Wij gaan door met onze UITVERKOOP
6M
\lhiW4
FIRMA MOERBEEK
♦ftfe
Niemeiier
C&UTHIf en water zijn 't altijd eens!
PRAAT-AVOND
FOTO-ARTIKELEN
Vergelijk onze prijzen
Koopman's Meelfabrieken N.V.
Busdiensten voor Praatavond
Dienstmeisje
Texels BioscoopTheater
Telefoon 27
Schrikbewind in Ocatilla
Het begon in Parijs
Ursusgaas
Harmonicagaas
Kippengaas
Puntdraad
Draadnagels
Krammen
Fa FRANS ZEGEL Kz.
5 man bekwaam
kotterpersoneel
C. P. MOOJEN,
Wilt U nu profiteren
van onze lage prijzen
Opgelet! Opgelet
IJsclub „Den Burg"
Fotohandel
Lan geveld De Rooij
W
„DOOI IN DE ALPEN" IS HET SEIN
VOOR DE SCHAPENTREK NAAR HET
BERGLAND
Tegen het einde van het voorjaar wor
den de schapen er steeds magerder. Hun
platte kaken grazen de weiden van het
dal kaal en iedere kiezelsteen moet wij
ken bij hun tasten naar de laatst gras
sprieten. In dit jaargetijde vormen de
dorre vlakten van het Middellandse Zee
gebied een brandende heksenketel onder
de gloeiende zon en de dieren lijden on
der de hitte. Geen wonder, dat de nabu
rige bergen, die thans koelte en voed
zaam gras bieden, hen lokken! In het
hartje van het warme seizoen bereikt de
plantengroei daar een climax; in de win
ter echter bedekt de sneeuw er alles en
wordt men er weer verdreven. Aldus
wordt de grote, door de natuur voorge
schreven wet der transhumance ons
duidelijk; de periodieke verplaatsing van
de kudden van weide naar weide, elk in
een gebied met een verschillend klimaat.
Niet het menselijk vernuft ligt ten
grondslag aan de transhumance, doch
veeleer de levende natuurwet, waaraan
de mens zich, evenals het dier, heeft
moeten onderwerpen. Steeds weer moet
de afstand die de hooggelegen zon\er-
weide, de Alp, van de winterweide in
de vlakte scheidt worden afgelegd.
Vroeg in het voorjaar worden de dieren
dan de bergen ingedreven
Slechts een nacht
In Frankrijks zuidoosthoek, in Pro
vence, vindt sinds onheuglijke tijd bo
vengeschetste transhumance plaats. Hier
zijn het enorme kudden schapen die, al
naar het seizoen, hun migratie volbren
gen.
De trek start even ten Oosten van
Arles, vanuit de op zeeniveau gelegen
la Crau-vlakte en volgt dan grotendeels
het dal van de Durance op weg naar haar
bestemming, de Zee-Alpen, welke zich
vlak tegen de Italiaanse grens op onge
veer 2450 m. hoogte bevinden.
Ook in de genoemde la Crau-vlakte
heerst tegen het einde van het voorjaar
een zengende hitte. Daarom wordt het
migreren der schapen er noodzaak.
De herders die met de kudde meetrek
ken benutten de laatste dagen om hun
voorbereidingen te voltooien. Alles wat
de mens, die ver van beschaving en
markt vertoeft, nodig heeft, wordt in de
door merries en ezels te trekken over
dekte karren geladen; van naald en
draad tot zout en brandewijn, van medi
cijnen voor de schapen en extra kleding
tot koffie, suiker en spek. Het vergeten
van een alledaags artikel zou kunnen
nopen tot een urenlange wandeling door
dalen en over heuvels naar 't dichtstbij
zijnde dorp.
Op dergelijke hoogten maakt de win
ter meest in één nacht voor de lente
plaats en wanneer het plaatseli]k blad
„Dooi op de Alpen!" schrijft, vangt de
trek naar het hoge bergland aan. Deze
wordt zeer traag, in wel dertien dage
lijkse of nachtelijke tochten gemaakt.
