9-
■■li
I
0ÈL
rocn
in het hart.
||BH|
Heel Texel nu dag en nacht
bereikbaar
PffpaBH
Eerste deel Muziekconcours
uitstekend geslaagd
Belangrijke Telefoon verbetering
llssiSiSilfJ
D.E.K.Uitmuntendheid, en „V.I.O.S.",
derde afdeling, ieder een tweede prijs
WR1GLEY
ZATERDAG 21 MEI 1955
69e JAARGANG No. 6941
T E X E LS E® COU RANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 -Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,95 p.
kwart, -f- 20 ct. incasso. Adv. 8 c. p.mm.
De Directeur van het Telefoondistrict Haarlem, de heer
De Vos, licht hier de werking van het apparatuur der auto
matische telefooncentrale toe. Van links naar rechts: Wet
houder Hin, de heer De Vos, Burgemeester De Koning,
Wethouder De Waard en de heer A. J. Eelman.
Nee, Rita Wilner snapt niks van dat
ingewikkelde apparaat, dat ze telefoon
noemen. Je drukt dat ding tegen je ooi
en er komt een stem. Vader zegt altijd,
dat die stem niet uit het kastje komt,
maar dat Aat Slegh, wérkelijk helemaal
thuis zit. En Bert Zijm wérkelijk héle
maal op het Loodsmansduin. Dat is kras
en gaat haar boven de donkere lokken.
„Dan hoeven ze niet te lopen, paps!" zegt
ze verstandig. „En straks behoeft mam
ma ook niet meer te lopen!" Inderdaad,
en dat „straks" is inmiddels een feit ge
worden, nu Den Hoorn, De Koog, Oos
terend, De Cocksdorp en Eierland thans
bellen kunnen zonder de hulp van het
postkantoor. Dat wil zeggen het onder
ling bellen gaat daar nu automatisch,
want hebben ze enig ander deel van
•geven inzake het voltooide werk.
Bij deze plechtigheid waren o.a. tegen
woordig Burgemeester C. de Koning, de
wethouders S. de Waard en Th. R. Hin,
gemeentesecretaris P. Beemsterboer, de
Directeur van Gemeentewerken, ir. J. F.
Kipperman, de adjunct-directeur van 't
Telefoondistrict, de heer H. Mulders, de
administrateur, de heer J. van Ginkel,
de oud-adjunctdirecteur, de heer C. H.
van Riel, de chef Buitendienst, de heer
W. J. van den Burg, de technische amb
tenaren, de heren J. A. de Haan en J.
Bon, de dienstgeleider van Texel, de
heer G. Visser, de inspecteur der poste
rijen, de heer L. Kersten, de directeur
van het Postkantoor Den Helder, de heer
E. J. Bongers, de heer en mevrouw Ku-
neman, de heer A. J. Eelman en de heer
In Den Hoorn fotografeerden
we voor de ingebruikname van de
automatische centrale aldaar de
toenmalige toestand: het bekende
prikplankje, dat de abonné's in
staat stelde tot telefoneren. Het
kleine meisje dat als figurante
optreedt is Rita Wilner Gd.
Texel en de wereld nodig, dan moet dat
nog via het telefoonkantoor van Den
Burg gaan. Ook dat is echter binnen af
zienbare tijd, een jaar of drie, niet meer
nodig. Dan zal héél Texel geautomati
seerd zijn. Dan hebben wij weer een der
achterstanden ingelopen!
De ingebruikneming van de automa
tische centrales is niet onopgemerkt
voorbij gegaan: de directeur van het Te
lefoondistrict Haarlem, de heer J. M. de
Vos, heeft Dinsdagmiddag in het Bad
hotel te De Koog een uiteenzetting ge-
Busby, Liverpool, vertegenwoordiger
van de Engelse fabriek, welke de appa
ratuur geleverd heeft, de heer J. van der
Pijl, namens de Waterschappen en de
heer H. Veenema, aannemei-.
