V. stal 0P STERLING! RANG- Vlieland en Terschel ling in hoogseizoen vrij van tanks Op reis dan Uw spoorkaartje ge haald bij de V. V. V„Texel" 'e 'msttofleïuuf. ma demst? tang. Texelaar op expeditie naar het land van de middernacht zon Het beste uit de Virginia oogst! DEN HAAG, 4 Maart. De wadden eilanden Vlieland en Terschelling - aangewezen voor legeroefeningen met tanks - zullen slechts in bepaalde ge deelten van het jaar door de militairen worden gebruikt. Aldus „de Volkskrant" Minister Staf is bereid zijn plannen te wijzigen om deze meer in overeen stemming te brengen met het toeristisch en natuurhistorisch belang dezer ge bieden. Dit is de conclusie van het over leg, dat deze dagen door vertegenwoor digers van acht departementen is voerd, zo vernemen wij uit niet-offi- ciële bron. De beslissing van de minister houdt in, dat het leger zijn oefeningen in de aanvankelijk gedachte vorm niet zal houden in het zomerseizoen als vacan- tiegangers hier hun rust zoeken; even min in de broedtijd der vogels. Over de uitwerking der nieuwe plannen wordt nog overleg gepleegd. Het voorgenomen gebruik van Vlie land Oost- en Westhoek plus dat van de Bosplaat en de Noordsvaarder van Ter schelling is anderhalf jaar lang in tal van commissies en bij allerlei instanties besproken, zo vernemen wij van officiële zijde. Het leger had behoefte aan ter reinen, waar geoefend kan worden met tanks. Dit zijn schietoefeningen vanuit stilstaande tanks, op bewegende doelen, vanuit rijdende tanks op bewegende doelen en vanuit rijdende tanks op stil staande doelen. Hiervoor is slechts een baan van enkele honderden meters no dig, maar dient de beschikking te heb ben over een groot veiligheidsgebied erachter. Een dergelijk terrein is op het vasteland niet te vinden en de keuze viel aanvankelijk op Schiermonnikoog, waar men het onveilige gebied naar het water kan verleggen. Geheel Schiermonnikoog Geheel Schiermonnikoog zou door het leger worden gebruikt, maar in een ver gadering van de Gedeputeerde Staten van Friesland werden de plannen getor pedeerd. Voorgesteld werd om niet één eiland in zijn geheel, maar kleine ge deelten van verschillende eilanden hier voor te gebruiken. Vanaf dat ogenblik ging het leger opnieuw op verkenning, tezamen met de Provinciale Planologi sche Dienst, Rijkslandbouwconsulenten, vertegenwoordigers van Staatsbosbeheer van Waterstaat en van gemeentebestu ren. Eerst daarna besloot de Generale Staf, zo deelt men ons officieel mede, dat de Oost- en de Westpunt van Vlie land plus de twee gebieden op Ter schelling het meest in aanmerking kwa men. Agent voor Texel: C. K001JMAN, Den Burg, Tel. 3. TELEVISIE IN DE COCKSDORP Hotel „De Hoop" was Zaterdagavond geheel gevuld toen de fa. J. Agter daar een televisie-uitzending verzorgde. Het beeld was zeer goed en het was dan ook jammer, dat het programma zelf niet zo bijzonder geslaagd was. FEUILLETON: De zoon Door Tom Lodewijk van de Burgemeester 16. Een schok voer door hem heen, toen hij, achter het drietal aanlopend, het meisje nauwkeuriger opnam. Die rechte rug, die kordate stap., maar dat was., dat was.. Rie Koster! De dochter van zijn chef! Zou zij.. Hij kreeg er een nare smaak van in de mond. Dat flinke, beschaafde, onafhankelijke meisje, zou die zich afgeven met zulke misbaksels als zijn beide collega's één en andermaal getoond hadden te zijn? Doodgewone lefgoosers? Hij keek scherper toe en begon toen ook wat sneller te lopen. Want het ge sprek tussen de beide nagemaakte heren en het meisje scheen niet zo bijster vriendschappelijk. Hij zag hoe het meis je sneller ging lopen en de