vd/ÏGty
In blijde Verwachting
Halve eeuw geleden
Destructorbevordering volksgezondheid
economische betekenis
en van
Vergadering Gemeenschappelijke polders
ms7\ onze
VALT GUNSTIG OP
,b/nneh
EN
„De Toverprins"
TWEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
ZATERDAG 4 MEI 1957
|||i IWBHBBS
Burgemeester De Koning verwelkomde
in het bijzonder „onze oudste, actieve
Texelaar", de heer C. Stoepker, die aan
wezig was in zijn kwaliteit als voorzitter
van de vereniging tot verwerking van
uit nood geslachte en gestorven dieren
en die als zodanig alle Texelse veehou
ders vertegenwoordigde.
De opening door dr. Scholten schetst
de grote betekenis van de totstandko
ming van onze destructor, aldus de
burgemeester, die zich uiteraard ten
zeerste had verwonderd over het feit,
dat Texel een gemeentelijke varkens
houderij bezat, die een deel van het
produkt van de z.g. semi destructor af
nam. Op de duur werd de opbrengst
echter te groot en het werd bezwaarlijk
om de varkensstapel al verder te gaan
uitbreiden. Er is toen contact gelegd met
„Barsingerhorn", waardoor de varkens
houderij kon worden gestaakt. Spreker
wenste de heer Noordijk met „zijn" de
structor veel geluk.
De heer mr. Van Heuven sprak als
voorzitter van de commissie van advies
inzake destructoraangelegenheden. „De
installatie mag worden gezien en U zult
er ongetwijfeld lang plezier van hebben.
Ze zal in belangrijke mate medewerken
aan de bestendiging en zo mogelijk aan
de verheffing van de volksgezondheid op
Uw mooie eiland".
Hierna werd het woord gevoerd door
de heer Noordijk:
„Sinds de vleeskeuringswet in oktober
1922 voor Texel van kracht werd, is de
vernietiging van afgekeurd materiaal 'n
zeer moeilijk op te lossen probleem ge
weest.
Door onze geïsoleerde ligging moest
dit probleem door het gemeentebestuur
zelfstandig worden opgelost; aansluiting
bij andere gemeenten was vrijwel on
mogelijk in verband met moeilijkheden
die zich bij het vervoer van dergelijk
materiaal zouden voordoen.
Aanvankelijk werd de vernietiging van
afgekeurd materiaal nog niet bij een
destructiebesluit geregeld en werd op
Texel volstaan met het begraven van
dit materiaal, nadat het was doordrenkt
geworden met een waterige oplossing
van creoline. Toen destructie voor
iedere gemeente wettelijk werd voorge
schreven, werd voor Texel ontheffing
verleend, zodat kon worden voortgegaan
met begraven.
Het begraven van de vele cadavers en
van de afgekeurde organen geschiedde
op het terrein van de gemeentelijke
noodslachtplaats aan de Hallerweg, na
dat aanvankelijk aan de Kogerweg een
gedeelte van de berm van de weg daar
toe was bestemd geweest. Het behoeft
geen betoog dat begraven van dergelijk
materiaal aan de openbare weg in strijd
was met ieder begrip van hygiëne en
gelukkig kwam daaraan spoedig een
einde.
Op de duur werd de ruimte op het ge
meenteterrein steeds kleiner en zo lang
zamerhand moest van een noodtoestand
worden gesproken. De kuilen waarin het
materiaal werd begraven, moesten niet
zelden gegraven worden op plaatsen
waar reeds eerder kuilen waren gedol
ven en het gevolg hiervan was dat deze
kuilen veel te ondiep waren en gemak-
Dit is het moment, waar
op dr. H. H. Scholten,
veterinair - inspecteur
van de volksgezondheid
te Haarlem, de destruc-
j tor aan de Hallerweg te
Den Burg officiéél in
werking stelt. Links de
heer E. Noordijk, direc
teur van de Veterinair-
Hygiënische Dienst
Texel, die met de ope
ning van de destructor
de kroon op zijn werk
geplaatst zag.
kelijk instortten, gedeelten van begraven
kadavers stoven aan de oppervlakte
bloot en de honden gingen met gedeelten
van deze kadavers slepen.
