9
roen wa
in het
JZifcon-.
"I
HHP3
- -
De kapmeeuwen gedragen zich als
kannibalen
Daarom worden zij „van hogerhand" bestreden
KSHHH
«4 f"-
mmmÈÈËÈÉÊÊmm
mm®.
WOENSDAG 12 JUNI 1957
TEXELSE
71e JAARGANG No. 7154
COURANT
Uitgave N.V. ..h. Langeveld de Rooi)
Boekhandel -• Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en raterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boeren!
Bank- Postgiro 652. - Abonn- pr- f 2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Adv- 10 ct p. mm
Bij duizenden wieken de grote sterns door de lucht. „De Schorren" zijn ook
dit jaar weer door deze fraaie voqels tot broedplaats gekozen.
„Kijk, vader, een Noordse stern", aldus Kees Boot, zoon van de bekende op
zichter bij „Natuurmonumenten", de heer D. Boot en kleinzoon van de vogel-
1 wachter in Waalenburg, de heer C. Boot Sr. De vogelwereld speelt dus wèl een
rol in het leven van de familie Boot. En die rol eindigt niet bij Dijkmanshuizen
en begint niet bij De Schorren of in Waalenburg: in de gezellige woning aan de
Waalder Dorpsstraat vindt ge de wanden versierd met schilderijen, waarop vo-
gels de dominerende figuren zijn en hier en daar staart een (opgezette) vogel U
wijsgerig aan.
De Noordse stern, waarover wij het
f zoeven hadden, wiekte met rappe slag
f rond tussen een gordijn van witte vleu
gels, toebehorend aan de duizenden grote
sterns, die ook dit jaar weer „De Schor-
i ren" tot broedplaats hebben uitverkoren.
Talloze vogels, eigenaars tevens van
i even talloze nesten, waarin maximaal
jj slechts twee jongen ter wereld zullen ko-
men. Uit zandkleurige, donker gevlekte
i of donkergestreepte eieren. De leek
werpt eveneens de blik omhoog, maar
hoe haal je daar nou een Noordse stern
tussenuit? Ze lijken immers allemaal als
twee druppels water op elkaar?! „Toch
niet: de Noordse stern heeft een rode
snavel". Ja, als je dat weet is het natuur
lijk een koud kunstje en.... toen Kees
de vogel aanwees zagen wij hem ook.
Open oog hebbend voor een in de
komkommertijd levende verslaggever,
vond de heer Boot het best, dat wij een
tocht meemaakten over de 1276 hectaren
grote schorren, gelegen aan de rand van
de Eendrachtpolder, aan de rand ook
van de V/addenzee, die er maandag j!
zeer rustig bij lag en geen pasgeboren
vogeltje kwaad zou kunnen doen.
Maar.die zee kan een groot gevaar
betekenen als de Noordwester gaat bla
zen! Vorig jaar nog gingen vele nesten
verloren door een bijzonder hoog tij wa
ter. Het werd een slecht broedseizoen,
doordat die storm laat in het „zomer"-
seizoen opstak en de meeste sterns toen
geen kans meer zagen opnieuw met suc
ces aan de slag te gaan.
Er behoeft daar, aan de buitenkant
van de zeedijk, op een finaal onbe-
jschermd terrein, dus niet veel te gebeu
ren of de kolonie wordt door een ramp
getroffen. In de uitgestrekte duinterrei-
en van ons eiland, waar de zee nooit
binnendringt is nog ruimte genoeg voor
sternkolonies, maar deze vogels denken
er niet aan een veilig oord op te zoeken.
Het risico is hun blijkbaar lief.
Dit seizoen gaat het nog steeds naar
wens en het aantal grote sterns is, zoals
opgemerkt, zo groot, dat je met een
ruwe schatting zou moeten volstaan.
Maar er broeden niet alleen grote
sterns: ook wemelt het er van de kleine
sterns, de visdiefjes, scholeksters en
kapmeeuwen. De laatste jaren kreeg die
kapmeeuw op de Schorren duidelijk de
overhand. Van deze bevoorrechte positie
maakte hij echter misbruik: hij roofde
niet alleen de eieren maar ook de jongen
van andere vogels. Daar moest uiteraard
paal en perk aan gesteld worden. Het
enig afdoende middel is het rapen van
zijn eieren.
