(from 'fwartsffexels in het hart
gi§==RANG
ÓUéiaf jfudU
Texels grootste fruitcentrum De Veen
heeft een oppervlakte van vier hectaren
Gemeenteraad huldigde zijn nestor
- f)e vezs/tdp&ii/ifi pan
d? eezsfe 2a/uj. -
n'i
De betekenis van
Het Paard
ZATERDAG 18 JULI 1953
TEXELSE
66e JAARGANG. No. 6752
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boeren!
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. 16 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 10 tot en met 16 Juli 1953
Geboren: Monica Maria Anna dv Al-
bert W. Bakker en Pieternella Verberne.
Abram zv Pieter de Ridder en Aafke
Hoekstra. Johannes Cornelis Gerardus
zv Cornells W. Bakker en Geertruida J.
den Blanken. Wilfried Maria zv Joannes
G. Nauta en Catharina A. Graaf. Petrus
Theodonus zv Johannes N. Witte en Rei-
nera V. Barhorst. Alida Wilhelmina dv
Anten Smit en Alida W. Sukel.
Ondertrouwd: Hubertus E. van Tonge
len en Johanna M. van Heerwaarden.
Getrouwd: Harrie J. Arnout en Gerrit-
dina H. Jonker.
Overleden: Souwtje Cornelia Timmer,
69 jaar, echtg. van Pieter Buis.
Gevonden voorwerpen:
herenonderbroek, badpak, zakdoek,
kinderkruiwagen, portemonnaie, 1 paar
glacé handschoenen.
INGEKOMEN PERSONEN
Wilhelmus J. Visser, v. Bolsward, Hid-
heroplantsoen n. Den Burg, Waalderstr.
25. Agnes H. Samson v. Den Helder, Fa-
zantenstr 62 n. De Koog 11. Jan G. Hof
man v. Hengelo, Annastr. 14 n. De Koog
40.Elisabeth Hoekstra v. Wymbritsera-
deel, Oppenhuizen 17 n. K 58a. Wilhel
mus Schouten v. Leusden, Dodeweg 6 n.
E 86.
VERTROKKEN PERSONEN
Gene.
Bij zonnebrand, doorzit
ten, schrijnen, smetten
DIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
Op werkdagen:
Van Texel: 5,20, 7,45, 8,30*, 10,15 11.30*
12,45, 15.30, 16.30*, 18,10.
Van Den Helder: 6,30, 9.00, 10.00*, 11.30,
13.10*, 14.00, 16.45, 17.45*, 19.30
Op Zon-en alg. erkende chr. feestd.:
Van Texel: 7.45, 10.15, 13.30*, 16.00, 18.20
20.30*.
Van Den Helder: 9.00, 11.30, 14.45*, 17.15
19.30, 21.30*.
van 1 Juli t.m. 31 Aug. 1953.
De Commissie van Bijstand van het
Bedrijfschap voor Vee en Vlees kwam
een dezer dagen te 's-Gravenhage in
openbare zitting bijeen. O.a. werd een
beschouwing gewijd aan de waarde van
de paardenstapel.
De veulens werden de laatste jaren op
vrij ruime schaal afgeslacht. Het schijnt,
dat hierin het laatste jaar een wijziging
is gekomen en dat het aantal merrieveu
lens, dat aangehouden wordt voor de
fokkerij, een stijgende lijn te zien geeft
ten opzichte van de jaren voor 1952.
Overigens blijkt uit de desbetreffende
cijfers, dat ook in de overige leeftijds
klassen in 1952 minder paaiden zijn ge
slacht dan in 1951. Hoewel hieruit niet
direct geconcludeerd mag worden, dat
voor wat de achteruitgang in aantal be
treft, het keerpunt is bereikt, wijst een
en ander toch wel op een toenemende
belangstelling voor de fokkerij, aldus de
commissie. Een weliswaar geringe toe
name van het totaal aantal paarden en
veulens blijkt uit de voorlopige cijfers
van de Mei-inventarisatie.