Dit is nodig, omdat voor de dieren de
overgang naar de nachtvorst in de ber
gen geleidelijk dient te zijn. En teneinde
in het begin de gloeiende hitte te mijden
trekt men hoofdzakelijk na zonsonder
gang verder.
Een aantal rammen zijn speciaal afge
richt voor het leiden der kudde en op 't
getingel van hun bellen zet zich de hele
stoet in beweging.
Oorspronkelijk hadden de herders het
recht hun pupillen tot op vastgestelde
afstand langs de weg te laten weiden.
Doch geleidelijk hebben de er zich ves
tigende boeren deze stukken weiland
eigenmachtig opgeëist en wel door de
steenhopen, die de grenzen van de scha
penzone aanduidden, te verwijderen.
Tussen schaapherders en boeren bestaat
dan ook een gespannen verhouding: de
eersten hebben de neiging, als niemand
toeziet, hun kudden des nachts in de
velden en weilanden te verspreiden. De
boeren zijn echter zeer fel en als er be
wijzen zijn vragen ze voor het minste
grazen op hun land een hoge schadever
goeding.
Honden dienen „heer" te blijven
De tocht naar de hoge Alpenweiden
gaat merendeels door één der rijkste
landbouwgebieden van de Provence, n.l.
de vlakte van de Durance. Zover het
oog reikt ziet men er het rijpende graan
in verschillende tinten op de heuvels:
hier de donkere goudrode Italiaanse
tarwe en ginds de blonde Franse varië
teit.
Elders dorsen de boeren hun oogst met
behulp van door merries getrokken ste
nen walsen. De honden spannen zich nu
in om de schapen van de tarwevelden
te houden. Ze zijn voor hun meesters be
slist onmisbaar. En dat niet het minst in
het bergland. Zo zal een goede hond een
hele dag jagen naar een in de bergen af
gedwaald lam. Wanneer hij het diei
vindt, zal hij het behoedzaam met zijn
poot neerdrukken en luid blaffend zijn
baas te hulp roepen.
Maar niet iedere hond is een gentle
man. Met een goed gemikte steen moe*
de herder er zijn vriend wel eens aan
herinneren, dat er niet tersluiks in de
hakken van de schapen mag worden ge
beten. Deze mogen de hondenbeet wel
voelen, maar hun huid moet ongeschon
den blijven.
Zorg voor ieder dier
Er zijn weiden gehuurd om de scha
pen op hun lange trek te kunnen voeden.
Terwijl de dieren dan grazen genieter
de herders even rust. Hieraan is wel be
hoefte: het langzame tempo waarin men
trekt iets meer dan 2 km per uur
is voor het schaap prettig, maar voor de
mens zeer afmattend. De kudde vraagt
voortdurend zorg. Voor een outsidei
lijkt niets meer op een schaap dan een
ander schaap. Maar voor de herder bezit
elk dier z'n eigen persoonlijkheid. Zo zal
het hem opvallen dat een bepaald schaap
zo terneergeslagen is. En even later ont
dekt hij dan de oorzaak: het heeft een
strootje in het oog!
De staart van een ram blijkt gezwol
len en waterhoudend: de herder zal er
een koord om binden, dit na 24 uur weer
los maken en met een dikke naald enige
keren in 't zieke lichaamsdeel prikken.
Het dier zal dan binnen korte tijd weer
kerngezond zijn.
Naarmate men hoger komt wordt het
koeler. Een regenbui vormt een voorbe
reiding op de toekomstige ijzige plas
regens: het zou dan ook niet verstandig
zijn er voor onder de bomen te schuilen.