beide ande ren haar probeerden bij te blijven. Hij zag hoe de lange haar aan haar mouw trok en het meisje met een driftige be weging zijn hand afschudde. Hij be greep de heren waren aan het „sjanzen" zoals ze dat zelf noemden, en probeer den met dit „grietje" aan te pappen. Rob's lange benen verkleinden nu snel de afstand tussen hem en het drietal, en weldra was hij vlak achter ze. Het meis je keek, als om hulp zoekend, om, toen ze die vastberaden stap hoorde, en op eens zag ze hem in het gezicht. Haar grijze ogen lichtten op. Rob! zei ze verrast en stond meteen stil, haar hand uitgestoken. Wel, wel, lijsde de lange, daar heb- i ben we de Jonkheer. Komt zich met onze zaken bemoeien. Ook al achter de mei- GEREFORMEERDE KERK Ds Loosman, Stad aan het Haring vliet, heeft bedankt voor het beroep, op hem uitgebracht door de Gereformeerde Kerk te Oosterend. EEUWFEEST HAARLEMMERMEER De Haarlemmermeerpolder gaat in Juli zijn Eeuwfeest vieren. De eigenlijke drooglegging viel al eerderOp 7 Juli 1852 meldde de Staatscourant droogjes „Heden is de Meer droog". Maar het zou nog twee jaar duren, éér wet en orde in het nieuw ontgonnen land zich konden doen gelden en de Haarlemmermeer als zelfstandige groot heid een plaats ging innemen in ons landsbestel. Het merkwaardige in de droogmaking van het Haarlemmer Meer schuilt hier in, dat het doel van dit, voor die tijd gigantische werk niet was: landaanwin ning, zoals met verreweg de meeste on zer polders het geval is en was. Men zag zich wel genoodzaakt „De Waterwolf" te bedwingen, die de steden Amsterdam en Leiden bedreigde. Al eeuwen lang bestond er een plan. Laeghwater droomde al van het leeg- malen van deze 18.000 ha grote water vlakte met behulp van windmolens. En toen men er in de negentiende eeuw eindelijk toe besloot, was het nog maar een dubbeltje op z'n kant, of men die nieuwerwetse vinding, de stoom, bij de bemaling zou toepassen. Ook in dit op zicht betekende de droogmaking van de Haarlemmermeer een keerpuntde eeuw der techniek wierp haar schaduw vooruit en toonde mensen met een scherpe blik, welke reuzenwerken in de toekomst mogelijk zouden zijn! Wild West voldoende. Besmettelijke ziekten (o.a. de cholera) braken uit. Men beschikte nog niet over moderne machines voor grondbewerking. Het waterpeil werd, ten behoeve van sommi ge rijke landeigenaren, te hoog gehou den met het gevolg, dat vele gronden verzuurden. Grote percelen grond wer den uitgegeven aan „absente" eigenaren, die ver van de polder woonden en het aan hun rentmeesters overlieten, zoveel mogelijk uit hun bezit te persen. Kort om: radeloos, redeloos en reddeloos voel den zich velen, die hoopvol naar het nieuwe land waren getrokken en meer dan één keerde dan ook, na alles verlo ren te hebben, verbitterd, ontgoocheld en lichamelijk geknakt weer terug. Neen, de geschiedenis van de Haarlem mermeerpolder is niet alléén maar een gouden bladzijde in het boek onzer his torie zij wierp een nachtzwarte schaduw over veler leven! Dat men niet in de eerste plaats land wilde winnen, maar het water weren, blijkt wel uit de lijdensgeschiedenis van deze grote polder. Want blijkbaar had men zich tot in de hoogste regionen maar nauwelijks een voorstelling ge maakt van wat men met dat nieuw-ver- worven land zou moeten beginnen. Vooral in het bestuurloze tijdperk heersten hier dan ook de gruwelijkste misstanden, die men tegenwoordig met de naam „Wild West" zou kenschetsen. Aan de zoom van de polder leefden de ruwe polderjongens in hun keten, er werd gedronken en gevochten, gestolen en gemoord. Af en toe hakte de mare- chaussé er op