9
rom /wa
in het harL,
Werkcomité zal actie
vergroting voorbereiden
De te kleine haven van
Oudeschild kost de gemeenschap
veel geld
staop
SWUNGf
Bij de Afrikaanse Texelaars
Een tocht naar de Victoria water-vallen
4-5 maal hoger dan de toren
van Den Burg
JVl g]flglf
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1955
69e JAARGANG No. 6912
TEXELSE® COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart. -f- 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm.
Vacantieplannen?
Eigenlijk hadden we ze niet. We had
den gehoopt dat Pater Witte op zijn reis
naar Holland via de Kaap en Durban
zou reizen, maar het zat „teuge" en de
pionier van Kenya zat net met Sunder-
klaas op Texel.
„Happy go lucky" zijn we er toen met
z'n drieën, Ali, Kees en ik, op uit ge
trokken. Als voorlopig doel kozen wij de
Victoria Watervallen. In geval hotels of
schuurtjes langs de weg schaars zouden
zijn, namen we een auto-tent mee en zo
vertrokken we in de vroege Natalse
morgen naar Johannesburg. Deze weg
van 600 km hebben we al zoveel gere
den, dat we blij waren in Johannesburg
bij de familie Slagter-Buis aan te ko
men, die op sprong stonden naar Ame-
door
Siem de Waal y
rika te vertrekken. Dit was het eerste
stukje Texel dat we op onze tocht ont
moetten. Johannesburg is echter nóg 'n
Texelaar rijk. Heel onverwachts „ont
dekt" door Hannie „Buis". De oud-
Texelaar (Ik vind dit maar een onwoord
dat „oud") Sieme Dros, thans kapitein
in het Leger des Heils, woont hier aan
de rand van een van Johannesburgs
grootste kafferdorpen en wie heeft ge
zien wat daar allemaal woont en huist
en niet huist, zal begrijpen wat ik be
doel als ik zeg dat hij voorlopig nog ar
beidsterrein genoeg heeft. Als school-
bankmaats van af onze prille jeugd bij
juffrouw Klaasie en later bij meester
Eelderink totdat we de school verlieten,
was het interessant om elkaar weer
eens te zien en wij wensen hem alle
succes, want er is nog zo het een
ander op te gnappe tussen de mijnzand-
hopen van de meest cosmopolitische
stad op deze soms zo droef draaiende
wereld.
Toen naar Pretoria via Krugersdorp
waar we de voortrekkersfamilies Rijk
en Hin even gelukkig Kerstfeest
Nieuwjaar moesten wensen. Met niks
begonnen zijn ze nu met zijn dertienen.
In Pretoria wordt de Texelse kolonie
kleiner, nu familie J. C. Graaf juist aan
het inpakken was om naar Natal te
trekken. En toen naar het Noorden.
Eerst weer over honderden km bekende
wegen, want we hebben ook in het N.
gebouwd. Het viel ons op, dat in de ja
ren dat we hier niet geweest zijn, dit
jonge land rustig is doorgegaan met zijn
ontwikkeling. Overal in Zd. Afrika
bruist het leven. Nog steeds, nu al voor
jaren, is er een tekort aan alles wat
maar geschoold is en werken wil. In alle
mogelijke bedrijven. Particuliere
overheids. De spoorwegen b.v. Daarom
was het zo droevig onlangs in een Ne
derlands blad te lezen wat spoorweg
mannen uit Nederland in Zuid-Af rika
zouden hebben ondervonden. Zelden las
ik zoveel nonsens in één artikel bij el
kaar en gelukkig was het maar een
minderwaardige minderheid die hier
het woord voerde. Het was te zot om er
kwaad over te worden, maar toch zou
het jammer zijn, als niet terzake kundi-
gen in Nederland zich door die nonsens
laten afschrikken om te emigreren.
Maar ja.als je met de kous op de
kop thuiskomt door eigen schuld, valt
het óók niet mee om je gezicht te red
den, vooral als je getrouwd bent en toch
moeilijk aan moeder kan vertellen dat
je de centen versnoept hebt.
