Ksrsrsfcirsrs groen ^warL-Jéxels in het harL,
Texel krijgt luciferfabriek
Westermient zorgt voor grondstof
Met redactie Texelse Courant
naar de Texelberg
Mooi initiatief van actieve Texelaar
Vrijdag a.s. aanmelding deelname excursie
Unieke berg van ruim 3300 meter hoogte
Op reis
Evert Vermeer
Voorzitter P.v.d.A.
sprak te Oudeschild
WOENSDAG 30 MAART 1955
69e JAARGANG No. 6926
TEXELSE® COURANT
Uitgave N.V. v.h. LangeveAd de Rooij m ~b ~b Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Gekscherend werd vorig jaar, toen de
heer H. Smit, „Heidehof", nogal wat
dennenhout afmijnde bij de jaarlijkse
verkopingen, opgemerkt: „Smit gaat
zeker een luciferfabriek beginnen!" Zo
als gezegd, dit was een grap, die eigen
lijk niet te verwezenlijken leek.
En toch: zoals met.alles, grote dingen
werpen hun schaduw soms heel ver
vooruit, want Texel krijgt wèl een lu
ciferfabriek. Het zal niet direct de
grootste ter wereld worden en de
Zweedse aandeelhouders van de aldaar
gevestigde fabrieken zullen zich !(nog)
geen diepe zorgen behoeven te maken
over de koers van hun papieren, maar
toch zal de productie behoorlijk zijn en
in eerste instantie een groot aantal
verbruikers kunnen bedienen.
Laat ons allereerst de geschiedenis
van deze fabriek bezien: toen vorig jaar
een Texelse bloembollenkweker, die ook
wat bollen pleegt te exporteren, 'n reis
door Zweden maakte, kwam hij ook in
de buurt van een luciferfabriek. Zijn
relatie nodigde hem uit de fabriek eens
te bezichtigen. Even later werden ze
vriendelijk door de Directeur ontvangen
en vervolgens door hemzelf rondgeleid.
„De techniek gaat ver!" zo merkte on
ze eilandgenoot bewonderend op, toen
ze voor een machine stil hielden, die zo
geconstrueerd was, dat het gehele pro
ces van boomstam tot lucifer automa
tisch verliep. De boomstammen werden
in een enorme trechter geplaatst, waar
ze allereerst werden geschild, vervol
gens gedroogd en daarna op het formaat
van de luciferstokjes werden gesneden.
De schors deed dienst om de aangekop
pelde heteluchtoven op temperatuur te
houden, zodat de fabriek bijzonder effi
ciënt kon werken. Aan het einde van
de machine kwamen de (verpakte) luci
fers te voorschijn. Het aantal arbeiders,
dat hier te werk gesteld was, bleek in
verhouding tot de productie dan ook ge
ring en vandaar het feit, dat lucifers be
trekkelijk goedkoop aan de man ge
bracht kunnen worden.
Onze eilandgenoot dacht onwillekeu
rig aan Texel, waar het dennenhout
welig en in grote hoeveelheid groeit en
waar nu en dan het woord „industrie"
gebezigd wordt. Bij de nabeschouwing
in de luxieus ingerichte directeurska
mer kwam het denkbeeld van onze
eilandgenoot, óók „in de lucifers" te
gaan al heviger opzetten.
Hij lichtte de Zweed in over de situa
tie van zijn geboorte-eiland en deze
bleek bereid hem te helpen. „Mijn
voorvaderen zijn nog van Texel" zo ver
klaarde hij enthousiast.
De volgende dag werd de levering
van een lucifermachine gecontracteerd
in Stockholm, nadat een telefonisch on
derhoud met het Staatsbosbeheer en
B. en W. van Texel tot een (te voorzien)
gunstig resultaat had mogen leiden.
De moderne machine heeft een zodanige
capaciteit, dat nagenoeg al het hout van
de Westermient voor deze nieuwe in-
ductrie aangewend kan worden.
Niet alles goud
Intussen is het niet alles goud wat er
blinkt: door de vestiging van de luci
fersfabriek zullen de traditionele hout
verkopingen tot het verleden behoren.