Toen wij uit De Waal vertrokken werd
dan ook een grote mand meegenomen,
alsmede twee raperszakjes. Het aantal
nesten was talloos. De kapmeeuw legt
drie eieren en gaat dan broeden, maar,
als U hem van zijn eieren berooft is hij
niet meteen uit het veld geslagen, in
tegendeel: deze kwieke vogel geeft het
niet gauw op en zet de productie nog
vele weken dapper door. Hoeveel eieren
hij produceert is niet bekend, maar mo
gelijk brengt hij het tot twintig stuks.
Dit geeft dus veel werk aan de vogel
wachter, die het onafzienbare terrein
rondtrekt om de kapmeeuweieren te
rapen. Het spreekt vanzelf, dat hij wel
eens een eitje over het hoofd ziet, vooral
in een veld, dat zo zwaar begroeid is als
De Schorren: ge vindt er het spartina-
gras, de obione, de zeekraal, de zeeaster,
het lamsoor, het alsum en het lepelblad
om de meest voorkomende planten te
noemen.
Tot eind juli kunt ge op De Schorren
nog een vers kapmeeuweitje bemachti
gen, maar de eerste eieren werden daar
begin mei gelegd, want wij hebben er
diverse jonge kapmeeuwen gevonden.
Na een lange middag over het broed-
terrein te hebben gezworven, voel je je
benen best: niet wegens de vermoeidheid,
maarwegens het opgerepte terrein,
dat je nog het beste op gymschoenen kunt
verkennen. Vader Boot was met lies
laarzen uitgerust, zijn zoon liep barre
voets en beweerde, dat dit de prettigste
wijze van lopen is. „Die laarzen zuigen
zo". Inderdaad is het waden door de
talrijke kreken een inspannend werkje.
Wij ontmoetten er vogelwachter Dijker,
die een internationaal gezelschap mocht
rondleiden. O.a. twee zakenlieden uit
Zwitserland. De mensen kwamen ogen
tekort. Met dure verrekijkers werden de
vogels dichterbij getrokken en met niet
minder kostbare fototoestellen, voorzien
van telelenzen, werden tal van opnamen
gemaakt-
Kluut deelde rake klappen uit
„Er was een kluut, die ons er van
langs gaf, toen wij zijn nest naderden",
aldus de enthousiaste Zwitser, de enige
mens, die wij ooit met plezier over een
geïncasseerde afstraffing hebben horen
spreken. De heer Boot veronderstelde,
dat dit dezelfde kluut is die hier al ver
schillende jaren broedt. Vogelkenners
zien gauw of ze met een andere vogel
te doen hebben of een ouwe bekende
begroeten. Maar het was voornamelijk
te danken aan het bijzondere gedrag
van deze kluut dat men „kennis" zag.
Vogelwachter Dijker sjokte verder, als
aan het hoofd van een expeditie, die een
nieuwe, onbetreden wereld tegemoet
gaat. Een rijzige heer had een strohoed
op als wapen tegen.aanvallende vo
gels. De kapmeeuwen vooral onderschei
den zich door hun moedig, ja overmoedig
gedrag en scheren dikwijls rakelings over
de indringers. „Maar ze pikken niet, dat
doen alleen de zilvermeeuwen!"
Als vogelwachter Dijker de mensen
weer veilig en wel bij de groene keet
heeft afgeleverd, gaat hij de eieren sor
teren. Daarna stapt hij weer op om op
nieuw zijn terrein in ogenschouw te ne
men, want een voortdurende, nauwge
zette bewaking is noodzakelijk omdat er
ieder uur van de dag verdwaalde of niet
verdwaalde toeristen op De Schorren be
landen. Toeristen soms, die gaarne met
een souvenirtje huiswaarts gaan en
vooral graag een zeldzaam eitje in de
wacht slepen. Overigens is het niet al
leen de plicht van de wachter om er voor
te zorgen, dat de eieren in het nest blij
ven liggen, maar ook en vooral is zijn
aanwezigheid gewenst om de rust te
handhaven: de vogels moeten zoveel mo
gelijk ongestoord kunnen broeden. Op
een warme dag mogen ze best eens een
kwartiertje van de eieren, maar bij een
lage temperatuur - en die beleven wij
helaas maar al te vaak - dienen de eieren
warm te worden gehouden. Er zijn toch
al verscheidene eieren, die zonder succes
bebroed worden. Bij het schouwen van de
kapmeeuweieren is namelijk komen vast
te staan, dat vele eieren onbevrucht zijn.