De natte herfst toonde weer eens dui
delijk de waarde van 't paard aan, want
toen de tractoren op de doorweekte grond
niet konden worden gebruikt, bracht het
paard op vele plaatsen uitkomst. Bij der
gelijke omstandigheden blijkt dan echter
weer, dat de paardenstapel niet toerei
kend is om aan de vraag te voldoen.
Hoewel velen van mening zijn, dat de
voortschrijdende mechanisatie de vraag
naar paarden nog meer zal doen afne
men, blijft het h.i. toch gewenst de fok
kerij te blijven aanmoedigen, want ook
al zou de omvang van de paardenstapel
stabiel blijven dan is het toch noodzake
lijk de veroudering daarvan, die volgens
berekeningen steeds meer zal toenemen,
door uitbreiding van de fokkerij te voor
komen.
In overleg met het bedrijfsleven werd
besloten de slachtpaarden van 'n brand
merk te voorzien. Voorts werd bepaald
dat paarden, waarop een dergelijk merk
is aangebracht, niet voorhanden mogen
zijn bij anderen dan paardenhandelaren-
importeurs, vleesgrossiers en paarden-
slagers. Bovendien is ook voor deze groe
pen het voorhanden hebben van ge
brandmerkte slachtpaarden slechts voor
een bepaalde periode toegestaan. De in
voer van slachtpaarden is tengevolge van
deze maatregelen verminderd, en gezien
het huidige prijsniveau blijkt deze ver
mindering geen nadelige invloed te heb
ben op de voorziening in de behoefte van
paardenvlees, waaruit te meer kan wor
den geconcludeerd, dat inderdaad onder
het mom van slachtpaarden, gebruiks-
paarden werden ingevoerd. De invoer
van slachtpaarden bedroeg vanaf 1 Janu
ari jl. circa 5500 stuks.
„PAKSTATI-
ON. Texels
grootste fruit
centrum „De
Veen". Zo staat
er op een bord
boven de ingang
van een schuur
aan de Koger-
gerstraat te Den
Burg, de voor
malige schil
derswerkplaats
van de heer Rijk.
Een fruitcen
trum op Texel is
eigenlijk iets bij
zonders, waar
ons eiland niet
alleen arm is
aan bomen,
maar nog meer
aan fruitbomen.
En fruit op „De
Veen" lijkt ook
wel iets bijzon
ders. Welnu, op
„De Veen", een
gebied ten Oos
ten van Den
Burg zult ge tevergeefs veengrond aan
treffen: het is doodgewone zandgrond,
zoals ge overal elders vindt. 36 Jaar ge
leden in 1917 is de voormalige ei
genaar van dit fruitcentrum begonnen
met de aanleg van een kwekerij, die 4 ha.
zou omvatten. Dat de bomen er best wil
den groeien kunt ge al van verre zien:
de rondom de eigenlijke kwekerij ge
plante populieren, iepen en elzen zijn
tot grote hoogte opgegroeid en aldus een
uitstekende windkering gaan vormen. 14
Jaar geleden droeg de heer Roeper de
tuin over aan de heer Renooy en met de
ze tegenwoordige eigenaar nu mochten
wij een onderhoud hebben en een excur
sie langs de bomen en door de lanen ma
ken. De kwekerij staat er uitstekend bij:
hebben de fruitgewassen elders in ons
land door de nachtvorst in de eerste helft
van Mei ernstige schade geleden, zodat
de a.s. productie nog geen 60 pet. van
oogst 1952 zal worden en daarnaast in
vele gevallen een teleurstellende kwali
teit zal geven, de fruitgewassen in „De
Veen" hebben geen schade ondervonden.
„Practisch hebben wij op Texel nimmer
schade van nachtvorst dank zij het over
heersende zeeklimaat", aldus de heer
Renooy. „Dat geldt trouwens voor heel
Noordholland". Nu, als leek valt u al
meteen de grote vruchtenrijkdom aan de
bomen op. We staan in een vak goudrei-
netten, het is een kwart ha. groot en
geeft een productie van 30,000 kg per ha.,
nl. 200 kg. per boom.
