from 'fwartsjexels in het harL,
do
Gemeenteraad besloot tot aankoop
van een helicopter
Wijdissgsavond
Donderdagavond
Morgen een gouden huwelijksfeest in Eierland
WOENSDG 1 APRIL 1953
TEXELSE
66e JAARGANG. No. 6721
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. BoerenL
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. IS ct incasso. Adv. 8 c. p. mm
De „Heli" wordt genoemd naar Jan Kalis, die jarenlang
koetsier van de deli was
ONZE VROEDSCHAP besloot gisteren met algemene stemmen tot aanschaf
fing van een helicopter. Hierboven ziet u het toestel op het terrein te Valken
burg. Van links naar rechts de heren Van der Zee (directeur van de Belgische
Luchtvaartmaatschappij „Sabena", van wie het toestel is aangekocht), de heer
J. J. v.d. Vlies, directeur der N.V. TESO, de heer J. Veldstra, commandant van
Texel's Vrijwillige Brandweer en de heer mr W. G. D. Vrijdag namens de
afdeling Texel van het Rode Kruis).
Hedenmiddag omstreeks één uur zal het toestel op de Groeneplaats landen.
Zie verder de besprekingen van de Raad op deze pagina.
De reeds 30 punten tellende agenda van de vergadering onzer Gemeenteraad
werd na het afdrukken van ons vorige nummer nog weer uitgebreid en wel met
een onzes inziens belangrijk onderwerp, nl. een voorstel tot aanschaffing door
de gemeente Texel van een hefschroefvliegtuig (helicopter). Het was al over
twaalven (1) toen de Vroedschap, die gistermiddag om half drie bijeen kwam,
tot stemming overging. De uitslag hiervan was, dat het voorstel met algemene
stemmen werd aanvaard!
Alvorens burgemeester De Koning de
Vroede Vaderen gelegenheid bood tot
algemene beschouwingen, zette hij in het
kort de voorgeschiedenis uiteen, welke
geleid had tot het voorstel de gemeente
met een helicopter te verrijken: om he
lemaal van de start te beginnen schoot
onze Eerste Burger de grove uitlating
van onze vroegere Directeur van Ge
meentewerken, de heer J. Tiessen, in ge
dachten, toen ze, op weg naar Haarlem,
waar de Waterleiding weer eens onder
werp van bespreking zou zijn, („Nat
houwe") had de heer Tiessen geadviseerd,
toen ze, aan Oudeschild gekomen, de
boot reeds van de kade troffen. „Dienst
is dienst" had een deikknecht geroepen,
toen de eerste Burger en onze voormali
ge Directeur van Gemeentewerken wan
hopig begonnen te zwaaien als wuifden
zij de honderdduizendste toerist na!
„Dienst is dienst" riep-ie en er werd
niet opnieuw aangelegd.
„Daar staan we nou met ons goeie ge
drag!" hadden ze gelijktijdig gefoeterd.
Op dat moment werd een groot plan ge
boren, althans, de kiem werd gelegd:
..Hadden wij maar een vliegtuigje, zoals
ze immers op Ameland van plan zijn!"
Deze idee hield hen, en tenslotte de
gehele Raadhuisstaf, niet meer los. Links
en rechts en van "boven naar beneden
werden uitvoerige informaties ingewon
nen. Op vliegveld Texel zou desnoods 'n
toestel voor honderd passagies kunnen
landen. Ja, het vliegveld was er en daar
mee dus een goeie sprong in de gewenste
richting! Men begreep echter dat landen
in Eierland en van daar per auto naar
Den Burg niet practisch zou zijn en een
terrein aanleggen onder de rook van
Den Burg zou te kostbaar wezen. Zou het
plan tot een eigen luchtvaartdienst tóch
in duigen moeten vallen? Kostbare maan
den, ja, jaren gingen voorbij totdat vo
rige week door de Belgische luchtvaart
mij „Sabena", die ook de plannen van
ons gemeentebestuur met belangstelling
had gevolgd, een helicopter werd aan
geboden tegen het „spotprijsje" van
f 18.000. Deze aanbieding bracht de plan
nen natuurlijk rakend-dicht bij de ver
wezenlijking, want hiermede zou de post
„aanleg vliegveld bij Den Burg" kunnen
komen te vervallen! Immers een helicop
ter kan als het moet op een hooiberg
landen! Deze bijzonder gunstige ontwik
keling bracht om zo te zeggen de heli-
copter-plannen vliegensvlug ter tafel en
vandaar het aanvullende punt 31.
