9
roen /wa
in het harL.,
V
„Drjac. P. ThijsseschooV' geopend
Pater Witte verricht pioniersarbeid in Kenya
„Ik wou dat er nog eens een Texelaar
op bezoek kwam
Op reis
WOENSDAG 23 JUNI 1954
68e JAARGANG No- 6847
TEXELSEWCOURANT
Uitgave N.V. v.h. Langevold de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart, -f- 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm,
De nieuwe o-l. school van Den Burg, gelegen in Plan-Zuid
Zaterdagmiddag vond de officiële opening plaats van Texel's grootste school
annex gymlokaal en aula: de DrJac. P. Thijsseschool", de nieuwe o-l. school,
gelegen in Plan-Zuid te Den Burg. Als deze school reeds in 1890 was geopend
zou Texel thans nog een onbekend eilandje zijn geweest, immers wijlen Dr.
Thijsse, toen hoofd van de school aan de Nieuwstraat, zou in een school als
waarover thans meester Bakker de scepter zwaait, nooit zulk een heftig verlan-
aen hebben gevoeld (en er voor gecapituleerd zijn) om mèt zijn jongens en
meisjes uit de naargeestige sombere school te breken, de vrije natuur in! Even
als de heer Bakker zou hij wel gezegd hebben: Verrukkelijk, onderwijs te mo
gen geven in deze, zo uitzonderlijk aunstig gelegen school en met zulk een
buitengewoon fraaie accomodatie!" In zoverre toch gelukkig, dat de ouderen
onder ons destijds de tol betaald hebben van een tijd, waarin men veel min
der oog had voor de behoefte van het onderwijs dan in onze moderne, be
gripvolle tijd
Thans is de school voltooid en wij vin
den aan de Professor Keesomlaan nu een
zeer fraai gebouw: op het Zuiden met
het panorama van Noordhaf fel liggen de
zeven leslokalen, daarachter het gymlo
kaal van 18 meter lang, ruim 10 meter
breed en 5,5 meter hoog. terwijl wij via
een brede trap een aula bereiken, waar
het oog ook al wordt getroffen door de
zo prettige combinatie „ruim en licht"!
Deze aula heeft drie grote ramen op het
Zuiden, is 9.30 breed en 14 meter lang-
De school zelf is totaal 74 meter lang-
Dan noemen wij nog de ruime entree en
niet te vergeten de wasgelegenheid, be
horend bij het gymnastieklokaal-
Mevrouw Bakker was verzocht de
school te willen openen en toen het korte,
maar hevige onweersbuitje was overge
dreven en een blijde zon ogenblikkelijk
over 'het wijde speelplein kwam schitte
ren. stak mevr. Bakker de sleutel in het
slot van de hoofddeur, daarmee een his
torische daad verrichtend-
Het gezelschap genodigden begaf zich
vervolgens naar de aula-
tooid. Vervolgens noemde spreker vol
lof de N V- Goederenhandel Bh- Vles-
sing, die de vloerbedekking verzorgde,
de fa- Van Heerwaarden-Schoo heeft de
verwarmingsinstallatie aangelegd en ,»wij
Mevr. Bakker-Vriesman opent de
nieuwe school.
Burgemeester De Koning heette de
aanwezigen hartelijk welkom- Hij rele
veerde het buitengewoon werkzame aan
deel dat de heer Bos, inspecteur bij het
lichamelijk onderwijs, samen met de
heer Van Brunen, consulent voor de li-
chamelijke opvoeding, in de voltooiing
van het gebouw heeft gehad- Spreker
diepte vervolgens een stukje historie op
I om te tonen „hoe moeizaam de bouw van
[openbare gebouwen gaat": October 1949
werd het eerste gedeelte van het gebouw
aanbesteed, op 22 December 1950 kon het
in gebruik worden genomen, zodat het
naargeestige gebouw aan de Nieuwstraat
eindelijk kon worden verlaten- Het ge
meentebestuur zette zich dadelijk in voor
de voltooiing van het gebouw, doch het
had er alle schijn van, dat zij niet zou
kunnen slagen. Tot als een lichtflits plot
seling het bericht kwam. dat er toch ver
gunning was afgekomen voor de bouw
van het nog ontbrekende gymnastiek
lokaal- Maart 1953 vond de aanbesteding
daarvan plaats- T-a-v. de aflevering
merkte spreker op, dat de architecten, de
heer en mevrouw Poth, toch hun oor
spronkelijke plan ten uitvoer konden
brengen, wat hun begrijpelijk grote be
vrediging moet hebben gegeven 'De bur
gemeester complimenteerde ook de uit
voerder, aannemer Duin. voor de wijze,
waarop hij het gebouw thans heeft vol-
hebben vertrouwen in het vakmanschap
van deze firma".
