Groen '^warL-Jéxel s in het harL,
til
m
Onze vissers slaan hun slag in
vreemde wateren
De Koog maakte kennis met
zijn gemengde zangvereniging
Texels dialect in het Kanaal
OENSDAG 1 FEBRUARI 1956
70e JAARGANG No. 7014
COURANT
- tg ave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Yfekhandel Drukkerij Bibliotheek
j ;n Burg - Texel - Postbus 11 - Tel- 11
Verschijnt woensdags en zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl-
Bank Postgiro 652- - Ahonn. pr. f 1,95 p
kwart. 20 ct incasso. Adv 8 ct p- mm.
fi
In de nacht van maan
dag op dinsdag liepen
de kotters in een zware
sneeuwstorm de haven
van Colais binnenViei
Texelaars meerden at
naast een grote broer,
een logger uit Katwijk,
die het ook verstandi
ger had gevonden beter
weer af te wachten in
de veilige beschutting
van de Franse haven.
^Npjjfn bleek winterzonnetje probeerde
•rgeefs de nevels, die over het grauwe
iter van de Westerschelde lagen, te
►orbreken. Een voor één verlieten de
iringkotters de haven van Breskens
>or de lange reis naar de visgronden
>or de Franse kust.
Een nieuwe week van hard werken en
einig slapen was begonnen.
Iln de stuurhut van de „Anthonie", de
K 37. staat schipper Piet van der Vis
lf aan het roer, terwijl zijn zoons aan
de het tuig aan een nauwkeurige in-
ectie onderwerpen. De twee oudsten,
iton en Jaap, laten de twee lieren
oefdraaien en wikkelen de stalen tros-
n, die straks het zware net moeten
;kken, zorgvuldig op. De kleinste kink
n, ernstige gevolgen hebben voor net
schip en er mag daarom niets aan het
eval worden overgelaten. Piet sleept
?t zware kettingen over het ijzeren dek
legt de gewichten klaar, die de kuil
ar de gewenste diepte moeten trekken.
)UGlangzaam glijdt de Belgische kust
tebd»nj. Het machtige silhouet van de
van «r te Zeebrugge doemt donker in de
wïst op en een Urker kotter, die vlak
b' ti:tigs het gevaarte koerst, lijkt een nie-
'oor fjnsect.
onhj
J' ^De werkzaamheden aan dek worden
jëindigd en de een na de ander ver-
janJHren mannen *n he* verblijf om
jjg een paar uurtjes te slapen. Als er
vist wordt is er geen tijd meer om on-
stoord een uiltje te knappen, er wordt
niJjJBiacht en dag achtereen gezwoegd
en Ét er voldoende haring in het ruim aan-
';zig is om de thuisreis te rechtvaardi-
n.
verblijf van de TX 37 is klein De
[NG
llonlamp verspreidt een gelig schijnsel
een kleine keukenkachel straalt een
de, warme gloed uit. Als konijnen in
IN
:n hol duiken de mannen in de kleine
tkjes, die toegang geven tot ruime,
K nkere kooien. Binnen enkele minuten
'ïngs^
twi
hebben het monotone gedreun van de
motor en de langzaam wiegende deining
alle leven aan boord verstard. In de
stuurhut zingt Anton, die de wacht van
zijn vader heeft overgenomen, zacht een
zeemansliedje en houdt de kotter op
koers westzuidwest
Urenlang vaart de kotter „Anthonie", J
in het zog gevolgd djoi zijn partner „De
Hoop", de TX 36, voort. Langzaam valt
de duisternis in en de andere schepen
verdwijnen de een na de ander in de
donkere nevel uit het gezicht.
Plotseling wordt de vredige stilte aan
boord ruw verstoord door een luide
kreet uit de stuurhut: „Wij gaan der
aéén". De lange uithaal gaat verloren
ir het geluid van snelle kousevoeten op
de krakende trap en binnen enkele se
conden klossen drie paar klompen op 't
dek. Na een moment van ontzetting
haasten wij ons in paniekstemming ach
ter de vissers aan naar boven, ieder mo
ment verwachtend de luide bons van 'n
aanvarig of het binnenstromende water
te horen.