Na de Juni drop of te wel de tweede
rui begint de fruitkweker te dunnen. Dat
is een heel karwei en de chemische dun-
nerij staat nog in de kinderschoenen. Er
zijn bomen, die voor 92 pet. gedund moe
ten worden, gemiddeld dunt men 80 pet.
uit. Met dunnen wordt niet alleen de
hele vracht over de hele boom verdeeld,
maar het nut daarvan is bovendien, dat
men beter fruit oogst en mede gezien de
arbeid die het pulkken enz. vergt, is het
dunnen economisch ten volle verant
woord. De heer Renooy heeft de tuin nu
zo'n beetje naar z'n zin: de eerste drie
jaren heeft hij hier een 5000 bomen ge-
DE WITTE MUREN van het voorhuis
waarachter zich het stolpvormiqe dak
van de grote fruit hschuur verheft, blin
kend in de avondzon, terwijl het groen
geverfde bovengedeelte, opgefleurd met
rode lijnen, schuil gaat onder het dicht-
gebladerte van de brede iepen.
rooid, omdat ze, gelet op de moderne
fruitplanting te dicht op elkaar ston
den. De perebomen dienen 8 meter van
elkaar te staan en de sterk groeiende ap
pels 12 meter. Iedere boom heeft zijn
speoiale zorg en de heer Renooy kon ons
/erkelijk niet vertellen hoeveel bomen
er wel staan! Wij raakten trouwens al in
de war met het tellen van de soorten en
het aantal vakken!
Interessant met een kundige kweker
op pad te gaan: hij toont u de gewenste
stand van de takken: een boom moet zgn.
hol gemaakt worden, d.w.z. een vierstel
takken vanuit de stam en liefst zo laag
mogelijk opbouwen. We zagen er stam
men bij, die al op een halve meter vruch
ten droegen en dat is je ware. Hoe ho
ger de boom, hoe omslachtiger straks de
oogst en. de bestrijding van de ziek
ten! Vorig jaar is op „De Veen" in 122
uur 60,000 liter aan ziektebestrijdings
middelen verspoten! „We wachten op
rustig weer om verder te kunnen gaan
met de bestrijding van ziekten!" Een
groot deel van het jaar is er werk in de
fruittuin, de langste tijd kan de heer Re
nooy het met één enkele arbeidskracht
af, maar in de pluktijd komen ze daar
handen te kort, vooral aan bekwame
krachten, daar niet alleen het fruitkwe
ken maar ook het oogsten voor Texel een
bijzonder vak is.
We kregen zo de indruk, dat de fruit
kweker alles met de bomen en planten
kan doen: hij toonde ons een 29 jaar ou
de pereboom, die op z'n 25ste jaar ver
plant werd en thans tot de vruchtbaar
ste bomen gerekend kan wordn. Het was
dan ook een Triumph de Vienne! Niet al
le Triumphs de Vienne zullen dit jaar
echter krom gaan onder de peren: som
migen heeft de koude bloeitijd geen goed
gedaan. Een apart vak is voorts het en
ten. Als de stam goed is kan de vakman
weer een uitstekende boom kweken met
een nieuw soort vrucht. We zagen tal
van met succes geënte bomen, trouwens,
we ontdekten er ook een boel niet: de
plaats van de enting was voor een leek
absoluut onzichtbaar vergroeid.
KATHOLIEKE KERKLIJST
van de parochie St. Martinus Oudeschild
Zaterdag 6-7 biedhth. Zondag 19 Juli:
8e Zondag na Pinksteren. Om 7,30 de ge
lezen H Mis, om 9 u. comm. uitr. en om
10 u. de Hoogmis. Om 12 u. voorber. v.d.
plechtige hem.' der doopbeloften, 's Av.
om 7 u. lof t.e.v.d. Allerh. Naam. Deze
week geen roz. tenzij Zaterdagavond 7 u.
na de biechtgel. In de week zijn de H.H.
