Cjrocn 'wartsjexeh in het harL,
Canada, een best land, je kunt er geld
oversparen voor een eigen bedrijf"
„Ik ga natuurlijk weer terug",
aldus Kees Smit Jzn.
rv'ILsÈ -V
Marius Bakker
met vacautie uit Canada
Het sociaal-economisch onderzoek op Texel
WOENSDAG 9 DECEMBER 1953
TEXELSE
67e JAARGANG. No. 6793
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld <S De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coóp. BoerenL
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. £1,80 p.
kwart. 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm
Kees Smit boert blijkbaar goed in Ca
nada: hierboven ziet U hem- naast zijn
„Auster", op de achtergrond het woon
huis van de vroegere Texelse familie
H. Kuip. De huizen daar zijn van hout
welk materiaal daar goedkoop is. Ieder
huis bezit een betonnen kelder, welke
onder 't gehele gebouw doorloopt. Men
heeft er o.a. de beschikking over een
centrale verwarming met het hete lucht-
systeem.
„Canada, eer» best land. Ik ga natuurlijk weer terug, dat stond al bij me vast,
toen ik plannen maakte voor een snoepreisje naar Texel. Wie in Canada een
jaar of 5, 6 flink aanpakt kan geld bijeen hebben voor de aankoop van een ei
gen bedrijf. Et is nog altijd genoeg en best land te koop, ik ben tenminste van
plan straks ook voor mezelf te gaan boeien!" Aldus heeft de heer Kees Smit Jz.
ons Zaterdagochtend verteld, toen wij een praatje met -deze jeugdige eilandge-
noot maakten, die in Augustus 1948 op 18-jarige leeftijd naar Canada emigreer"
de en vorige maand met vacantie op Texel kwam. In Februari vertrekt hij we
derom naar Canada. Na het smelten van de sneeuw zal hij daar de ploeg weer
over de uitgestrekte velden kunnen trekken!
Om bij het begin te beginnen: Kees
werkt in Midden-Canada en wel in de
provincie Manitoba. „Daar begint de
prairie. Omstreeks 1860 hebben ze er de
eerste spoorbaan door gelegd en zodoen
de kwam het land open voor de land
bouw. die zijn producten per spoor ver
voert.
Hoe Kees in Canada kwam? Wel. er
kwamen altijd goeie berichten over van
Ome Hendrik Kuip, die daar al 23 jaar
boert en tweemaal in ons land is ge
weest, "o.a. vorige zomer. Die heeft daar
een prachtig bedrijf (en een prachtig
huis, ziet u de foto hierboven maar eens,
red.!)
Een goed jaar werkte hij bij zijn oom
en timmerde daarna een winter in de
stad Winnepeg een boer kan toch
ook maar alles! Daarna heeft hij nog
enige bazen gehad en nu zit hij al een
maand of vijftien op een bedrijf van 180
bunder Een gemengd bedrijf (graan,
tarwe, haver, gerst en hier en daar een
hoekje vlas). De koeien zijn z.g. vetwei
ders en de kalveren blijven er rustig bij
lopen. Consumptiemelkerijen vind je
alleen rond de steden.
De ligging? Wel, we hebben het be-
drijf in de „hanging" tussen de geberg
ten Riding Mountains en Duck Moun
tains, waartussen een vallei ligt van
meer dan veertig mijl breed. Erg een
zaam? Och, dat valt best mee: ik heb
een autootje (zie foto-red.) en op 17 kilo
meter afstand hebben wij dorpen, Gilbert
Plains en Grandview. Nee, in Winnipeg
kom ik niet zo vaak, dat ligt 350 mijl uit
de buurt!
Of ik daar wel eens andere Texelaars
heb ontmoet dan 't gezin van ome Hen
drik? Nee, nooit en ik zou niet weten
waar ze zitten en wie dan mijn naaste
Texelse buur is, het land is ook zo groot,
niet waar! De oorspronkelijke bewoners,
de Indianen, verblijven in reservaten, bij
zomerdag komen zij daar uit om te hel
pen bij het binnenhalen van de oogst.