De gymtoestellen zijn allen even fraai-
Het bestuur van de gymnastiekvereni
ging „Texel" betuigde de burgemeester
zijn hartelijke dank voor de volle mede
werking, waarbij hij afzonderlijk de
voorzitter, do heer P- Schoorl, huldigde,
die aan bepaalde toestellen verbeterin
gen had aangebracht- Tenslotte bood
spreker mevr. Bakker een symbolische
siersleutel aan-
De heer C- J- de Lugt, voorzitter van
de Oudercommissie, roemde de architec
tuur van het nieuwe gebouw ,.Het ademt
al schoons". De heer Chr- van der Kolk
heeft de vernietiging van de oude o-l-
school aan de Nieuwstraat destijds mee
gemaakt en de tijd, dat men zich maar
met de voormalige ULO moest behelpen-
Van meet af aan is het voormalige hoofd
van de 9chool actief geweest om te trach
ten een nieuwe school te krijgen. Gezien
de grote moeilijkheden, die overwonnen
moesten worden heeft de termijn naar
mijn gevoel niet eens zó lang geduurd en
ik dank het gemeentebestuur dan ook
zeer voor zijn activiteit- Ik hoop, dat de
andere scholen binnen afzienbare tijd
eveneens over zulk een fraai gymnastiek
lokaal zullen mogen beschikken- Hierbij,
zo -besloot spreker, draag ik de 9chool
over aan het Hoofd, de heer S- Bakker,
waarbij ik gaarne de hoop uitspreek, dat
het onderwijs niet alleen gericht zal zijn
op de ontwikkeling van het intellect,
maar ook op de geestelijke en morele
ontwikkeling der leerlingen, opdat er
enige generaties verder een betere we
reld zal bestaan dan die, waarmede wij
thans nog opgescheept zitten",
De heer De Lugt overhandigde hierop
als aandenken aan de Burgemeester, als
Hoofd van het Gemeentebestuur, een
fraaie briefopener met inscriptie, ir Kip
perman ontving als Hoofd van de Dienst
Gemeentewerken, een foto van het nieu
we gebouw, evenals de heer S- Bakker,
terwijl de heer Bakker vervolgens ver
rast werd met een prachtig projectie-ap
paraat, waarvoor een deel der benodigde
gelden bijeen gebracht waren door de
leerlingen zelf-
De heer Bakker zei in zijn dankwoord,
dat hij vervuld was van een grote mate
van dankbaarheid om de practische in
richting van het gebouw en de gunstige
ligging ervan, waardoor het onderwijs
geven tot een waar genoegen is gewor
den- Ook, zei hij, zullen wij dankbaar
gebruik maken van de fraaie, ruime aula
voor ouderavonden, bijeenkomsten met
de kinderen, inrichting van tentoonstel
lingen enz. Ook zijn wij zeer blij met
het gymlokaal, waarop wij al zo lang
hebben gewacht- lk richt dan ook gaarne
een woord van lof tot de architecten en
tot de heer Duin voor de wijze, waarop
hij geprobeerd heeft de gang van het
onderwijs zo weinig mogelijk te storen-
De heer Van der Struysoh dank ik voor
het prettige contact"-
Hierna werd een kort woord gespro
ken door de heer Poth, die allen, die op
enigerlei wijze hadden medegewerkt,
•hartelijk dank zegde en tenslotte zijn ge
lukwensen uitsprak.