Wie de Schorren wensen te betreden
GEVONDEN EN VERLOREN
VOORWERPEN
periode 23 mei tot 7 juni 1957
Gevonden: zakje foto's; 1 paar bruine
gev. herenhandschoenen; grijs-rode port.
met inhoud; zwarte damesportemonnaie;
pakje shag; beige-bruine shawl; vulpen
(blauw); donkerb! kinderjekkertje met
gr. bontv; één gulden (papier); witte wol
len shawl; zilveren oorknop met lichtb!
steentjes; klein bruin kinderbeursje; rode
kinderport. hartmodel; 1 paar br. glacé
handschoenen; rood beursje (Marokkaans
leer); witte plastic riem; roodbruine
benzinedop; rood-bruin zwembroekje;
bruine plastic port.; wit kunstlederen
damesport.; klein b! gevlamd zakmes;
1 paar bruine leren handschoenen; stof
fen huispantoffel (r) (Oudeschild); nieuwe
kettingkast (De Cocksdorp).
Verloren: houten duimstok; witte kin
derport. met knip; kentekenplaat RR
08-40; rode port. met inhoud; rode kin
derport.; ronde broche 4 cm. doorsm. met
blauwe maansteen; groen kerkboek (RK);
wit meisjestasje; padvindersriem; 1
pakje textiel; donkerbr. kort kinderjasje;
doublé schakelarmband; lichtgroene
beddeken; rode damesport. met rits met
ruim 50,zwart lederen étui met
grijze vulpen en bruin vulpotlood; rood
kindervestje; zwarte port. met rit en
druk s!; paspoort t.n.v. J. Wagener,
Amsterdam.
Het bureau is hiervoor geopend dage
lijks van 16.00 tot 18.00 uur.
EEN PAAR WEKEN UIT DE JORDAAN
Aan het Jaarverslag van het Jan
Lighthart-huis ontlenen wij 't volgende:
Bij de fam. Tjepkema op Texel mocht
de jeugd weer enige weken van de on
volprezen gastvrijheid en natuur genie
ten, waarvoor de vrijwillige leiding de
eigen vakantie beschikbaar stelde. De
weersomstandigheden waren nu niet be
paald onverdeeld gunstig te noemen.
Zondag 29 juli brak er een storm los
over Texel, met een windsnelheid van
circa 100 km. per uur.
Leiding en jongens hebben toen ge
vochten, om het behoud van ons kost
baar tentenkamp. Door alles plat te
gooien, wisten wij niet zonder schade het
ergste te voorkomen. Ook dit jaar werd
ons kamp weer verrijkt met een mooie
royale groepstent. Een woord van bij
zondere dank en waardering aan de heer
H. Berghuis (Dir. Gem. Verzorgings-Te-
huizen) is hier zeker op zijn plaats. De
heer Berghuis heeft gedurende 7 jaren
reeds het mogelijk gemaakt, dat de kin
deren onder prachtige wollen dekens
kunnen slapen. Het zelf meenemen van
cekens door de kinderen, zou voor velen
betekenen, dat broertje of zusje thuis
het met minder zou moeten stellen.
Dank ook aan de heer C. Bijl, die even
zoveel jaren voor gratis vervoer van
onze kampspullen naar Texel zorgde. Het
verrukkelijke verblijf op de „Parel der
Wadden", zou ook niet mogelijk zijn ge
weest, als Burgemeester C. de Koning
niet zijn zo zeer gewaardeerde mede
werking en toestemming had verleend.
