9- rocn /wa in het harL, Knap óp die kale sehunr met C E T A - B E E R Texel uit de nood: de waterleiding lost vele problemen op De kraan loopt Op reis Vereniging Veilig Verkeer „Texel" Nationale herdenkin p op vrijdag 4 mei WOENSDAG 2 MEI 1956 EXELSE 70e JAARGANG No. 7040 COURANT [itciave N.V. v.h. Langeveld de Rooij [oekhandel Drukkerij Bibliotheek Ben Burg - Texel - Postbus 11 - Tel- 11 Verschijnt woensdags en zaterdags. Bank: R'dainse Bank, Coöp. Boeren! Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 1,95 p kwart. 20 ct incasso. Adv- 8 ct p- mm. itst) )ten vogelvlucht hebben wij U zaterdag ids verteld van de historische dag, het grote moment, waarop minister jhoff de Texelse waterleiding offi- jl in gebruik heeft gesteld en van de trdere gebeurtenissen op de 27ste april, met gulden letteren in de annalen het eiland Texel geboekstaafd zullen irden. |Hier laten wij de rede volgen, welke inister Suurhoff gehouden heeft: Jet in gebruik nemen van de water- iding voor het eiland Texel is in de schiedenis van het Provinciaal Wa- •leidingbedrijf van Noord-Holland een 7 Klpaal. Het is een feit van gewicht I ïtuurlijk in de eerste plaats voor Texel I maar in niet mindere mate voor de \vinciale waterleiding, die met het erwinnen van de barrière van het rsdiep een sluitstuk heeft tot stand racht in de spreiding van de water- in Noordholland, lit "feit alleen reeds is een gelukwens tard. Het is ook daarom, dat ik gaarne g heb gegeven aan de uitnodiging waterleiding in gebruik te stellen, lar daar bovenuit is er een verder rei lde overweging, waarom ik de tot- mdkoming van deze waterleiding van betekenis vind. iet overwinnen van de Marsdiepbar- die jarenlang als een op econo- iche gronden onneembare hinderpaal beschouwd is, dunkt mij ook i symptoom voor de gewijzigde op- itingen. Steeds minder wordt de uit- iding van de drinkwatervoorziening lankelijk gesteld van de direkte of fs indirecte rentabiliteit. Het grote 29 anS van een goede drinkwatervoor- ning is erkend. Niet alleen gaat hier cost voor de baet uit, zelfs als men niet aannemelijk zou kunnen maken, :ft toch de bevolking recht op goed nkwater. Natuurlijk is het tempo de verwezenlijking nog wel aan fi- mtii iciele grenzen gebonden. Ik mag met doening vaststellen dat dit inzicht na Itweede wereldoorlog aanzienlijk veld :ft gewonnen. De spreiding van het Iterleidingnet, ook naar de minder wikkelde streken van ons land, de oering van het zgn. 10-jarenplan, (armee in 1953 een begin werd ge- t en vele andere maatregelen, die Ie achter ons liggende jaren met be- king tot de verbetering van de kwatervoorziening bewijst dit. De :e, die het vorig jaar bij gelegenheid de wereldgezondheidsdag op zo rui- schaal onder de aandacht van het terlandse volk is gebracht: .nl. zuiver ter betekent een betere gezondheid, een ijdele zijn, indien de overheid het bepalen van haar beleid op het Irein van de volksgezondheid niet te- als richtsnoer zou aanvaarden. Na tweede wereldoorlog was de ontwik- g van de drinkwatervoorziening te lande in een moeilijk stadium [omen. Enerzijds moest onder de be ide omstandigheden de waterleiding het normale middel van drinkwater- trziening worden beschouwd. Er wor- geen nieuwe woningen meer ge- wd zonder vaste wastafel, douche- ite en closet. In ons dichtbevolkte moet uit een oogpunt van volksge- Iheid de waterleiding bovendien als tisch het enige deugdelijke middel drinkwatervoorziening worden aan- lerkt. iderzijds was reeds voor de oorlog [erleiding aangelegd in vrijwel alle leden, waar dit bij de geldende tarie- op rendabele basis mogelijk was. irdere uitbreiding van de waterlei- kon