9
roen
in het harL,
y
Jan Spigt, Texels oudste man, is nog
dagelijks actief
1
Wethouder S. de Waard burgemeester
van W arfum
Sinds 1935 lid van Texels gemeenteraad
r r
Woensdag 9 oktober 1957
TEXELSE
72e JAARGANG No. 7187
COURANT
Jitgo- e N.V. ».h Lcmgeveld de Rooij
fïoekhcmdel -- Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbua 11 - TeL 11
Verschijnt woensdag» en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank Postgiro 652. - Abonn- pr- 2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Adv- 10 ct p. mm
Een dezer dagen hebben wij een zeer
krasse baas gesproken: de heer Jan
L Spigt, die op 22 oktober van het jaar
1865 als Johannes Anthonius Spigt tot
burger van Texel werd geproclameerd.
Hij zag het levenslicht op een boerderij,
die later de naam „Buitenwijk" zou krij
gen, dus in het Kogerveld. Tijdens de
boottocht voor Ouden van Dagen had;
den we vernomen, dat de oudste manne
lijke ingezetene van Texel, de heer J.
Spigt, wel was verzocht om het uit
stapje mee te maken, maar dat hij met
geen stok van z'n erf te krijgen was.
Wel, dat is niet overdreven, want alleen
als het heel hard nodig is zal hij huis
en haard verlaten. Toen zijn zuster,
mevr. de wed. J. van der Wal-Spigt, De
Koog, een paar jaar geleden ernstig ziek
was, heeft Jan zijn enige zuster opge
zocht en toen zij onlangs als oudste
deelneemster aan de Boottocht in de
krant stond heeft hij haar foto uitge
knipt. „Dan heb ik Jantje bij me". Vier
jaar geleden moest hij naar Den Helder
om er een ernstig gezwel te laten weg
nemen, maar zonder noodzaak blijft hij
in of bij huis. Hoe lang het geleden is,
dat hij naar de Overkant is geweest,
buiten dat ziekengeval om, nee, dat kan
hij ons op geen jaren zeggen en zijn oud
ste, ongehuwde zoon, die ook al tot de
Drees-garde behoort, kon ons ook al niet
precies inlichten: „puur zo'n tijdje ge
leden".
Waarom Spigt nooit van huis gaat?
Nooit eens bij zomerdag de drukte in het
zo sterk veranderde De Koog gaat op
nemen? Nooit meer eens naar de markt
trekt, de schijn wekt alsof de rest van
Texel hem niets interesseert? Wij hebben
het antwoord niet gekregen en er ook
niet naar gevraagd omdat dit zonneklaar
f, ligt in het feit, dat Spigt zich op eigen
F grondgebied gelukkig voelt endaar
volop werk aan de winkel heeft: Hij
houdt zelf de grote tuin bij en daarin
B kan hij niet eens de hele dag werken:
I „Het zijn maar hortjes, want ik moet
I ook het huishouden doen, aardappelen
I schillen en pap koken, 's Middags moet
I ik bovendien de thee klaar hebben".
Ja, Spigt is nog produktief. Wij trof-
I fen hem dan ook niet in een hoekje bij
I de haard, maar in de tuin, waar hij
I juist een maaltje wortelen had geoogst.
I Even later lag hij op zijn knieen bij een
I boom, waaromheen een vaars duizend
I touwslagen had gelegd: „Sufferd, hoe
I ken je zo". Even later stond het adspi-
I rant koetje weer vredig temidden van
I een sappig weidje, fragment van het
I ruim vier bunder grote veld, dat Spigt
destijds van wijlen Th. Smit aankocht
I voor het charmante sommetje van
I 600,waarin ook de overzetkosten
e.d. begrepen waren. Ook stond er een
(bouwvallig) huis op, en de twee schapen
die er graasden kreeg hij cadeau.
Dat was dus een tijd, waarin nog de
mogelijkheid tot pionieren bestond. Wel,
dat laatste heeft Spigt volop gedaan.
Hij heeft heel wat karweitjes aangeno
men. Een groot werk was het ophogen
met twee meter grond van de berm bij
de Schans. Spigt was uitvoerder. Het
was een object van 4000,wat in
die dagen dus een heel bedrag vormde.