De aantal naar Canada in de loop der
jaren geëmigreerden nationaliteiten is
groot: Duitsers, Polen, Fransen, Hollan-
dersv Engelsen, Denen enz. De meeste
„buitenlanders" die je daar nu aantreft
zijn in Canada geboren, want omstreeks
1900 vond ook een grote trek naar dit
land plaats.
Wij hoorden, dat ze in Canada al
zware vorst hebben, hoe komen jullie
daar door die lange winter heen? Ja,
lang is de winter daar wel: van half
November tot half April, vijf maanden
dus. de zomer duurt ook vijf maanden
en het voor- en najaar een maand. Eind
April begin Mei begin je daar te
zaaien. Zeker, het kan er geducht vrie-
«ËtiMP m f mm
Kees op een hooischep
Kees op zijn trouwe viervoeter, die hem
brengt, waar bij winterdag de Auster"
het tegen de bergen sneeuw moet op
geven!
zen, ik heb wel vorst meegemaakt van
40 graden, maar het gebied daar heeft
een echt land klimaat, een droog klimaat
dus, als het hier zo hard vroor bleef
geen mens in leven, denk ik! Bij die
kou laten we de baard een week of wat
staan!
De lonen, vraag je? Ja, die. zijn goed.
Zomer en winter is er altijd volop werk.
Bij winterdag verdien je echter niet zo
veel als in de zomermaanden, 's Winters
help je de koeien verzorgen of hak je
hout voor brandhout of voor timmer
werk. Mooi en veel populierenhout, dat
zeer geschikt is voor binnenbetimme-
ring.
Drie km. van ons af begint het ge
bergte de Riding Mountains met een
wild reservaat zo groot als Nederland.
Toen kwamen wij op de jacht terecht
en wel door 'n foto, waarop Kees met 'n
knaap van een haas staat afgebeeld. In
de winter zijn de hazen en konijnen wit
van pels. Pracht verhalen over de jacht
horen we. B.v. de bemachtiging van een
enortfne eland, een groot soort hert, dat
schoon duizend pond vlees opleverde.
Ter plaatse wordt zo'n jachttropee ge
slacht en het vlees op de rug van de
paarden vervoerd. Het is beslist lekker
der dan koevlees! Je kunt er ook herten
voor de loop krijgen en af en toe raakt
een wolf of een beer uit het reservaat.
Die mag je altijd onschadelijk maken,
.EN WEEST VROLIJK!
Met Ouwe Sunderklaas zullen de hon-
gerigen zich kunnen spijzen en de dor-
stigen zich kunnen,laven in de Snackbar
van de heer Jellema te De Koog. Soep,
Sukkelaat, Koffie, Oliebollen en Cro-
quetten zullen zich wèl laten smaken.
De opbrengst komt ten goede aan de
op te richten Kleuterschool, waarvoor
geld nodig zal zijn. Leveranciers en par
ticulieren worden opgewekt hun giften
in geld of natura af te geven of voor af
halen op te geven aan mevr. J. Eelman-
Vermeulen.
INGEZONDEN
Geachte Redactie
Naar aanleiding van het artikel van de
heer Noordijk „Onderschat de Ratten-
schade niet" het volgende:
Ik vind het maar zo jammer, dat er
van overheidswege geen voldoende
maatregelen worden getroffen om deze
schadelijke dieren te doen verdelgen.
Ik heb Gemeentewerken er op gewezen
dat opgeslagen vuilnishopen, takken enz.
welke achter diverse percelen liggen,
pracht broedplaatsen zijn voor de ratten.
Gemeentewerken gaf mij de verzekering
de betrokken eigenaren aanzegging te
doen deze te verwijderen. Dit is een jaar
geleden en nog zijn de vuilnishopen er,
welke wel groter, doch met kleiner wor
den. Wat baat ons dat neerleggen van de
vergif koekjes, als in deze van hoger
hand niet wordt medegewerkt en maat
regelen worden genomen?
Eerst radicale opruiming van deze, laat
ik maar zeggen fokhaarden van ratten.
Hopende dat deze paar regelen mogen
bijdragen tot algehele opruiming van de
Texelse ratten, teken ik J C R.