daarom in feite alleen verwe- jkt worden met steun van overheids ;e. Door de moeilijke financiële en •mische omstandigheden, waarin Ierland in de eerste jaren na de oor- |verkeerde, kon in dat tijdvak niet len overgegaan tot een beleid, dat gericht was het gehele land, voor redelijkerwijze mogelijk, aan de 'leiding aan te sluiten. Een uitzon- g werd gemaakt voor de gebieden door oorlogsgeweld waren getroffen ïuws Vlaanderen, Walcheren, Oost- iant, Noord-Limburg, Zuid-Gelder- Met Rijkssteun in de vorm van djkse subsidies, die ook thans nog 'ien verleend, werd aanleg van wa rding in deze gebieden mogelijk ge it. (De begrotingsposten over de ja- 1953-1956 beliepen resp. f 1.300.000.- "5.000,-, f 1.844.000,- en f 1.400.000,-, ijl voor 1957 rekening is te houden een bedrag van f 1.800.000.-) economische positie van ons land igde zich echter. De schaarste aan frialen en deviezen nam af. In 1952 zich zelfs de dreiging van werk meid voor. Dit was voor de regering leiding, in het kader van haar werk- ^enheidspolitiek, ook een snelle aan- '3n enkele waterleidingsprojecten in eigde gebieden te bevorderen. In 1 stelde de schatkist ruim f 8.200.000 •utbaar voor aanleg van waterlei- in oostelijk Groningen, zuidoost •iand, Drente, Overijssel en Midden- >Urg- In de winter 1952-'53 werd met de aanleg begonnen, die sindsdien werd voltooid. Deze werken omvatten de aansluiting aan de waterleiding van 11.500 percelen. In dezelfde vorm werd Rijkssteun ten bedrage van ruim f 6.800.000 beschikbaar gesteld voor de aanleg van waterleiding in het kader van de industriële ontwikkeling, nl. zuil-west-Groningen, oostelijk Friesland en noord-oostelijk Noordbrabant. Deze werken omvatten de aansluitingen aan de waterleiding van ruim 10.000 perce len. De gewijzigde economische omstan digheden maakten het ook mogelijk de aanbevelingen van de Interdepartemen tale Commissie Rijkssteun Drinkwater voorziening inzake de drinkwatervoor ziening van onrendabele gebieden te verwezenlijken. Het Rijk zou volgens die aanbevelingen in samenwerking met de belanghebbende gebieden (provinciën, gemeenten en andere belanghebbenden) bijdragen moeten verlenen in het onren dabele deel der kosten voor de uitbrei ding van plattelandswatervoorzieningen. Deze uitbreiding werd aanvankelijk ge raamd op aansluiting van 156.000 perce len, maar zij kan gevoeglijk op grond van nadere onderzoekingen op 200.000 worden gesteld. Op basis van dit rap port heeft de Regering besloten te be vorderen, dat de daarin beoogde perce len, in een tijdvak van 10 jaren aan de waterleiding worden aangesloten. Ter uitvoering van dit plan werd in 1953 met de subsidiëring, die in de vorm van jaarlijkse bijdragen plaats vindt, een aanvang gemaakt. De begrotingsposten voor dit doel bedroegen in de jaren 1953 -1956 resp. f200.000,-, f438.000,-. f 1.092.000.- en f 1.778.500,-, terwijl voor het jaar 1957 bij de ontwerpbegroting rekening is te houden met een bedrag van f2.370.000.-. De groei van de openbare drinkwater voorziening vindt echter niet uitsluitend plaats in de onrendabele gebieden. Voor een belangrijk deel gaat zij samen met de normale uitbreiding van steden en dorpen. De problemen waarvoor de auto riteiten, die met de zorg van de drink watervoorziening zijn belast, zich zien gesteld, zijn van velerlei aard. In het westen van het land kwam daarbij als bijzonder probleem naar voren, de zorg, zich genoeg goed water te verschaffen. Het is bijzonder verheugend, dat de pro vincie Noordholland en de gemeenten 's-Gravenhage en Amsterdam met mede werking van het Rijk een oplossing voor dit vraagstuk hebben gevonden door met water