Maar de kotter stond niet op het punt
om naar de zeebodem te verhuizen. De
schipper had met die ijselijke roep al
leen zijn zoons maar willen wekken,
want de atoomkuil moet overboord
Op de dekken van de kotters, die el
kaar tot op enkele meters zijn genaderd,
ontwikkelt zich een chaotische bedrij-
j vigheid. Talloze lampen en schijnwer
pers worden ontstoken en de schepen
veranderen daardoor in drijvende oasen
van licht in de inktzwarte duisternis, die
hen aan alle kanten omringt. Op het
water werpen zij een grote lichtcirkel,
waarin de schaduwen van de mannen
aan'dek groteske bewegingen maken.
Luide uitroepen en aanwijzingen vliegen
over en weer: „Niet te vlug vieren Toon.
Sneller dat koptouw Jaap". Hoewel de
schipper over een stevig stemgeluid be
schikt, kan hij zich maar tenauwernood
mdbil
Als de haring dood gaat wordt zij
zwaar als lood en zinkt onmiddellijk.
Kracht en behendigheid, en goed zee
manschap, kunnen de vangst, mits deze
niet te groot is, meestal nog redden,
maar ook kan het gebeuren, dat de
vissers er niet in slagen ook maar een
enkele haring aan boord te krijgen-
verstaanbaar maken boven het lawaai.
Stalen trossen schuren over de ver
schansing en komen met een ruk stijf te
staan, haastige voetstappen klossen over
de ijzeren dekplaten en zware kettingen
verdwijnen rammelend in de diepte.
Aan boord van „De Hoop", de TX 36,
werpen mannen in glimmende oliejassen
het enorme net overboord, anderen
gooien „keesjes" i(lijnen) over en beves
tigen stalen draden aan de hoeken van
de vierkante kuil. Vlot werken de man
nen van de twee schepen samen, in een
razend tempo, want tijd is geld. Zij le
veren een schitterend staaltje van zee
manschap, want al die tijd dansen de
kotters gevaarlijk dicht bij elkaar op de
hoge golven, zonder ook maar een keer
te botsen. Binnen enkele minuten is het
karwei achter de rug en scheren de
schepen uit elkaar De kettingen en lij
nen spannen zich voortdurend om de
bolders en op een afstand van ongeveer
estig meter blijven ue kotters gebroe
derlijk naast elkaar het zware net trek
ken tot het tijd wordt om te halen. Als
ie haring maar in de donkere diepte in
Je fuik wil zwemmen.
„Ga maar weer te bed, jongens" spoort
de schipper zijn zoons aan. Achter el
kaar verdwijnen ze op kousevoeten in
het trapgat. In de stuurhut blijft een
hoop oliegoed en een verzameling klom
pen achter
De kortegolfzend- en ontvanginstalla-
tie stort een mengeling van onverstaan
bare mannenstemmen in de donkere
stuurhut uit In een hoek tikt het flauw
verlichte echolood nijdig zijn rondjes.
„Het wachten is nu op de schrijverij",
merkt de schipper op. Als hij ons niet-
begrijpend gezicht ziet, lacht hij even.
Zijn uitleg van het moderne instrument,
dat dit seizoen voor het eerst op de kot
ters wordt gebruikt, is kort en eenvou
dig. Het apparaat zendt geluidsgolven
uit naar de zeebodem en vangt de terug
gekaatste echo op. Op beide momenten
van zenden en van ontvangen zet
een razend snel ronddraaiende wijzer 'n
streep op een rol papier.