Na deze inleiding was het woord aan
de Vroedschap, die uiteraard zeer ver
rast bleek over de voortvarendheid waar
mee deze kwestie werd aangepakt! Een
kwestie die intussen al niet meer binnen
de (veilige koffiepraatje) muren van ons
Raadhuis was blijven klemmen: de pu
blieke tribune, waar ge anders geen
sterveling aantreft, was nu gevuld met
de voltallige Raad van Commissarissen
der N.V Teso, de heer W. H. Lap, ud-
president-commissans, de voorzitter van
de VVV „Texel", de heer J. C. Rab en
de Directeur dezer vreemdelingenfa-
briek.
Als eerste spreker werd het woord ge
voerd door de heer Jak. Bruin (PvdA),
ons oudste raadslid, die de olub binnen
kort gaat verlaten. Hij had een heel stel
letje vragen genoteerd: le Wat is pre
cies het doel van de gemeentelijke heli
copter? 2e Hoe staat Teso tegen aan
schaffing hiervan? 3e Is de exploitatie
wel verantwoord? 4e. Is het de bedoeling
om ook de jaarlijkse gemeenteraads-ex-
cursie met dit toestel te maken?
Burgemeester De Koning kon mede
delen, dat de laatste vraag al "heel snel
ontkennend kon en moest worden beant
woord: het toestel is berekend op zeven
passagiers en waar de raad 13 leden
telt is gebruik van de „heli" dus met
wenselijk, splitsing zou de gezellige bus
sfeer afbreuk doen Het doel van de
heli? Wel, allereerst vervanging van de
luxe auto, waar allengs meer gemeente
lijke diensten gebruik van zijn gaan ma
ken: het is gebeurd, dat de voorzitter een
afspraak 'had met de heer Van der Vis
om de toekomstplannen voor De Koog-
Zuid in ogenschouw te gaan nemen,
maar deze niet kon nakomen, doordat de
auto plotseling door Ir Kipperman was
„gepikt" om de weg door de duinen ach
ter Den Hoorn te inspecteren, terwijl de
commandant van de (vrijwillige) brand
weer kwaad heen en weer tippelde om
dat zijn afspraak met onder-commandant
Van Hoorn in de soep dreigde te raken
wegens afwezigheid van „de" auto. (Al
le garages waren leeg wegens dne hu
welijksvoltrekkingen!). De heli nu kan
drie auto's vervangen door de doodeen
voudige reden, dat haar actieradius drie
tot viermaal zo groot is: het toestel
vliegt niet alleen lmea recta op haar
doel af, maar onwikkelt bovendien een
kruissnelheid van 150 km. per uur. In
3 minuten zit men in Den Hoorn, in 5
minuten in De Cocksdorp! En dan met te
vergeten welk een enorm gemak wet
houder Hm van de held zou hebben! Al
lerlei kronkelweggetjes toch scheiden
hem van het Raadhuis, waar hij ver
scheidene keren per week voor urgente
besprekingen present moet zijn.
Voorts, en dat is toch niet minder
doorslaggevend voor de aanschaf: men
heeft TESO (dikwijls) niet meer nodig:
de heli doet in vijf minuten het traject
Den Burg-Vasteland. Moet de voorzitter
naar Haarlem dan is hij voortaan niet
meer genoodzaakt aan de overkant te
overnachten: de heli vliegt 's nachts even
prettig als overdag. Hoe vraag 2
TESO tegenover de aanschaffing staat,
interesseert ons niet. (Tumult op de pu
blieke tribune....). Heeft TESO er zich
ook maar iets van aangetrokken, dat wij
de boot voor onze neus zagen wegglip
pen? Of de exploitatie verantwoord is?
Ongetwijfeld: hij vervangt drie auto's en
voorts zal de post besprekingen vaste
land er minstens door gehalveerd wor
den.
De heer Bruin (zeer enthousiast):
„Eureka!"
Mevr. V r ij d a g -Keijser (VVD) be
gon haar speech met een warm applaus
je: als bestuurslid van het Rode Kruis
was zij zeer met de plannen ingenomen:
de colonne zou stellig te allen tijde van
dit hypermoderne vervoermiddel mogen
profiteren. Zij dacht voorts, ja eigenlijk
in de eerste plaats, aan het ziekenver-
voer per heli. Een extra boot kost niet al
leen honderd gulden, maar de heli heeft
de patient al afgeleverd als de Wagema-
ker of de Voorwaarts de eerste ton nog
passeren moet! „Subliem plan!" was haar
samenvatting.
