9
roen
in het harL,
WRIGLEYj
-do
Pleziertocht met Oudeschilder schuit
op de Waddenzee
Versgekookte garnalen voor de toerist!
Texel op de film
Buitenlanders bezoeken
Texel
Het „Klein Toneel" bracht comedie voor
stampvolle zaal
ier
spyy01
WOENSDAG 29 JULI 1953
TEXELSE
66e JAARGANG. No. 6755
COURANT
Uitgave N.V. vil. Langeveld 6 De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbu» 11 Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. BoerenL
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. -f- 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm
Zij, die een prachti
ge tocht over de Wad
denzee willen maken,
moeten met de TX 44
meegaan! Dat is de
vissersschuit van de fa
milie Henkes. Voor
slechts twee gulden
en groepen hebben een
belangrijke reductie op
het tarief! vaart ge
3-4 uur op het zilte
nat, op het brede wa
ter tussen Texel en
Wieringen en boven
dien kunt u zich te
goed doen aan een be
hoorlijke portie garna
len! „De mensen zijn
enthousiast!" had
schipper Henkes ge
zegd. En wij hebben
ons daarvan kunnen
overtuigen.
De oude schipper aan het roer van
de TX 44, die juist de haven van Oude-
schild heeft verlaten.
DE ZON stond boven de haven van
Oudeschild. Het was er dien ochtend een
bedrijvigheid van in- en uitvarende
schepen. Vrolijk wapperden de vaantjes
van de schuiten en kotters. In de binnen
haven lag de TX 44 nog wat te doezelen
na een lange nacht van dromen. Wel-
lidht van ver voorbije tijden: toen ze nog
zo'n 130 man sterk waren! Maar da's al
lang geleden! Zeker 80 jaar! Nu is hun
aantal geslonken tot 10 schuiten, geen
wonder bij die snelle vlucht van de tech
niek: ze gingen grotere schepen bouwen
en rustten ze uit met geweldige motoren.
Kotters waren dat. Die sprongen de Wad
denzee uit en de Noordzee op om een
week lang te blijven vissen. Op de grote
school, om zo te zeggen, zij de schui
ten stelden zich tevree met de kleu
terschool. Maar.de tijd overrompelde
hen, zij konden de druk die de tijd op
hen uitoefende niet weerstaan en zoet
jes aan raakten zij in de hoek waar de
klappen vielen. Wie zou dus nog nieuwe
schuiten gaan bouwen? De TX 23 van
schipper Piet Krijnen is al een dikke 30
jaar oud en dat is de Benjamin van het
team, de TX 44 is al 46 jaar. De oudsten,
de TX 70 en de TX 80 kunnen wel hon
derd jaar zijn.
SCHIPPER HENKES is pas 68. Hoe ze
zo op het idee kwamen om met de TX
44 pleziertochten te gaan maken? Wel, in
1936 informeerde een clubje trekkers uit
de Jeugdherberg naar de mogelijkheid.
Waarom zouden ze hun dat genoegen niet
doen? Met de visserij was het bij zomer
dag immers toch kouwe benen! De vol
gende dag kwam een nieuwe club die
wilde varen en zo is dit bedrijf in het
leven gekomen. Nee, bij zomerdag hoef
je het zeegat met uit te lopen in de hoop
met rijke buit weer te keren. Anders
zouden die andere schuiten immers al
lang op het zilveren water dobberen,
want het loopt naar tienen en een vis
sersschuit pleegt al voor dag en dauw
zijn eerste trek binnenboord te hebben!
De schippers zitten op dit uur wellicht
ergens met een schop aan de dijk bij
Dijkmanshuizen of ze werken bij de
boer.
Drie jaar geleden had je een jaar, dat
je van Kerstmis tót Kerstmis kon vis-
sen, dat was een abnormaal jaar, want
wanneer vang je bij zomerdag voldoende
garnalen? De aanvoer tegenwoordig op
de afslag komt hoofdzakelijk uit de kom
men en van een enkele Noordzeevisser,
zoals de TX 15 en de 28.
NOU DAN GAAN WE MAAR, zegt
Daan. De toeristen zijn aan boord ge
klauterd en het is tijd. De Lister 4-takt
motor loopt prachtig. Je zoudt niet zeg
gen, dat-ie dat al 12 jaar lang doet! Hij
is wat mans! We zitten op een Aak en
het scheepje luistert naar de naam „Ali-
da". Ze hebben ons uitgelegd, dat er
veel verschil bestaat tussen een botter,
een aak en een blazer. Dat ziet 'n schip
per met één oogopslag aan de boeg of
aan het achterschip. Door de brede ha
veningang breed althans in verhou
ding tot het 44 voet lange en 14 voet
brede vaartuig hebt ge meteen al dat
wijde water van de Waddenzee voor u.