Naast deze onhoudbare toestand moest
steeds weer worden geconstateerd, dat
door het begraven van dergelijk mate
riaal kostbare producten als diermeel en
technisch vet verloren gingen. In ver
band hiermede werd aansluiting bij de
destructor te Schagen nog eens terdege
overwogen. In 1944 werd een overeen
komst met de keuringskring Barsinger
horn getroffen, waarbij al het afgekeurde
materiaal in vaten naar Schagen zou
worden verzonden, maar de practijk
leerde al spoedig dat de uitvoering van
deze overeenkomst grote bezwaren op
leverde. Zowel de beurtschipper als de
TESO weigerden al spoedig dergelijk
materiaal te vervoeren. Afgezien van
de stank welke de vaten vaak verspreid
den bleken de vaten spoedig lek te
worden, waardoor ze uitwendig niet
goed te reinigen waren, zodat tegen deze
weigering moeilijk iets kon worden in
gebracht. Toen ook een gedeelte van de
vaten door de Duitsers werd gestolen
was de zaak tevens voorgoed van de
baan.
Wij gingen toen weer over tot be
graven en waren dus nog even ver als
voor de overeenkomst met Barsinger
horn. Overwogen werd een nieuw ter
rein buiten de kom van Den Burg aan
te kopen doch een dergelijk besluit zou
meebrengen dat al het afgekeurde mate
riaal langs de openbare weg naar dit
terrein vervoerd zou moeten worden, iets
wat weer in strijd zou zijn met elk be
grip van hygiëne. Het was mij bekend,
dat op enkele vossenfarms in de buurt
van Heelsum afgekeurd materiaal, af
komstig van slachthuizen, in grote ke
tels werd gekookt en in gekookte toe
stand aan de vossen gevoederd. Deze
vossenfarms werden door ons bezocht
en naar aanleiding van dit bezoek werd
besloten in deze richting voor Texel een
oplossing te vinden. De Burgemeester
heeft U reeds de verdere gang van zaken
uiteengezet. Ik kan mij dus verder be
palen tot een korte samenvatting van 't
destructieproces zoals thans op Texel
wordt toegepast, nl. ,,de droge methode".
Voor destructie komen in aanmerking:
1 gestorven slachtdieren die niet aan
keuring zijn onderworpen; hieronder
worden begrepen de doodgeboren dieren,
de ongeboren vruchten, gestorven een
hoevige dieren en runderen welke jon
ger zijn dan zeven dagen en gestorven
geiten, schapen en varkens, welke jonger
zijn dan dertig dagen.
2. gestorven slachtdieren die aan keuring
zijn onderworpen. Deze bepaling houdt
in, dat alle gestorven dieren moeten wor
den geslacht en dit afslachten geschiedt
in de slachtplaats, welke boven de de
structor is gelegen.
3. de afgekeurde afgeslachte dieren; deze
dieren bevinden zich in slagerijen en in
de noodslachtplaats.
4. de slachtaf vallen: dus afgekeurde
levers en andere organen, benevens af
gekeurde gedeelten van slachtdieren.
5 Honden en katten, zeehonden, konijnen
enz.
Het is noodzakelijk van alle gestorven
In dit gebouw wordt het materiaal van niet voor menselijke consumptie ge
schikte dieren tot diermeel en technisch vet verwerkt. Het is de destructor, die
vorige week donderdag geopend werd.
VERLENGING VAN KAMPKAARTEN
De Burgemeester van Texel vestigt er
de aandacht op, dat kampkaarten, afge
geven door de Nederlandse Kampeer-
kaarten Centrale, ook in dit seizoen weer
verlengd zullen kunnen worden op het
kantoor van de Rijkspolitie aan De Zes
te Den Burg.