Het gevolg hiervan zal zijn, dat het z.g
boerengeriefhout voortaan moet worden
ingevoerd.
Even voorbij het kruispunt bij hoeve
„Heidehof", gelegen aan het begin van
SCHIETOEFENINGEN OP „DE HORS"
De burgemeester van Texel brengt ter
openbare kennis, dat vanaf 1 April 1955
zonder voorafgaande waarschuwing op
„De Hors" zal worden geschoten.
Het is daarom ten strengste verboden,
wanneer de rode vlaggen gehesen zijn,
„De Hors" te betreden.
Texel, 25 Maart 1955.
De Burgemeester voornoemd
C. DE KONING.
PUBLICATIE VAN DE
CULTURELE RAAD
Woensdag 30 Maart
Den Burg, „Dorpshuis", Voorlichtings
avond „Bescherming Bevolking" voor
brandweer en EHBO-colonne.
Donderdag 31 Maart
Den Burg, Oranjeboom, Ziekenfonds
Texel, Filmavond o.a. „De Wonderdok
ter" en „Texel".
Zaterdag 2 April
Den Burg, Hotel Texel, 15-17 uur Re
ceptie t.g.v. het 25-jarig bestaan van het
Ziekenfonds „Texel".
Oudeschild, Eigen Gebouw, „Klein To
neel" voert op „Op een mooie dag in
Mei".
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
'30 Maart 0.30 en 12.50; 31 Maart 1.20 en
13.40; 1 April 2.35 en 14.55; 2 April 4.10
•en 16.30.
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
het Dennenbos en aan de weg naar paal
12, heeft men de beschikking gekregen
over een keurig terrein. Momenteel zijn
twee Zweedse technici bezig met het
monteren van de installatie. „IJs en we
der dienende" hoopt men Vrijdag het
bedrijf te openen. Een ieder, die belang
stelling toont zal in de gelegenheid zijn
de fabriek te bezichtigen. Iedere bezoe
ker zal een pakje lucifers van het eigen
Texelse product worden aangeboden.
Bij voldoende afname kan iedere de
taillist zijn eigen merk voeren, maar
voor de export zal een speciaal merk
worden ingevoerd: 'n lepelaar in vlucht.
Wij juichen het hier genomen initia
tief ten zeerste toe, vooral waar aan een
aantal arbeiders het gehele jaar door
werk in deze industrie kan worden ver
schaft. (Zie ook de adv.).
Het initiatief van deze bollenkweker
dwingt ons diep respect af, maar de
bolleukwekers van Texel zijn nu een
maal niet voor een kleintje vervaard:
rooien zij zelf geen bollen aan de voet
van de Pyreneeën?! Hopen wij dan ook,
dat mede door deze fabriek de welvaart
van ons eiland nog belangrijk zal gaan
toenemen!
J!"W?
dan Uw spoorkaartje ge- f,
haaldbijde V.V.V.,.Texel" T-
Woensdag hield de afd. Oudeschild
van de Partij van de Arbeid een propa
ganda vergadering in het „Eigen Ge
bouw". Ondanks het slechte weer was
de opkomst zeer goed.
De voorzitster van de afd. Oudeschila,
mevr. J. Koning-Bruin, heette allen har
telijk welkom. En wel speciaal de spre
ker, de heer E. Vermeer., die ze namens
alle partijgenoten geluk wenste met zijn
benoeming tot voorzitter van de Partij
van de Arbeid. En ook de oude strijders
Henkes en Bruin, reeds 45 jaar lid, eerst
van de S.D.A.P., toen van de P. v.d. A„
die hier op speciaal verzoek aanwezig
waren om de dank van de jongeren voor
de pioniersarbeid van de oude garde te
demonstreren.
De heer Vermeer constateerde, dat het
niet eenvoudig is momenteel politieke
verantwoordelijkheid te dragen. Het
voorzitterschap was onder moeilijke om
standigheden overgenomen van zijn
vriend Koos Vorrink, die voortijdig in
dienst van de partij is opgebrand.
De situatie op internationaal politiek
gebied eist inspanning van alle krachten.