uit de rivier de Lek de duingebie den hun oude functie van waterreser voirs te doen behouden. De paraatheid der waterleidingbedrijven is duidelijk gebleken bij de watersnoodramp van 1 februari 1953, die ook op het gebied van de drinkwatervoorziening zulke fatale gevolgen had. Dank zij de goede samenwerking van de waterleidingbedrijven en hun orga nisatie onderling en met de op drinkwa- tervoorzieningsgebied werkzame verte genwoordigers der Rijksoverheid, zome de met hulp van buitenlandse zijde, werd bereikt, dat geen enkel geval van door drinkwater veroorzaakte ziekten optrad. Ook op wetgevend gebied is er de laatste jaren een en ander gebeurd. In 1954 kwam de Grondwaterwet Wa terleidingbedrijven tot stand. Deze wet waarborgt, dat ten behoeve van de open bare drinkwatervoorziening het nodige water ter beschikking zal staan. Zij maakt mogelijk, dat bij een conflict tus sen de drinkwatervoorzienng en belan gen uit anderen hoofde het drinkwater- voorzieningsbelang prevaleert. Indien daardoor schade mocht worden toege bracht aan anderen, dan zal deze worden vergoed. Verder is een ontwerp voor een waterleidingswet bij de Tweede Kamer aer Staten-Generaal aanhangig gemaakt. Dit ontwerp bevat een regeling van het hygiënische toezicht op waterleidingbe drijven zomede een regeling, die een doeltreffende reorganisatie van de drink watervoorziening mogelijk maakt. Tot de toepassing van dit gedeelte der wet worden in de eerste plaats de colleges van Gedeputeerde Staten geroepen. Deze opsomming is zeker niet volledig, maar wellicht voldoende om een indruk te geven van veelomvattendheid van de overheidszorg op dit punt. Uit wat ik zei hebt U al wel de conclusie getrokken dat wij er na de ingebruikstelling van de Texelse waterleiding nog niet zijn en dat wij nog niet op onze lauweren kun nen gaan rusten. Er zal in de toekomst nog veel moeten gebeuren. Daarbij denk ik met name aan de taken, die er nog te vervullen zijn in de zgn. onrendabele gebieden. Na uitvoering van het tien jarenplan mag verwacht worden, dat 93 pCt van de bevolking op de waterleiding zal zijn aangesloten. De dan nog reste rende 7 pCt der bevolking bewoont sterk verspreid liggende percelen. Zij bestaat voor een belangrijk deel uit landbou wers. Het is van zeer groot belang, dat ook dit deel der bevolking, voor zover zulks enigszins mogelijk is, op de water leiding wordt aangesloten. Een onder- De waterkraan loopt thans, Nu is het een feit. Voorbij is voor immer De putnariqheid- Geen pet-akersport meer, Eén draai aan de kraan En 't zuiverste water Stróómt er uit vandaan. Ik weet uit ervaring Hoe of het steeds qing, Wanneer 'k met mijn buik Over 't putrandje hinq. Je plompte de aker Pardoes op zijn kop En haalde een emmer Met vuiligheid op. Tenminste, wanneer hij Zo goed was als droog, Van alles krioelde Finaal voor je oog. Je dronk even later, Met 't grootste qemak, Wat eenmaal de voqels Neerkwakten op 't dak. Maar qrotendeels zijn wij Daarvan nu bevrijd En 'k denk, dat het geen van De Tesselaars spijt. Zo qing dan ons eiland Een stap weer vooruit En dat is met recht nu Een echt blij geluid! Huib de Rijmelaar HANDELSREGISTER In „Handelsregister" lezen wij onder nieuwe inschrijvingen van zaken; Pension „Mooi Texel", Texel, De Koog Dorpsstraat 6. Pension- en kamerver huurbedrijf. Eig.: S. van Splunter. dan Uw spoorkaartje ge- *TiJf haald bij de V.V.V. „Texel" zoek naar de mogelijkheden terzake wordt gedaan door de Interdepartemen tale Commissie Rijkssteun Drinkwater voorziening. De problemen der drinkwa tervoorziening liggen mede op het ter rein der waterhuishouding, op welk ge bied de Minister