De heer P- Schoorl zei. dat de turners
en turnsters dusdanig door het nieuwe
gymlokaal geïmponeerd waren, dat zij
hun uitbundige blijdschap niet hadden
kunnen bedwingen! „Wat hebben wij
voorheen niet gemarteld: in de Nieuw
straat, in het Fanfaregebouw en in de
Molenstraat- Dat de vereniging toch al
tijd in stand bleef gehouden dankte zij
aan de courage der leden- De outillage
van het nieuwe gymlokaal is geweldig en
al onze wensen zijn dan ook schoon ver
vuld. Wij hebben onze leden angstvallig
gewaarschuwd de grootste voorzichtig
heid te betrachten en reeds kennen onze
leden de bepalingen, die wij onszelf al
gesteld hebben!" „Lk hoop", zo eindigde
soreker, „dat gymnastiekvereniging
Texel" zich met behulp van dit prach
tige lokaal meer en meer zal kunnen
uitbreiden"-
De heer Kempenaar sprak als voor
zitter van de afdeling Texel van „Volks
onderwijs" en gaf allereerst uitdrukking
aan de grote vreugde van Volks
onderwijs" om alles wat gedurende de
laatste jaren met betrekking tot het on
derwijs tot stand is gekomen- Een enor
me vooruitgang is geboekt. Nieuwe scho
len te De Waal en De Koog; uitbreiding
van de bestaande scholen te Den Burg;
een hypermoderne gymnastiekzaal te
Den Burg; plannen voor de bouw van 'n
nieuwe school te Den Hoorn- Een lange
weg, die wel een beginpunt vond maar
nog geen einde, moet worden afgelegd en
vele hindernissen moesten en moeten
worden overwonnen, maar vandaag is
een mijlpaal bereikt- Gaarne willen ook
wij onze oprechte dank betuigen voor
wat door- Burgemeester en Wethouders,
de Gemeenteraad van Texel, de heer
Rijksinspecteur voor het Onderwijs, de
Dienst van Gemeentewerken en allen,
hier niet met name genoemd voor het
Onderwijs op Texel in het algemeen is
en wordt gedaan-
Een mijlpaal is bereikt- Dit sterkt ons
vertrouwen, dat ook in de toekomst het
Onderwijs steeds weer die aandacht zal
krijgen die het zozeer verdient. Het
sterkt ons in de overtuiging, dat de ver
dere ontwikkeling en vooruitgang van
het Onderwijs in het algemeen en voor
wat het Kleuteronderwijs betreft in het
bijzonder, een hoopvolle toekomst tege
moet gaat- Wij hopen, dat het U, mijn
heer Bakker en Uw staf van leerkrachten
mogelijk zal zijn in deze aan de eisen des
tijds aangepaste omgeving nog vele jaren
Uw krachten te geven De boom van het
onderwijs heeft op Texel vele frisse lo-
ben en een daarvan bloeit in ons midden:
de Dr Jac- P- Thijsseschool. Wij weten
het: U zult er de zo nodige aandacht aan
besteden tot heil van het onderwijs"-
Vervolgens viel mevrouw De Koning
van Ramshorst de eer te beurt de naam
van de school te onthullen- Na deze
plechtigheid werd haar onmiddellijk een
foto van.... de onthulling aangeboden.
(Dit zal wel pen unicum in de wereld
geschiedenis zijn, maar - zo begrepen wij
later, dit had zijn technische noodzake
lijkheid tevens!)-
Veïwolgens werd door een keurcorps,
bestaande uit de dames G- Noorman,
Kenya, 13-5-1954
Geachte Redactie,
Onder het genot van een kletterend
regenbuitje buiten en een pijp dragelijke
tabak binnen, zend ik vanuit Taveta aan
mijn mede-Texelaars 'n hartelijke Paas-
Pinkstergroet met een .prettige bossies-
dag" er boven op.
Tot voor kort was ik hier weinig ge
ïnteresseerd in regen, die alleen maar
het werk ophield- Maar nu heb ik mijn
velden beplant en regenwater erop is
toch maar je ware Over een paar we
ken barst de grond weer van de droogte,
maar dan is het irrigatie-water klaar in
mijn bewatenngssloot. Die slingert over
een lengte van een kilometer netjes op
niveau rond de heuvel- Toen ie werd
opengescheurd door een bulldozer na de
Texelse regenval verleden jaar. kwa
men er 60 ha kreupel-bos onder te lig
gen, geschikt voor bewatering-
Lk wou dat er nog eens een Texelaar
een kijkje kwam nemen, zoals Siem en
Alie en Kees verleden jaar. Toen was
het nog maar een serie onafgewerkte,
nauwelijks bewoonbare voorlopige be
bouwen. 3 maanden na de start. Ver van
beschaving en comfort leken ze neerge
gooid onder heuvels van enorme rots
blokken en omringd door een ondoor
dringbaar kreuDel-bos. Erg onhergberg-
zaam en 's nachts ietwat un-heimisch
door diverse geluiden uit het woud, dat
zich uitstrekte tot voor de deur-
Nu is het voorlopige „dorp" afgewerkt
en bijgepoefst van alle kanten- De baas
van 't-spul heeft intussen zijn intrek ge
nomen in een zeer fatsoenlijk houten
villaatje met een eerste rotsstenen ge
bouw van respectabele afmetingen er
naast al bijna tot het dak gevorderd. Dit
is de eersteling van wat over enkele ja
ren tot het definitieve gebouwen-com
plex moet uitgroeien van Missie en Scho
len, liefst met een Zusterhuis en hospi-
taal annex- Dit moet stukje voor stukje
gaan om de jongens, nu 125, maar later
veel meer, intussen gelegenheid te ge
ven hun vak te leren-
Na een bakkie-leut en een Afrikaanse
sigaar of een hompie suikerriet naar
keuze, zou ik u uitnodigen samen de
grote laan af te zakken, die begint voor
mijn huis. U zult versteld staan, wat een
georganiseerde bende neger-jongens tot
stand kunnen brengen, nog maar pas
neer uit de bomen en het staartje fris
afgekapt, om zo te zeggen.