in, maar de boosdoeners wisten wel, dat wanneer ze de onher bergzame polder invluchtten, de politie hen daar toch niet kon volgen. De poten der paarden zakten weg in de klei, de polder was over vrijwel de gehele op pervlakte begroeid met riet, biezen en griendhoutdat moest later allemaal, met veel kosten en moeite, weer ver wijderd worden, toen in 1854 de gronden werden geveild en de somma van negen millioen opbrachten. De kosten waren er uit en het scheen wel, dat dit het voor naamste was. Op het gebied van onderwijs en volks gezondheid was de situatie eveneens er- ;erlijk. Er was in de aanvang één dok ter voor het gehele gebied. Het diëet der polderjongens, waarvan roggebrood en spek de hoofdschotel vormden, was on- Een nieuwe tijd. Maar een nieuwe tijd brak aan, toen moderner methoden in de landbouw werden ingevoerd. De grote voortrekker, burgemeester Amersfoordt, eigenaar van de model-boerderij De Badhoeve, die heel zijn kapitaal er aan waagde om de boeren in de Haarlemmermeer (en heel Nederland trouwens) te winnen voor moderne landbouwmethoden, heeft in dat opzicht zóveel voor dit nieuwe ge bied betekend, dat zijn verdiensten nau welijks te overschatten zijn. De eerste stoomdorsmachine, de eerste machinale ploeg werden op zijn bedrijf gedemon streerd. Hij voerde de drainage in, hij liet melken en schaapscheren volgens nieuwe methoden, hij probeerde nieuwe gewassenen kreeg stank voor dank. De mensen waren te arm, te weinig ont wikkeld ook, om zijn ideeën te kunnen vatten. Een boer was al blij, als hij op contract vlas kon telen, dat bracht ten minste geld in het laatje, al putte het de grond uit. Toen Amersfoordt, een eenzaam, ver geten burger, gestorven was, ontkiemde het zaad dat hij als met tranen had ge zaaid. Al zijn idealen werden verwerke lijkt. zelfs de Haarlemmermeer- spoorweg, die echter inmiddels al weer het veld heeft moeten ruimen voor vrachtauto's en bussen. Een nieuw land. En thans is de Haarlemmermeerpol der een prachtig, bloeiend stuk Neder land, in vele opzichten nog steeds een model voor andere landbouw- en vee- teeltgebieden. Een nieuw bedrijf heeft er zich voorts ontwikkeld: de luchthaven Schiphol, de KLM. Men heeft in Haar lemmermeer niet alle eieren onder éne kip gelegd. Is het een wonder, dat een land met zó'n geschiedenis het eeuwfeest groot scheeps vieren gaat. Want groots zijn de plannen: van 2-9 Juli 1955 zal Hoofd dorp in het teken staan van het Eeuw feest. Een landbouw- en landbouwwerk tuigententoonstelling, keuringen van fokvee, een historische tentoonstelling die niet alleen betrekking heeft op de Haarlemmermeer/maar door middel van beweegbare maquettes ook inpolderin gen uit verleden en heden in beeld zal brengen. Een Internationaal Concours- Hippique wordt georganiseerd, een openluchtspel brengt het verleden weer tot leven. Enkele jaren geleden, toen men bij 't naderen van het eeuwfeest zich ging be zinnen op het verleden, heeft men de stoffelijke resten van Pionier Amers foordt en zijn echtgenote herbegraven, zodat ze thans rusten midden in de Haarlemmermeer. Een sober gedenk teken manifesteert de dankbaarheid van hen, die straks zullen gaan feestvieren voor wat een groot voortrekker voor de landbouwers en veeboeren, niet alleen van Haarlemmermeer, maar van heel ons land, heeft gedaan. Lk. Let op de naam RANG op het beschermende omhulsel den an. Wie had dat gedacht van moe derszoontje? Met z'n schijnheilige sm.., vulde de Rooie fel aan. Waar moet je naar toe? vroeg Rob die deed als hoorde hij zijn beide col- 'ega's niet. Naar huis, antwoordde Rie Koster, breng je me zo ver? ze