Dit is zowel van belang voor inwoners
van Texel, die elders gaan kamperen,
als voor elders woonachtigen, die op
Texel gaan kamperen. De exploitanten
van kamphuizen en kampeerbedrijven
worden verzocht hun gasten in voorko
mende gevallen op deze mogelijkheid te
attenderen.
Texel, 29 april 1957.
De Burgemeester van Texel,
C. DE KONING
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 8 mei consultatiebureau
De moeders worden verwacht:
De Cocksdorp 1,45 uur; Oosterend 2,15
uur; Oudeschild 2,45 uur; Den Hoorn
3,15 uur; De Koog 3,45 uur. De moeders
van Den Burg worden verwacht van 4
tot 5 uur.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 5 mei op om 5,03 uur
en gaat onder om 8,12 uur.
Maan: 7 mei E.K.; 13 mei V.M.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
4 mei 11,16 en 23,36; 5 mei 11,53 en
6 mei 0,19 en 12,30; 7 mei 1,03 en 13,13;
8 mei 2,00 en 14,22; 9 mei 3,28 en 15,57;
10 mei 5,02 en 17,31, 11 mei 6,25 en 18,50.
Aan het strand ongeveer een uur eer
der hoog water.
Door de Hoofdingelanden van de Ge
meenschappelijke Polders werd dinsdag
in „De Graaf" een vergadering gehouden.
Afwezig waren de heren C. P. Eelman
en N. J. Kikkert, resp. wegens ziekte en
drukke werkzaamheden.
Bij de ingekomen stukken was een
schrijven van het Prov. bestuur betref
fende uitkering over 1955 ten bedrage
van 15.134,43 voor de wegen van het
Tertiair Wegenplan 1955 en van de
Stichting Menno van Coehoorn te Leiden
een schrijven, waarin zij zich bereid ver
klaren tot aankoop van de Oude Schans
Mededelingen:
De voorzitter deelt mede:
le. dat wegens de bestedingsbeperking
de vergraving voor de afwatering van
polder het Noorden (Zwin) voorlopig niet
zal geschieden;
2e. dat de verbouwing van het bema
lingsgebouwtje in polder het Noorden
nog stagneert;
3e. dat wegens de bestedingsbeperking
voorlopig het bouwen van een nieuw
magazijn te Oudeschild moet worden
uitgesteld;
4e. dat door de fa. Stork toezegging is
gedaan dat omtreeks de maand juli
revisie van de pompen zal geschieden.
Verslag rekeningnazieners. Namens de
commissie van rekeningnazieners wordt
door de heer J. List verslag uitgebracht
over de rekening voor het dienstjaar
1956. Deze deelt mede, dat alles in prima
orde is bevonden.
Vaststelling begroting 1957. De voor
zitter behandelt daarna de begroting,
welke reeds met een uitvoerige toelich
ting hierop aan ieder der hoofdingelan
den was toegezonden. De totale ont-
LUXE RAGFIJNE WEEF6ÉL6 EN LEUKE
-HÉÉL VOORDELIGE- VITRAGES
REIS NAAR DENEMARKEN
Voor de reis naar Denemarken van de
Ver. van Oudleerlingen van de Land
bouwschool, van 13 tot en met 21 sep
tember 1957 hebben zich 22 personen
aangemeld, zodat deze doorgaat. Er zijn
thans nog 13 plaatsen ter beschikking.
Men kan zich aanmelden bij de heer C.
P. Laan, Kogerstraat 21, Den Burg
REIS VERENIGING DEN HOORN
Op 16 mei gaan de jongeren met de
reisvereniging op stap. Ze zullen dit jaar
een twee-daags bezoek brengen aan
Friesland. De ouderen hebben op 21 en
22 mei hun reis. Zij zullen Volendam en
Marken en de bloemenveiling in Aals
meer met een bezoek vereren.