Maar ik dwaal af. Op onze reis naar
het Noorden, hadden we nog een aardi
ge ontmoeting.. „Er zit in Potgieters-
rust nog een Texelaar met de naam van
Dros, had Jaap Rijk ons verteld. Toen
we dan ook de eerste garage in het dorp
aandeden en terloops vroegen aan een
monteur of hij ook iemand met de naam
van Dros kende, „van Texel" verduide
lijkte we er nog bij, zei de aangesproke
ne „Ja, maar die is er nu niet". Het is
trouwens ook geen Texelaar, maar IK
ben er een. ((Ziet U wel, hij zei niet ik
ben er vandaan gekomen of oud-Texe
laar, maar ik ben er een). Het was An-
dries Meindertsma die ons aansprak en
al spoedig keuvelden we over Texel als
of we er nog nooit vandaan geweest wa
ren. Ja, precies 4 jaar geleden dronk ik
een „hassie bassie" met zijn vader Piet
in „Durp" ter gelegenheid van de Ouwe
Sunderklaasviering, die ook op die
avond nog lang niet verloren was ge
gaan. en nu was het'zijn zoon in het
N. van Transvaal. Hij zal het hier best
redden en zelden ontmoette ik iemand
die het Afrikaans gauwer meester was
dan Andries.
Dan via Messina, waar we koffie
dronken met onze vroegere sergeant uit
de Brigade, die hier nu werkt op de ge
weldige kopermijn, naar de grens. De
regen stroomde toen we de grens over
gingen. De douane was het zelfs te nat
om naar buiten te komen. En zo waren
we weer in Rhodesia. We hebben er een
paar weken rondgekruist en heel veel
van het land gezien. Het is een land.
jonger dan Zuid-Afrika, MEER Afrika
en nog bij lange na niet zo ver-euro-
peest als Zuid-Afrika. Het is een land
met enorme nog niet bewoonde delen.
Dat ontdek je best als je zo per auto
rondtoert. In Z.-Afrika liggen de benzi
ne-stations in uiterste gevallen 100 km
uit elkaar, maar hier is het normaal als
je 200 km rijdt zorïder een spoor van le
ven, nou ja zonder een spoor van men
selijk leven, want apen, bokken, bobia-
nen enz. zijn er in overvloed en soms
borden op de weg „Pas op voor olifan
ten!" In de avond kan dat lastig zijn,
want ze kuieren zonder licht op en je
rijdt er niet zo gemakkelijk overheen als
over een springhaan.
De wegen zijn hier wel eigenaardig.
Het zijn meestentijds z.g. stripwegen.
Het zijn geasfalteerde stroken van twee
voet breed. Voor een Texelaar niet
moeilijk om uit te leggen. Denk maar
aan de oude Texelse wegen met het
paardepad in het midden en het s
links en rechts daarvan. Denk het paar-
depaadje weg, het slag geasfalteerd en
je hebt een stripweg. Duizenden km
hebben we er over getoerd tot je er tu
reluurs van werd, maar het is de oplos
sing en de verbindingen zijn daarom
goed. Minder goed zijn de bruggen. Dat
wil zeggen, ze zijn te laag. Ons verblijf
viel samen met de regentijd en het
meermalen gebeurd tijdens de hevige
stortbuien dat de rivier „afkwam"
net water 17 voet over het brugdek
stroomde. De weg tussen de hoofdsteden
Salisbury en Bulewayo was soms voor
drie dagen niet om door te komen. Tien
tallen, ja honderden auto's voor de
bruggen en maar wachten. Wij hebben
nog erg gesloft. Eenmaal een halve c...0
wachten en eenmaal terug. Maar laat ik
niet te veel vooruit lopen. 325 Km over
de grens was onze eerste pleisterplaats
in Rhodesia, Bulewayo. Daar brachten
we de nacht door, terwijl de regen on
onderbroken stroomde. Hoewel de stad
in sommige aspecten „Amerikaans" aan
doet, heeft men nog geen ondergronds
afwateringssysteem en het was leuk om
te zien, hoe na afloop van de bioscoop
de mannen het vrouwelijk geslacht op
de arm namen en hen zelf barrevoets
naar de auto droegen. Aan auto's
Rhodesia geen gebrek. Als er ooit een
noodzakelijk vervoermiddel is, dan is 't
hier wel de auto.