kleurde, maar wierp een verontrustende blik in de richting van het nobele tweetal, dat de sigaretten bungelend van de lippen, grijnzend stond te kijken. - Kom lange, wij zijn de dame te min zei de Rooie en voegde er toen een uitdrukking aan toe, die Rob het bloed naar het hoofd deed stijgen. Liefst had hij ze beiden op hun gezicht geslagen, maar de tegenwoordigheid van het meis je weerhield hem, en knokpartijen op straat., dat was te banaal, vooral met zulke mannekes. We spreken elkaar wel! dreigde de Lange en toen gingen ze op zoek naar andere buit. Uit de drukte van de Lange Zijl kwamen ze opeens in een stillere straat. Neem me niet kwalijk zei Rie Koster, ik vroeg maar of je me thuis wou brengen om van hun gezelschap af te zijn. Die twee ploertjes. Als je de ge- menigheden gehoord had. Ik ken ze, zei Rob rustig, het zijn twee eh.. collega's van me. Werken ze bij vader in de zaak? viel 't meisje in. Dan zal ik hem eens. Alsjeblieft niet, raadde Rob af. Je zoudt me moeilijkheden bezorgen. Als je vader er over begon, zouden ze denken, dat ik geklikt had. Nee, laat maar. Je bent nou van ze af. Dan zal ik maar hij stak zijn hand uit. Opeens speet het hem, dat ze het ge zegd had: „Ik vroeg maar om van hun gezelschap af te zijn". Dat ze niet écht had bedoeld, dat ze wilde dat hij haar thuisbracht. Ze scheen zijn gedachten te raden en nu was ze verlegen. Ik heb me ongelukkig uitgedrukt, verontschuldigde ze zich. Ik bedoelde niet., ik bedoel, je hebt misschien wat anders te doen. Ik heb niets om handen, zei hij en glimlachte. Nou ja, ze aarzelde nog, als 't jou hetzelfde is.alleen is maar alleen. Het klonk opzettelijk onverschillig. Rie Koster wist, voor het eerst van haar leven, met haar houding geen raad. Van het begin af mocht ze deze jongen. Hij was anders dan de anderen, o, veel an ders. Ze raadde in hem de dingen, die ze half onbewust miste. Ongezocht was ze met hem in contact gekomen, onge zocht hadden ze elkaar ook deze avond weer ontmoet. Maar hij moest niet den ken Erg hartelijk is je uitnodiging niet, constateerde Rob nuchter. Nee, gaf ze toe, maar je moet maar niet op de klank afgaan, Rob. Ik vind, ze haperde even, ik vind het heus toch wel prettig, als je me thuis brengt. Heus Haar zelfverzekerdheid was nu weg en op dat ogenblik vond hij haar heel 10 Augustus: vandaag het vlot klaar gekregen. 11 Aug. Het kamp opgebroken en wachten op een vrachtauto met meer voedsel en nog een boot. Het was laat in de middag voor die aankwam en toen gauw afgeladen en de boot, een soort oude reddingsboot, te water gelaten, de beide boten volgeladen en de rivier af. Het was een 55 km, die we in 5 uur af legden. De rivier was op sommige plaat sen nogal woest en soms ondiep, maar de Indianen die bij ons waren, kenden de rivier op hun duimpje! Toen we ons einddoel naderden hing er een dicht rookgordijn over de rivier, er woedde nl. een flinke bosbrand aan de overkant van het water, maar niemand bekom merde zich daarom. Het zou wel weer ophouden of uitregenen. 12 Aug. Het was een pracht morgen, zo vredig. Het enige geluid wat je hoor de was het ruisen van de rivier en in de verte af en toe het blaffen van de hon den van de Indianen, die een ïVz km verder hun tenten voor de zomer had den opgeslagen. Het was 11 uur eer we vertrokken, want het was een heel kar wei om al die pakken klaar te maken, die we zouden meenemen, want we had den ook een paar Indianen een 6-tal es kimohonden bij ons, om pakken te dra gen. Iedere hond droeg zo'n 20 pond op zijn rug. Het eerste stuk ging het wel, maar nadat we een riviertje waren overgestoken over een