De heer J. M. de Vos, Directeur van
het Telefoondistrict Haarlem, verwel
komde in het bijzonder het Dagelijks Be
stuur onzer gemeente. „Bij de geleidelij
ke automatisering van ons land wordt
Texel niet vergeten. Natuurlijk hadden
wij het prettiger gevonden als wij van
daag héél Texel automatisch hadden
Nog een kijkje in de Telefooncentrale te De Koog. Van
links naar rechts de heren D. van der Wal, chef monteur J.
Paliugdood, opzichter Binnendienst Den Helder, P. van de
Burgt, monteur 1, Middenmeer, de heer G. Visser, dienst
geleider Texel en A. J. Pennnekamp, monteur, Texel.
kunnen inschakelen, maar de in gebruik-
name van de vijf eindcentrales alhier is
toch al belangrijk genoeg om dat niet
zonder meer voorbij te laten gaan. Im
mers, dit betekent voor velen een ver
lossing uit het betrekkelijke isolement,
daar ook deze abonné's nu na het slui
tingsuur van de kantoren bereikbaar
blijven. Dat was trouwens een toestand,
die in deze moderne tijd niet meer ge
doogd kon worden. Zij zijn nu eveneens
dag en nacht bereikbaar. Voorheen was
slechts een klein percentage doorver
bonden, èn om technische redenen èn
wegens de financiële bezwaren, daaraan
verbonden.
Dat niet heel Texel vandaag of al eer
der geautomatiseerd is, is te wijten aan
het feit, dat in de na-oorlogse herstel
periode het bouwvolume niet toeliet,
binnen de aanvankelijk gestelde termijn
het knooppunt der centrales te Den Burg
reeds te bouwen. Maar wij hopen, dat in
1960 héél Nederland geautomatiseerd zal
zijn, Texel kan daar reeds eerder op re
kenen.
De z.g. buitendorpen e.a. kunnen nu
dus automatisch onderling contact op
nemen en dag en nacht met alle andere
abonné's, waar ook ter wereld, d.w.z. via
de centrale te Den Burg.
Het verdwijnen van de handcentrale
neemt inmiddels een stukje romantiek
weg. Wij ontberen daardoor allerlei fa
ciliteiten. Immers, als ons een officiële
naam niet te binnen wil schieten, kun
nen wij in de kleine dorps- of eilandge
meenschap veelal volstaan met een min
der officiële aanduiding zoals „Mag ik
Piet - van - Jan even van U? Dat neemt
echter niet weg, dat Texel graag zo gauw
mogelijk opgenomen dient te worden in
het internationale verkeer".
Spreker schetste de verdiensten van
de telefoonbeambten, welke functie
veelal door de echtgenote van de be
steller wordt en werd vervuld. Haar
taak was vooral van belang in tijden
van nood. Zo b.v. in Zeeland, waar dank
zij de plichtsgetrouwheid van de tele
fonisten ongetwijfeld vele mensenlevens
gered konden worden.
Vervolgens sloeg de heer De Vos een
foliant van een boek oo: een gedenkboek,
waarin Texel toch wel een ere-plaats in
neemt. Nee, wij zijn geen geleerde rijk
geweest, die de telefoon uitvond, maar
wél mogen wij trots zijn op het feit, dat
te De Cocksdorp de eerste diensttelefoon
van ons land geplaatst en bediend werd!
Dat was op 15 Februari 1881 en dus vier
jaar nadat de telefoon in ons land be
kend geworden was! Toen werd nl. de
postdirecteur van Vlieland in de gele
genheid gesteld om aan de te De Cocks
dorp gestationneerde postschipper mede
delingen te doen aangaande de postver
zending in verband met storm, hoog
water enz. Deze berichten werden opge
nomen en doorgegeven door de brief-
gaarder in De Cocksdorp. Die brief-
gaarder heeft kort daarop ook telefoon
verbinding gekregen met het kantoor te
Den Burg, eveneens ten behoeve van de
dienstuitvoering. Eerst toen deze eerste
telefrondienstverbinding een succes
bleea te zijn, achtte de minister de tijd
gekomen om de telefoon bij wijze van
proef aan het algemene telegraafverkeer
dienstbaar te maken. Tot dat doel moes
ten de directeur te Den Burg en de brie
vengaarder te De Cocksdorp geoefend
worden in het gebruik van de telefoon
voor het overbrengen van berichten,
waarmee een telegrafist eerste klasse
van Amsterdam belast werd.