Zo heet het Doktersboek met ólle raad voor
Moeder en Baby. Gratis bij de Babyderm
Super-Babyset, waarin poeder - zalf - olie
zeep - shampoo, f 5.90. Weten is gerust zijn.
dieren, waarvan men de doodsoorzaak
niet weet, voordat er enige slachthan-
delingen aan verricht wordt, op miltvuur
te onderzoeken. Wat eenhoevige dieren
betreft, zal men in verband met de thans
in Nederland voorkomende malleus-ge
vallen, eveneens eerst een nauwkeurig
onderzoek op deze ziekte moeten instel
len. Wanneer miltvuur wordt geconsta
teerd (in 1956 was dit bij een gestorven
rund het geval) wordt het kadaver door
de ophaaldienst van de destructor te
Schagen weggehaald. Deze destructor
heeft een aparte ruimte met een aparte
miltvuurketel. Op Texel komt gedurende
de laatste 10 jaar zeer sporadisch milt
vuur voor. Van alle gestorven dieren
wordt, indien dit noodzakelijk wordt ge
acht, een bloedmonster op miltvuur on
derzocht.
Vervolgens zette spreker de werking
der verschillende apparaten uiteen-
Hij besloot met zijn grote dank uit
te spreken aan het gemeentebestuur voor
het besluit om tot het stichten van een
destructor op Texel over te gaan, waar
hierdoor de volksgezondheid ten zeerste
zal worden gediend.
Tevens werd dank gebracht aan Dr
Scholten voor zijn steun bij het ontwer
pen van de plannen ondervonden. Ook
dankte spreker de heer De Vor voor de
aangename wijze waarop was samenge
werkt. Ook werd een woord van dank
gericht tot de heer Gorthuis, direkteur
van de destructor te Purmerend voor
diens uitstekende adviezen, de heer
Tates als vertegenwoordiger der firma
Stork voor de aangename wijze waarop
met hem was samengewerkt en tot de
heren Ideler en Schot, die met het toe
zicht op het werk belast zijn geweest.
Vervolgens werd nog gesproken door
de heer De Vor, direkteur destructor
Schagen, de heer Gorthuis, direkteur
destructor Purmerend, de heer D. Rempt,
direkteur van de Prov. Gezondheids
dienst voor Dieren, de heer Wiedijk,
voorzitt» r keuringskring Barsingerhorn.
Koninginnedag op Texel: vele vlaggen,
vele mensen op hun zondags, straten met
een zondags aspect, maar verder geen
feestelijkheden. De jeugd heeft vrij-af,
want het is tevens de laatste dag van
de vakantie. De jeugd verveelt zich, voor
zover zij niet actief deelneemt aan de
voltooiing van hun meierblissen, die zo
dra de duisternis het eiland gaat ver
overen. in lichterlaaie zullen worden
gezet.
Koninginnedag valt op 30 april en dus
in het prille voorjaar, zodat kinderfees
ten, wedstrijden in dorp of veld nog te
veel kans hebben in de kou te vallen en
dus wordt buitenshuis maar niets geor
ganiseerd. Dat is wel verklaarbaar.
Toch voldoet dit alles niet en daarom
was het een prachtig idee van „Het Mas
ker" om haar jeugdafdeling op te dragen
een sprookje in te studeren en dat op de
30 ste april voor het voetlicht te brengen.
Het is een reuze succes geworden: een
volle zaal, een intens meelevende jeugd.
Ze hebben goede en slechte sprookjes
figuren aanschouwd, meegejuicht toen
de kwaje heks onschadelijk gemaakt
werd, 'm méé geknepen, toen die heks
de argeloze kinderen van de houthakker
in een hinderlaag lokte en méé gefuift,
toen de koning zijn vreugde over de
terugkomst van de verloren gewaande
prins niet onder troon of baldakijn stak.