van Verkeer en Water staat coördinerend optreedt. Voor de drinkwatervoorziening is het van groot belang, dat een wettelijke re geling inzake de totale waterhuishouding tot stand komt. De beschikbare hoeveel heid water in ons land is beperkt en het is wenselijk dat de aanspraken, die daar op worden gedaan, uit een oogpunt van algemeen belang worden getoetst. Voorts is het voorkomen van de verontreini ging van oppervlakte-wateren van groot belang. Onder de stoffen, die voor drink watervoorziening schadelijk kunnen zijn, dient daarbij in de toekomst in het bij zonder aandacht worden geschonken aan radio-actieve afvalstoffen van kern reactoren. Tenslotte keer ik terug tot Texel. Een gemeenschap van 10.000 zielen zal door het ingebruikstellen van dit waterlei dingbedrijf van goed drinkwater wor den voorzien. Dit is op zichzelf geen wereldschokkende gebeurtenis. Maar te gen de achtergrond van wat ik hierover heb gezegd, is het wel degelijk een feit van betekenis. Daar komt nog iets bij. Texel is een van de, in ons dichtbevolkte land helaas steeds schaarser wordende, door de natuur rijk gezegende gebieden. Het behoud van dit gebied met zijn prachtige flora en fauna voor de recrea tie is van groot belang. Het onttrekken van teveel zoet water aan de bodem zou aan het natuurschoon zoveel schade kunnen toebrengen, dat het twijfelachtig zou zijn geworden of daardoor het eiland zijn aantrekkelijkheid als recreatiegebied op de duur zou kunnen behouden. In een uitstekende samenwerking tussen de technische instanties, het Staatsbosbe heer en de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten zijn geloof ik al deze problemen tot een goede oplossing gebracht. En wat de financiële zijde be treft, is de samenwerking tussen Rijk, provincie en gemeente niet zonder re sultaat geweest. Het resultaat van deze samenwerking mag ik thans aan zijn be slemming overgeven. Daarmee zal het percentage aangeslotenen op de water leiding in Noordholland de 99 hebben bereikt: een recordprestatie waarmee ik het Provinciale Bestuur gaarne compli menteer. Het eiland Texel heeft hierdoor een nieuwe mogelijkheid gekregen voor zijn ontwikkeling op agrarisch terrein èn als recreatiegebied. Ook deze recre atie heeft met onze volksgezondheid iets te maken. Het is mee op grond van deze samenhang, dat van overheidswege aan dit project zo van harte is meegewerkt. Met de wens, dat deze waterleiding de voorspoed van de bevolking van Texel zal bevorderen, stel ik thans de water leiding in bedrijf (Zie vervolg 2de pagina) BURETON BIJEEN Woensdag 2 mei houdt de Bureton Waalderstraat, Binnenburg, Stenen plaats haar laatste bijeenkomst in het Dorpshuis. Opperwachtmeester Gulmans zal een causerie houden over het Politie wezen. Het belooft een interessante avond te worden. Seer. J. C. R. GORDON COOPER BEZOCHT TEXEL De vermaarde Engelse publicist Gor don Cooper was donderdag j.l. de gast van de V.V.V. „Texel". Zijn vermaard heid dankt hij aan de vele reisboeken, die hij over tal van landen heeft samen gesteld en aan zijn reisbeschrijvingen in Engelse en Amerikaanse periodieken. Hij schreef tot dusver 36 toeristische boeken met een totale oplage van 500.000 exmplaren. Bij gelegenheid van een kort bezoek aan ons land, met de bedoeling indrukken op te doen voor het schrijven van een nieuw boek over Ne derland als vakantieland, had hij de wens kenbaar gemaakt, ook Texel te leren kennen. Hij werd rondgeleid door de directeur der V.V.V. en verklaarde tegenover deze onder de indruk te zijn gekomen van de enorme mogelijkheden, welke ons eiland als internationaal vakantiecentrum biedt. AUTORITEITEN OP TEXEL De officiële in werking stelling van de Texelse waterleiding door minister Suurhoff werd o.a. bijgewoond door: de commissaris van de Koningin in Noord- holland, dr. M. J. Prinsen, de directeur van het P.W.N., de heer Kramer, de leden van de Prov. Staten, B. en W. van Texel en de Texelse Gemeenteraad, de leden van de Raad van Toezicht op de Prov. Bedrijven, ir. Malsch, directeur van het Staatsbosbeheer, ir. de Borst, hoofd-ing-dir. Prov. Waterstaat, ir. Heyblom, hoofd-ing.