De heer Timmer (KVP): Ook ik
juich de komst van de heli toe. Maar la
ten wij met z'n allen nog eenmaal per
luxe auto door de Weststraat gaan: de
klinkers liggen nog altoos schots en
scheef! De prijs van de heli vind ik
laag, maar wie bestuurt 'm? Wij hebben
bijna allemaal een rijbewijs, maar om
aan een brevet te komen moet je stellig
meer in je mars hebben.
De voorzitter: Integendeel: een kind
kan de was doen! Ik heb opBanka al et
telijke keren in de cockpit van een held
gezeten, zo'n ding stuur je met je pink,
na drie lessen van de instructeur (die
demonstreren zal voor de gehele vroed
schap) beheers je de lucht! (Zoals TESO
het water priemde een stem).
De heer De Grave (KVP) was
nieuwsgierig of zo'n heli ook gebruikt
kan worden voor de bespuiting van bol
gewassen. Antwoord: Dit toestel is daar
voor uitermate geschikt en zo men met
in conflict komt met de coöperatieve
werktuigenvereniging staat een ver
huur voor dat doel de gemeente niets in
de weg echter alleen op de (vrije) Za
terdagmiddag.
De heer De Waard (P. v.d. A.), wet
houder: er heerst in B en W ik zeg dit
rnet klem geen algehele overeenstem
ming inzake de aanschaf van zo'n heli:
ik zie hierin een hoogstgevaarlijke ont
zenuwing van het plan—'t Horntje.
Als de voorstanders van plan Het
Horntje standvastig blijven aan hun belof
ten stem ik voor de heli, anders mins
tens dubbel blank!
De heer D r o s (P. v.d. A.): Wat zijn de
onderhoudskosten van de heli, hoe hoog is
het benzineverbruik (wij zien de secre
taris druk koekeloeren in een machtige
stapel prospectussen) en. waar zal
het vaste landingspunt komen te liggen?
De voorzitter kon mededelen, dat de
onderhoudskosten slechts tweemaal die
van een vuilnisauto zijn (zne ons blad van
Zaterdag jl.), de benzine zal 'm de pret
met drukken: vliegt 1 op 13. Het lan
dingsterrein? Voorlopig tussen Raadhuis
en Bureau Gemeentewerken en in de
toekomst op het dak van het nieuwe
Raadhuis (een vlak van 12 bij 12 meter
is voldoende).
De heer K e ij s e r (VVD): Maakt zo'n
ding niet veel lawaai? Ik denk aan de
stunts ten tijde van de lammertied: ik
vrees veel onrust onder de sohapen-in-
verwachting met als gevolg een berg
dooie lammeren en daardoor proces op
proces met de gedupeerde veehouders.
Ik had liever eerst een demonstratie
voor de vroedschap gezien alvorens er
wordt gestemd.
De heer Beumkes (P. v.d. A.)
vond, dat de heer Keijser de zaak al bij
voorbaat in discrediet trachtte te bren
gen bij onze boerenstand. Wat die dooie
lammeren betreft: dat zal zo'n vaart niet
lopen: havenmeester Van Harn heeft bij
de komst van ieder vliegtuig op Vlijt
veel spul en moeite om het terrein
schaap-vrij te krijgen: de dieren blijven
rustig grazen en keuren zelfs het snelste
en lawaaierigste toestel geen bilk waar
dig! Tenslotte vindt hij, dat de dectruc-
tor aan.de Hallerweg ook draaien moet.
(De heer Keijser schoot vuur en zei niet
van die wrange grappen te houden!)
De heer Roeper i(P. v.d. A.): Mis
schien kan de afdeling Luchtvaart van de
Cultuur-technische Dienst bij het in
kaart brengen van het te ruilverkavelen
deel van ons eiland veel nut hebben van
de heli. Heeft de voorzitter al een naam
bedacht? De voorzitter: Wij dachten hem
de „Jan Kalis" te noemen. (Applaus van
de gehele raad). (Jan Kalis was jaren
lang de koetsier van de diligence (de de-
li) die de verbinding onderhield tussen
Den Burg en Oudeschild. Red.)
De heer Van der Vis (CHU): Kun
nen wij de heli bij zomerdag niet inscha
kelen ten dienst van toeristen, die de
laatste boot missen? En zou het maken
van rondvluchtjes op Zaterdagmiddagen
Zondag niet een attractie zijn voor de
toeristen? (De VW-vertegenwoordiging
applaudiseert). Antwoord: Wij danken u
zeer voor deze suggestie, de verdere
ontwikkeling zal aantonen of zij voor
verwezenlijking vatbaar is.
De heer W a s s e n a ar (P. v.d. A.)