Het is de bedoeling om een 5-6 kilometer
uit de kust, tussen Texel en Wieringen,
het net uit te gooien teneinde een portie
garnalen te verschalken. Maar voorlopig
denkt niemand aan vissen: de zee is ons
en met haar de zon, die voor en achter
u, links en rechts, ontelbare diamantjes
op het water tovert. Doordat er maar
weinig wind staat, ligt de schuit zo vlak
als een biljart. U moet dit zelf meema
ken om de geneugten ten volle te kun
nen ondergaan!
„Heb je ons vooronder al eens gezien?"
vraagt Henkes vol trots en meteen kromt
hij de rug om via een klein luikje in het
hart van het schip af te dalen. We vol
gen hem nieuwsgierig. Dat vooronder
was een openbaring: het leek wel de keu
ken van een gediplomeerde huisvrouw:
op de vloer lag keurig zeil, de zitjes
glommen. „Koffie?!" Natuurlijk dronken
we daar koffie en ergens in de hoek be
gon de radio een zachte melodie te ma
ken. „Wat een weer, schipper!" Een
De TX 44 van schipper Henkes. Iede
re dag gaat deze schuit met toeristen de
Waddenzee op. (Behalve bij slecht weer
maar dan komt u toch niet!)
echte zomer! Hebt u wel eens schipbreuk
geleden bij winterdag0 „Nee, dan komen
we de haven niet uit en overrompeld zijn
we om zo te zeggen nog nooit geworden!"
„Waar is deze schuit gebouwd?"
En dan zitten we ineens in de histo
rie: Henkes vertelt van de werf van
Zwanenburg, de man, die een knap
scheepsbouwer was: hij heeft het de
grootvader van de tegenwoordige hel
lingbaas nog geleerd! Hij bouwde de
TX 8, de TX 46 en 47. De botters en
blazers, die daar vandaan kwamen,
konden tegen een stootje en dat niet al
leen: „Ik wil een schuit die zeewaardig
HIERNAAST enige leden van
het gezelschap, die zich te goed
doen aan 'n portie garnalen: de
beestjes zwomme een kwar
tiertje tevoren, zich nog van
geen gevaar bewust, in het vrije
water van de Waddenzee. Maar
ja, het was nu eenmaal dez.
schipper Henkes beloofd: We
gaan garnalen vissen en jullie
versere garnalen eten dan je
ooit geproefd hebt! De dame
links houdt een zware bot in de
hoogte maar 't kan ook
een schar zijn!
rf i m i 'i' ]•-'
is, makkelijk manoeuvreerbaar en die
kan zeilen op de fok!" zo had een op
drachtgever geëist 't Kwam in orde!
De schipper heeft het ook over de
wiervisserij van vroeger dagen, d.w.z.
van vóór de afsluiting van de Zuiderzee.
(1932). Toen die dijk was gelegd was het
wier plotseling verdwenen: de bodem
verzandde en verstikte de jonge plantjes.
Een mooi vak was verloren gegaan: zee-
grasmaaien, waar ze zomers zes weken
mee bezig waren. Daarna kreeg je het
drogen en bereiden aan de wal. Je stond
met een leren broek tot de knieën in het
water en maaide met en zeis. Later met
een zgn. trekzeis, die zesmaal zo lang was
en door twee man werd bediend.
Het zeegras omsingelde je met een
groot net. De zeegrasvelden lagen tussen
Texel en Friesland. Maar toen kwam die
dijk. Na veel spul en moeite in Den
Haag bleken ze moeilijk te overtuigen
kregen de gedupeerde vissers een
kleine schadeloosstelling, eerst f 4 per
week.... „Zuiderzeesteun" heette dat
met een groot woord.