-dir. van de Rijks waterstaat, ir. Ringma, hoofd-ing. Rijks waterstaat, ir. Bontekoe, hoofd-ing. Cul tuur-Technische Dienst, ir. Blankevoort, wiens firma het pompstation bouwde, de heren Loep en Aarts, technische ambte naren bij het P.W.N., prof. W. F. J. M. Krul, directeur van het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening, de heer C. J. de Lugt, pres.-comm. N.V. TESO, de heer J. J. van der Vlies, directeur der N.V. TESO, de heer C. H Roeper, voor zitter der Plaatselijke Commissie voor de Ruilverkaveling, de heer M. Mantje, bosbouwkundig ambtenaar, de heer J. C. Rab, voorzitter WV „Texel", de heer J. C. Quint, dir. VVV „Texel", de heer J. G. Oele, afgevaardigde van de Texelse waterfitters, ir. Kipperman, dir. gemeen tewerken, de heer J. Veldstra, adjunct- dir., de heer J. Drijver, O'end, de heer Algera, wiens firma het hoofdleiding net heeft aangelegd, de heer S. W. Bruin van de fa. gebr. Bruin, die het secun daire pompstation bij het Loodsmans duin bouwde, de heer Kleinhuis, ad- junct-dir. N.V. TEM, de heren dijkgra ven van diverse Texelse waterschappen, ir. Van Rooyen, hoofd-ing. van het Rijks instituut voor Drinkwatervoorziening en de heer Van Nes, idem. 5 MEI-VIERING TE DE KOOG Door de Oranjevereniging te De Koog wordt op zaterdag 5 mei a.s. een bevrij dingsfeest georganiseerd in het Badhotel. Dank zij de vroegtijdige voorbereiding wist deze aktieve vereniging beslag te leggen op het overal in den lande beken de en hoogstaande Revuegezelschap „De Ghesellen van den Spelen" uit Kampen. 's Middags wordt aan de jeugd van De Koog en Wijk K een speciaal kinder programma aangeboden. Ondanks de hoge kosten heeft men gemeend dit laatste gratis te moeten aanbieden. Wij menen deze vereniging te kunnen gelukwensen met dit programma en ver wijzen gaarne naar de betreffende ad vertentie. BEKENDMAKING AAN DE SCHEEPVAART De hoofdingenieur-directeur van de rijkswaterstaat in de directie Noordhol land te Haarlem maakt bekend: dat als gevolg van de aan de haven van Oudeschild op Texel uitgevoerde wer ken, de veerboten van de N.V. T.E.S.O. thans ligplaats kiezen aan de zuidzijde van de havenmond. Bij het invaren van de havenmond wijken de veerboten na het geven van de nodige signalen uit naar bakboord. Bij vertrek verlaten de veerboten de havenmond achterwaarts. In verband hiermede dient de vaarsnel- heid ter plaatse te worden beperkt. Haarlem, 27 april 1956. De hoofdingenieur-directeur voornoemd, Th. Heijblom. A Vraag: Op welke wijze wordt een voorrangs kruispunt aangeduid? Antwoord: Een voorrangskruispunt, dus een krui sing van wegen, waarbij het verkeer op de ene weg voorrang heeft op dat, wat van de andere weg gebruik maakt, wordt als volgt aangeduid: 1. op de weg, waarop het verkeer bij dat kruispunt voorrang heeft, worden aan beide zijden van het kruispunt, ter rech terzijde van de weg, nabij het kruispunt borden geplaatst, bestaande uit een drie hoekig wit bord met rode rand, waarbij de punt omhoog staat; in het witte mid dengedeelte is in zwart aangebracht een dikke pijlpunt omhoog wijzende met een smal dwarsstreepje; 2. op de weg, waarop het verkeer geen voorrang heeft