Missen 's morgens om 7,30. St. Martha-
ver.: Woensdag 2,30: Regina Timmer en
Hennie Zijm.
We kwamen, zoals u begrijpt, reeds bij
het binnenrijden van „De Veen" tot de
conclusie, dat wij eigenlijk een dikke
maand te vroeg waren ofge moet de
knalrode bessen zo van de boom willen
proeven! Zo'n bessenboompje kan 56
kg. opleveren Kersenbomen ontbraken.
Deze kunnen hier wel worden ge
kweekt, maar door te veel belangstelling
van de zijde der vogels zou er van de
oogst weinig terecht komen
DE HOOFDLAAN, welke dwars door
de fruitkwekerij loopt. Aan weerszij
den de hoge windkeringen. De struiken
rechts zijn bessenboompjes. Daar en
over heel Texel is de bessenpluk thans
gezien de vele adv. in de Texelaar
in volle gang!
De eerste pluk
van appels en
peren begint
half Augustus
en vorig jaar
werden op 22
October de laat
ste goudremet-
ten in de mand
gelegd. De eer
ste peren (half
Aug.), zijn de
Kruidenierspe
ren, de laatste
de Winterjan-
nen, die half Oc
tober van de
boom gaan. Het
zomerfruit moet
direct naar de
consument, zo
ook het herfst-
goed; de winter-
oogst wordt op
geslagen, veel
gaat naar de
particulieren en
naar de veiling
te Den Helder..
BIJ zijn afscheid als lid van de Texel se Gemeenteraad werd de heer Jak.
Bruin Woensdagmiddag onderscheiden met de (zilveren) erepeninng der ge
meente Texel. Rechts Burgemeester De Koning. (Zie verder het verslag van de
Raadsvergadering)
(Eerste deel Raadsverslag zie 2e blad)
schenker van een stuk straat te Ooster
end zo dankbaar, dat de voorzitter over
een kistje sigaren sprak!
De heer Roeper, wijzende op de situ
atie te De Waal, zei, dat achteruitbren
gen van de kerkhofmuur de veiligheid
van de voetgangers ten goede zou ko
men. De voorzitter zegde contact niet de
kerkeraad aldaar toe.
Besloten werd de winkeliers van Den
Hoorn vergunning te verlenen om 's
middags geopend te zijn. De heer Beum-
kes bepleitte openstelling tijdens de mor
genuren. De heer Bruin: Den Hoorn is
een kerkelijk volk, daarom is het beter
de winkels 's morgens ddoht te laten. De
heer Keijser achtte het bezwaar van 's
morgens gesloten te zijn ook niet groot.
„Wie met de laatste boot komen kunnen
nog makkelijk voor tienen inkopen", al
dus wethouder Dc Waard. Voorzitter:
Wij moeten gaan in de richting van een
uniforme regeling. Ook de heer Roeper
zeide zich tegen verkoop op Zondagmor
gen te verzetten.
Naar aanleiding van een vraag van
mevr. Vrijdag gaf de voorzitter als zijn
mening te kennen, dat de werkzaamhe
den voor de drinkwaterleiding op ons ei
land komend seizoen vlug voortgang zul
len vinden. De financiële regeling ont
wikkelt zich voor de gemeente gunstiger
dan wij destijds hadden gedacht, aldus
spreker. De heer Timmer vroeg of het
niet wenselijk was dat in verband met de
a.s. ruilverkaveling overgegaan wordt
tot stichting van een vast complex
volkstuintjes bij Den Burg, bv. onder
toezicht van een Volkstuinvereniging
Dit kan een stukje sociaal werk worden,
misschien is er plaats aan de Wester-
weg? De voorzitter vond het een buiten
gewoon goed adee. Dat wij dit nooit over
wogen hebben, moet worden toegeschre
ven aan het gebrek aan gemeentegron
den. B en W, en de Raad stellig ook, zijn
hier sterk voor. We zullen er al het mo
gelijke voor moeten doen. De grondge
dachte vind ik prachti". De heer Tim
mer wees verder op de onvrudhtbaarwor-
ding van cultuurgronden door de a.s.
waterleiding. De gedupeerden zullen
schadeloos gesteld moeten worden.