DAN GAAT HET NET overboord. Men
noemt een gamalennet een kuil. Het is
20 voet breed. Intussen gaat de schipper
voorbereidselen treffen voor de a.s. con
sumptie van de garnalen: huisvrouwen,
hij kan u aan een prima recept helpen
voor het aanleggen van kachels: men
drenke stukjes oud touw in ruwe olie en
steke dit met een lucifer aan. Dat spul
brandde als een fakkel en toen het net
een half uurtje later weer aan boord
werd getrokken, sloeg de wasem krach
tig de grote kookketel uit. Het net bevat
te een grote verscheidenheid aan vissen:
behalve de garnalen zagen we zeester
ren, ponen, scharretjes, scholletjes, tar-
botjes, krabben, zandspieringen zeenaal
den, knorhaantjes, „Dooie vissies haal je
nooit op, een teken, dat de krabben nut
tige dieren zijn!" aldus de schipper.
Een kwartier nadat de laatste vissen
waren gevangen zaten we te genieten
van de rose garnalen. Je mocht zoveel
eten als je maar op kon. Toen kwamen
er meeuwen om de boot: ze deden zich te
goed aan de prijs gegeven vis. Ook dit is
op zichzelf al 'n boottocht waard! Zoals
gezegd is de zomermaand kennelijk geen
garnalenmaand, maar we hadden kilo's
over. „Haal even een zak bij de kruide
nier!" Een aanbod, dat wij niet konden
afslaan. „Je bakt er de heerlijkste cro-
quetjes van!" Ook daarvan hebben wij
ons met eigen tong kunnen overtuigen!
En zo kwam het gezelschap in de bes
te stemming en met véél zeemanschap de
haven van Oudeschild weer binnen. De
TX 44 zocht zijn ligplaatsje weer op en
doezelde verder.
Of de TX 44 iedere dag vaart? Prac-
tisch wel, maar het is natuurlijk niet al
tijd visweer! Gelukkig heb je overal je
liefhebbers voor: Er zijn mensen, die om
de visserij komen en er zijn er, die om
het varen zelf komen en hun kan de
Waddenzee niet levendig genoeg zijn!"
Enthousiast zetten we ons aan de
sehryftafel en wij zijn er zeker van, dat
alle badgasten die dit lezen, straks even
enthousiast over deze tocht met de TX 44
zullen spreken! Ja, verlaat u Texel niet,
zónder op de TX 44 te hebben gevaren!
1953 SUCCESVOL VOOR ONZE ULO!
1953 is een succesvol jaar voor onze
Ulo: alle 31 leerlingen van deze onder
wijsinrichting die te Allkmaar aan de
examens deelnamen zijn met het waar
devolle diploma thuisgekomen! In totaal
slaagden 27 van hen voor het A-diplo
ma en 4 voor 't B-diploma Aan de reeds
door ons gepubliceerde lijsten van gedi
plomeerden kunnen wij nl. nog twee
personen toevoegen: Nel Stoepker,
„Vruchtbaaroord", Eierland en Jansje
Vlaming, „Oostwijk", Oosterend.
Voor de nieuwe cursus hebben zich 52
leerlingen opgegeven. Mede door het
feit. dat slechts weinigen de school dit
jaar tussentijds verlaten, is het vrijwel
zeker, dat de zesde leerkracht kan wor
den behouden.
DE TWEEDE VROLIJKE AVOND TE
DE COCKSDORP TROK WEER
GROTE BELANGSTELLING
De Cocksdorp. Zaterdagavond had
onder schitterend mooi weer de tweede
feestavond in dit seizoen plaats. Ditmaal
was het op 'het terrein van de heer Jac
Reuvers, die voor deze gelegenheid zijn
land beschikbaar had gesteld. Ook de
muziekvereniging VIOS verleende weer
haar medewerking. Omstreeks 8 uur trok
VIOS onder het spelen van een pittige
mars door het dorp naar het terrein. De
leiding berustte weer bij de heer Jan
Daalder. Ei werd weer strijd gevoerd om
le man en de vrouw. De heer Zuidema
rnet zijn ijskar was ook van de partij en
menig ïjstaartje is deze avond verorberd.
Onder de vele belangstellenden merk
ten wij de directeur van de VVV Texel
op.
Strijd om de vrouw: winnaar werd de
heer R. Nijborg; de strijd om de man
won mej. T. Visser.
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
29 Juli 11,32 en 11,39. 30 Juli 12,15 en
31 Juli 0.21 en 1,03.
Aan het strand is het ongeveer één
uur eerder hoog water.
Zo is dan een deel van Texel
En van Texels burgerij.
Op het celluloid vereeuwigd
In een lange, bonte rij.
Waar de cineasten kwamen
Daar was dadelijk een stoet
Van ontelb're figuranten,
't Leek een tweede Hollywood.
Texels Koninklijk Fanfare,
Brandweer, paarden, gymnastiek.