„Wij verdienden twee gulden per dag
en hielden er 600,van over". Als U
weet, dat een landarbeider in die tijd
met ƒ1,(maximum) tevreden moest
zijn, volgt hieruit, dat Spigt het „best"
had. Hij heeft als jongeman ook nog
een poosje te Den Helder gewerkt. Ook
f dat was echte pioniersarbeid. Je moest
voor je eigen kok zorgen en je sliep in
een keetje. Ze verdienden met de aan-
leg van forten 1,25 per dag. Je kreeg
een kwartje meer per dag dan de land-
arbeider. Later heeft Spigt zich ver-
j dienstelijk gemaakt bij de aanplant van
J helm, maar daarvan waren de uitkom-
sten minder florissant.
Ook heeft hij in de Prins Hendrik
Polder gewerkt en aan het kanaal bij
Oost, dat op diepte gebracht moest
worden. Een karwei voor een ploeg van
6-7 man. Voorts heeft Spigt in Eier-
land aan de verbetering van wegen zijn
beste krachten gewijd en voor 1400,
namen ze het uitdiepen van de bekende
Schildsloot aan.
In 1916 is vader in Amsterdam geweest
wegens een sterfgeval, aldus zijn oudste
zoon. Als opa Spigt daar nou nog eens
kwam zou hij datzelfde Amsterdam niet
meer herkennen. Trouwenser is
sinds 1916 ook op Texel wel het een en
ander gewijzigd en eigenlijk is het maar
verstandig ook, dat opa Spigt niet meer
de neiging gevoelt om eens naar De
Koog te kuieren, want er zijn nu een
maal bromfietsers, die met zulke kalme
wandelaars geen rekening wensen te
houden, helaas....
„Dit was ons eerste huis", zegt Spigt.
„We staan voor een door storm en regen
nogal stevig aangepakt gebouw, dat
thans als bergplaats en veestalling dienst
doet. Later heb ik dét huis kunnen laten
zetten. „Dat huis" is een behoorlijk ge
bouw, groot ook, maar dat kwam goed
uit, want het huwelijk, dat Jan Spigt
op 3 september 1891 met Anna Halsema
sloot werd met tien kinderen gezegend.
Op 26 augustus 1948 verloor Spigt zijn
vrouw met wie hij 57 jaar lief en leed
had gedeeld.
Het nieuwe huis werd in 1912 door
Aris Kooiman gebouwd voor nog geen
duizend gulden. „Maar we hadden zelf
helpen opperen. Kom nou ers met dui
zend gulden om er een huis van te la
ten zetten!" Metselaar Buisman van Den
Helder zette het grote huis in één maand
overeind, toen kon de kap er al op", zo
vertelde Spigt ons als wilde hij zeggen:
„Jullie pochen tegenwoordig nou wel
over de systeembouw, maar vóór het
houtrijke tijdperk konden ze ook flink
opschieten."
„Zo, dus ik kom in de krant? Nou, dan
zal ik het wel lezen!" Spigt heeft, zo ver
telde hij nog, daarbij geen bril nodig.
Hij loopt nog kaarsrecht en voelt zich
trouwens nog helemaal honderd procent,
alleen vindt hij het voor hemzelf en z'n
medemensen een beetje vervelend, dat
zijn gehoor zo slecht is geworden, maar
als het bij die enige handicap blijft, zal
hij beslist niet mopperen!
STROPER OP DE BON
Vorige week heeft een jachtopziener
in de duinen ten zuiden van Den Hoorn
een stroper op heterdaad betrapt. Dank
zij zijn goed trekkende prismakijker had
de jachtopziener de stroper duidelijk in
het vizier en toen was er geen ontglip
pen meer aan. De stroper, woonachtig te
Den Hoorn, had een konijn in een klem
verschalkt.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd maandag 7 oktober 1957:
60 lammeren 4565; 40 schapen 6580;
25 ramlammeren 100150; 60 biggen
4050; 8 koeien 6001100; 3 pinken
425525; 27 graskalveren 275360; 20
rammen 100150.
REIZENDE BIBLIOTHEEK
OOSTEREND
Vrijdagavond, vanaf 8 uur, kunt U in
de o.l. school te Oosterend, weer en A-
griep dienende, boeken komen lenen
van de z.g. reizende bibliotheek.
VRIJDAGAVOND OPENT DE
KOGER BAZAR
Nog twee dagen en dan start de ba
zar voor de „Luberti-school", die zo
graag een geluidsfilm-apparaat wil aan
schaffen ten profijte van de Koger jeugd.
Zie de advertentie.
DE KOMENDE
WADDENCONFERENTIE
Op de Waddenconferentie, welke 24
en 25 oktober op Vlieland zal worden
gehouden, zal ir. R. van der Waal, hoofd
van het bureau recreatie en natuurbe
scherming der rijksdienst voor het na
tionale plan, spreken over „De taak van
de Waddeneilanden als vakantiegebied".