We vallen van de ene spanning in de
andere. Maar toch wil spr. waarschu
wen tegen degenen, die al weer over 'n
3e wereldoorlog spreken. Er zijn ern
stige spanningen, doch niet zo dreigend,
dat met een internationaal conflict re
kening moet worden gehouden.
De wereld herstelt zich moeizaam van-
de gevolgen van de 2e wereldoorlog en
we hebben ervaren, dat de verhoudingen
zo samengesteld zijn geworden, dat we
ook in ons land afhankelijk zijn van
wat ver in de wereld gebeurt. We leven
in een maatschappij van één wereld of
geen. De tijden zijn voorbij dat oorlogen
in Azië of Amerika alleen maar nieuws
uit verre landen was. We zijn op leven
en dood met elkaar verbonden.
De 2e wereldoorlog heeft de verhou
dingen volledig omver gegooid. Tot 1945
werd de politiek in het Westen gevoerd
voor de gehele wereld. Ook Nederland
had zijn deel door het bezit van Indo
nesië. Thans staat West-Europa op de 2e
plaats. Machtige koloniale volken heb
ben grote gebieden zelfstandigheid ge
geven. Deze gaan hun eigen weg. Enge
land heeft tijdens de Labourregering
India en Pakistan zelfstandig gemaakt.
Nederland heeft onder druk der omstan
digheden met Indonesië hetzelfde moe
ten doen. Deze volken willen niet terug.
Er zijn lieden als bv. Prof. Gerbrandy,
die dit niet kunnen aanvaarden en een
2e koloniale oorlog willen, maar dat is
belachelijk. De ervaringen in Indo-C'hi-
na, waar Frankrijk de nederlaag leed,
ondanks ontzettende offers, heeft bewe
ren, dat de Partij van de Arbeid juist
heeft gezien.
Natuurlijk gaan we niet met alles
accoord wat in die landen gebeurt, maar
ze moeten een groeiproces doormaken.
Het Westen kan zich daar een nieuwe
plaats veroveren door een machtig hulp
programma. Mijn partijgenoot Geert
Ruygers heeft daarvoor 100 millioen per
jaar gevraagd aan de Tweede Kamer.
Duizenden sterven daar nog dagelijks
van de honger en de offers van het Wes
ten kunnen in het Oosten een nieuw po
litiek klimaat scheppen, en een tegen
weer vormen voor de communistische
BROMFIETSCURSUS OUDESCHILD
Donderdag is de laatste avond gehou
den van de bromfietscursus.
Na afloop werd de heer Gulmans har
telijk bedankt voor de prettige wijze,
waarop hij de cursus heeft geleid. Ho
pelijk zullen de cursisten er betere weg
gebruikers door zijn geworden.
De heer Gulmans hoopte de cursisten
in ander verband (de Vereniging voor
Veilig Verkeer) nog wel eens te ont
moeten. In dit verband noemde hij ook
de heer Veldstra, die eveneens alle cur
sussen had bijgewoond en feitelijk de
promotor van de cursussen is geweest.
De heer Veldstra zei, dat hij reeds
lang consul was van „Veilig Verkeer",
maar ook het enige lid op Texel. De
cursussen hadden hierin echter veran
dering gebracht en er waren veel leden
ingeschreven. Hij hoopte dat dit ook
hier het geval zóu zijn.
Nadat daarvoor de gelegenheid was
gegeven, gaven alle aanwezigen zich als
lid op, waarmee in totaal meer dan 200
leden waren ingeschreven. Een mooie
oogst dus van de gezamenlijke cursus
sen, hoewel de heer Veldstra stellig pas
tevreden zal zijn als alle Texelaars bij
de vereniging zijn ingeschreven. De mi
nimum-contributie ad f 1,per jaar
kan. daarvoor geen bezwaar zijn.
Binnenkort zal getracht worden een
afdeling Texel van „Veilig Verkeer" op
te richten met vertegenwoordiging op
alle dorpen.
Het is een zeer leerzame cursus ge
weest en een woord van dank aan de
heren Gulmans, Stomp en Veldstra is
dan ook zeer zeker op zijn plaats.