Voetballers en motorduivels
En een heleboel publiek.
Zelfs een rasecht Texels paartje
Dat die dag een huw'lijk sloot,
Werd genomen bij de afvaart
Van de mooie huwelijksboot.
En de mensen alsmaar rekken
En maar hollen, voor en na,
Om toch ook een keer te komen
Voor het oog der camera.
En zo bleek het dan ook nu weer
Dat wij allen, groot en klein,
(Ook al willen wij 't ontkennen)
Kleine ijdeltuitjes zijn.
Doch de grootste vreugd begint pas
Als de film hier draaien gaat
En de mens zijn eigen fasie
In het donker gadeslaat.
En dan hoor ik ze al roepen:
„Kijk, daar hei je „die van die".
Dat is Teun en dat is Arie,
Dat is Coba, dat Marie
Ongetwijfeld wordt die avond
Voor 't publiek een groot festijn
En ik hoop, als het zo ver is,
Ook van de partij te zijn.
En nu zullen wij maar hopen
Dat de film goed is geslaagd
En dat zij als propaganda
Voor ons eiland vruchten draagt.
HUIB DE RIJMELAAR.
Wij spraken met:
Dr Heinrich Gallmann uit Thalwil, bij
Zurich (Zwitserland). Deze heer maakt
met vrouw en 3 kinderen een tocht per
auto met caravan door ons land, dat hij
nooit eerder bezocht. In ons land
maakte hij eerst een tocht rond de Zui
derzee. Het lag in zijn bedoeling, van
Harlingen uit naar Terschelling te gaan,
maar dat ging niet, omdat de caravan
niet op de boot kon. Daarom is hij toen
maar over de Afsluitdijk verder gereden.
De Zuiderzeewerken hadden zijn grote
bewondering. In Den Helder was er wel
plaats op de Texelse boot en zo kwam
hij op ons eiland terecht. Van Texel had
hij nog niet veel gezien, het strand vond
hij prachtig. Wel was het de heer Gall
mann tegengevallen, dat de zee van het
land uit nergens was te zien of hij moest
boven op een duin klimmen. Hij had zich
hiervan een andere voorstelling gemaakt.
De Hollandse melk smaakte hem best,
men dronk niet anders meer, de heer
Gallmann vreesde er geheelonthouder
door te worden.
Wat hem van Holland het meeste was
opgevallen, waren de zindelijke, leuke
huizen, met hun rode pannendaken. Vol
verbazing zag hij de grote ramen, waar
achter de families te kijk zaten. Het had
hem geamuseerd van de weg af te kun
nen zien wat de mensen in hun kamer
zaten te eten.
Over enkele dagen vertrekt de familie
Gallmann weer, er staan nog vele Hol
landse steden op het reisprogramma.
„HET LIJKT Heintje Davids wel!" al
dus een badgast, die vlak voor ons zat in
„De Oranjeboom", waar de toneelver
eniging van Oudeschild, „Texel's Klein
Toneel", Donderdagavond een gloed
nieuw seizoenstuk voor een uitverkocht
huis opvoerde. Die dubbelgangster van
Heintje was „Mane Koopman" (buiten
het stuk beter bekend als mevr. A. Dros-
Kuyper), de echtgenote van een doodge
woon, klein mannetje, dat blijkbaar zó
uit het hart van de Jordaan was wegge
rukt, een mannetje, dat over heel veel
poen bleek te beschikken en zodoende
zich kon associëren met een fabrikant
i(Van Runt en Zwiep, de heer J. S. Dros),
die benauwend dicht tot het faillisse
ment was afgegleden. Zij en nog andere
krachten van Klein Toneel traden voor
onze badgasten op in de comedie „Een
andere wereld". Dit was een comedie van
het zuiverste water en zelfs de ontkno
pingen lagen er zo dik op, dat ze stuk
voor stuk al een comedie op zichzelf wa
ren. Grappig was alles van doorzichtig
heid, ja ook daarin hebben de dramatur
gen Blaaser Sr. en Jr. zich ware mees
ters getoond!
TOEN de voorzitter van de vereniging,
de heer J. S. Dros, onmiddellijk na af
loop naar voren trad om het „officiële"
gedeelte van de feestavond met een kort
woord te besluiten, werden de Oude-
sohilders bedolven onder een enorm ap
plaus, dat tot een ovatie aanzwol. Nu,
dat hadden ze best verdiend, want door
allen was er bijzonder goed spel gele
verd en dan vraag je je weer eens af hoe
mensen, die toch een drukke werkkring
hebben, nog de tijd en de fut vinden om
een grote rol in te studeren! Het toneel
spel moet hun wel in het bloed zitten en
onweerstaanbaar lokken!