Vroeg in de morgen weer verder. Het
landschap kan nu maar één naam heb
ben: uiterst eentonig. Links en rechts
„Bush", laag geboomte waar je net niet
over heen kunt zien en meestentijds
maar een paar meter in kunt kijken.
Het wild bleef dan ook veilig voor ons
oog verborgen, met uitzondering van de
apen, een paar herten en souvenirs van
olifanten. „Droppings", aldus door een
Engelsman keurig uitgeduid. Een lange
dag reden we door dit landschap in de
richting van de watervallen, de grootste
ter wereld. Naar mate wij ze naderden
steeg de spanning, mede door de eento
nigheid van de weg. Op ongeveer 20 km
afstand kregen we de eerste glimp te
zien. De weg liep even stijl omhoog en
toen we op de top kwamen, zagen we
aan de einder enorme witte wolken in
prachtig coritrast tegen de fel blauwe
lucht. Ze rezen als het ware op uit deze
groene wildernis, want van de rivier
was nog niets te zien. Dit was dus de
beroemde spree, de waterwolk, die ver
oorzaakt wordt door de neerstortende
watermassa's, een zee van millioenen
liters per seconde, die, op de rotsen ver
pletterd, omhoog slaat en wolken ver
oorzaakt. Het trok als een Meierblis en
we snorden er met over de 100 km op
af. Eerst echter passeert men de grens,
want de watervallen liggen in N.-Rho-
desia. Veel drukte geeft dat niet. Er
staat een neger met een bordje waar op
staat, wat je wel en niet doen mag, wat
je wel en niet meenemen mag. Nadat je
geknikt hebt, rijd je verder. Hoe sneller
je kunt lezen, hoe sneller je knikt, hoe
gauwer je de grens over bent.
En zo stonden we even later op de
zelfde plek, waar jaren geleden Living
stone stond. Het is moeilijk om de
grootsheid van dit wereldwonder te be
schrijven. Nog moeilijker voor hen, die
op ons vlakke eiland wonen en nog
nimmer een waterval zagen. Of hoorden!
Want de naam die de inboorlingen er
aan geven is „Rook dat dondert". Water
dat naar beneden dondert, met oorver
dovend geraas te pletter slaat, wolken
schept en die weer honderden meters
hoog de lucht in slingert. Je voelt je
alleen maar klein en nietig, Vier tot vijf
maal hoger dan de toren van Den Burg,
en 1600 meter lang dondert het water
hier in een enorme spleet. Van de bo-
REIS NAAR OOSTENRIJK
27 MEI - 6 JUNI 1955
Gedurende de maand Juli 1954 be
zocht een groep Oostenrijkse platte
landsjongeren Nederland. Naar aanlei
ding van deze reis ontving de Stichting
voor Europees Volkshogeschoolwerk, die
voor deze groep het programma had sa
mengesteld, een uitnodiging in de zo
mer van 1955 een tegenbezoek aan Oos
tenrijk te brengen met een groep Ne
derlandse plattelandsjongeren.
Deze uitnodiging is gaarne aanvaard
en in overleg met de jongerenafdeling
van de Hollandse Maatschappij van
Landbouw werd besloten in de eerste
plaats jongeren uit Noord- en Zuid-Hol
land voor deze reis in aanmerking te la
ten komen.
De reis, waaraan een dertigtal jonge
ren deel zullen kunnen nemen, zal per
bus worden gemaakt. Zowel op de heen
als op de terugreis zal in Hessen worden
overnacht, door bemiddeling van de
Hessische Landvolkshochschule.