De afstand tussen de beide strepen is
afhankelijk van het tijdsverloop tussen
zenden en ontvangen en dus ook van de
diepte die op een schaalverdeling kan
worden afgelezen. Het instrument regis
treert echter ook scholen haring. Tussen
de twee strepen verschijnt dan een derde
lijn, die al naar gelang van de dichtheid
van de school duidelijk zichtbaar of zeer
vaag is. Het eerste geval noemen de vis
sers „schrijverij". Als er slechts een paar
puntjes op het papier verschijnen zeggen
zij: „het lood stoffert"
„Vroeger hadden wij niet zo'n mooi
instrument. Toen keken wij naar de Jan
van Genten en naar de robben".
„En 's nachts?"
„Nachts vertrouwden wij op goed ge
luk, maar dat wilde ook wel, want de
haring laat zich dan veel gemakkelijker
vangen dan overdag".
„Toch zal er toen wel minder gevan
gen zijn dan tegenwoordig".
„Helemaal niet. In de jaren '47 en '48
zat er veel meer haring en wij vingen ze
toen nog vlak bij huis even buiten de
Westerschelde".
Langzaam verstrijkt de tijd, terwijl de
kotters tegen de toenemende wind op-
stomen. De schepen liggen als jonge
paarden aan hun stalen lijnen te rukken
en aan het koptouw, dat de kotters aan
de boeg verbindt. Het koptouw moet
verhinderen, dat zij te ver uit elkaar ra
ken, waardoor het net zou scheuren. Dat
touw striemt witte strepen in het zee
water.
Plotseling laat de schipper het roer los
en grijpt de telefoonhoorn van de zen-
(Zie vervolg 4de pagina).
Bij de entree van hotel „De Toe
komst", waar de Koger Zangvereniging
o.l.v. de heer J. Visser vrijdagavond haar
eerste uitvoering heeft gegeven, werden
de bezoekers reeds in de sfeer der Muze
gebracht door het bekende strijkje van
de heer B. Beumkes. Allengs vulde zich
de zaal met zanglustigen en publiek, dat
grote belangstelling voor dit eerste op
treden aan de dag legde.
Toen de voorzitster, mevr. T. Zwan-
Plessius, de avond opende zagen wij het
(gemengd) koor voor het eerst met het
publiek geconfronteerd en allen kregen
toen reeds een goede indruk van het ge
heel: het was een goede gedachte ge
weest de dames in witte blouses te laten
aantreden. Dit min of meer uniformach
tige leverde een rustig effect op. De
voorzitster meende te moeten toelichten,
dat het begrijpelijk is, van een eerste
opvoering niet al te hoge verwachtingen
te koesteren, maar al spoedig ervoeren
wij, dat dit verzoek om clementie een
te grote bescheidenheid was geweest,
want déze avond voldeed ruimschoots.
Na de diverse beleefdheidsfases werd
overgegaan tot het programma. De eer
ste twee nummers: „Wilt heden nu tre
den" en „Gelukkig is het land", werden
kloek en zuiver gezongen. Hierna het
Intermezzo van Fr. Kreiszler door mevr.
J. Beumkes-Breen, viool en de heer J
Visser, piano, die dit lieten volgen door
een menuet van Beethoven, dat wel bij
zonder gewaardeerd werd. Het was ech
ter jammer, dat voor dit programma
onderdeel van het décor niet wat meer
no'itie was genomen.
Mevr. Zwan declameerde vervolgens
,.Je kunt niet winkelen met een man",
wat haar heel goed afging, later op de
avond bracht ze „De straaljager", het
welk een diepe inhoud had en ook
prachtig voorgedragen werd.
Een tweestemming dameskoor zong
vervolgens vlot en vrolijk „Sterren" en
„De wondere zanger".
Eén der hoogtepunten van deze avond
was wel het optreden van de 19-jarige
Koos van Splunter, die destijds door de
heer J. Visser tijdens een parkuitvoering
ontdekt werd. Hij zong „In diesen heili
gen Halle" van W. A. Mozart. De zaal
was een en al aandacht en bewondering
voor deze mooie stem. Wij hopen hem
nog heel vaak weer te horen.