Lastige situaties
Tijdens een moeilijke haarspeldbocht
op een steile helling ziet het leidende
schaap het merendeel van de kudde
beneden zich; het keert plotseling om
en spoedt zich naar hen toe. En zo
maakt, tot wanhoop der herders, de
wollen slang geruime tijd jacht op zijn
eigen staart.
Later moet een gedeelte van een ver
keersweg gevolgd worden. Bestuurders
van auto's, trailers, trucks en bussen
toeteren om het hardst en schijnen er
behagen in te scheppen de dieren te
verschrikken. Daarna begint het argu
menteren en de herders krijgen de
schuld van de moeilijkheden. In hitte en
stof trachten deze inmiddels hun scha
pen bijeen te drijven. De honden sprin
gen op de spatborden en als generaals
slaan ze de strijd gade. Toch slagen ze
erin een smalle strook voor de wagens
vrij te krijgen.
Dan gaat het weer voorwaarts. Een
aantal hinkende schapen wordt met een
rode verfstof gemerkt en zal straks, op
het laatste traject, worden vervoerd.
De poten van de vermoeide honden
zijn ontstoken: door de veelvuldige aan
raking met het hete asfalt van de weg
vertonen ze bloedige plekken en hinkend
vervolgen ze hun weg. De herders moe
ten hun taak wel overnemen en hun bel
letjes laten klinken tegen moedwillige
schapen. Snel lopen de afgedwaalden
dan weer in het gareel, want voor hen
herinnert het getingel van de bel slechts
aan het gebit van de hond!
Naarmate het doel nadert worden de
hellingen steeds steiler. De inspanning
van de lange trek doet zich nu aan een
ieder gevoelen. Op van vermoeidheid
handelt men dan nog slechts automa
tisch. Zo zijn er herders die slapend
voortsjokken zolang hun voeten het har
de asfalt van de weg voelen, betreden
deze echter zacht gras dan wordt de sla
per ineens klaar wakker.
Trekt de stoet des nachts door een of
ander dorpje, dan weerklinken de bel
letjes luid in de nauwe, bochtige straten
met aan weerszijden de oude huizen. De
dorpshond begint een blafconcert en in
de repliek van de herdershond klinkt de
hoon van de vrije jegens de geketende.
Het eind draagt de lasten
Het smalste en duizelingwekkendste
gedeelte van deze lange migratie-route
vormt de weg die hoog boven de vallei
van de Bachelard klimt, de kleinste en
meest oostelijke zijrivier van de Rhone.
De Alpenrivieren wemelen er van de
forel.
Om het einddoel van de trek - het dal
van de Tinée - te bereiken, moet een
laatste, steile bergketen worden geno
men. Voor deze krachtsinspanning is 24
uur rust vooraf wel een noodzaak: de
schapen dienen goed gevoed te zijn. Ge
dreven door de honger immers, zouden
de dieren over de steilste rotsen klim
men op zoek naar gras en dit met de
dood moeten bekopen.
Op dit dikwijls in mist en wolken ge
hulde laatste traject geven - daar ze een
fantastisch topografisch geheugen be
zitten - de ezels de weg aan. Wanneer
een ezel eens in zijn leven een kronke
lende bergweg betreden heeft, zal hij
zich de bochten voor altijd herinneren.
Spoedig verdwijnen nu de bomen en in
het helle zonlicht klimt de kudde nog
900 meter door een kaal lanc^chap van
sneeuwoppervlakten en losgeraakte rots
stenen.
Dan beginnen eiergrote hagelstenen
hun snuiten te geselen en met de koppen
omlaag onderwerpen de dieren zich aan
de kwelling en weigeren verder te gaan.
Spoedig weerklinkt de echo van de luide
donderslagen door de bergketen. Als kaf
in de wind verspreidt de in doodsangst
verkerende kudde zich nu. De wind
zwiept hun staarten, hetgeen nog meer
bijdraagt tot hun verwarde vlucht.