BRANDWEER RUKTE UIT
Toen de Patates-frites auto van ,,'t
IJsbeertje" zaterdagmiddag van stal ge
haald zou worden, aan het Vogelenzang
te Den Burg, vloog de motor plotseling
in brand. De vlammen sloegen er zo
angstaanjagend hoog uit, dat men met
een de brandweer alarmeerde. Maar nog
voor de nevelspuit in actie behoefde te
komen had men het vuur reeds weten
te blussen. De schade beperkte zich tot
enige verkoolde leidingen.
BOOTDIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
geldig tot 23 november 1957
Werkdagen:
Van Texel: 5.20 7.40 10.30 12.50
15.20 18.10
Van Den Helder: 6.30 9.20 11.40 14.00
16.45 19.35
Zon- en alg. erk. chr. feestdagen:
Van Texel: 7.40 11.30 16.00 18.20
Van Den Helder: 10.30 12.45 17.10 19.35
BEKENDMAKING
Burgemeester en Wethouders van
Texel maken bekend, dat zij overwegen
om met toepassing van artikel 20 van
de Wederopbouwwet vergunning te ver
lenen aan het Algemeen Ziekenfonds
Texel voor de bouw van een administra
tiegebouw op het perceel grond, gelegen
aan de Jonkerstraat te Den Burg, ka
dastraal bekend gemeente Texel, sectie
K, nr. 2610.
Eventuele bezwaren hiertegen dienen
schriftelijk en uiterlijk op 14 oktober
1957 ter secretarie dezer gemeente te
worden ingediend.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
De Burgemeester, C. de Koning
De Secretaris, P. Beemsterboer
AGENDA VAN DE
CULTURELE RAAD
Donderdag 10 oktober
Den Burg, Dorpshuis, bazar Ned. Herv.
zusterkring.
Den Burg, „De Zwaan", r.-k. vrouwen
bond afd. gilde, lezing over voedingsleer
en gezondheidsleer (met filmvertoning).
Vrijdag 11 oktober
Den Burg, Dorpshuis, bazar Ned. Herv.
zusterkring.
De Koog, Lubertischool, bazar t.b.v. de
school.
Zaterdag 12 oktober
Den Burg, Dorpshuis, bazar Ned. Herv.
zusterkring.
De Koog, Lubertischool, bazar t.b.v. de
school.
WADDENEILANDEN GAAN
TOERISME BESTUDEREN
In het provinciehuis te Leeuwarden
is vrijdagmiddag een studiecommissie
ten behoeve van de recreatie op de Wad
deneilanden geïnstalleerd. Daarin zullen
vertegenwoordigers van de. eilanden sa
men met onder meer vertegenwoordigers
van de Nederlandse Kampeerraad,
Staatsbosbeheer, de afdeling sociaal
toerisme van de ANWB en domeinen
zich beraden over de vraagstukken die
zich bij de snelle groei van het toerisme
op deze eilanden voordoen.
De voorzitter van de provinciale Frie
se WV, mr. P. A. van Krevelen ver
klaarde dat speciaal de groei van so
ciaal toerisme een van de aanleidin
gen tot het vormen van de commissie
is. Er zijn ook vele andere vraagstuk
ken, die de aandacht vragen zoals de
kwesties van investeringen ten behoeve
van het toerisme op de eilanden, inves
teringen van de gemeenten en van par
ticulieren. Onderzocht zal onder meer
worden of de accomodatie voldoet, of
er cultureel meer moet worden gedaan.
Men hoopt dat de commissie voor de
Waddenconferentie in het najaar van
1958 een of meer rapporten zal kunnen
uitbrengen. Mr. Van Krevelen deelde nog
mee dat de Wadden VVV's in de naas
te toekomst waarschijnlijk zullen sa
mengaan in één federatie.
De steeds groeiende toeristenstroom
stelt de eilandbevolking midden
standers en de gemeentebesturen
voor bepaalde moeilijkheden, vooral nu
het sociaal toerisme het toerisme van
de „man met de kleine beurs" sterk
toeneemt.
En het leek daarom de Friese WV
beslist gewenst na te gaan, hoe groot
het bezoek aan de eilanden is, in welk
opzicht de laccomodatie te kort schiet
of dreigt te schieten.
Het recreatieve „apparaat", zo zegt
men, moet aangepast worden en in
overeenstemming zijn met de stroom
van vakantiegangers.