Voordat We 300 stappen verder zijn
komen we aan een groot gebouw met
een stoer palm-bladeren dak, waarin
zijn ondergebracht onze 30 voet diepe
drinkwaterput en daarnaast een blaf
fend 7 pk- peterolie-motortje, dat links
de pomp en rechts een splinternieuwe
maïs-mol-en doet werken. Daarin zijn
heel wat Texelse guldens gerold, of
schoon ik de pomp heb betaald met 24
stoeien en de motor heb opgepikt, niet
helemaal compleet, van een dump- Maai
de missende onderdelen waren te koop
gelukkig.
De grond is er erg los en er moesten
kanjers van blokken komen voor motor,
schacht en molen, meters diep. Een hek-
senweik om alles stevig en precies op
een rijtje te krijgen- Maar de aanhou
der wint-
Het volgend karweitje is een waiter-
reservoir te installeren in plaats van de
voorlopige rij peterolde-vaten- Daarvoor
heb ik al een grote golfplaten tank met
doorgeroeste bodem gekregen. Die gaat
op een solide cementen voetstuk- Dan
wat kippengaas eromheen, een sfriikje
cement van binnen en van buiten en ik
heb een eeuwige tank, voor duizenden
gallons water. Als ik daarna nogeens
dan Uw spoorkaartje ge
haald bij de V.V.V.,.Texel"
TEXELSE MARKT
900 lammeren 4859; 8 graskalveren
250325; 41 biggen 5570; 14 nuchtere
kalveren 3555
Schagen, I- van Amersfoort, Den Helder,
R- Rentenaar. Oudkarspel en mevr. J-
Biersteker-Bakker, Den Helder en de he
ren P- Schoorl, Den Burg, A- Keizer, Den
Burg, M. Strijbis, Oudkarspel en P- Wit-
teveen, Oudkarspel, o-l-v- de heer J Mo
lenaar, Oudkarspel, oud-turnkampioen.
een zeer geslaagde demonstratie gegeven
op de brug, aan de ringen, op het paard,
op de everawidhtsbalk en aan het hoogrek
Ook de heer C- Mets verleende zijn me
dewerking- Het clubje oogstte alle be
wondering- Tevens was dit een goede
gelegenheid om de practische waarde
van de toestellen te zien- Zeer handig
bleek hierbij het wagentje, waaixm de
zwaardere werktuigen in een ommezien
aan of afgevoerd konden worden-
een paar honderd meter pijpen op de
kop tik, behoeven de jongens het water
niet meer naar boven te sjouwen. Dat
doen ze trouwens helemaal niet graag,
daar het vrouwenwerk is in Afrika-
Om dat allemaal eerste klas achter
elkaar af te werken, zou er een hoop
geld nodig wezen, dat er niet is- Van de
andere kant vergelden vreugde en vol
doening na iedere vooruitgang rijkelijk
de moeite van het prutsen-
Nog een honderd meter verder treffen
we de boven-vermelde bewatering-sloot
aan, een ander monument van de Texel
se poppen". Daar heeft een gehuurde
bulldozer 3 dagen hard op gewerkt, na
dat de jongens en ik de loop ervan had
den uitgemeten en schoon gekapt- Toen
scheurde de reus met een deracinator
de wortels uit de baan. Daarna werd er
een geweldige drie-hoekige „ditcher"
aangehaakt, die in eenmaal een pracht
sloot ploegde. Daar waren we met onze
hand-werk tuigen maanden mee zoet
geweest- Wat een gejuich ging er op
toen de derde avond het water aan
kwam zetten! Ze zongen eindeloos „van
je bokkie-bokkie-bokkie-bè". het enige
Nederandse lied, of liever refrein, dat ik
hen in de oorsponkelijke taal heb kun
nen bijbrengen- (Daarmee verwelkomde
ik eens een Amsterdamse ingenieur, die
van de verrassing bijna achterover viel!)