Hoera, de heli na de deli. Dat had Jan
Kalis nog moeten meemaken! Ik hoop in
tussen, dat, hoeveel achting ik ook voor
de heli koester, hij niet midden in het
dorp zal landen, d.w.z. in de toekomst
niet, want ik blijf er bij, dat het nieuwe
raadhuis niet aan de Groeneplaats .noet
verrijzen, maar ergens in plan-Zuid. De
huizen van het raaksie moeten wij spa
ren opdat de oude, vertrouwde dorps-
sfeer bewaard blijve.
Hierna volgde stemming. „Voor.
voor.voooor.Alle leden bleken
vóór te stemmen! (Wethouder Hin (K.V
P.) en de heer Daalder (A.R.) moesten
wegens „de lammertied" verstek laten
gaan).
Wanneer komt-ie? riep de heer Bruin
vol ongeduld.
Dat zal niet lang duren, verzekerde de
VISAFSLAG OUDESCHILD
Aangevoerd van 16 t.m. 21 Maart '53:
2007 kg schol; 722 kg tong; 29 kg tar
bot; 838 kg schar; 382 kg bot; 46 kg wij
ting; 31 kg kabeljauw; 2431 kg garnalen;
1815 kg pufgarnalen, 3 kg zalm; 536 kg
kruikels; 3 kg lever en kuit.
TEXELSE MARKT
Den Burg 30 Maart 1953. Aangevoerd.
6 koeien f 750-f 950. 22 graskalveren
f 150-f 275. 30 biggen f 45-f 55. 84 n. kal
veren f 40-f60.
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
Aan het strand is hei ongeveer een
uur eerder hoog water.
1 April 10,28 en 10,58. 2 April 10,59
en 11.26. 3 April 11,23 en 11,55.
in de Stille Week
8 uur, in de Doopsszezindckerk
Toegang vrij.
Kerkeraad Herv. Gemeente
ZILVEREN JUBILEUM
De heer C. EeLman, besteller bij de P.
T T., De Waal, viert Maandag 6 April, 2e
zijn 25-jarig jubileum.
DE GROSLIJSTSTEMMING VOOR
DE K.V.P.
Aan de groslijststemming ter vaststel
ling van de officiële canóidatenlijst voor
de a.s. gemeenteraadsverkiezing werd
door 284 personen deelgenomen. Hier
van stemden er 110 op het Politiek Ad
vies, 158 op de vrije lijst, terwijl er 16
ongeldige stemmen waren.
De uitslag luidt:
1. Th. R. Hin; 2. Fr de Grave, 3. R.
Timmer; 4. P Smit; 5. C. Merkx; 6. P. J.
Witte; 7. H. C. Bakker; 8. C. de Graaf; 9.
W. van Heerwaarden Jbz.
EILMNIEUWS
„ZIE JE ZE VLIEGEN?"
Wie kent Abbot en Costello ndet? "e
zijn minstens zo gevierd als Stan en Oli
ver. Zaterdagavond en Zondagmiddag
komen ze als vliegeniers op het witte
doek in de klucht „Zie je ze vliegen?"
Geld terug als u zich niet zult krom la
chen om de manoeuvres van deze sna
ken, die de wonderlijkste en sensatio
neelste avonturen meemaken en on
gelooflijk ook alle overleven. Zij
brengen de stoutmoedigste loopings op
hun naam.
„STORMDUIVELS"
Als u nagaat, dat de Metro Goldwyn
Mayer deze film op één lijn durft zetten
met „Muiterij op de Bounty" en „De
Grote Parade'', toen nog een stomme
film waar de hele wereld over sprak,
dan is het duidelijk, dat de directie van
ons Bioscoop Theater met de keuze van
„Stormduivels" een goede slag heeft
geslagen! De zoon van een rijk zaken
man valt over boord van een Oceaan
stomer, hij wordt door een visser gered.
Deze is op weg naar de visserij, welke
tocht drie maanden zal duren. Od deze
reis krijgt de jongen grote genegenheid
voor de schipper, die hem beter begrijpt,
dan zijn échte vader (die weduwnaar is).
In een hevige storm komt de schipper
om het leven. Met veel tact slaagt de
rijke koopman er tenslotte in het hart
van zijn zoon te winnen.
Neerlands nieuws.
O.a.: Berlijns burgemeester, Prof. Ernst
Reuter, passeert ons land op weg naar
de V.S. Z.K.H. Prins Bernhard o^nt
nieuwe, naar hem genoemde Jaarbeurs
hal. Nina Ricci toont de nieuwe Franse
voorjaarsmode.
Buitenlands nieuws.