Er werd heel aardig, ja dikwijls ver
bazend goed gespeeld, vooral door....
maar neen, laten we nog geen bijdrage
leveren aan het over het paard tillen
van toekomstige acteurs en actrices,
maar U vertellen, wie aan dit spel heb
ben medegewerkt: Bert Keijser Czn. was
de houthakker, Liny Witvliet en Lyda
Koorn zijn kinderen, Nelly Spigt was
Prins Robijn, die later als een zonder
ling omgetoverd werd en toen Gery
Collou als vertolkster had; Lida Keijser
uit Oudeschild was de wakkere kabouter
en Jaap Mets Czn. de dwaze hofnar;
Irene Kerkhof bracht schrik en ont
steltenis teweeg als de kwaje heks.
Willy Boon was in de huid gekropen van
een goedhartige beer, die het ook hele
maal niet op de heks voorzien had en Jan
Prins droeg met trots de koningskroon.
Wil Donker was de onverschrokken ja-
germeester, Ineke Vos de beeldschone
prinses en Piet Roeper de uit het ware
hout gesneden lakei.
De regie lag in handen van de heer P.
Stechwey, terwijl kapwerk en costu-
mering door de fa. Gerritsen Zn. te
Amsterdam waren verzorgd. Voorts ver
melden wij nog het zeer gewaardeerde
optreden van de bekende Jeugdband, die
tijdens de pauze een vrolijk stukje mu
ziek ten gehore bracht.
DIENSTREGELING T.E.S.O.
Werkdagen:
Van Texel: 5.20 7.40 10.30 12.55
15.30 18.10
Van Den Helder: 6.30 9.25 11.40 14.20
16.45 19.35
Op zon- en alg. erk. chr. feestdagen:
Van Texel: 7.45 11.30 16.00 18.20
Van Den Helder: 10.30 12.45 17.20 19.35
vangsten, met inbegrip van het batig
saldo van 47.554,45 van de rekening
over het dienstjaar 1956, worden begroot
op 510.966,95.
De achterstallige lasten bedragen over
1956 32.278,32. Thans is hiervan een
belangrijk bedrag ontvangen en de
achterstand zal nog ongeveer 13.500,
bedragen. Getracht zal worden voor 1957
de aanslagbiljetten aanmerkelijk vroeger,
zo mogelijk in de maand juni te verzen
den.
De omslag der landerijen met uitzon
dering van de hooggelegen landerijen in
Koog en Everstekoog is vastgesteld op
30,en de omslag voor evengenoemde
hoog gelegen landerijen op 18,per
ha., zijnde 60% van eerstgenoemde om
slag. De omslag van de gebouwde eigen
dommen is wederom op 7% van de be
lastbare opbrengst bepaald.
Uitgaven. De voorzitter deelt mede,
dat de jaarwedden en huishoudelijke
kosten praktisch gelijk zijn aan die in
1956. Voor vergoeding voor de hoofd
ingelanden bij schouw is het bedrag ver
dubbeld, daar wellicht meerdere malen
schouw zal worden gedreven.
Zeewering. De uitgaven ten behoeve
van de zee-, binnendijken en kaden zijn
in de raming opgenomen en door de
hoofdingelanden in de vergadering van
maart j.l reeds behandeld en goedge
keurd. Volgens de begroting zal het be
drag aan de zeewering met bijkomende
werken bedragen 43.940,50.
Het onderhoud aan wegen, waarbij is
opgenomen het aanbrengen van een
nieuwe slijtlaag, zo mogelijk voor het
a.s. seizoen op de zeedijksweg 't Noorden
en vanaf de brug bij Dijkmanshuizen tot
de brug Dijkzigt (gebr. de Jonge), Ooster-
weg (Oosterend tot 2e Dwarsweg), Zee
dijksweg en Westdijk (Oudeschild-Ceres),
Westergeestweg en gedeelte le Dwars
weg, vergt een bedrag van 38.450,
De kasgeldlening bedraagt voor 1957
nog 150.000,en dient te worden af
gelost per 1 juni 1957.