DEEL VAN DEKLAST OVERBOORD
Het vrachtscheepje „De Vier Gebroe
ders" was nog niet ver uit de kust toen
het door een bui verrast werd. Het
vaartuig, geladen met 46 ton hooi, dat
voor de heer J. P. Eelman, De Koog,
naar Makkum vervoerd zou worden,
kwam dwars op de golven te liggen en
begon allengs zo zwaar te schommelen,
dat minstens tien ton hooi over boord
sloeg. Bovendien verloor het schip een
dertigtal luiken en twee zeilen. Naar we
vernemen zijn zowel 'lading als schip
verzekerd.
VERGADERING TE DE WAAL
Morgen, Donderdag 31 Maart zal in
het Dorpshuis te De Waal een vergade
ring gehouden worden.
Achtereenvolgens zullen aan de orde
komen: de 5 Mei-viering, het dorpshuis
en de kleuterschool.
Men hoopt op die avond te komen tot
het samenstellen van een feestcommissie
en het kiezen van een bestuur voor het
dorpshuis. Komt dus allen.
propaganda uit China en Rusland. Te
genover hun simpele leus: „weg met de
koloniale overheersing" onze daadwer
kelijke hulp.
Dit kan slechts doeltreffend gebeuren
door een Verenigd Europa. Er is na 1945,
ook in ons land, veel propaganda voor
gevoerd. De idee leed een ernstige ne
derlaag door verwerping van de Europe
se Defensie Gemeenschap. Bij aanvaar
ding had een Europese Volksvertegen
woordiging kunnen volgen. Stellig had
het de jeugd enthousiasme bijgebracht
als ze een parlement voor 6 landen had
den kunnen kiezen. Toch moet de Euro
pese eenheid er komen. De Koningin
heeft in Kopenhagen tot de studenten
gezegd: „We zullen in één huis samen
wonen en samen verder bouwen of af
zonderlijk op de puinhopen ondergaan".
Onze geestelijke weerkracht moet in
staat zijn de beschaving te redden.
Het gehele Nederlandse volk kan met
trots terugzien op wat na 1945 is tot
stand gebracht. Men spreekt van het mi
rakel Nederland. Minister Zijlstra
spreekt van super-hoogconjunctuur. Spr.
waarschuwt ernstig tegen te veel opti
misme. We hebben geen grondstoffen en
prijsstijging hiervan heeft voor ons on
middellijk gevolgen, evenals onze uit
voer direct nadeel heeft bij internatio
nale moeilijkheden. Daarom geen pot
verteren. De gunstige situatie is ont
staan mede door het beleid van Prof.
.Lieftinck, waarvan men thans de lof
trompet steekt, maar die men tijdens
zijn bewind een bankroetier noemde.
De belastingverlaging heeft in grote
lijnen onze instemming, maar eerst moe
ten de zwaksten geholpen. De dividen
den van de laatste jaren hebben bewe
zen, dat daar geen zware slagen zijn ge
vallen. In de jaren voor 1940 wilde men
geen reserves maken en we weten allen
hoe funest dit is. geweest. Een groot aan
tal vraagstukken vraagt om oplossing.
De vergeten groepen (ouden van da
gen, mensen met kleine pensioenen etc.),
die geen deel hadden aan de loonrondes,
maar wel aan de prijsstijgingen, een
noodvoorziening voor weduwen en we
zen, zoals de KVP vraagt, we stemmen
er van harte mee in. Er is een tekort aan
scholen en onderwijzers, het onderwijs
is verouderd, iedereen schreeuwt om
verbetering. Maar het kost honderden
millioenen per jaar. Verbetering invali
diteitswet, Deltaplan etc. idem zo. We
hopen dat de andere politieke partijen
met hetzelfde enthousiasme de gelden
opbrengen als ze nu de plannen propa-
De redactie van ons blad heeft de
Texelberg ontdekt: een prachtige berg
van ruim 3300 meter hoogte. De eerst
volgende vacantietocht zal haar hoogte
punt vinden in het beklimmen van die
berg, die in de Otztaler Alpen, Italiaans
Tirol, gelegen is. Zij, die abonné zijn op
de Texelaar en in het bezit zijn van een
motorfiets (variërend van 125 tot 750 cc)
worden bij deze van harte uitgenodigd
tot deelname aan de trip die ongeveer
tien dagen zal duren. Aanmelding dient
te geschieden Vrijdagochtend tussen 10
en 11 uur kantoor Parkstraat. De reis
zal omstreeks begin Juni worden ge
maakt.