De twaalf dagen, welke die voor zijn
instructie nodig had werden grotendeels
besteed aan de brievengaarder, die te
weinig, schoolkennis bleek te bezitten
om de nieuwe taak naar behoren te kun
nen vervullen. Vooral als er vreemde ta
len bij te pas kwamen. Tenslotte werd
goedgevonden, dat zijn zoon dit werk
voor hem deed.
Zo werd op 15 Februari 1881 het eer
ste Rijkstelegraafkantoor, ingericht voor
telefoondienst, te De Cocksdorp geopend.
Hoe zo'n apparaat werkt
„Hoe werkt zo'n apparaat?" moet de
brievengaarder van De Cocksdorp zich
destijds hoofdkrabbend hebben afge
vraagd. Wel, hij kreeg een uitvoerige
handleiding ter bestudering daarvan:
„Om het verwijderde kantoor op te roe
pen draaie men de kruk enige malen
rond in de richting van zich af en houde
men tegelijkertijd de withouten knop
aan de voorzijde stevig neergedrukt.
Vervolgens late men de kruk en knop
los totdat men de wekker hoort aan
slaan. Dan eerst neme men de telefoon
van de haak af en roept daarin het be
trokken kantoor. Men spreke bedaard,
duidelijk en niet te hard en houde de
telefoon niet te dicht bij de mond. Na
de oproep of gesproken te hebben luis
tere men aan de telefoon om te horen of
alles goed begrepen is. Men brenge de
opening van de telefoon dicht bij of tegen
het oor. Is de correspondentie afgelopen
dan zegt men „klaar" en hange men de
telefoon aan de daartoe bestemde haak
op. Verzuimt men dit laatste dan zijn de
kantoren in de onmogelijkheid elkander
op te roepen". (Dit toestel, lezers, was
nog geen microfoon rijk, zodat men van
een en het zelfde instrument gebruik
moest maken, zowel om te horen als om
te spreken).
De heer De Vos dankte B. en W. van
Zo behoort de Eerste Concoursdag
weer tot het verleden en. wij mogen zeg
gen: „Gefeliciteerd", want het is uitste
kend geslaagd, dankzij de voorbeeldige
samenwerking èn de zo snel verbeterde
weersomstandigheden: toen Woensdag
avond het openingsconcert plaats vond
door de Texelse muziekcorpsen, regende
het niet alleen als op een herfstdag,
maar bovendien stond er een complete
storm. U kunt dus nagaan, dat de orga
nisatoren en allen, die met het muziek
leven sympathiseren hun hart stevig
vasthielden. De Eerste Concoursdag
evenwel brak aan met een zon die de
gehele dag het luchtruim beheerste en
de straffe wind namen wij dus maar op
de koop toe. Bij gunstiger weer zou het
aantal bezoekers stellig groter zijn ge
weest: nu bleven velen absent. Wel, zij
hebben erg veel moeten missen en we
raden de muziekliefhebbers dan ook aan,
morgen van de partij te zijn.
Twee tweede prijzen.
Een spannend moment was weer het
ogenblik, waarop de Jury de prijzen be
kend maakte. Onze Texelse corpsen
VIOS, derde afdeling, en DEK, afdeling
Uitmuntendheid, werd ieder een twee
de prijs toegekend, met resp. 263 en 277
punten. (Ieder een zilveren lauwertak).