Niet meer lettend op eigen veiligheid
haasten de herders zich door de laag
hangende mist om de angstige dieren
weer bijeen te drijven. Eerst is het daar
bij zaak de rammen te vinden en spoe
dig nadat deze leiders weer bijeen zijn
en het luide getingel van hun bellen zich
laat horen, verenigt de kudde zich op
nieuw.
Een dergelijk noodweer kan zeer veel
slachtoffers eisen en de herders mogen
zich gelukkig prijzen indien het bij geen
of enkele gevallen blijft.
Eindelijk, na een laatste bocht, komen
dan de hutten van de Alpenweide in
zicht met hun bijna tot op de grond af
lopende daken. De grootste dient de her
ders tot verblijf, de anderen zijn stallen.
In de nabijheid bevindt zich een open
luchtomheining voor de schapen.
Na zo'n inspannende migratie ver
kwikt hete okffie en warm voedsel de
vermoeide herders.
Voor de schapen wordt nu zout over
vlakke stenen gestrooid, want de dieren
moeten het kunnen oplikken.
Als beloning voor hun lange trek
wacht de kudde hier een weelderig ta
pijt van hoog gras en voedzame kruiden,
bezaaid met talloze bloemen.
J. H. van den Brink
Als U regenwater zou kunnen gebruiken, dan zou
U van elke theesoort die U neemt, gemakkelijk
'n lekker kopje thee kunnen zetten.
Bent U echter, zoals de meeste huisvrouwen,
aangewezen op leidingwater, dan is er slechts
één thee, die werkelijk heerlijk smaakt. Dat is
GALA THEE1
SP*
GALA THEE
is de krachtigste thee
en komt in elk water
volkomen tot haar recht.
Dat proell U direct cn
dat merkt D steeds op
nieuw aan de opvallend
royale, geurige afschenk.
Zorg er dus voor dat U
GALA THEE in huis hebt
Drink steeds de lekkerste lliee,
vraag dus altijd GALA TI IDE
en U koopt altijd voordeliger bij
Breiwol
in diverse kleuren 1,59
Flanellen lakens
wit 170 x 235 5,90
Restanten wollen dekens
2 pers. 16,90
Gestreepte pyamaflanel
70 cm breed 0,79
Lakens
1 pers. 4,95
Lakens
2 pers. 6,95
Nog vele koopjes vindt U in al onze
afdelingen
UITNODIGING aan PLUIMVEEHOUDERS en
VARKENSHOUDERS van Texel tot het bijwonen
van een praatavond op woensdag 16 januari 1957
-in hotel Texel te Den Burg. Aanvang 8 uur
Inleiding over: De Opfok van kuiken tot kip en
De varkenshouderij in nieuwe banen
Ruime gelegenheid tot het stellen van vragen
Kippen met afwijkingen kunnen ter beoordeling
worden meegenomen Toegang vrij.
Leeuwarden
Koopman s Meelfabrieken N.V.
1. Vertrek vanaf Cocksdorp nm 7,15 uur via Post
weg Wageningseweg Hoofdweg schoolweg, via
Waalenburg naar Den Burg.
2. Vertrek vanaf hoek Mienterglop door Mienterglop
naar De Koog om 7 uur Vertrek van De Koog 7,15
uur, via Kogerweg, Gerritsland, Grensweg, Duinweg,
Laanweg, via Westerweg naar Torenhuis. Terug ca
7,45 via Driehuizen naar Den Burg
3. Vertrek 7 uur vanaf gemaal 't Noorden langeweg
naar Jac. Roosendaal, vertrek Jac. Roosendaal 7,15
via Veldheim naar Oost, vertrek vanaf Oost (hoek
A. Vonk) 7,25 via Oosterweg naar Oosterend, vertrek
van café Dijt om 7,40 via Bargen, De Waal naar
Den Burg.
4. 7,15 van Oudeschild (Havenzicht) via Waalderweg
Nieuwe Spangerweg naar Dijkmanshuizen (hoek C.