De ontdekking van deze berg heeft
de redactie uiteraard wel enigermate in
opwinding gebracht, want wie heeft
ooit van deze berg gehoord? Wij zijn er
trots op, want natuurlijk moet deze
berg genoemd zijn naar een of andere
Texelaar, die bij de Otztalerianen in
hoog aanzien heeft gestaan. Misschien
was hij een verwoed bergbeklimmer,
misschien heeft hij het leven gered van
verdwaalde toeristen - het is een onher
bergzaam gebied, wat ons duidelijk is
gebleken uit de wandelkaart, welke ons
door de Osterreichische Verkehrsverein
is toegezonden.
Wij spreken van Texelberg, maar die
vormt slechts een onderdeel van het dis
trict „Texel", dat ongeveer even groot
is als ons eiland zelf. Ook moet daar -
zo vernemen wij uit zeer betrouwbare
bron, een hotel „Texel" liggen, een riant
gebouwtje, een berghotelletje.
Ons plan is de volgende route te ne
men: Texel-Amsterdam-Arnhem-de. Rijn
langs, de Oostenrijkste grens over - de
Brennerpas over (1370 meter höog) en
vervolgens afbuigen in zuidwestelijke
richting. De tocht naar de top van de
Agent voor Texel:
0. K00IJMAN, Den Burg, Te!. 3,
geren. Maar het is boerenbedrog om zo
als de KVP'er Lucas wil, een milliard
belastingverlaging te vragen en tevens
alle verbeteringen te propageren. Of
zoals Zegering Hadders van de WD, die
voor de Bond van Staatspensionering
voor verhoging der uitkeringen pleit en
op een vergadering van de WD voor
sterke belastingverlaging. Dit kan be
slist niet samengaan.
Wij hebben een gevecht te voeren op
vele fronten. Zestien maanden voor de
verkiezingen is het al begonnen. De ze
telwinst van de P. v.d. A. in 1954 heeft
diepe indruk gemaakt en men probeert
met alle middelen dit tegen te gaan. Het
mandement probeert men ais stormram
te gebruiken en de samenwerking van
mensen met verschillende levensbe
schouwing uiteen te slaan.
Laat men aandacht besteden aan het
sociale gedeelte van het mandement,
maar tot nu toe heeft de KVP-pers daar
aan geen woord gewijd. Weiter zegt:
allen in de KVP en dan conservatief, de
„Volkskrant" van de Kat'h. Arb. bewe
ging zegt: onmogelijk, maar Prof. Duyn-
stee vindt dit vanzelfsprekend. Spr. ver
gelijkt de KVP met een elftal. Links de
arbeiders, rechts de conservatieven, ie
der met eigen spelpeil en in het midden
Romme, die geen doelpunten kan maken.
In de C.H.U. staan Kikkert en Gerrit-
son lijnrecht tegenover elkaar, in de
A.R. Partij Zijlstra en v.d. Heuvel, wie
het conservatiefste niet conservatief ge
noeg is. Men probeert te verenigen wat
onverenigbaar is. Wij verheugen ons ook
niet over de geloofsafval in de grote
steden, maar ook Christelijke mensen
zijn overtuigd, dat de houding van de
Christelijke partijen daaraan veel schuld
heeft.
Daarover had het Episcopaat moeten
praten. Er is een dodelijke bedreiging
van achter het ijzeren gordijn. Laat de
Texelberg gaat vanuit het schilderachti
ge Merano, waar wij een sub-tropisch
klimaat zuilen ontmoeten.
Hoe de terugtocht zal lopen hebben
wij nog niet bepaald. Wellicht langs de
zelfde route, omdat het door Frankrijk
cm die tijd van het jaar haast niet te
doen is vanwege de moordende hitte.
Het eerste deel van de terugtocht zal
waarschijnlijk over de prachtige St.
Gotthardpas gaan.
Dus nogmaals, motorrijders van Texel:
meldt U Vrijdag tussen 10 en 11 uur.