Voor een eerste prijs kwam Den Hoorn
dus juist elf punten tekort. De cijferlijst
zag er overigens lang niet kwaad uit en
bij doorzetten zal het t.z.t. stellig geluk
ken een eerste prijs en misschien wel
met lof te behalen. VIOS bleek jammer-
genoeg aan de zwakke kant bij het sa
menspel en de rhythmiek. Overigens mo
gen ook de Oosters tevreden zijn.
Het oordeel der Jury
De Jury verklaarde: Onze algemene
indruk en vakkundig gezien: de presta
ties waren door elkaar genomen goed,
vooral die van de hogere afdelingen.
Noemt U daarbij vooral het werk van
„West-Frisia", dat de aantekening „met
lof" kreeg, terwijl dit corps vorig jaar
door pech maar nauwelijks aan de eerste
prijs toekwam. Er is niet één derde prijs
gevallen en als er Zondag a.s. weer zo
gespeeld wordt mogen ze tevreden zijn.
„De prestaties van de corpsen zijn,
sinds ik als jurylid aanwezig was, (1948)
vooruitgegaan. Zes jaar geleden moesten
wij meer derde dan eerste prijzen toe
kennen". Aldus de heer Henri Verhaar.
„Ik wil ook nog de prestatie van Win
kel 'noemen. 308 Punten en dat voor
Harmonie. Uitstekend!" Tot zover de
heer Verhaar.
Wij hebben even het lijstje van diri
gent Koolhaas van „West-Frisa" ingeke
ken en dat was werkelijk een sprookje
gelijk: allemaal negens en tienen, meer
tienen dan negens!!
Al meerdere malen kwamen zij trou
wens met het hoogste aantal punten uit
de bus!
Hier volgt de volledige uitslag:
Aan de mars wedstrijd, gehouden op
de Wilhelminalaan - dit wegens de harde
wind - namen slechts twee corpsen deel:
„Volharding", Berkhout en „Schagens's
Harmoniekapel". Beiden verwierven een
eerste prijs. Texels Fanfarecorps doet
morgen aan de marswedstrijd mee,
evenals aan het concours.
Het programma voor morgen staat in
de Concoursgids vermeld.
Derde afdeling Fanfare: VIOS, Oost,
2e prijs, 263 punten;
Tweede afdeling Harmonie: „De Een
dracht", Kolhorn, 2e prijs, 277 punten;
Eerste afdeling Fanfare: „Hugo", Heer-
hugrwaard, le prijs, 289 pnt; ere-wed-
strijd 135 pnt.; „Volharding", Berkhout,
2e prijs 271 pnt; Niedorps Fanfarecorps,
Oude en Nieuwe Niedorp, 2e prijs, 261
pnt; T.A.V.E.N.U., Opperdoes, le prijs,
306 pnt, ere-wedstrijd 140 pnt;
Afdeling Uitmuntendheid Fanfare: „Con
cordia", Hoogkarspel, le prijs, 299 pnt;
D.E.K., Den Hoorn, 2e prijs, 277 pnt;
Afdeling Uitmuntendheid Harmonie:
Schagen's Harmoniekapel, 2 prijs, 253 pt.
Ere-afdeling Harmonie: Winkel's Har
monie, le prijs, 308, ere-wedstrijd 136 pt.
Ere-afdeling Fanfare: „Onder Ons",
Dirkshorn, le prijs, 312 pnt, ere-wed
strijd 138 pnt;
Vaandel-afdeling Fanfare: Koninklijk
Fanfarecorps „West Frisia", Twisk, le
prijs, 341 pnt, met lof, ere-wedstrijd 146
pnt.
{Zie vervolg 2de pagina)
Texel en de Directeur van Gemeente
werken voer de medewerking; ook werd
een woord van dank gericht tot de Wa
terschappen en Polders. De aannemer,
de fa. Wed. I. Voigt, werd dank ge
bracht voor de vlotte bouw: doordat de
centrales voor het invallen van de vorst
onder de kap waren kon het werk zon
der stagnering worden voltooid. Last
but not least werd een woord van dank
gericht aan de heren technici van de
PTT zelf.