omgewaaide boom, begon het anders te worden: we moesten toen steile berghellingen klimmen en waren dan ook doodmoe, toen we bij een bergmeertje, 4000 feet hoog, aankwamen, waar we onze tenten opsloegen voor de volgende paar weken. Het was een klein, maar diep meertje met helder, ijskoud water. Het lag tus sen 2 bergruggen. Na wat te hebben ge geten en me wat te hebben verfrist, kon ik voor het eerst eens echt van het mooie natuurschoon genieten en het was dan ook als een droom, om in de koele avondlucht te zitten bij een knapperend kampvuur met niets anders om je heen dan de vrije natuur. Nu en dan sprak de stilte nog meer door het roepen van een vogel of het kwaken van een eend. Ja, die geluiden leken het nog vrediger te maken. De lucht was wel ijl, vandaar ook, dat het bergklimmen ook zoveel moeite kostte. Al stond de zon nogal aardig hoog, het begon gauw koel te worden. De zon ging nl. om 11 uur on der en was om 2 uur al weer op, maar het werd niet helemaal donker. De da gen begonnen al te korten, want met de langste dagen gaat de zon helemaal niet onder en in de winter laat hij zich hele maal niet zien. De volgende moreen was het vroeg op We zijn eerst naar de plaats gegaan, waar de vondst was gedaan. Dat was 'n 3 km van het kamp, aan de kant van een riviertje, dat tussen de rotsen door stroomde. Overal lagen grote blokken koper, zink en lood verspreid, de kant van het riviertje was massief erts, ook zat er wat zilver en goud in. Het ijs had sommige blokken erts honderden me ters ver meegenomen. Daarna zijn we begonnen met het „claim-staken". Het uitzetten van grond voor de compagnie, maar op onze naam. We hebben er in de volgende dagen een 200 uitgezet van 500 bij 500 m. Je zet een paal aan de Noord en één aan de Zuidzijde en ver meldt daarop de ligging, grootte, da tum en eigenaar. Het was vermoeiend werk de eerste dagen, want er moesten lijnen gehakt worden van de ene naar de andere paal en het was over het al gemeen dicht kreupelhout. Ook moesten we een ravijn oversteken, wat een hele toer was, vanwege de steile kanten met veel loshangend gesteente. Op de terugweg naar het kamp 's avonds verdwaalden we bijna, maar kwamen daar eindelijk toch aan. Dood- We moeten niet zoveel pourparlers maken, zei hij en schrok zelf van dit vreemde woord. Hij gaf zich te veel bloot. Maar ze begreep hem blijkbaar. De mensen praten te veel, gaf ze toe. En daardoor praten ze elkaar voor bij. Dat moeten wij niet doen. Ze stapten naast elkaar voort. Ze had er goed de pas in, vond hij. Wel prettig, ook weer niet. Het duurde zoveel korter. Laten we door het Park gaan, stel de hij voor, daar is het nu zo mooi, in de avond. Wordt vervolgd. Onze vroegere eilandgenoot, de heer Theus Bakker, die sinds zijn eerste vertrek naar Canada al weer met vacantie op Texel is geweest, maar tóch weer emi greerde, daar het bollenlandje aan de Duinweg bij de Wester- mient hem niet meer zo erg kon boeien, heeft een uitgebreid relaas geschreven over een ex peditie naar het land van de Middernachtzon. Wij publiceren hierbij het tweede deel van zijn reisbeschrijving. moe en hongerig en nat, want het was intussen ook gaan regenen, wat het daarna voor de rest van Aug. bijna iedere dag heeft gedaan, soms de hele dag aan één stuk. En zo gingen de da gen dan voorbij, 's morgens je potje ko ken, brood hadden we al gauw niet meer en we hebben dan ook 10 dagen aan één stuk een dik soort pannekoek gegeten, 's morgens en 's middags, en 's avonds voor de verandering scheeps beschuit met vlees uit blik. Post kwam er ook niet in, want we waren van de buitenwereld afgesloten