Uit het voorlopige programma kunnen
reeds de volgende punten worden me
degedeeld: De reisroute in Oostenrijk
zal zijn: Linz, Wenen, Semmering, Graz,
Karaten, Salzburg, Tirol, Vorarlberg.
Men zal tijdens de reis volop kunnen
genieten van het prachtige Oostenrijkse
bergland. De reis zal echter meer bie
den dan dat alleen: ze zal gelegenheid
geven kennis te maken met een zo zeer
van de Nederlandse verschillende land
bouw; kennismaking met de bevolking
van dit land zal mogelijk zijn; men zal
een enkele maal in een boerderij over
nachten, terwijl daarnaast tal van boer
derijen en instellingen zullen worden
bezocht.
Op het programma staat o.a. een be
zoek aan de Volkshogeschool Sankt
Martin, gehuisvest in een bijzonder mooi
oud kasteel, aan een tractorenfabriek
enz. Het hoogtepunt van de reis zal een
tweedaags verblijf in Wenen zijn. De
stad zal onder deskundige leiding wor
den bezichtigd; men zal een toneel- of
opera uitvoering bezoeken, terwijl er te
vens de mogelijkheid zal zijn op eigen
gelegenheid Wenen te doorkruisen.
Deze reis staat open voor plattelands
jongeren - jongens z'owel als meisjes -
en zal worden gehouden van 27 Mei -
6 Juni 1955. De deelnemerskosten be
dragen f 200,daarbij alle kosten voor
vervoer, verblijf in Duitsland en Oos
tenrijk, entreeprijzen enz. zijn inbegre
pen.
Opgaven kunnen worden gericht tot
Stichting voor Europees Volkshoge
schoolwerk, ,,'t Huis Kinhem", Breelaan
55, Bergen N.H. of Secretariaat der Jon
geren Organisatie, Anna Paulownastaat
22, Den Haag.
In verband met de voorbereidingen,
zouden wij Uw opgave gaarne vóór 15
Maart a.s. ontvangen. Bij aangifte ver
melden: naam, adres, leeftijd en „Reis
Oostenrijk van 27 Mei - 6 Juni 1955".
DIENSTREGELING N.V. TESO
Tijdvak 28 Nov. 1954 t.m. 28 Febr. 1955
Werkdagen:
Van Texel: 5,30; 7,45; 11,45, 14,45; 17,45.
Van Den Helder: 6.30; 10,30; 13,10;
16,20; 19,30.
Op Zon- en Alg. erk. Chr. Feestdagen
ingaande 3 October 1954
Van Texel: 7,55; 11,45; 16,00; 18,15.
Van Den Helder: 10,30; 13,10; 17,10;
19,30.
dem in die „spleet" valt deze tijd van
het jaar niet veel te zien. De regenwol
ken beletten het uitzicht, maar indruk
wekkender is het niet mogelijk.
De volgende dag in stralende zon was
het nog mooier. Een enorme, fel ge
kleurde regenboog spande zich tegen
het wolkendek en veranderde van vorm
en grootte naar de zon wentelde, hoog in
de lucht en onder op de bodem.
De tocht was erg voorspoedig gegaan,
de nog nieuwe Ford bleek er tegen te
kunnen en daarom besloten we nog even
door te gaan. De volgende dagen hebben
we een uitstekend beeld van het land
gekregen; zo heel veel natuurschoon
heeft het in het Westen echter niet. Al
leen maar enorme kudden wilde dieren,
alle mogelijke soorten, spekvette zebra's
je zou wel een leeuw willen wezen.
Naarmate wij echter met een grote boog
naar het Oosten reden, veranderde dit.