SINT NICOLAAS EN PIET KWAMEN
IN DURP
De Cocksdorp Ook in ons dorp is de
Sint verschenen, natuurlijk met zijn
trouwe schimmel en zijn rechterhand
Piet. Voor „De Hoop" stonden de leer
lingen van de drie laagste klassen opge
steld. Ook vele ouders met kinderen die
nog niet op school waren waren present.
Sint en Piet begaven zioh naar het to
neel. Zwarte Piet bleek een bijzonder
goede zin te hebben, dat was eigenlijk
geen wonder, want stoute kinderen
stonden met te boek.
Piet organiseerde een voetbalwedstrijd
met Kees Troost en Kees verdedigde zijn
doel op uitstekende wijze en Willy van
Heerwaarden versloeg Piet met hardlo
pen Ook dansen en sneleten had hij op
zijn programma.
Ter afwisseling werden enige leuke
kinder films gedraaid.
's Middags hadden de leerlingen van
de hoogste klassen feest. Ze vulden ge
deeltelijk zelf het programma met ge-
improviseerde toneelstukjes. Ook hier
werden ter afwisseling films vertoond en
wedstrijden gehouden in het sneleten.
De heer Marius Bakker vertrok op 23
Mei 1949 naar Canada en daar maakt hij
het goed, zo goed. dat hij thans met een
lange vacantie op Texel kan vertoeven:
hii arriveerde hier Vrijdag en blijft tot
19 Februari. Hij heeft al heel wat baan
tjes. gehad „zelfs bij de boer" en werkt
thans aan een olieleiding in Zuid Onta
rio. Hij heeft in Canada diverse oud-
Texelaars ontmoet: de heer D. Bakker
Jzn., die op Prins Adwardeiland boert,
de heer Geert Ties, die een eigen slage
rij in Hamilton bezit en de heer Hei
kamp. Hij heeft daar destijds ook de fa
milie Reitsma opgezocht, 't Is een goed
land, Canada, zo vertelde hij ons Maan
dagmorgen in „De Oranjeboom" je kimt
er dank zij de goede verdiensten mooi
wat overhouden en u weet het: de Cana
dese dollar koerst best!
ONDERHANDS OPGEDRAGEN
De heer M. Hoogesteger, De Cocksdorp,
heeft de bouw van zijn woonhuis aan de
Prof. Keesomlaan in Den Burg-Zuid, op
gedragen aan de heren J. Smit Czn.,
timmerwerk en C. Keizer, metselwerk.
MET EEN OPVOEDEND WOORDJE
Juichende kinderstemmen verwelkom
den de goede Sint en zijn knecht ook in
De Koog, waar de jeugd Vrijdagmiddag
in De Toekomst bijeen was gekomen.
Het werd een genoeglijk feest, met 'n
opvoedend woordje voor de kleinen van
de Oude, Wijze Heilige, maar ook met
veel tractaties en geschenken
De kinderen hadden een prettige mid
dag, wat ook aan de onderwijzers en on
derwijzeres was te danken.
maar voor de herten en elanden is een
speciaal jachtseizoen. Voor het bezit van
een geweer is geen akte vereist.
U ziet, geachte lezers, dat Canada veel
te bieden heeft en wij kunnen ons dan
ook best voorstellen, dat de emigranten
het daar best naar de zin hebben! En,
als gezegd: je hebt er de ruimte en best
land, dat voor f 400500 per bunder je
eigendom kan worden!
Hierboven een visser van Skil, die meer
heil zag in het rondvaren met
badgasten!
