9 roen /wa in het L. PUROL D.D.D. -t#-' -dü Morgen herinwijding van gerestaureerde Ned. Hervormde Kerk van Den Burg Vff F. Kikkert naar zijn laatste rustplaats Dames! Vooral nu Ook Spierpijn B -M L4 J 1 id- ZATERDAG 10 OCTOBER 1953 TEXELSE 67e JAARGANG.. No. 6776 COURANT Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbui 11 - Tel. 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bank: R'damse Bank, Coop. Boerenl. Bank. Postgiro 652. -Abonn. pr. i 1,80 p. kwart. IS ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm ziet u de toren, anno 1614, van de N.H. kerk en verder de achterzijde van het Raadhuis, eveneens een zeer oud ge bouw, dat in 1841 door de Raad werd ge kocht om als Gemeentehuis dienst te doen, en rechts de Coop. Boerenleenbank welk gebouw in 1930 in gebruik werd genomen. Morgenmiddag om half drie begint de eerste dienst in de gerestaureerde N.H. kerk van Den Burg. Hieronder volgt een verslag van de restauratiewerkzaamhe den. Het is een enorm werk geweest, want de kerk was ver heen. Op de foto, genomen vanuit de eerste verdieping van het pand, waarin de Dienst Gemeentewerken is gehuisvest, „JA, DE KERK WAS VER HEEN, men mag van geluk spreken, dat dit gebouw behouden kon blijven! Dat bleek, toen wij eenmaal aan het breken waren: je kwam alsmaar meer vermolmd hout tegen. Toen ik in die stormnacht van de eerste Maart 1949 eens poolshoogte nam, constateerde ik een schommeling in de kap van zon vijftien centimeter", aldus vertelt ons de heer Ubels van de firma Jurriëns uit Utrecht, die de restauratie van de Ned. Hervormde kerk van Den Burg op 14 November 1948 ter hand nam. Wie bekend is, dat reeds ver voor de oorlog plannen tot restauratie bestonden, maar welker uitvoe ring wegens gebrek aan geldmiddelen voortdurend werd uitgesteld, wie de wonden zag, door de tand des tijds in het gewelf gevreten, wie bij regen achtig weer de druppels gestaag op de stenen onder de zijbeuken hoorde pet sen, ach, die zal de verklaring van de heer Ubels niet bijzonder verrassen! De tands des tijds dat wisten velen toch al reeds heeft het gebouw meer kwaad gedaan nog dan de granaten, die op de rampspoedige 6de April 1945 de kerk troffen. Deze kerk stond op de lijst van monu mentale gebouwen. Van Dale's hand woordenboek der Nederlandse taal denkt bij het woord monument vooral aan de overblijfselen van vroegere kunst, nijverheid en wetenschap. Wie thans bet zo fraai gerestaureerde gebouw be kijkt, komt onwillekeurig onder de in druk van de grootsheid en hebben wij niet dikwijls gezegd: „Vroeger kónden ze het toch maar!" Inderdaad, maar ze kunnen het nóg: wie de totaal verwaar loosde, bouwvallige kerk hebben her steld, hebben hiermede een staaltje van groot vakmanschap geleverd, van kunde, van begrip en bovenal van lief de voor het edele ambacht, dat gelukkig ook nog haar volle bestaansrecht ge niet in onze moderne jachtige wereld! We bezien de kerk met haar forse muren, met hun -brede, zware steunbe ren, de prachtige gotische ramen met hun glas in lood, glas, dat een zacht groene weerschijn bezit. De forse toren. De zware deuren. En dan het interieur met zijn nu weer zo prachtige midden schip en zijbeuken, geschraagd door de hoge, dikke pilaren. Het hernieuwde or gel, dat weer zulk een schoon instru ment is geworden, beter dan wij het ge kend hebben! De gerestaureerde kerk ademt vooral ten aanzien van het inte rieur een geheel andere sfeer: de hou ten betimmering is niet meer hersteld, maar uitgebroken, wat uiteraard een geheel andere ruimtewerking tot gevolg heeft. Ook de verplaatsing van de preek stoel naar de rechter achterpilaar is op vallend. Zeker, velen zullen even moe ten wennen aan het zacht-groen van de stoelen, maar op de duur zal men aan voelen, dat dit de beste -keus was en hierbij naar ensemble is gestreefd ten opzichte van de ramen. Enkele van de fraaie luchters werden tijdens de beschieting beschadigd, maar nu ze daar allemaal weer aan de stevige moerbalken hangen, is