De eentonige alsmaar met bush bedekte
vlakten, vertoonden meer bouwgrond,
de boerenplaatsen werden talrijker en 't
viel ons op, hoeveel boeren uit de Unie
wel naar Rhodesia zijn vertrokken. Met
boerderijtjes van soms 10.000 bunder
heb je voorlopig ook nog geen ruilver-
kavelingszorgen. En er zijn er ook net
zo groot als ons hele eiland; zoals ik het
gekend hebOok zijn er enorme
Ranches, jachtboerderijen. De eenzaam
heid drukt soms sterk op de rondreizen
de trekker. Hele kleine nederzettingen
op heel grote afstanden: land van nog
weinig comfort. Land van 45 zwarten op
elke blanke, land van pioniers. 18 Jaar
geleden zou ik hier naar toe zijn gegaan.
Nu niet meer.
(Slot volgt).
„EENDRACHT maakt macht!" De bijeenkomst inzake het havenprobleem
stond ontegenzeggelijk in dit teken. Vijftig personen - uit de landbouw, uit de
visserij, uit het transportwezen en uit de middenstand - hebben Vrijdagavond
in Hotel „De Graaf" onder ogen gezien wat gedaan kan worden om Texel aan
een grotere haven te helpen. Vijftig personen ook bleken met dezelfde geest be
zield: zo kan het niet langer, wij moeten met de tijd mee en dus moet óók de
haven met de tijd mee.
Wij hebben eilandgenoten horen spreken, die wij als pro-Horntje mensen
kennen en wij hebben eilandgenoten horen spreken, die de bestaande route be
stendigd willen zien, maar allen bleken er ten volle van overtuigd, dat de haven
van Oudeschild vergroot dient te worden en zo mogelijk op korte termijn, want
iedere dag, dat Texel, het zich nog>steeds ontwikkelende Texel, is aangewezen
op deze veel te kleine haven, kost de gemeenschap geld, ja méér dan de meesten
stellig zullen vermoeden. Is het daarom niet verheugend, dat beide partijen,
wij willen dit, gezien de onpartijdigheid van ons blad in deze kwestie, nadruk
kelijk vaststellen - zich achter de initiatiefnemers hebben geschaard en dat
beide partijen hier een voor Texel hoogst belangrijke aangelegenheid aan de
orde zien?
In zijn openingswoord had de voor
zitter van deze bijeenkomst er met klem
op gewezen, dat het havenprobleem ge
heel los staat van de verbinding Texel-
Den Helder en dit werd door alle aan
wezigen beaamd, ofschoon tijdens de
daarna volgende besprekingen, visies en
conclusies toch onwillekeurig het ver
bindingsprobleem zelf ook steeds weer
bij het onderwerp werd betrokken. Ech
ter: in geen enkel opzicht bleek het feit,
dat de Texelaars ten opzichte van het
verbindingsprobleem twee partijen heb
ben gevormd, een struikelblok te zijn in
zake het havenprobleem zelf, want, van
de noodzaak tot vergroting van Oude-
schild's haven bleek iedereen overtuigd,
waar het z.g. massa-vervoer altoos over
Oudeschild zal blijven gaan.
Zoals reeds eerder gemeld waren de
besturen van onze beide middenstands
verenigingen door een aantal belang
hebbenden verzocht deze aangelegen
heid in bespreking te brengen. „Wij zien
het havenprobleem als een algemeen
Texels probleem, waarmede zowel de
beurtschippers, de transportbedrijven,
de vissers, als de landbouwers ten
nauwste betrokken zijn. Ik wil met na
druk vaststellen, dat de verbinding op
deze vergadering buiten de discussie
dient te blijven, omdat dat een apart
probleem is, waarmee verschillende in
stanties zich reeds bezig houden en
waarover reeds door de minister een
beslissing genomen is", aldus de heer
C. J. van der Kooi, die deze vergadering
leidde. Vorige maand, zo vervolgde
spreker, werden wij door belanghebben
den attent gemaakt op de grote moei
lijkheden, welke zich, met betrekking
tot de kaderuimte in de haven van Ou-
OORLOGSGETROFFENEN ATTENTIE!