De geschiedenis begon met een uiteen
zetting van de financiële moeilijkheden
waarin de Van Runten en Zwieps waren
geraakt. Papa trachtte mevrouw (mevr.
J. Koning-Bruin) en dochter (mej. Willy
Hogerheide) vergeefs aan het verstand te
brengen, dat er drastisch bezuinigd
moest worden, ja, dat hij hun straks, als
er geen wonder geschiedde, van de villa
naar een etagewoning zou moeten over
brengen. Wat!? Nee, daar konden ze met.
hun (weinige) verstand niet bij. Ze maak
ten zich dan ook geen zorgen, tenzij die
om hun uiterlijk! U kunt raden, dat
mevrouw danig gekwetst werd toen een
zekere meneer Koopmans op ongema
nierde wijze op haar lust tot het bewa
ren van véél afstand reageerde. Dat zij
hem voor een soort bedelaar-oplichter
versleet was verklaarbaar, maar tóch
was deze man het, die de hele fa
milie voor de dreigende brand behoedde.
Hij bracht een ton in en daardoor kon
zijn compagnon zijn schulden betalen.
Dit was de zoon van Koopman echter
niet genoeg: hij had een degelijke studie
achter de rug en na de plaats van zijn
vader te hebben ingenomen, kwam hij
al spoedig tot de conclusie, dat de cen
ten groot gevaar liepen. Hij trad flink op
en wist zodoende de vennootschap niet
alleen te redden, maar zelfs tot een
bloeiende onderneming te maken. Hier
door en door zijn houding tegenover haar
viel het hem erg gemakkelijk het hart
van Gonny van Runten te veroveren. De
liaison beviel haar moeder maar half,
doch de toestemming kwam. Inmiddels
was een groot aantal verwikkelingen de
revue gepasseerd: de wederzijdse ouders
hadden, zoals voor de hand lag, maar al
ïe dikwijls verschil van inzicht. De ma
ma's hadden elkaar enige malen diep in
de haren gezeten en de kinderen gingen
nu ook niet bepaald kameraadschappe
lijk met elkaar om Maar eind goed,
al goed!
We zeiden reeds, dat de zaal de klucht
met bijzonder plezier had gevolgd. Het
was inderdaad een leuk stuk, dat voor
treffelijk werd opgevoerd. De heer Dros
wist een keurige aristocratische figuur te
scheppen en wij kunnen ons levendig
voorstellen, dat er bij de repetities nogal
eens gegierd zal zijn! Mevr. Koning-
Bruin lag de rol ook best, we zouden
zeggen: dat houdt tevens beloften in voor
de straks op gang komende Culturele
Raad! Mej. Willy Hogerheide speelde
verdienstelijk, slechts een enkele keer
kwam het zangerige Texels door de deur
kieren; de heer Tj. Bergstra was zuiver
voor de rol van Koopman geknipt. We
vonden hem onbetwist de beste speler.
Mevr. A. Dros-Kuyper slaagde er even
eens goed in om een rasechte volksvrouw
naar voren te brengen, zoals uit de aan
vang van dit verslag reeds moge blij
ken! De heer W. Gersonius deed ook
aardig werk als de jonge directeur, wel
nog met helemaal rijp, doch gelet op z'n
vorige rolvertolkingen, kan van groei
worden gesproken. Mej. Emmy Dros was
een vlotte straatjongen en amuseerde
ons allemaal met ongekunsteld, natuur
lijk spel. De heer J. D. Koning bracht
cms in zijn kleine rol een voortreffelijke
butler, mevr. G. Hogerheide-Bakker
haalde alles uit het rolletje van een nog
steeds op de ware Jacob wachtende en
hopende dienstmaagd-op-jaren; de heer
D. J. Blom tenslotte zagen wij resp. als
vertegenwoordiger en als werkman.
De regie was weer in goede handen
bij de heer P. Dogger Wij complimente
ren Oudeschild met dit grote succes.
HANDELSREGISTER
In „Handelsregister" lezen wij onder
nieuwe inschrijvingen van zaken: Kin
derkamp „De Bremakker", Texel, Den
Burg (post adres) Kinderkamp de Brem-
akker. Exploitatie van een kampeercen-
trum. Eigenaar: J. Alta.
t*1