P.S. Er zal in hotels worden over
nacht. De prijs van het logies in het
buitenland valt mee, wat ons vorig jaar
wel gebleken is. We nemen dus geen
kampeertenten mee, wel ieder een uit
rusting om zelf water te kunnen koken.
Het meevoeren van een kampeertent zou
vooral voor de lichtere motoren be
zwaarlijk kunnen zijn, want de route
wemelt van de bergen, met machtige
steilten enangstwekkende dalingen.
Tenminste aanvankelijk, want, zoals
ons vorig jaar bleek, je went er gauwer
aan dan je denkt.
Wij zijn benieuwd naar het aantal
deelnemers. De kosten van deze excursie
worden per koppel (natuurlijk neemt U
Uw vrouw of verloofde mee) begroot op
tweehonderd gulden.
WONINGNOOD IN RATTENWERELD
Het schijnt, dat ook in de rattenwereld
woningnood heerst: in een kippenhok
staande op de boerderij „Buitenwijk",
Kogerveld, dat nog maar één week leeg
had gestaan, hadden zich 65 ratten ge
nesteld.
KUNT U UW GASTEN VERSTAAN?
Het seizoen staat voor de deur. Land
genoten zullen weer door eilandgenoten
als gasten Verwelkomd worden. En niet
te vergeten de stroom van buitenlandse
gasten. Prettig als je personeel hebt, dat
zich in de moderne talen enigszins kan
redden. Dan heb je in ieder geval geen
..ans een „incident" te beleven, zoals
destijds in een Koger pension, waar een
buitenlandse gast een dienstmeisje een
kanjer van een paling aanbood. Het lieve
kind stond even bedremmeld te kijken.
Wat een beest, wat een cadeau en nadat
ze op charmante wijze haar verlegenheid
met het geval had afgeremd, spoedde ze
zich naar de keuken, waar de paling
met de andere meisjes heerlijk veror
berd werd.
De volgende ochtend kwam mevrouw
evenwel vragen waar „die paling van
de buitenlanders was gebleven": Een at
tentie? Welnee, het was de bedoeling
geweest de kronkelaar op een koele plek
in de provisiekelder te deponeren
REIZENDE BIBLIOTHEEK DE WAAL
Alle leden van de Reizende Biblio
theek te De Waal worden verzocht op
Vrijdag 1 April de boeken in te leveren
bij mevr. O. Snoeij-van Zwol van 6.30-
7,30 uur in de Redmer IJska-school.
In September hopen we een nieuwe
voorraad boeken te ontvangen. De be
langstelling in dit seizoen was zeer
groot. Regelmatig kwamen 59 leden om
te profiteren van de gelegenheid goede
boeken te lezen voor weinig geld.
Kath. kerk bedenken, dat een ogenblik
kan komen, waarop socialisten en kerk
elkaar nodig hebben. Nu zijn we in ons
gezicht geslagen en we zullen het ant
woord niet schuldig blijven. Onze Ka
tholieke partijgenoot Willems heeft op
het congres reeds een waardig antwoord
gegeven.
In 1956 gaat het om krachtige voort
zetting van het beleid dat voert naar
verdere sociale zekerheid. Dr Drees zal
weer aanvoerder zijn van de Partij van
de Arbeid, die bewezen heeft tot zulk
een politiek bereid en in staat te zijn.
Wij laten ons niet zenuwachtig ma
ken en bepalen tijd van actie zelf. De
Katholieken zijn in de Partij van de Ar
beid gebleven. Romme smaalt van een
handjevol. Waarom dan al die drukte?
Maar in het Katholieke Maastricht
kiest 1/3 P. v.d. A. Wij willen de saam
horigheid uit de bezettingstijd handha
ven en in een partij van gelijkgezinden
strijden voor een betere wereld, waarin
geen ongekende rijkdom zal zijn naast
schrijnende armoede.
Een wereld van arbeid, bestaanszeker
heid en vrijheid.
Wij hebben het zelf in de hand, samen
met de millioenen mensen in andere lan
den, die wereld tot werkelijkheid te ma
ken door Uw stem en steun te geven
aan de Partij van de Arbeid.
Een groot aantal vragen werd door de
spr. nog zeer uitvoerig behandeld.