Onder deze buitengewone uitgaven is
nog een post opgenomen, groot 17.500
zijnde 50% van de kosten voor het op
ruimen van de zeesluis in de zeedijk van
de P.H. Polder.
Wegens de diepere bemaling gedurende
de wintermaanden en het uitslaan van
het water van de P.H. Polder is het
stroomverbruik aanmerkelijk hoger ge
nomen.
Het totaal der uitgaven van de be
groting bedraagt 484.357,83, zodat het
vermoedelijk batig saldo bedraagt
26.609,12. Met algemene stemmen wordt
de begroting voor 1957 aangenomen.
Gezien het grote bedrag der achter
stallige lasten wordt door de heer Bre-
man gevraagd of het niet mogelijk is om
aan degenen, die vóór 1 augustus of 1
september a.s. hun lasten betalen, een
zekere korting te geven. Voorzitter deelt
mede, dat dit niet mogelijk is, doch dat
het bestuur het vaste voornemen heeft,
dat tegen degenen, die na 1 januari 1958
hun polderlasten nog niet hebben be
taald, strenger zal worden opgetreden
en indien nodig, een exploit aan hen zal
worden uitgebracht.
Besluit verkoop van ong. lVt ha. land.
De voorzitter deelt mede, dat op een
door de heer C. H. Roeper ingediend
voorstel in de vergadering van het dag.
bestuur, betreffende de verkoop door het
waterschap aan de vereniging K.I. van
ong. 1 a lVa ha. land gunstig is beslist.
De vergadering gaat met dit voorstel
accoord. De verkoop zou alleen die gron
den betreffen, die gevormd worden door
kreken, wegjes e.a., welke niet zijn ver
pacht en ten volle zijn gewaardeerd.
GIFTEN WITTE KRUIS
Den Burg: J. H. 2,50; J. H. 2,50; C. J.
V. 2,50, P. de B. 2,50; P. de G. 2,50; G. de
J. 2,50; N.N. 2,50; P. D. 2,50; P.B. 2,50;
G. A. O. 2,50.
Eierland: P 3,
Den Hoorn: J. D. 12,50; de W. 5,
De Waal: J. H. 1,—; K. 2,50.
Oudeschild: J. J. B. 2,50; K. 2,50.
De Cocksdorp: J. R. 2,50.
De Koog: G. A. B. 2,50; H. M. 2,50
EEN LATE MEIERBLIS
Door de felle wind achtte men het
raadzaam om de meierblis van Waalen
burg, die bovenop de Ruigedijk was ge
bouwd, 30 april nog niet te laten bran
den. Men kreeg toen vergunning om dit
op 1 mei te doen. Toen een bewoner van
De Koog de vuurgloed zag, maakte hij
meteen alarm en heel het dorp werd zo
doende door de brandweersirene opge
schrikt. De spuit stond reeds op straat,
toen de heer C. Bonne kon mededelen,
dat het een onschuldige brand betrof. In
ieder geval was de Koger spuit, die ook
bij de brand in Eierland (Hoeve „Ant
werpen") het eerste water gaf, ook nu
weer paraat. Voortaan toch de brand
weren van de omliggende dorpen maar
even tevoren inlichten als men een
vreugdevuur op ongebruikelijk tijdstip
gaat ontsteken!
Onlangs konden wij lezen, dat er weer
een Texelse schuit naar elders verkocht
was. Eens wemelde het water tussen
Texel en Wieringen van de vissersschui
ten, zoals blazers en botters. Dit bewijst
ook het volgende bericht, voorkomende
in de Texelaar van 13 januari 1907:
Oosterend, 1906. De handelsvereni
ging „Wilhelmina", alhier, heeft nu reeds
veertig garnalenschuiten voor haar reke
ning. Slechts een tweetal vissers is bui
ten de vereniging gebleven. Wel een
bewijs, dat men van de goede werking
dezer vereniging overtuigd is.