O.a.: In memoriam Clement Gottwald.
Kamperen in de Poolcirkel. De Hertog
van Windsor en de Princess Royal op
weg naar Koningin Mary. Een bommen
werper stort in volle zee. De vluchtelin
genstroom uit O.-Duitsland houdt aan.
Maarschalk Tito bezoekt Londen.
Het echtpaar Moens-Verschelling, te Zuid-Eierland, dat morgen zijn 50-ja-
rig huwelijksfeest viert.
MORGEN, Donderdag 2 April, viert
het echtpaar J Moens en A. Moens-
Verschelling, wonende aan de Slufter-
weg te Zuid-Eierland, zijn gouden hu
welijksfeest.
Wij hebben ter gelegenheid van dit
heugelijk feit een praatje met de echte
lieden gemaakt. Beiden bleken nog in
een goede gezondheid te verkeren. Al
leen is het erg jammer, dat de bruide
gom stokdoof is. „Als de kleinkinderen
opa wat willen vertellen, schrijven ze
het op een leitje", zegt de bruid. Ouder
dom komt nu eenmaal zeer dikwijls met
gebreken: de heer Moens zit in het
luwt je van de negentig moet u weten:
20 November wordt hij 89! Mevrouw
Moens is in verhouding met haar 75 len
tes nog jong! Op 9 Februari jl. heeft zij
de driekwart eeuw volgemaakt.
Beiden zijn in Zeeuw-Vlaanderen ge
boren, maar zij zijn toch echte Texe
laars, echte Eierlanders, want ze wonen
al zo'n 40 jaar op ons eiland! Mevr.
Moens zag het levenslicht te Axel, haar
man te IJzendijke. Te Axel zijn ze ge
trouwd.
voorzitter: „Hedenmiddag om één uur
(de klok wees half één in de nacht) ver
wachten wij hem op Texel".
Opdat alle eilandgenoten de heli zul
len kunnen begroeten, zal het toestel
neerstrijken op het Middenpad van de
Groeneplaats.
Wij complimenteren de initiatiefne
mers met dit grote succes. Texel moet
ook op dit gebied met zijn tijd meegaan!
Het is een prachtig antwoord op de stunt
van Ameland, dat weliswaar reeds enke
le maanden 'n vliegtuig heeft, maar toch
geen heli en een heli is toch nog altijd
verre te verkiezen boven een „gewoon"
vliegtuig, dat op een bepaald terrein is
aangewezen. Bovendien kunnen met een
heli practisch geen brokken worden ge-
(Zie vervolg op pagina 4).
Het onderwerp gaat zoals van zelf
spreekt onwillekeurig naar het verle
den, naar de goeie ouwe tijd om zo te
zeggen. Als meisje van 10 jaar werkte
mevr. Moens al op het land, tot haar
huwelijk toe heeft zij bij dezelfde boer
gewerkt. Haar man oefende in Zeeland
het beroep van rietdekker uit, hij deed
dat samen met zijn broer. Op Texel werd
hij landarbeider. Op Texel heeft hij de
eerste 13 jaar op „Madura" gewerkt,
daarna in losse dienst.
Hoe ze op Texel kwamen? Wel, haar
broer woonde er al een poosje en in
Zeeland waren de verdiensten slecht,
mede doordat daar zoveel Belgen ar
beidden. Het grote aanbod aan werk
krachten drukte de lonen moet ge den
ken. En die Belgen waren blij als
ze wét hadden!
Moens heeft drie broers en één zuster
gehad. Slechts één broer is nog in leven,
hij woont in Zeeland, mevr. Moens komt
uit een gezin van elf kinderen. Al haar
broers en zusters zijn al overleden. Het
echtpaar heeft drie kinderen en 16
'kleinkinderen.
Dat waren zo enige van de bijzonder
heden die wij aan de Slufterweg verna
men.
Wij hadden ze graag op de foto in de
krant. Mevr. Moens zocht in een stapel
foto's naar een plaatje, maar we slaag
den niet uit „het archief". Daarop heb
ben wij hen even ter plaatse vereeuwigd.
Moens zo in zijn blauwe kiel en me
vrouw Moens zo in haar schort. Wij had
den natuurlijk ook terug kunnen komen
om hen later op z'n Paasbest te fotogra
feren, maar échter is de kiek zoals wij
die nu hebben gemaakt: in het volle
leven, onopgesmukt, zonder enige vorm
van enscenering. Zo ook kennen him
vrienden en buren hen het beste, dunkt
ons.
Wij wensen het bruidspaar en de hun
nen een plezierige dag.