Hierna zong hel gemengd koor „Non
nenkoor". Het geheel gaf iets onwerke-
Mantje haar solopartij zong, met warme,
Een paar maal in de week
varen rijk met haring beladen
kotters uit Texel, Urk en Den
Helder de haven van Breskens
binnen. Lossers klauteren dan
over de dekken om de vis uit de
ruimen te halen, grote vracht
auto's rijden at en aan naar de
weegbrug en in de mijn verdrin
gen de kopers elkaar. Dit is het
voor iedereen zichtbare gedeel
te van de visserij-
Om het gedeelte, dat zich op
zee afspeelt te leren kennen is
een verslaggever van de Pro
vinciale Zeeuwse Courant mee-
aevaren met het span TX 37 en
TX 38, toebehorende aan de ge
broeders Van der Vis uit Ooster
end. Hij is een week lang weg
gebleven en deed enkele, niet-
alledaagse ervaringen op.
Tweemaal moesten de schepen,
wegens storm binnenlopen in
Franse havens, waar de schip
pers nooit eerder waren ge
weest- Voorts v/as hij getuige
van 'n „wonderlijke visvangst",
die echter minder gelukkig af
liep, en van een hachelijk inci
dent, toen een van de jonge
vissers in het donker overboord
sloeg.
Ondanks het slechte weer
slaagde hij erin enkele foto's te
maken.
FILMAVOND TE DE KOOG
De reeds eerder aangekondigde film
avond te De Koog, verzorgd door de afd.
Den Burg van de Partij van de Arbeid
zal thans plaats vinden op zaterdag 4
februari a.s., n.m. 8 uur in de zaal „De
Toekomst".
Het programma, dat gedraaid zal wor
den bestaat uit films van de Amerikaanse
voorlichtingsdienst. Onder enig voorbe
houd kan over het programma het na
volgende medegedeeld worden.
Na een kort journaal volgt een film
over de Nationale parken en reservaten
als recreatie-oord voor de Amerikaanse
vakantiegangers (o.m. Yellowstonepark).
Vervolgens een film over het na-oorlog-
se herstel in Nederland en een filmpje,
dat laat zien, hoe men diverse problemen
in een kleine dorpsgemeenschap kan
oplossen.
Voor de komische noot zorgt zeker een
tekenfilmpje over de Europese samen
werking, terwijl naar wij hopen als
waardig sluitstuk een film over het ont
staan van planten en dieren in de na
tuur en over het evenwicht in de natuur
gedraaid zal kunnen worden. Al bij al
een filmprogramma van ruim 2 uur. De
toegang is gfratis en voor iedereen.
rustige stem - en dat alles op een toneel
zonder entourage, zonder floodlight bij
zeer slechte acoustiek.
Na het nummer „De Meiklokjes lui
den" werden wij nogmaals vergast op 'n
solo van mevr. J. Mantje, die het publiek
„Dunkelrote Rosen" schonk. Fors en
zelfbewust kwam vervolgens „Kind van
Holland" ten gehore.
Mej Mia Beerling en de heer J. Visser
speelden quatre mains „Petersburger
Schlittenfahrt" en onder de huidige
weersomstandigheden was het niet moei
lijk de sleden te horen rinkelen.
Besloten werd met „Rozen uit het Zui
den". Het was zeer plezierig te luisteren
naar het invallen van de bas- en de te
norpartijen. Ook de dames zongen bui
tengewoon enthousiast.
Mevr. Luberti was tijdens de pauze de
centrale figuur: zij had er rekening mee
gehouden, dat de zangers en zangeressen
van agitatie wel niets gegeten zouden
hebben, waarom zij hun een éénpersoons
cake aanbood.