In het jaarverslag van de Economisoh-
Technologische Dienst voor Noordhol
land (1 Sept. 1952 tol 31 Aug. 1953), le
zen wij over het sociaal-economisdh on
derzoek op Texel het volgende:
„Het onderzoek naar de ontwikke
ling van de visserij van Texel werd af
gesloten. In het rapport hierover wordt
geconcludeerd, dat de Waddenzeevisse
rij. zoals die vnl. door de vissers van
Oudeschild wordt uitgeoefend, betrek
kelijk geringe resultaten oplevert. De
Noordzeevisserij daarentegen die voor
al door de vissers van Oosterend wordt
beoefend, levert goede resultaten op
en zal zich zonder bijzondere maatrege
len van buitenaf alleszins redelijk ver
der kunnen ontwikkelen. De moeilijkhe
den van de Waddenzeevisserij vormen
behalve een economisch tevens een soci
aal probleem. De verandering, die de
Waddenzee als visgebied in de onmid
dellijke nabijheid van het eiland, door
„IK BEN LOS"
De heer C. Witte moest Maandagmor
gen in Hotel „Texel" tegen een landbou
wer zeggen: „Ik ben los". Hij was mede
dank zij het artikel van de heer Noor-
dijk, lid van de rattenbestrijdingscom-
missie, zijn ganse voorraad van 1200
rattenkoekjes kwijt geraakt. Het effect
was dus goed! Vanaf heden kunt u weer
koekjes kopen in de voormalige land
bouwschool. Nieuwstraat, Den Burg of
Maandags in Hotel „Texel".
ZWAN „OVER DE KOP"
Dit kopje plaatste onze Koger corres
pondent boven zijn bericht. Zwan over
de kop? Gelukkig staat het tussen haak
jes, want u voelt wel, dat er heel wat
tegenslagen des levens op hem moeten
neerkomen, wil hij over de kop gaan.
Het bleek dan ook létterlijk te zijn ge
schied: de Kogenaar raakte n.l. met zijn
bromfiets over de kop en liep aan het
gelaat enige lichte verwondingen op.
HET WORDT WEER OUWE JAAR
Een deel van ons eiland moet op Ouwe
jaarsavond goed opletten, want dan
maakt de jeugd van Den Hoorn en omge
ving schoon schip op de boerderijen. Al
le op het erf staande wagens worden
dan weggereden, naar de duinen of....
de sloot in. Boeren, let op je spullen!
Een leuk folkloristisch gebruik is dit,
maar natuurlijk moet ook hier een grens
worden getrokken: vorig jaar hebben
jongens een tractor uit een schuur gere
den, dat hoort natuurlijk niet.
Jongens, blijft sportief!!
DIAKENVERKIEZING
DOOPSGEZINDE GEMEENTE TEXEL
Zondag werd in de Doopsgezinde kerk
gestemd met de volgende uitslag:
Den Burg, Mevr. Broere-Risseeuw.
De Waal-De Koog, A. Daalder, De Koog.
Oosterend-Eierland, C. Zijm, Eierland.
Den Hoorn-Oudeschild, C. Mantje-Man
tje, Dijkmanshuizen.
Alle gekozenen hebben hun benoeming
aangenomen.
PAARDENSPORTFEESTAVOND
Op Zaterdag 30 Januari hoopt de Paar
densport haar jaarlijkse feestavond te
houden.
DE STEM DES VOLKS
Voor onze jeugdafdeling „De Jonge
Stem" gaven zich 27 leden op, zodat we
kunnen verwachten dat hiervan een
mooi jeugdkoor govormd kan worden.
We hopen binnen zeer korte tijd de
aanvang te kunnen mededelen. De voor
bereidingen zijn in volle gang en we ho
pen daar spoedig mede gereed te zijn.
Wie zich nog wil aanmelden kan dit
nu nog doen. Dat we gezamenlijk zullen
proberen er wat goeds en prettigs van te
maken, beloven we elkaar.
Tot spoedig dus. D.
.de afsluiting van de Zuiderzee heeft <>n-
f dergaan is wel de voornaamste oorzaak
van de moeilijkheden. De vissers hebben
zich nog niet voldoende ingesteld op de
ze gewijzigde omstandigheden. Nage
gaan wordt op welke wijze hen daarbij
hulp zal kunnen worden geboden. Een
belangrijke taak zal bovendien wegge
legd zijn voor de locale autoriteiten ten
einde te trachten de Waddenzeevissers
tot nieuwe activiteiten in him bedrijf op
te wekken. De visserij zal op grotere af
stand van de woonplaats dan tot dus
verre geschiedt, beoefend moeten wor
den.
Aan de vacantiedrukte op Texel in
1951 en 1952 werd een afzonderlijke no
ta gewijd. Het bezoek breidt zich nog
steeds enigszins uit. Geconstateerd
moest worden, dat de in 1952 in verge
lijking met 1951 minder ver gaande va-
cantiespreiding een grote top in het be
zoek in de eerste week van Augustus
veroorzaakte met alle nadelen van
dien."