Aanvullende bijdrage voor bedrijfsuit-
rusting en vee
Voor hen, die een vragenformulier
van de Rijksdienst voor Landbouwher-
stel hebben ontvangen zal het Advies
bureau van de Stichting voor de Land
bouw in Noord-Holland 2 zitdagen hou
den op Texel, Den Burg, Hotel „De Lin
deboom", Groeneplaats 11, t.w. op Dins
dag 15 Februari a.s. van 15 tot 18 uur
en van 19,30 tot 21 uur; op Woensdag 16
Februari a.s. van 9 tot 12 uur.
Verzocht wordt ter zitting mede te
nemen: het overzicht van de geleden
schade (recapitulatie Landbouwherstel),
molestgegevens en een overzicht van de
herstelkosten van de landbouwinventa-
met eventueel enkele rekeningen of
kwitanties van aangekochte machine
rieën.
Het Adviesbureau van de Stichting
voor de Landbouw in Noord-Holland.
deschild voordoen. Er is daar nl. een re
gelmatig tekort aan kaderuimte, waar
door de aan- en afvoer wordt belem
merd hetgeen dikwijls belangrijke extra
kosten met zich brengt. Wij kwamen
tot de conclusie, dat het wenselijk was
dit probleem in grotere kring te be
spreken met allen die belang hebben bij
de aan- en afvoer van goederen.
Ons doel is: in de eerste plaats om
vast te stellen of wij met elkander de
zelfde mening zijn toegedaan of deze
in grote lijnen gemeen hebben en in de
tweede plaats om te beraadslagen wat
er gedaan moet worden in het kader
van een actie tot vergroting van de ha
ven. Hiertoe zou o.i. een werkcomité
moeten worden opgericht".
Na deze inleiding gaf spreker in eer
ste instanties het woord aan de verga
dering.
De heer J. N. Bruin bracht allereerst
naar voren, dat volgens Ir Maandag
door het uitvoering van het Ruilverka
velingsplan Texel de productie met 25
pet zou toenemen. Wij zouden, zo zei hij,
in een request aan de Minister van Wa
terstaat moeten aanvoeren, dat de haven
te klein is. Aan alle toporganisaties,
waarvan belanghebbenden bij de haven
lid zijn, zouden wij een afschrift moeten
zenden, evenals aan ons gemeente
bestuur met het verzoek bovendien tot
ondersteuning van het request.
De heer Van der Kooi merkte op, dat
B W in een onderhoud met de verte
genwoordigers van de middenstand heb
ben verklaard, dat het gemeentebestuur
ongetwijfeld zijn adhaesie zou willen be
tuigen als men met een behoorlijk ge
fundeerd request ter tafel kwam.
De heer R. J. Timmer: „Voor het ver
voer van de massagoederen zal Oude
schild altijd de aangewezen haven blij
ven".
De heer Van der Kooi: De kotter vloot
telde enkele jaren geleden nog maar 5
schepen, nu al 10 en over enkele jaren
kan dit aantal wel verdubbeld zijn. En
als de nodige ruimte aanwezig was, zou
den waarschijnlijk ook andere vissers
worden aangetrokken, b.v. de Zeeuwen
en de Urker Noordzeevissers".
De heer J. Roeper, Spang: „Ook zou
kunnen worden overwogen, welke goe
deren in de toekomst via Oudeschild en
welke via het Horntje vervoerd zullen
worden".
Vervolg 2de pagina.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
9 Febr. 10,25 en 22,10; 10 Febr. 11,00 en
22,50; 11 Febr. 11,25 en 23,20; 12 Febr.
11,50 en 23,45.
Aan het strand is het ongeveer een uur
eerder hoog water-
Ontleend aan „De getijtafels voor Ne
derland 1955" bewerkt» bij de Directie
Algemene Dienst van de' Rijkswater
staat.
IJhe.&eM 7f£ï$'Suas£fé//xl
fi&pipe and d.0n< 'ie. tfe>$