Na de pauze zagen we een klucht, ge
titeld „Henkie". Hierin speelden mee
Koos van Splunter, Henk Veldman,
mevr. N. Visser-Dros, mevr. N. Bakker-
I Vermeulen, mej. Rix Luttes en de heer
M. Boogaard, onder regie van de heer
M. Mantje.
Twee studenten, H. Veldman en K. van
Splunter, moeten, na een wilde nacht,
door hun bediende, M. Boogaard, gewekt
worden. „Henkie" is nog in een soort
carnavalscostuum, dat een wonderbaby
moet voorstellen. Al gekheid makende
worden ze akelig verrast door een tele
gram, waarin de komst van tante ge
meld wordt (mevr. Visser-Dros). Tenslot
te stemt Henk toe „Henkie" te willen
spelen om zijn studentenvriend een ple
zier te doen en een wonderbaby te wil
len zijn. Als tante dan komt - zij be
kostigt de studies van de student Guus
en is tevens diens suikertante - met haar
dienstbode Mina (mevr. Bakker-Ver-
meulen) krijgt ze de wonderbaby te zien
en ze gaat snel de stad in om een be
hoorlijk pak te kopen om Guus en Hen
kie mee te nemen naar haar landgoed in
Velp. Nu zijn de moeilijkheden en de
narigheden voor Henkie niet van de
lucht, want gestoken in een schattig ma
trozenpakje moet hij spelen met beertjes
en zich pap enz. laten voeren en omhel
zen door Mina. Evenwel, deze medaille
heeft ook weer zijn keerzijde, want bij
tante is een lief vriendinnetje (mevr. B.
Bruin-Kiewiet) en een nichtje (Trix),
waar de studenten al vlug hun hart aan
verliezen, iets wat voor Guus een uit
komst is, aangezien tante hem een ulti
matum om te trouwen van een half jaar
had gesteld, maar voor Henkie is dit
hoogst pijnlijk. Guus verklaart al ras
zijn liefde aan het vriendinnetje, maar
Henkie is nog niet zo ver. Als evenwel
blijkt, dat het nichtje Trudie allang deze
samenzwering door heeft, knielt hij ook
voor zijn geliefde. Op dit moment onge
veer komt natuurlijk tante binnen. Maar
het is onnodig voor de jongelui om te
schrikken, want achteraf blijkt, dat deze
ante deze hele scène expres aangewak
kerd heeft. Te oordelen naar het gelach
en applaus van het publiek, kan op zijn
minst gezegd worden, dat deze amateurs
stuk voor stuk erg leuk, kluchtig spel
geleverd hebben.
Tenslotte bedankte de voorzitster de
heer J. Visser en mej. Mia Beerling voor
naar verschillende begeleidingen, de
heren C. Drevel en C. Groenhof voor hun
.eaccepteerde gastrollen en hierna volg
den nog de diverse cadeaus en nieuwe
donateurs.
Besloten werd met een zeer geani
meerd bal.
iijks, iets sprookjesachtigs toen mevr. J.
BRIDGEN
A.:
1. mevr. Kooyman-Wessels 61.90 °/o 3)
1 Echtpaar Jouwersma 58.33% 1)
3. Mantje-Veenema 56.55 2)
4. Echtpaar Beemsterboer 50.60 7)
3. mej. van Heerwaarden-van Lenten
50.— 4)
v. Dam-Raven 45.83 6)
7 v Heerwaarden-de Vries 44.05 5)
B.:
1. Backer-Broekman 32.74 8)
1 Gebr. van Sambeek 61.11 i( 5)
2. Echtpaar v.d. Heerik 59.72 1)
3. Echtpaar Boersma 58,33 2)
1. Bruin-Boeder 56.35 3)
5. Echtpaar Bakker 51.39 4)
6. Bos-Gieze 43.75 8)
Roeper-v.d. Werf 42.36% 7)
3. Dames de Graaf-Hattuma 39.58 6)
9. mevr. Keijser-Kok 37.50 9)
De volgende competitiedrive wordt 8
februari gehouden.
SVC-nieuws
Programma a.s. zondag. Bij goede
weersomstandigheden is er weer een
volledig programma. Het eerste gaat bij
BKC 3 op bezoek, het tweede speelt
thuis tegen WGW 5 en de adsp. spelen
thuis tegen Texel b.
Wegens ziekte van de voorzitter zijn
we genoodzaakt de jaarvergadering een
week uit te stellen.