Dekker) via nieuwe weg naar de Nes, vertrek van
de Nes 7,15 via Spang en De Waal naar Den Burg
5. 7.15 van Den Hoorn (hoek Jac Duinker) via
Amaliaweg naar ,t Horntje vertrek vanaf't Horntje 7.30
via langeweg naar Westergeest, langs Russenkerkhof
door Zuidhaffel naar Hoornderweg en Den Burg
gevr. v.h. Gooi v.d.e.n. bij
echtp. z.k Sal. 130,
p.m. Mooie eigen kam.
met c.v. en radio. (Tele
visie aanw.).
Mevr. Nieme, Nwe Blari-
cummerweg 6, Laren
(N.H.). Tel. K 2959-6802.
Dagelijks verkrijgbaar
kippen en eenden
Fa. Plaatsman-Cornelisse
Poeliers
Telef. 195 - Den Burg
TE KOOP
prima aardappelen
alles kruim, *niet goed
geld terug.
K. BURGER,
Hoekstraat, Oosterend,
telefoon 262
Te koop gevraagd
bedrijf van 5-8 h.a.
Brieven onder no. 893
aan bur. van dit blad.
10 jier Fryske Krite
Tiisdei 15 Jan. jouns 8
üre komt it selskip „De
Jounpraters" yn „De
Oranjeboom" mei it stik
„As it bloed sprekt"
Leden tagohg fry, oaren
1,50.
Zaterdag 8 uur Zondagmiddag 4 uur
Randolph Scott in
Zij waren tien tegen één maar Randolph
Scott aarzelde niet
Tegen de niets ontziende terreur van een
jaloers man
TOEGANG BOVEN 14 JAAR.
Zondag, 8 uur en Maandag 8 uur
Elizabeth Taylor, Van Johnson, Walter
Pidgeon, Donna Reed in
Een drama van conflict en passie, van een
mooi meisje en een knappe vreemdeling
in Parijs.
Vier beroemde sterren, die U stuk voor
stuk de grootste creatie uit hun loopbaan
schenken.
TOEGANG BOVEN 18 JAAB.
Alle soorten creosoot en dampalen.
Tegen half maart gevr.
voor TX 2 en TX 24
Aanbiedingen bij
W. v. d. Vis, Grote Kade
26, Breskens Zeeland.
Alle Verzekeringen
kunt U sluiten bij
Den Burg, Telef. 278.
Vraagt vrijblijvend offerte
Ook voor financiering
Kom dan as. maandag naar de markt
Grote effen gekleurde lakens
Partij wollen garens vanaf 1,29 per knot 100 gr:
Wollen dekens vanaf 13-^
Zegt het voort.
Sj. NOTA
TE KOOP
OF TE HUUR
Brood-, koek- en ban
ketbakkerij, gebouwd in
1947 met compl. inventa
ris in het centrum van
Den Burg. Ruim terrein,
oppervl. ongev. 500 m2.
Zeer gunstig gel. voor
centrale bakkerij. Verder
zeer geschikt als winkel
en bedrijfspand. Desge
wenst in twee gedeelten,
b.v. woning Weverstr. 22
(spoedig te aanv.) met
ruime werkpl. 15x4 m.
met garage
Te bevr. Weverstr. 20,
Den Burg, Texel. Geen
tussenpersonen.
De lidmaatschapskaarten zullen een dezer da|
aangeboden worden.
Nieuwe leden kunnen zich
voor 18 jan. opgeven aan on
derstaande adressen voor f3,-
per seizoen. Na genoemde da
tum wordt het lidmaatschap
f6,-
C. Drijver Schildereinde 102
A. Stolk Molenstraat 5
J. H. Brügemann Warmoesstraat 9
S. W. Bruin Wilhelminalaan 108a
C. D. Keyser ,,Sonnevanck"
A. Poel Groeneplaats 3
„'t Boekhuis" Binnenburg 5.