Geen week later hadden we al 400
bananen geplant, links en rechts op de
banken van onze nu volle watergeul-
Die staan al te wapperen met ellen lan
ge bladen. Ongelofelijk zo gauw die
groeien!
Na de Kerstvacantie zijn we aan het
ontginnen gegaan, iedere morgen 'n Daar
uren. totdat de zonne-hitte ons naar de
lommerrijke werkplaatsen dreef- De
jongens elk met een hakmes, ik met een
doos lucifers gewapend.
Op vandaag overzie je, vanaf de dijk
jes langs de sloot, die tot de kop vol wa
ter staat en een net van greppeltjes
voedt, ruim 8 ha statige rijen bananen
en suikerriet, die opgroeien tot een on
uitputtelijk voor raad-magazijn voor
het volgend jaar, als de ene tros na de
andere rijpt en er steeds maar nieuwe
scheuten opschieten uit de geplante
moederwortel- Evenzo voor de ruim dui
zend suikerrietplanten- Nu nog koop ik
voor Zon- en Feestdagen een wagen vol
trossen bananen af 1»per stuk en 8
voet lange suikerrietstengels a 10 cent
Maar wacht nog enkele maanden en de
jongens krijgen om de andere dag een
veertje bananen, die niets kosten en
plenty van de zo begeerde suikerriet om
naar hartelust op te knabbelen. Tussen
de wijde rijen in is het alles maïs en
bonen, maniok en zoete patatten wat
het oog ziet. Daar hopen we spoediger
de tanden in te kunnen zetten- Een ge
deelte van het land is afgeheind voor
groentetuin, met een geweldige doren
heg erom gelegd. Dat vanwege de apen.
de allergrootste lastposten, met een en
kele verdwaalde gazel of wild zwijn- In
deze tuin plukken de jongens al dage
lijks een paar zakken bladeren van een
soort boontje, „koende" genaamd, wat
een voedzame spinazie oplevert- Daar
bij behoren de plukkers eigenlijk te
fluiten, zoals ons vroeger werd inge
prent bij het aalbessen plukken, want
elders in de tuin staan nujn bescheiden
bedjes wortelen, radijs, kropsla, toma
ten enz- (voor de zekerheid zaaide ik
toch maar twee keer zoveel als ik nodig
heb).
Het fijne werk wordt gedaan onder
speciaal toezicht door een nieuwe groep
jongens, die onlangs een cursus zijn be
gonnen voor „agricultural instructor",
d-i- een soort landbouwkundig adviseur.
Met een verdere regelmatige uitbrei
ding van de bouwgrond, vooal als er
nog eens een bulllozer komt helpen ont
ginnen, zal de school spoedig op eigen
benen staan, niet meer hulpbehoevend.
Mijn taak hier lijkt dus ten einde te
lopen.
De voormalige 10-jarige periode op
gevolgd door een jaar vacantie, is nu
in O. Afrika een vijfjarige geworden
met recht op een half jaar vrij- Die 5
jaren ben ik al een stukje voorbijgetip-
peld- En daar ik er. alleen zijnde, moei
lijk uit kon, ben 'k ook nog 6 jaarlijkse
korte vacanties te goed. Zodoende voel
ik voor een gezond boottochtje naar
Patria, liefst rond de Kaap om onderweg
een nog steeds schuldig contra-bezoekje
af te leggen bij het Texelse Genootschap
m Pietermaritzburg-
Verleden week zijn er weer 24000
Mau-Mau's achter prikkeldraden gezet,
en de zoek is naar ettelijke leeuwen
temmers naar het schijnt- Niettegen
staande mijn zachtzinnige aard. lijkt het
toch geraden me koest te houden tot
October, om dan bij aLles wel op het
reeds uitgezochte Hollandse cargo-^plus
passagiers bootje te slippen in Mombasa
voor de thuisreis „langs-de-Zuud".
Dus een fluisterend „tot ziens tegen
de Kerst", als 't God belieft.
Pater M- J. Witte
Mevr. De Koning-van Ramshorst ver
richt de onthulling van de naam
In het gymnastieklokaal werd door le
den van het keurcorps van Turnkring
NHNK 'n keurige demonstratie gebracht