worden op gelijke wijze borden geplaatst, bestaande in een rond wit bord met rode rand, waarbinnen een rode driehoek op de punt, waar in zwart het woord „Stop". Opmerking. Men dient altijd voor de bij het laatste bord op de weg geplaatste stopstreep te stoppen, om zich te over tuigen dat op de andere weg geen ver keer het kruispunt nadert. In heel Nederland en daarbuiten, waar Nederlanders wonen, zal men op vrijdag 4 mei a.s. op de avond van de Nationale herdenking in gedachten stil staan bij de oorlogsjaren, die ons land en volk zo veel ellende, zo veel moeilijk te verge ten leed hebben gebracht. Wanneer ergens in ons land, en ook op Texel, een of ander feit aanleiding geeft tot feestelijk vertoon, dan ont breekt het niet aan belangstelling. Ieder zal uit eigen omgeving zulke feiten kun nen noemen. Maar dan is het ook zeker op zijn plaats om één maal per jaar ge zamenlijk in gedachten stil te staan bij de jaren, die doorworsteld moesten wor den om een tijd te bereiken, waarin het vieren van feestelijke gelegenheden weer mogelijk zou zijn; stil te staan bij het offer van hen, die vielen voor het verkrijgen van de vrijheid. Nooit mag hun lijden en strijden in vergetelheid ondergaan. Eén waren wij in de moeilijke jaren; laten wij trachten één te zijn in ons ge denken aan alles wat aan de bevrijding voorafging. Het beroep om deel te nemen aan de stille tochten of andere plechtigheden geldt ook nu weer ieder, die hiertoe in staat is. Laten toch zij, die daaraan niet kunnen deelnemen, zich niet opstellen op straat of voor de woningen. Mogen velen zich gedrongen gevoelen een bloemenhulde te brengen. Aan particulieren en instellingen wordt verzocht om 18 uur de vlag half stok uit te steken. Ook op Texel kan dit worden een algemeen eren van de vele gevallenen. Laat men verder op het ge hele eiland de twee minuten stilte be trachten. De afzonderlijke plechtigheden zullen ongeveer zijn als volgt: Den Burg: Om 19 uur vindt in de Rooms-Katholieke kerk een dienst voor Rooms-Katholieken plaats. Van 19.35 uur af luiden de klokken. De stoet stelt zich tegen 19,30 uur op de Groeneplaats op en vertrekt om 19.35 uur naar het voorlopig monu ment. Na de rondgang over het oorlogs kerkhof en de algemene begraafplaats houdt het klokgelui op en zullen twee minuten stilte worden betracht. Hierna speelt het Koninklijk Texels Fanfare korps een lied, waarna krans- en bloem- legging volgt. Texels Fanfare besluit met een lied. Deelnemers aan de tocht en anderen worden verzocht opnieuw 'n stoet te vormen en hierin te gaan naar de Stenenplaats. In de Hervormde kerk wordt dan een gezamenlijke bijeenkomst voor protestanten gehouden. De Cocksdorp: Klokgelui van 19,15 uur tot 19.30 uur. Van 19.30 uur tot 20.15 uur een gezamenlijke bijeenkomst voor allen in het kerkgebouw der N.H. gemeente. Daarna in de R.K. kerk ge beden voor de gevallenen. Den Hoorn: Klokgelui om 19.40 uur. Van beide einden vertrekt de stille stoet naar de begraafplaats, waar na het zwijgen van de klok twee minuten stilte zal worden betracht. De fanfare zal met een lied besluiten. Oudeschild: Klokgelui van 19.45 tot 20 uur. In de R.K. kerk wordt om 19.30 uur een kerkdienst gehouden met gebeden voor de gevallenen. De Koog: Om 19.45 uur een korte bij eenkomst in de N.H. kerk. Oosterend: Klokgelui om 19.45 uur. Opstelling om 19.45 uur in de Juliana- straat. Met „Excelsior" begeeft men zich naar het plantsoen, waar door Ds. Scholten een herdenkingswoord wordt gesproken. Na declamatie wordt door Excelsior gesloten. IN 11 FLEURIGE TINTEN. HAT EN GLANZEND

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1956 | | pagina 1