het of ze niet zijn weggeweest. Links en rechts wordt hun schijnsel geëscorteerd door nieuwe ornamenten aan de pilaren, bijzonder geslaagde scheppingen, welker motief aan de fakkelhouder is ontleend; een grote verbetering dus vergeleken bij de nuchtere kapjes van vóór de restaura tie! Voor de preekstoel is nu een vast liturgisch centrum ontstaan met de avondmaalstafel als dominerend attri buut. Keren we ons om, dan treft ons aan weerszijden van het orgel de galerij, waar volop ruimte zal zijn voor koor en nruziek. Daar is ook weer de consisto riekamer gebouwd. Twee ramen reiken tot door de zoldering en zullen dus het kunstlicht een handje helpen. De vloer ligt hoger dan de vroegere. In het oog springt natuurlijk ook de terugkomst van de voormalige deur in de Noorder kerkmuur. Om een of andere niet meer op te helderen reden heeft men die muur destijds dichtgemetseld. De architect, de heer Rooyaards uit Schoorl, heeft te recht de oorspronkelijk toestand her schapen. EEN EEUWENOUDE kerk zal morgen een dankbare gemeente ontvangen, blij de psalmen zullen opklinken in'n'bijzon dere Eredienst. Zoals vijf eeuwen terug eveneens het Soli Deo Gloria zal hebben weerklonken in een kerk, die in het jaar 1481 haar voltooiing vond, nadat in 1470 begonnen was met de bouw van een koor. Psalmen zullen weerklinken, nadat eerst zo lange tijd de troffels hebben geklonken. Dat de restauratie veel tijd en veel geld zou kosten, was te voor zien. Intussen had het geen herfst 1953 behoeven te zijn geworden om de eer ste Eredienst te kunnen houden, maar door financiële problemen ging de res tauratie schoksgewijs. Op 29 December 1951 konden wij melden, dat de laat ste aanvullende begroting ter voltooi ing van de restauratie door de minister was goedgekeurd. Vanaf dat tijdstip konden architect en uitvoerder weer normaal doorgaan, nadat een vol jaar lang met slechts enkele mensen was verder gewerkt. In zijn noodwoning naast de kerk heb ben wij de heer Ubels een dezer dagen een bezoek gebracht. Wij hadden hem al zo dikwijls aangeklampt, maar even dikwijls liet hij zich dan ontval len: „Man, wacht nou toch asjeblieft tot dat de zaak erop zit, dan krijg je van me wat je maar weten wilt!" Dat wij 't in vele incidentele gevallen toch „be slist" nodig vonden hem om inlichtin gen te polsen, lag hem dan ook nooit bijzonder, waar hij wars bleek van alle publiciteit tijdens de restauratie zelf. De heer Ubels vragen we dan aller eerst naar de toestand van de kerk zoals hij haar bij de kennismaking aantrof. Bij de aanhef van dit artikel hebben wij al een en ander van zijn toenmalige bevin dingen opgesomd: het gebouw verdien de welhaast de benaming ruïne, nadat een aantal granaten vlug had hel pen losbreken, waarover de tands des tijds zeker nog wel enige jaren zou heb ben gedaan. In één opzicht gelukkig, dat de granaten er bij kwamen: zij hebben stellig ongelukken door vallend hout of steen helpen voorkomen! Het oorspron kelijke restauratieplan was lang niet zo ingrijpend als geschied is, maar hoe ver- de'r men kwam, hoe meer kwaad men ontdekte: er is tijdens de werkzaamheden een enorme hoeveelheid totaal ver molmd hout afgevoerd. Een der 13,5 m. lange en 35 bij 35 cm. dikke moerbal- ken, lopend van zijbeuk tot zijbeuk, had bovendien een voltreffer gekregen en was gedeeltelijk omlaag gestort, enkele spitsbogen hingen in brokken van 1-1,5 meter over, ook was een spant van het gewelf vernield. Door de enorme lucht druk was het gewelf op verschillende plaatsen totaal ontzet en naar buiten gedrukt. Een lange, zware stijl van het middenschip was totaal vermolmd. „Je hield enkel de verf over", aldus de heer Ubels. De muurroosters kon je eveneens met de schop opnemen. De moerbalken verkeerden alle in verregaande staat. Wat toevallig niet behoefde te worden vernieuwd werd gelast. De restauratie van het dak werd een complete vernieu wing: deze operatie werd in verschillen de etappes uitgevoerd. Niets bleek te kunnen worden