Ons land. zo vervolgde de directeur,
telt ruim 700.000 abonné's, waarvan 821
op Texel. Daarvan zijn thans 349 Texelse
percelen automatisch geworden. In 1911
kreeg Texel een telefoondienst: in Sep
tember van dat jaar werd nl. een kabel
gelegd tussen Den Helder en Texel. Toen
werd het eerste dienstgesprek gevoerd.
Er waren in 1912 zeven abonné's, die
met luchtlijnen aangesloten waren.
Het zwaarst getroffen
In het district Haarlem is Texel het
meest getroffen gebied geweest en wel
door de opstand van de Russen en de
daarmee gepaard gaande verwoestingen.
Het PTT-kantoor te Den Burg werd een
ruïne. Tijdelijk is de dienst onderge
bracht geweest in de oude pastorie van
de Doopsgezinde gemeente aan de Park
straat. In 1950 kon de centrale aan de
Waalderweg is gebruik worden genomen.
Er waren toen 609 abonné's. In 1939
werd De Koog met een nieuw postkan
toor verrijkt.
Spreker sprak de hoop uit, dat de au
tomatische telefoon voor Texel een grote
verbetering zal blijken te zijn en dat
ieder daar met vrucht gebruik van zal
maken. Tevens sprak hij de wens uit,
dat de apparaturen spoedig bezet zullen
zijn: uitbreiding blijft onbeperkt moge
lijk. De Cocksdorp telt 58 abonné's, Den
Hoorn 48 en Eierland 57. Ieder dezer
netten hebben thans een apparatuur be
rekend voor 100 aansluitingen. Ooster
end heeft 96 abonné's, De Koog 100, ie
der apparatuur is berekend voor 200
aansluitingen.
Vervolgens werd het woord gevoerd
door burgemeester C. de Koning, die op
merkte bij herhaling te hebben gecon
stateerd en betoogd, dat Texel in vele
opzichten in een uitzonderingspositie
verkeert. 2 Pet van de percelen, gelegen
in de provincie Noordholland is niet
aangesloten op de waterleiding. Ik ben
ervan overtuigd, dat die 2 pet precies
ons eiland betreffenMaar gelukkig
is de waterleiding op komst!
Ik hoop, dat wij binnen korte tijd ook
ien aanzien van de automatisering van
de telefoon niet meer in een uitzonde
ringspositie zullen verkeren. Ik ben U
hoogst erkentelijk voor de voortvarend
heid waarmede het werk is uitgevoerd.
Moge de capaciteit der apparaten snel
volledig benut worden".
Hierna werd de centrale, staande ach
ter het Postkantoor, bezichtigd. Wij wa
gen het niet U de finesses van deze in
gewikkelde apparatuur' uiteen te zetten;
de directeur van het Telefoon-district
hield zich ten deze ook veilig aan de op
pervlakte, waar zijn auditorium een die
per doceren toch wel niet geapprecieerd
zou hebben
De apparatuur is het modernste van
het moderne en wij hopen, dat Texel er
het volle profijt van zal maken.
Zoals wij reeds schreven is het nu
voor de aangesloten abonné's mogelijk
rechtstreeks onderling - dus abonné's op
hetzelfde net - te bellen. Mevr. Kune-
man, mevr. Wilner, mevr. Bakker, mevr.
Troost, zij zullen er stellig geen traan
over laten, dat hun fae functie van tele
foniste ineens uit handen is gegleden,
want zo'n apparaat dient op z'n wenken
bediend te worden en wij zouden geen
schatting kunnen geven van het aantal
overgekookte pannen melk ten huize' van
de postkantoorhouders ter wille van
abonné's!!
KAuW
heerlijk - verfrissend
zuivert uw adem
goed voor de tanden
tHl'
.tflNG