„De wel zeer geringe werkloosheid
van 0,1 pet op Texel is een gevolg van
de herstelwerkzaamheden die aldaar
aan de Waddenzeedijk worden verricht.
Een voorlopig grotere vraag naar ar
beidskrachten op dit eiland zal uitgaan
van het binnenkort in uitvoering nemen
van een ruilverkaveling van niet min
der dan 8000 ha."
De Economisch-Technologische Dienst
heeft tot taak de werkgelegenheid, zo
wel op het gebied van de nijverheid, de
landbouw en de visserij, in de provin
cie Noordholland te stimuleren door het
geven van adviezen en het instellen
van onderzoekingen op economisch-
technologisch en bedrijfseconomisch
gebied zowel ten behoeve van particu
liere ondernemingen als van gemeen
ten, de provincie, het Rijk en hun orga
nen.
KINDEREN SPEELDEN MET KRUIT
Eddy Drijver van „Happy Days", Den
Hoorn en zijn vriendje Gijs Witte Mzn.,
knapen van een jaar of zeven, hebben
Zaterdag maar gevaarlijk spel gespeeld:
ze hadden wat patronenkruit op de kop
weten te tikken en hielden daar een lu
cifertje onder om te zien wat voor een
uitwerking dat zou hebben. Het effect
was een steekvlam, welke Eddy raakte
en ernstig aan gelaat en handen ver
wondde. Gijs kwam met de schrik vrij.
VAL MET BROMFIETS
De heer KI. Mantje, hoeve „Ruysdael"
kwam Maandagmorgen even na negen
uur op de hoek Waalderweg-Witte
Kruislaan met zijn bromfiets zo ernstig
te vallen, dat hij ernstige verwondingen
aan zijn gezicht opliep. Het ongeluk
moet worden toegeschreven aan het
slippen in los grint.
DIENSTPLICHT
Uitspraken inzake vrijstelling
De Burgemeester van Texel brengt
ter algemene kennis, dat de Minister van
oorlog omtrent vrijstelling van dienst als
gewoon dienstplichtige de volgende uit
spraken heeft gedaan:
Slegh, Dirk, lichting 1953. Verzoek om
vrijstelling van dienst als gewoon dienst
plichtige wegens persoonlijke onmis
baarheid afgewezen.
Besdh. Minister van Oorlog d d. 30
November 1953, nr. 919392.
Tegen elke omtrent vrijstelling geda
ne uitspraak kan iedere belanghebbende
uiterlijk de tiende dag, waarop de uit
spraak ter algemene kennis is gebracht,
in beroep komen. Indien de ingeschreve
ne, wie de uitspraak geldt, buiten Neder
land verblijft, kan, voor zover het door
deze in te stellen beroep betreft, mei
overschrijding van de termijn van tien
dagen genoegen worden genomen. Zo
lang omtrent zodanige overschrijding
geen beslissing is genomen, wordt de
uitspraak na het verloop van de termijn
van tien dagen als onherroepelijk be
schouwd.
Het tot Hare Majesteit de Koningin te
richten beroepschrift moet met redenen
omkleed zijn en worden ingeleverd op
afd. militaire zaken van de secretarie de
zer gemeente.
Texel, 1 December 1953.
De Burgemeester voornoemd,
C DE KONING.
TEXELSE MARKT
Den Burg. Aangevoerd 7 December:
7 koeien 675800; 8 graskalveren 200
250; 12 lammeren 6085; 84 biggen 40
60; 13 n. kalveren 4570.
GESLAAGD
De heer W. J. Dob, Eierland, slaagde
bij de luchtmacht in Schaatsbergen bij
Arnhem voor radio-monteur.
HOUTVERKOPING
Volgende week Vrijdag zal vanwege
het Staatsbosbeheer de eerste houtver
koop van dit seizoen plaats vinden.
Het percentage boerengeriefhout is be
langrijk hoger dan voorheen, zodat de
belangstelling voor deze transactie wel
groot zal zijn. Het aanbod bestaat uit
299 kopen.