overgeslagen en zo wer den een nieuw middenschip en nieuwe zijbeuken gebouwd. Welk een winst in tussen: het donkere hout of de licht blauw geverfde betimmering van voor heen! De houten ramen bleken even eens totaal vergaan. Aanvankelijk was sprake van het opnieuw aanbrengen van houten ramen, maar gelukkig kon bij 'n volgende begroting glas in lood worden geprojecteerd Moeilijkheden ter verkrijging van het materiaal? Nee, dat ging vlot en vormde geen probleem. Wel was het vervoer een kostbare gesohiedenis. De binnenbe- schieting komt uit de Eiland9kerk te Amsterdam, die wegens verval moest worden gesloopt. Voorts heeft een afge broken molen voor- het nodige hout ge zorgd, o.a. voor de vervaardiging van de zware spanten. Er zijn diverse soor ten steen verwerkt: uit Groningen, Vlis- singen, Abbekerkers, een groot kwan tum zgn. Napoleons (stenen, die men tij dens de regering van Napoleon ge bruikte) en stenen, die vrij kwamen bij de sloop van oude bouwwerken op de Marinewerf te Den Helder. Er zijn ze ker een 200,000 stenen verwerkt (uitge- bikte en daarna weer aangebrachte en nieuw aangevoerde stenen). De muren moesten op sommige plaatsen zeer diep worden uitgehouwen en er waren mu ren bij van 2,20, 1,20 en 1 meter. Het voorfront moest zo goed als tot aan de grond toe worden afgebroken: men had daar nl. te doen met resp. een afwijking van 28 en 18 cm. Deze moesten dus he lemaal in de loodrichting worden terug gebracht. Een indruk van het omvangrijke werk geeft wel de hoeveelheid steigermateri aal, die hierbij nodig is geweest: in de kerk stond op zekere dag een steiger- werk met 1400 touwverbindingen en zo'n 2800-3000 m. steigerhout, waarbij nog niet eens de kortelingen zijn opge teld. Er werd een speciaal soort cement gebruikt, ongeveer van dezelfde samen stelling als die, welke tijdens de oor spronkelijke bouw werd gebezigd, dus ^en product met veel schelpkalk. De heer Ubels noemde de verplaat sing van de preekstoel ook een belang rijke verbetering, want nu wordt de ge meente met meer door het zonlicht ge hinderd. De consistoriekamer heeft de oorspronkelijke stijl herkregen, aan de andere zijde van het orgel bevindt zich een grote opbergruimte. Alle oude plavuizen, alsmede de oude grafzerken, waarvan sommigen fraai ge beeldhouwd zijn, zijn weer op de oude plaatsen aangebracht. Het is natuurlijk jammer, dat geen ouwerwetse meubile ring kon worden geplaatst, maar er zijn meer oude Hollandse kerken waar de- zélfde oplossing is gevonden als hier. De beklimmers van de toren zullen de oorspronkelijke opgang naast het or gel in ere hersteld zien. De zeer hoge eerste trap is gelukkig vervallen! Alle trappen zijn gerepareerd. De torenspits zelf is, zo wordt verondersteld, het oud ste bouwwerk, de kerk moet daar later om heen zijn gebouwd. Dit is op te ma ken uit het feit, dat de toren niet haaks op de kerk staat, maar gedraaid in het front is. De toren staat op zwerfstenen gefundeerd, evenals de pilaren, de fun dering bezit deels een Romaanse, deëls een Gothische stijl. Zeer modern is de heteluchtverwar- ming. Twee roosters zuigen koude lucht in en een derde rooster voert het weer op de gewenste temperatuur in het kerkgebouw. DE GROTE DAG voor de leden van de N.H. Gemeente van Den Burg na dert, een grote dag voor hen niet alleen: allen, die de restauratie van onze zo schaarse monumentale gebouwen kun nen zien in het licht der eeuwen, allen, die gaarne helpen behouden wat vroege re generaties hebben gemaakt, zij allen zullen verheugd zijn over het hier ver richte meesterwerk. Uiteraard rekenen wij tot deze grote categorie ook onze toeristen, die alles wat tot het monumen tale behoort, hier met een lantaarntje moeten zoeken. Ja, alleen reeds uit het oogpunt van deviezenwinst is de restau ratie van het oude en schone ten volle verantwoord. BEKENDMAKING Het kantoor van de Sociale Dienst in deze gemeente zal gesloten zijn van 13 tot en met 17 October 1953. Texel, 8 October 1953. Burgemeester en