Wat dc oude raad presteerde
DE VOORZITTER richtte zich vervol
gens tot de oude raad. Uw werkzaamhe
den kwamen wel bijzonder tot uiting in
de sfeer van 't onderwijs, de lichamelij
ke opvoeding en de culturele sfeer. Er
kwamen een landbouwhuishoudschool,
een nieuwe landbouwschool, de nieuwe
oi. school te Den Burg, de a.s. afbouw
met een gymlokaal; gezien de moeilijke
situatie t.a.v. gymlokalenbouw zijn we
over dit laatste ook bijzonder verheugd.
De school voor C.V.O. en R.K. werden
uitgebreid, de outillage en de leer
middelen aanzienlijk verbeterd, Ooster
end kreeg een gymzaaltje en dezer dagen
is de bouw gegund van een nieuwe
o.l school te De Waal en De Koog, ter
wijl de Dienst Gemeentewerken opgedra
gen is om de bcuw van een nieuwe o. 1.
school te Den Hoorn voor te bereiden,
opdat deze op de volgende begroting kan
worden geplaatst. U stichtte het Prof.
Keesomstudiefonds, en voor de toe
komst wel het allerbelangrijkste een
Culturele Raad Ook met betrekking tot
de Gezondheids- en Welvaartszorg droeg
u uw deel bij: gij gaaft immers de op
dracht tot het samenstellen van een so
ciografisch rapport (waar nog steeds aan
gewerkt wordt), gesticht werden de ver-
werkingsinnchling en het laboratorium
aan de Hallerweg. Waterleiding kan door
het zeer verstandige beleid van de Raad
in de zeer naaste toekomst worden ver
wacht De schooltandverzorging werd in
gesteld, de gemeentelijke reinigings
dienst verbeterd. In het kader van de
Welvaartszorg noem ik het verbindings
probleem, dat nauwelijks dichter bij zijn
oplossing is gekomen dan enige jaren te
rug. Laten wij hopen, dat in de nieuwe
raadsperiode de oplossing kan worden
gevonden".
Voorts releveerde spreker de diverse
restauraties, de zorg aan de brandweer
besteed. Bij aanbrenging van emge ver
betering en aanschaf van een nieuwe
spuit voor De Koog, zal dit apparaat
straks uitsteken boven de nonnen die Ne
derland in dit opzicht kent.
„De woningbouw had eveneens uw bij
zondere aandacht. Lk memoreer gaarne
ook de Burgerzinlening, die tot een zeer
goed resultaat is uitgegroeid. Ik compli
menteer de Raad van harte met al deze
resultaten". De voorzitter noemde voorts
neg het verdienstelijk werk van de he
ren Westdorp (die een ambt ging vervul
len en opgevolgd werd door de heer
Beumkes) en Zijm, die de Raad door de
dood ontviel en opgevolgd werd door de
heer De Grave. Tenslotte dankte de
voorzitter de Raad voor de voorbeeldige
samenwerking.
MUGOLIN (reukloos) voorkomt dat
muggen U steken. Per flacon f 1,10 en 52 ct
NAAR HET INTERNATIONALE
VLIEGERFEEST
Hedenmorgen vertrok om 7,25 uur
een geheel volgeboekte luxe touringcar
van de N.V TESO naar het internationa
le vliegfeest te Soesteiherg.
Wie van drups of populair gezegd van
„zuurtjes" houdt, ondervindt een geheel
nieuw genot, wanneer hij Rang Cristal
fruits proeft.
Uw winkelier heeft ze in voorraad.
Let op de naam RANG op het beschermend om
hulsel van feder „Rangetje"