VLIELANDS HOTEL WORDT
RAADHUIS
Naar de Harlinger Courant verneemt
heeft de gemeente Vlieland het hotel „De
Kunstkring" aangekocht voor 80.000,
Het hotel, dat dit seizoen nog in ex
ploitatie blijft, zal daarna als raadhuis
worden ingericht, wat een interne ver
bouwing met zich zal meebrengen. Voorts
deelt men ons mede, dat het niet onmo
gelijk is dat de bovenverdieping als
ambtswoning voor de burgemeester
wordt bestemd.
INDISCHE VUURWANDELAARS
KENDEN GEEN PIJN
Maar sommigen stappen waren toch puur
aan de grote kant
Goede Vrijdag, de dag van de vuur-
wandel, is de grote dag van de Hindu.
Denk niet, beste lezer, dat dit betekent,
dat een Indiër op Goede Vrijdag 's mor
gens naar de lucht kijkt zoals een Texel
se boer dat doet en zegt die dag naar de
markt te gaan. Tien dagen van voorbe
reidingen gaan aan het grote moment
vooraf, wanneer hij in de namiddag zijn
wandeling door de gloeiende kolen be
gint. Tien dagen van vasten, bidden en
alsmaar luisteren naar het fantastische
ritme van de heilige trommels en ratels,
die slechts tien dagen per jaar gebruikt
mogen worden n.l. als voorbereiding tot
de uiteindelijke wandeling door het
vuur, en die hen in een dansende trans
drijven.
Wat een drokte was het bij de tempel.
Zeker twee of drieduizend Hindus in
kleurige dracht waren op deze heiligste
dag der dagen bij elkaar gedrongen in
en om de Mariammen tempel in ons goe
de Pietermaritsburg. Toen ik daar zo
ongeveer om 11 uur aankwam, sokken
en schoenen achterlatend om overal vrij
te kunnen rondtuinen begon het feest
zachtjes aan zijn hoogtepunt te naderen.
Ik zag hoe overal de gelovigen de tem
pel betraden met borden vol fruit en
bloemen gegarneerd met brandende
kamfer. Veel rook, veel reuk, heel veel
reuk zelfsjammer dat ik niet
leed aan een beetje neusverkoudheid. De
offers werden voor de goddelijke afbeel
dingen geplaatst waarna men het hoofd
tot op de grond boog, waarbij elke keer
de tempelbel werd geluid.
Weer later werd de beeltenis van de
Godin van het vuur, één van de zeven
dochters van de God, plechtig, maar met
veel lawaai door de tempel gedragen.
Voor Texelse begrippen is de schoonheid
van die dochters nou niet zo, dat je er
een fietstocht voor naar de Dennen zou
maken.
De drukte begint nu nog meer toe te
nemen. De vuurwandelaars, die aan de
oever van een klein riviertje aan de
rand van de stad hun laatste voorberei
dingen hebben getroffen en'al aardig in
extase zijn geraakt, naderen nu de tem
pel, omringd door de trommelaars en
ratels. Die voorbereidingen tot de vuur-
loop zoiets moet zijn als de naald
van de tandarts. Vlijmscherpe haakjes
hingen in hun huid, met daaraan de een
of andere vrucht. Weer anderen hadden
hun tong naar buiten gestoken en met
naalden doorboord, plus nog een ringetje
door de neus, waar de bul Leopold van
Blokland jaloers op zou zijn geweest. Op
het hoofd een koperen pot vol bloemen.
Laat ik eerst opmerken waarom deze
vuurloop. Er zijn vele redenen. Soms is
het een boetedoening, maar veelal een
dankoffer voor verkregen gunsten. Een
onverklaarbaar genezen ziekte of iets
dergelijks. Natuurlijk kan men dat ook
met een hand vol zilver vergoeden, maar
als je nu toevallig kort bij kas bent, dan
is dit de oplossing.
De spanning had nu het hoogtepunt
bereikt. Het vuur, dat reeds in de mor
gen was aangelegd, werd gelijk geharkt
en terwijl de roffels dreunden als nooit
tevoren wandelde de eerste door het on
geveer tien meter lange vuur. Aan het
einde was de inhoud van een paar bus
sen melk in een holte gestort waar hij
door wandelde de tempel in. Zijn gezicht
bleef onveranderd, stil griezelig en het
kwam me voor, dat hij nog steeds in
trans was. Rustig verdween hij in de
tempel.
