok maar één middel: spuiten met chemische middelen. Ik meen te mogen zeggen, dat de om vang, waarin :ji polder De Eendracht de chemische onkruidbestrijding toegepast wordt enig is voor heel ons land. Dit geldt niet alleen voor het bedrijf van Ruttcn. Ook op „Zeeburg" wordt enorm veel gespoten. Men heeft hier een erva ring opgedaan over deze wijze van on kruidbestrijding, die ook voor andere bedrijven van veel nut is geweest. De heer Zijdewind, onze specialist voor plantenziekten, is gewend om, wan neer hij het over chemische onkruidbe strijding heeft, te spreken van „ons gro te proefveld de polder De Eendracht op Texel". En ook op ander terrein zijn we in de polder De Eendracht vele ervaringen rij ker geworden. Ik denk hierbij ook aan de schade, die de droogte deze zomer ook in de polder De Eendracht veroorzaakte en allerlei waarnemingen, die wij toen samen met de heer Rutten verricht heb ben. En wij hopen vurig, dat de heer Rutten de moed zal hebben en in staat zal zijn om straks met dezelfde geest kracht het werk in de polder De Een dracht weer aan te pakken. Wij van onze kant willen gaarne verzekeren, dat wij daarbij de heren v. Strien en Rutten op alle mogelijke wijzen willen helpen. 256 Percelen hout waren Donderdag middag in „Bosch en Duin" bij afslag en a contant te koop en voor wie ver hinderd was Westermientwaarts te trek ken bleek een actieve Texelaar bereid als commissionair op te treden! Gaan de dooi de uitgestrekte bossen vond ge overal de koopjes keurig gesorteerd langs de wegen en paden. Men kon zich vooruit overtuigen en behoefde dus geen kat in de zak te kopen! De „snijbonenstokken" waren zeer duur. Iemand merkte daarom op: „Ik denk dat ik de snijbonen dit keer beter van de kar kan kopen!" HINDERWET Gemeente Texel, 18 Februari 1953. Burgemeester en Wethouders van voor melde gemeente maken bekend, dat het verzoek van N.V. Texels Eigen Stoom boot Onderneming te Den Burg op Texel om in het perceel, Wilhelminalaan 6, Den Burg, kadastraal bekend gemeente Texel, sectie D, nr. 2912 twee electromo- toren met een gezamenlijk vermogen van 3% p.k. te mogen oprichten voor aan drijving van een waterpomp, wasinstal- latie en luchtcompressor, door hen is in gewilligd. Mede, dat het verzoek van C. D. Bre mer, brood-, koek- en banketbakker te Den Burg, Witte Kruisweg 1, om in het perceel, De Koog 34, kadastraal bekend gemeente Texel, sectie H, nr. 1787 een brood-, koek- en banketbakkerij te mo gen oprichten, waarin een hetelucht- oven en 3 electromotoren van resp. 2Vz, 2 en 1 pk. zullen worden gebezigd, door hen is ingewilligd. Burgemeester en Wethouders van Texel C. DE KONING, Burgemeester De Secretaris, A. VAN DIENST DE A.S. UITVOERINGEN DOOR „DE LOFSTEM" De christelijke zangvereniging van Oosterend „De Lofstem" heeft, zoals reeds gemeld, het prachtige initiatief ge- nemen om op ieder dorp, alsmede in Zuid-Eierland, een uitvoering te geven, waarvan de opbrengst bestemd is voor het Rampenfonds. Behalve te Den Burg, waar in de Doopsgezinde kerk wordt ge zongen, vinden de avonden plaats in de Ned. Hervormde kerken. In Den Hoorn wordt niet gezongen, omdat daar reeds een uitvoering door andere gezelschap pen is gegeven. De data van de avonden is nog niel bekend, maar houdt u hiervoor even de volgende krant(en) in het oog. De entree is vastgesteld op 75 ct. „De Lofstem" komt dit jaar uit in de Ere-afdeling en wij kunnen u dus ver zekeren, dat de liefhebbers van goede zang een schone avond wacht. DAMCLUB TEXEL Uitslagenvan 20 Februari: A.: S. Bakker-G. Dros 2-0; S. Ros- C. v.d. Werf 2-0; S. v. HeerwaardenJ Vinke 2-0; P. Jansen-P. W. Kooi 1-1. De partij J. N. Rijk-J. Kikkert was niet 2-0 maar 0-2. Deze week Donderdag clubavond. Wil len de leden hier goed aan denken? Eilandcompetitie. Vrijdag 