totdat de com pagnie genoeg land in bezit had, tot die tijd werd alles geheim gehouden. Zo hebben we daar dan in 2 kleine tentjes de eerste 3 weken doorgebracht. Er was niet veel afwisseling. Eén keer hoorden we in de verte een vliegtuig, maar het ging voorbij zonder dat we het te zien kregen en dat was dan ook het enige geluid, dat vanuit de buiten wereld tot ons kamp doordrong. Op 24 Aug. zijn we teruggeweest naar de rivier om wat kleren en voedsel te halen, wat daar achter gebleven was. Dit keer ging het bergafwaarts, maar dat was ook niet gemakkelijk en na 3 uur kwamen we bij de rivier aan, bij het Indianenkamp waar de lucht nu niet bepaald fris te noemen was door al de vis, die ze daar te drogen hadden ge hangen aan stokken tussen de bomen. Het bleek zalm die ze in vallen in de rivier vingen, zo'n 30-40 pond per stuk. Deze beesten hadden honderden km af gelegd om daar te komen om kuit te schieten, want ze leven in de oceaan en ieder jaar in Augustus komen ze de ri vieren op, maar sterven zodra ze kuit hebben geschoten. De jongen gaan weer naar de oceaan en keren na een jaar of 7 weer terug naar dezelfde plaats waar ze geboren waren om daar na het kuit- schieten weer te sterven. De Indianen weten dat ook en voor hen is het een levensbehoefte geworden, want in de winter wordt de gedroogde zalm weer geweekt en gegeten, zij lie ver dan ik hoor! En zoals ook deze keer waren ze bang niet genoeg te hebben voor de winter, daar de beren veel van hun voorraad hadden geroofd, 's Avonds kwamen we moe en hongerig in het kamp terug, we hadden nl. niets meer van het bij de rivier achtergelaten voedsel kunnen vinden. De Indianen wisten daar wel meer van! We hadden een 25 km gelopen en geklommen, want altijd was er wel iets wat het pad bar ricadeerde: was het geen rotsblok dan waren het wel omgewaaide bomen. (Wordt vervolgd) VLIELAND ONGERUST Op de voorjaarsvergadering van de Vlielandse VVV deelde de secretaris, de heer J. J. de Leeuw, mede, dat het zo goed als zeker is dat de tankbaan er komt. De vereniging heeft bij diverse organisaties getracht hulp en steun te krijgen om het noodlottige gevaar af te wenden. De Alg. Ned. Ver. v. Vreemde lingenverkeer ANW heeft evenals de Ned. Ver. tot Bescherming van Vogels, die deze zaak delegeerde aan de con tactcommissie voor natuur- en land- schapsbederying veel gedaan in het be lang van Vlieland. Laatstgenoemde ver eniging maakte o.a. het geval Vlieland aanhangig bij de leden der Eerste Ka mer. Ook de ANWB en de bonden van Heemschut te Amsterdam en Leeuwar den, uit welke steden veel gasten naar Vlieland komen, werd medewerking erzocht, doch van deze organisaties werd nooit iets gehoord! Op het ogenblik wordt er aan gewerkt om gedaan te krijgen, dat er 's zomers geen schietoefeningen worden gehouden. Als dit slaagt, is er nog veel gered als de vogelwereld tenminste niet verstoord wordt, hetgeen ten zeerste wordt ge vreesd. De heer De Leeuw betuigde zijn grote spijt, dat door de gemeente Vlieland in het bijzonder door de burgemeester in geen enkel opzicht iets is gedaan om dit grote gevaar voor het eiland af te wen den. Spr.betreurde het, dat de overwe ging van een hoger inwonertal door de mogelijke vestiging van beroepsmilitai ren bij het gemeentebestuur zwaarder wee<?t dan Vlielands mogelijke economi sche belangen. Medegedeeld werd nog, dat de afde ling natuurbescherming van het Staats bosbeheer de tankaanleg aanhangig heeft gemaakt bij de interdepartemen tale commissie, welke het betreffende ministerie adviseert.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1955 | | pagina 4