Nummer twee was van een haastiger
geaardheid. Hij ging er meer op een
„koggeltje" door dan dat het op wande
len leek. Er was vreugde op zijn gezicht
te lezen toen hij „nattigheid voelde" en
overgelukkig dat hij zijn doel bereikt
had. De derde begon rustig, maar ein
digde als een kip, die plotseling de regen
op zich voelt. Vooral de laatste stappen
waren puur groot. Ik veegde de as van
zijn voeten maar er was inderdaad niets
aan te zien. Hij stampte met zijn voet
op de betonnen vloer van de tempel, om
te bewijzen dat hij geen pijn had. Ik kon
het niet helpen om op te merken dat zijn
voetzolen zeer dik waren en dat hij heel
veel op blote voeten rondliep. Dit over
tuigde mij dat het niet de rijkste Indiërs
zijn, die aan de vuurloop deelnemen.
Veel arme Indiërs lopen barrevoets,
maar schroei- of brandplekken waren
toch met aanwezig!
Waaraan schreef hij het toe, dat hij
niet gebrand was??
„Faith" alleen maar faith, was zijn
enige antwoord. (Spreek uit Feet). Dat
was het geheim, feet, vertrouwen, feet.
Zijn witte tanden glinsterden in zijn
bruine kop. Feet! Feet! Ik rijmde er op
in het Nederlands, maar hij bleef het er
op aanhouden; was helemaal niet verrast
dat hij niet verbrand was.
Als de laatste zijn wandeling door het
vuur heeft voltooid wordt de godin nog
maals rond de kolen gedragen, gevolgd
door de hele gemeenschap. Verscheidenen
zijn in trans en met hun lange gitzwarte
haren die nu los bij hun hoofd neerhan
gen, maken ze een verwilderde indruk,
overschreeuwen bijna het geluid van de
trommels. Rond en rond in hun felle
veelkleurige klederdracht overal vruch
ten en bloemen, luidruchtig en toch een
tonig zingend verlaat men tenslotte het
smeulend vuur en terwijl de zon lang
zaam achter de bergen zakt, verdwijnt
men weer in de tempel.
En weer beseffen wij eens in welk 'n
rijk land wij wonen.
Siem de Waal.
SCHAPEN EN LAMMEREN DIENEN OP
TIJD TE WORDEN GEWASSEN!
De huid van onze landbouwhuisdieren
heeft een belangrijke functie bij de stof
wisseling. Alles wat wij er aan doen om
deze functie te bevorderen komt ten
goede aan de gezondheid en daarmede
aan de productiviteit van het dier.
Vroeger, en dan spreken wij van een
20 25 jaar terug, werd er aan de huid-
verpleging veel meeer gedaan dan te
genwoordig. Op tal van boerderijen was
het toch gewoonte dat koeien en jongvee
tenminste twee maal per week geborsteld
werden en op de zaterdagmorgen was
het „staarten wassen" en „gang schrob
ben".
Wat de schapen betreft herinneren wij
ons nog zeer goed dat in de tweede helft
van juli tot in begin augustus er schapen
en lammeren gewassen werden. Op be
paalde dagen in de week trokken er dan
hele koppels door het dorp naar de
schapenwasser waar ze stuk voor stuk in
de kuip met het wasmiddel werden ge
dompeld en, na uitdruipen, naar de af
deling gewassen dieren werden gedreven
Het geblèr was dan niet van de lucht
want als regel werd deze wassing tevens
benut om de lammeren van de ooien af
te nemen.
Dat er tegenwoordig zo weinig aan het
wassen wordt gedaan vindt misschien
zijn oorzaak in het feit dat er enerzijds
personeelsschaarste heerst, anderzijds de
werkzaamheden op de bedrijven zijn toe
genomen door de intensivering.
Toch is het fout wanneer wij dat was
sen gaan verwaarlozen. Bovendien kost
het de boer geld wanneer hij zijn wolvee
Voor de mooiste keuze in
mantels naar
SPOORSTRAAT HOEK KONINGSTRAAT
K.I. ALLEEN NIET VOLDOENDE
Ongeveer de helft van de Nederlandse
veehcuders is lid van een K.I.-vereniging
en profiteert daarmede van de voordelen,
die de kunstmatige inseminatie aan ons
vee heeft gebracht.