Wethouders van Texel, De Burgemeester C. DE KONING. De Secretaris, P. BEEMSTERBOER SCHIETOEFENINGEN De 'Burgemeester der gemeente Texel maakt bqjkend, dat in de penode van 19 tot 24 October 1953 zonder voorafgaan de waarschuwing op de Hors zal worden geschoten. Wanneer de rode vlaggen gehesen ziin is het -ten strengste verboden de Hors te betreden. De Burgemeester van Texel, C. DE KONING. JONGE KOE SPRONG IN SCHERPE PUNTEN VAN IJZEREN HEK Bij het verweiden van koeien van de duinen achter Den Hoorn naar Harke- buurt door de eigenaars de heren D. Kuiper en D. Brans, ging Woensdag een 1-jarige koe van de heer Brans op de Bomendijk aan de haal. De vluchtelinge trachtte over een ijzeren hek, geleden- voor de woning van de familie B. Kuy- per, te springen, maar deze poging mis lukte, waardoor enige scherpe staven in het lichaam van het dier drongen. Na veel moeite gelukte het de veehouders het dier te bevrijden. De dierenarts de heer De Boer, hechtte de grote won de, waarna de schet op de boerderij van de heer M. C. Keijser gestald werd. Dool dat zuurbranden op Uw maag. Neem een of twee Rennies als er van Uw maal eens iets „verkeerd gevallen" is. Renrues blussen dat zuurbranden da delijk. Een smakelijk middel, onfeilbaar in zijn werking enonopvallend in te nemen. Iedere Rennie hygiënisch verpakt één voor één. ,,'T WAS HAAR EIGEN SCHULD!" Uw krant was lelijk abuis, met dat bericht over die botsing op het fietspad langs de Schilderweg, aldus een dame, die ons om rectificatie verzocht. Zij ver telde ons, dat de wielnjdster niet tegen een fietser zonder licht was gebotst, maar tegen haar bromfiets, die een hel der licht voerde. Het slachtoffer dat in een moddersloot belandde fietste naast een vriendin toen de 'botsing plaats had en voor dit betrekkelijk smalle pad geldt: drie is te veel, zodat het slachtoffer de duoe werd van haar eigen overtreding. FEESTAVOND BUURTVERENIGING De Buurtvereniging Stenenplaats, Waalderstraat, Binnenburg, heeft op haar Dinsdagavond gehouden ledenver gadering besloten de door de Waters nood uitgestelde feestavond te doen hou den op Zaterdag 7 November a.s. in Ho tel Texel. De buren zullen het pro gramma uitvoeren en er zal voor een gezellig stukje dansmuziek worden ge zorgd. Dit is altijd dé avond van het jaar en geen buur, hoe oud ook, wil deze gezellige avond missen. Buren, maakt u gereed en tot 7 November dan! R. In dozen en tuben Huidgenezing Huidzuiverheid Huidgezondheid DAMCLUB OOSTEREND Het gaat met de damclub verheugend goed. Op de clubavond van Maandag werd besloten, gezien de grote uitbrei ding van het ledental, de competitie te splitsen in afdelingen A en B, wat het aantal te spelen wedstrijden beperkt en ongetwijfeld de animo tot het damsnel, ook voor nieuwe leden, zal vergroten. Ook zullen 6 klokken worden gekocht, zodat het damspel binnenkort ook hier op reglementaire wijze zal worden ge speeld. Wat de competitie in afdelin^ A betreft, zullen waarschijnlijk de heren Jb. Visman, J. Trap en A. Bakker een goede kans hebben op de bovenste plaatsen, waarbij Bakker altijd het voordeel heeft van „thuiswedstrijden". Jb. Breman heeft z'n zware geschut echter nog steeds niet in stelling ge bracht en kan voor die heren wellicht nog een hinderpaal wezen op de weg naar de bovenste plaatsen. Ook de „prof" heeft zijn spel nog niet ten volle ontplooid. Binnenkort hopen wij de oompet iti est and te publiceren. SVC-Nieuws Morgen SVC 2-Watervogels 4, 1,30 u. W. moet met de boot van 4 uur terug. Flftal in het kastje. Voor de adsp. wed strijd tegen Oosterend A is uitstel ge vraagd in verband met de Jeugduitvoe- ring hedenavond in de school. TIPT fTT" Niet krabben. De helder vloel- «I I I H bHre D-D-D- kalmeert de jeuk VJJjUJ.