1.1. werd deze comp. besloten met de wedstriid Del. Texel 3-Texel 2, welke na enorme spanning onbeslist (10- 10) eindigde. Door deze uitslag werd Texel 2 wederom winnaar van de wissel beker. De eindstand is nl.: Texel 2 3 2 1 0 5 36-24 De Koog 3 2 0 1 4 32-28 De Cocksdorp 3 1 0 2 2 25-35 Texel 3 3 0 1 2 1 27-33 Texel 3 Texel 2: J. N. Rijk N. de Graaf 0—2 Joh. Schoo W. A. v. Zeijlen 02 D. v.d. Werf J. Hooijberg 11 P. Bakker A. vxl. Slikke 20 Jb. Koom J. P. Stam 11 H. Gomes J. Kikkert 20 Joh. v. Heerw. A. Vinke 20 Jb. v. Heerw. C. P. Burger 02 J. A. v. Enst P. v.d. Vis 20 F. Schuit S. v. Heerw. Johzn. 02 Eindstand 1010. De competitieleider. MATTHAUS-PASSION ALKMAAR De traditie getrouw zal de Ned. Herv. Oratorium Vereniging op Zaterdag 14 (19 uur) en Zondag 15 Maart (14,30 uur) in Alkmaars Grote Kerk, Bach's Mattha- us-Passion uitvoeren. Benevens het kna penkoor zullen medewerken: Dora van Doorn-Lindeman, sopraan; Armie Woud, alt; Han Le Févre, evangelist; Wiebe Drayer, tenor aria's; Davrd Hollestelle, ChristuspartijLeo Rommerts, bas aria; Piet van Egmond, orgel; mw. Kleymeer- Van Munster, cymbalo; Haarlemse Or kest Vereniging. Voor de eilandbewoners zijn speciale kaarten verkrijgbaar bij de heer Van der Vlies, directeur TESO. Inlichtingen telefoon K 2200-5224 en 5318. ,,'s Avonds gepost, 's morgens bezorgd", zo luidde het devies van de film- en pro- pagandadienst PTT op de onlangs gehou den vergadering van de leden van de R.K. Ontwikkelingsclub in Hotel De Zwaan. De filmvoorstelling werd vooraf gegaan door een causerie van de voor lichtingsambtenaar, de heer De Mol van het district Haarlem over de verschillen-' de takken van het PTT-bedrijf. „Weini gen zullen zich realiseren, wat dit om vat", aldus spreker, „maar dat zal u recht duidelijk worden door de film". Hierna gaf hij in het kort een uiteen zetting over het ontstaan van de post dienst. Vroeger berustte de postdienst bij particuliere personen of maatschappijen of, waar het later van regeringswege ge schiedde, werd het monopolie ervan ver pacht. Het liet evenwel veel te wensen over De steden hadden niet te klagen, vergeleken bij het platteland, want dit werd verwaarloosd wegens de grote af standen en onbegaanbare wegen. In 1747 werd in ons land een postmonopolie in gesteld en opgedragen aan de stadhou der. In 1807 kwam een wettelijke post regeling tot stand. Deze werd weer ver beterd door de Nederlandse Postwet van 1850 door een uniforme tariefregeling. De ontvanger hoefde nu niet meer de kosten van vervoer van poststukken, die nogal hoog waren in die tijd, te betalen. De eerste postzegel kwam in 1852 uit en hiermee werden de porti aanmerkelijk verlaagd. Door het. oprichten van de we reldpostvereniging „Union postale Uni- verselle" in 1874, werd het postverkeer internationaal geregeld met als grond beginsel portvrije doorvoer van post stukken over elkanders grondgebied. Deze vereniging omvat practisch alle landen van de wereld. De films gaven een zeer duidelijk beeld van 't vele werk, dat door de dui zenden PTT-ambtenaren wordt verricht. Dag en nacht zijn ze in touw. De men sen van de nachtpost krijgen zo gemid deld per nacht 1.5 millioen poststukken te verwerken. Van belang is het dan ook om altijd duidelijk te adresseren. Radio Schevemngen, één van de voor naamste en modernste kuststations van de wereld, biedt onschatbare diensten aan de zeevarenden. Met recht kan „de P.C.H.", de vriend van de zeeman ge noemd worden. Hoevelen zullen daaraan reeds hun redding te danken hebben? Als slot werd er nog een film ver toond van de Italiaanse dirigent Tosca- nini. Het was een uitstekend verzorgde en leerzame avond, die door vele leden en belangstellenden werd bezocht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1953 | | pagina 1