Ir. Th. Swart van het Rijksveeteeltcon-
sulentschap te Den Haag wees er in een
radiopraatje op, dat vele veehouders ten
onrechte in de mening verkeren, dat
door het alleen maar toepassen van K.I.
hun veestapel voldoende wordt verbe
terd, te meer omdat ze verplicht worden
tot melkcontrole en registratie.
Maar in plaats van zonder meer zaad
voor een aantal koeien te bestellen, dient
u vooraf zelf de stier te kiezen, want
melkcontrole en registratie zijn er niet
voor niets. Natuurlijk heeft uw K.I.-ver
eniging dieren van goede kwaliteit aan
gekocht, maar deze zijn niet alle gelijk.
Hoe groter het aantal beschikbare stie
ren, hoe meer keus. Deze keus moet men
dan ook doen!
Vooral de oudere stieren, waarvan,
raden wij aan een kijker mee te nemen,
want dan wordt het contact des te inni
ger. Bovendien kunt U dan de duizenden
vogels beter zien, die op de drooggeval
len slikgronden aan de overzijde van de
Schorren vertoeven. Ge vindt er o.a.
eidereenden met jongen en ook de jong
ste bergeendengeneratie vraagt Uw aan
dacht.
dank zij de ook op uw bedrijf verzamel
de gegevens van de melkcontrole, de
fokresultaten bekend zijn, verdienen on
ze belangstelling. Deze resultaten worden
u meestal door uw vereniging toegezon
den. Hieruit kunt u beoordelen of u een
stier wilt gebruiken, die het vetgehalte
bij de dochters verhoogt, of een stier, die
vooral zeer melkrijke dochters geeft.
Verder is van belang, of de nakomelin
gen goed groeien, of ze goed zijn te
melken en vooral of ze goed hecht ge
bouwd zijn.
Bij de jongere stieren, waarvan uiter
aard minder over de vererving bekend
is, zal men meer moeten letten op ge
gevens van de afstamming.
Bekijk ook de kalveren en pinken, die
er reeds van zijn en let daarbij vooral op
de melktekens. U hebt natuurlijk de
stieren zelf wel eens bekeken.
Wanneer u hiermede rekening houdt,
zal het kalf, dat u het volgend voorjaar
met spanning verv/acht, de vader hebben,
die u het als bedrijfsleider van een goed
geleid landbouwbedrijf, maar vooral als
boer met liefde voor zijn dieren, hebt
toebedeeld.
AGENDA VAN DE
CULTURELE RAAD
Zaterdag 15 juni
Den Burg, „Texelveld", Finale school-
voetbaltoernooi.
niet op tijd laat wassen. Tal van para
sieten loeren op een plaatsje in de wol en
op of in de huid. Wij noemen U de teken,
de luizen en de schurftmijten.
Zij hebben alle dit gemeen dat zij zich
voeden ten koste van hun gastheer en dat
zij jeuk veroorzaken.
Dat parasiteren op de gastheer kost
vlees, zowel direct door het onttrekken
van bloed als indirect door de onrust.
Door het jeukgevoel schuren de schapen
graag en dat geeft wolverlies en schade
aan de wol en ook dat is kostbaar!
Er is dus alles vóór om de schapen en
lammeren tijdig te wassen.
En, als er dan geen particuliere scha
penwasser in de buurt is, ligt het dan
niet op de weg van de veehouders hier
gezamenlijk een oplossing voor te zoe
ken? Ligt hier mogelijk nog een arbeids
terrein braak voor de Werktuigencoöpe
raties? Wij geven dit onze schapenhou
ders in Noordholland gaarne in overwe
ging.
D. Rempt.
BOOTDIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
Werkdagen:
Van Texel: 5.20, 7.40, 10.25, 13.05,
15.30, 18.10.
Van Den Helder: 6.30, 9.20, 11.40, 14.20,
16.45, 19.35.
Zon- en alg. erk. chr. feestdagen:
Van Texel: 7.40, 10.25, 16.00, 18.25
Van Den Helder: 9.20, 11.30, 17.15, 19.30