% in enkele seconden, doodt de ziektekiemen, geneest tot diep ln de huldporlëp, GENEESMIDDEL TEGEN HUIDAANDOENINGEN IL UICJA AU UV 41U1UV»i uw, De Cocksdorp. Woensdagmiddag werd de heer F. Kikkert door leden van de kerkeraad en het kerkbestuur naar zijn laatste' rustplaats gedragen. Velen volgden de baar, die 'bedekt was met kransen en bloemstukken, o.a. Een laat ste groet van de Ned. Herv. Gemeente; VW; Ziekenfonds Texel; Van de Zus- terkring en Jonge Vrouwenvereniging. Aan de groeve w±rd Oc'st het woord gevoerd door de heer J. C. Rab, voorzit ter der VVV Texel, waarvan de heer Kikkert hoofdbestuurslid was. Sprek/er schetste de overledene als een actief en rechtvaardig mens. Daarna sprak de heer Kannewasser een woord van af scheid tot hem met wie hij vele jaren in relatie was geweest en van wie hij steeds zulk een bijzondere gastvrijheid had genoten. Spreker besloot met de woorden: Uit stof gekomen, uit stof ge nomen. De ouderling J. v. Bennekom sprak namens de kerkeraad: de heer Kikkert was een grote steun voor de kerkvoogdij, een harde werker voor zijn zaken, maar ook voor de kerk. Met hart en ziel heeft hij zich gewijd aan het werk dat hem lief was. Hij was een wa re steunpilaar voor de Herv. Gemeente. Welk een plaats de kerk bij hem innam bleek vooral ook tijdens de restauratie. Moge hij in het vaste geloof zijn ontsla pen. Ds Salm bracht namens de familie dank aan de kerkeraad en kerkbestuur en aan allen, die tijdens de ziekte van de heer Kikkert blijken van medeleven hadden getoond. Dokter Feikema werd dank gebracht voor zijn medische hulp. Spreker besloot: „Het troost ons te we ten, dat vader Kikkert geheel bereid was alles los te laten van het aardse le ven en de blik had gericht op de toe komst in het Vaderhuis". Ds Soesan be<»on met de woorden: Wie in God gelooft, zal het eeuwige leven hebben. Vervolgens las Ds enige verzen uit Joh. 14: „Uw hart worde niet ont roerd; gij lieden gelooft in God, gelooft ook in mij"; waarna Ds het Onze Vader bad. Diep onder de indruk keerde men hierna weer dorpwaarts. De heer Kikkert werd in 1921 door de Gemeente tot het college van notabelen benoemd, waarna hij in 1938 tot kerk voogd werd gekozen. In 1943 werd de heer Kikkert president4cerkvoogd. Zijn nagedachtenis zal bij de Gemeente in ere voortleven. Hij ruste in vrede. Hamea-Gelei voor Uw banden RONDGANG TEXELS FANFARE Route op 10 October: 8 uur afmars van het Fanfaregebouw, Schoonoordweg, Kogereind tot Buiten- lust, terug naar Kogerstr., Hogerstraat, Gasthuisstr., Westerweg, Hollewalsweg, Weststr., Molenstr., Suikerweg, Hoile- walsweg, Weststr., Gravenstr., Zwaan straat, Groeneplaats, Parkstr., Nieuw- straat, Binnenburg, Waalderstr., Watte Kruisweg, Fanfaregebouw. BESMETTELIJKE VEEZIEKTEN IN SEPTEMBER De afgelopen maand is in onze ge meente op één bedrijf rotkreupel ge constateerd. WEER TWEE STROPERS IN DE VAL Ofschoon de twee stropers, die dezer dagen in de duinen achter Den Hoorn opereerden, zich gedroegen als een ge waarschuwd man, was de sterke arm hen toch te glad af, waardoor een hun ner in het duin en de ander op het strand (waarlangs hij poogde te ont snappen) aangehouden en op de bon ge zet kon worden. De mannen hadden de drang om op illegale wijze een konij nenboutje te verschalken, niet kunnen weerstaan en probeerden door middel van klemmen hun doel te bereiken. De ene stropende Texelaar woonde te Den Hoorn, zijn collega in de buurt van dit dorp. Het lijkt ons nog altijd voordeli ger om rechtstreeks naar de poelder te stappen! P.S. Bij deze actie raakten de stro pers niet alleen hun buit, doch ook hun vangmiddelen kwijt. en rheumatische pijnen a wrijft U weg met ZON, MAAN EN HOOG WATER De zon komt 10 Oct op om 6,57; on der om 5,56. Maan: 15 Oct. E.K., 22 Oct. V.M. Hoog water ter rede van Texel; 10 Oct. 10,40 en 10,40. 11 Oct. 11,12 en 11,12 12 Oct. 11,44 en 11,44. 13 Oct. 12,11 en 14 Oct. 0,23 en 0,45. 15 Oct. 1,10 en 1,27. 16 Oct. 2,05 en 2,24. Aan het strand is het ongeveer een uui eerder hoog water. ZITTING CONSULTATIEBUREAU Woensdag 14 October voor moeders van buiten Den Burg van 24 uur Zaterdag 17 October voor moeders van Den Burg van 24 uur.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1953 | | pagina 1