De maatregelen, die daarvoor genomen
moeten worden, zullen vaak de finan
ciële draagkracht der bevolking te boven
gaan en zo zal deze studiecommissie ook
aan het financieringsvraagstuk aandacht
moeten besteden.
Het is geen gemakkelijke taak, die de
commissie op zich heeft genomen, want
ieder der eilanden heeft zijn eigen aard
en in het kader der recreatie zijn eigen
functie.
In de studiecommissie hebben drie
eilandgenoten zitting en wel burgemees
ter C, de Koning, de heer F. L. Faber,
die het gemeentebestuur vertegenwoor
digt, en de heer J. C. Quint als voorzit
ter van de werkcommissie der Wadden-
VVV's.
Mr. Linthorst Homan, commissaris der
Koningin in de prov. Friesland, wenste
deze studiecommissie een helder inzicht
en een snelle rapportering toe en liet
duidelijk uitkomen, dat de provincie
graag zal meewerken aan het goede doel.
Dat ook Texel naast de Friese eilanden
meewerkt, verheugde hem zeer.
Deze wat „vreemde eend in de Friese
bijt" behoort er echter wel degelijk bij,
zo betoogde ook mr. Van Krevelen nog
eens en hij herinnerde aan de plannen
om de vijf Waddeneilanden aaneen te
smeden tot een federatie, die, zo zei hij,
„zonder twijfel aansluiting zal willen
zoeken bij de Friese WV".
De vorming van deze federatie maakt
ook een onderdeel uit van de bespre
kingen op de komende Waddenconfe
rentie. Men ging, na de installatie, met
een maar degelijk aan het werk. Want
men wil de studie, globaal althans, vol
tooien voor de Waddenconferentie, die
in oktober 1958 zal plaats vinden.
Wethouder De Waard, die per 16 okto
ber benoemd is tot burgemeester van
Warium, Groningen.
Vrijdagmiddag opende wethouder S.
de Waard een gelukstelegram, waarin
hem werd medegedeeld, dat bij benoemd
was tot burgemeester van de gemeente
Warfum, Groningen. Voor vele Texelaars
zal deze benoeming een verrassing zijn,
omdat weinigen verwacht zullen heb
ben, dat de heer De Waard zich nog
eens elders zou gaan vestigen. Hij is
immers een rasechte Texelaar. Maar
overigens..., is deze benoeming ook
weer niet gekomen als een donderslag
bij heldere lucht, want de heer De
Waard was al verscheidene malen met de
functie van loco-burgemeester belast en
wij geloven dus, dat de kortere titel
eveneens wel gemakkelijk wennen zal.
In 1950 was de heer De Waard zelfs een
half jaar lang loco-burgemeester van
Texel.
Vrijdagavond hebben wij getracht wet
houder De Waard even te interviewen,
maar dat was verre van eenvoudig, om
dat de nieuwe burgemeester van War
fum alsmaar nieuwe handen moest
schudden. Wij tekenden echter tussen
de bedrijven door het volgende op. De
heer De Waard is op 3 december 1905
in.. Duitsland geboren. „Duitsland?"
herhaalden we, omdat hier toch wel mis
verstand aanwezig was. „Ja, inderdaad.
Dat stond uiteindelijk in verband met de
crisis in de landbouw, die vele arbeiders
en boeren noopte tot het beproeven van
nieuwe mogelijkheden buiten Nederland.
Velen trokken in die dagen naar Ame
rika, weer anderen probeerden het in
Duitsland of Frankrijk. In 1899 besloten
de ouders van de heer De Waard naar
Duitsland te gaan. Men zou daar immers
als bouwvakarbeider een beter bestaan
kunnen vinden en.men zou gemak
kelijker terug kunnen komen zo het
emigrant-zijn niet beviel. Het beviel
echter wél en vader De Waard bleef er
aan de slag tot.... 1915. het tweede
jaar van de Eerste Wereldoorlog. Hun
zoon Simon bezocht gedurende drie ja
ren een school in Duisburg. Toen Simon
negen jaar oud was besloot de familie
naar Texel terug te keren (zijn ouders
waren op en top Texelaars gebleven).
Onderwijzer?
In Eierland kwam Simon de Waard
op de school van meester C. A. Keijser,
die hem vroeg of hij geen onderwijzer
wilde worden. Wel, daar voelde Simon
veel voor, temeer omdat de landarbeider
een zorgvol bestaan had. Zodoende ging
hij naar meester Keijser om les, maar
deze studie moest worden afgebroken,
doordat de jeugdige Simon op het land
aan de slag moest: het kinderrijke gezin
kon het loon van de jongen niet missen.
„Toch heb ik feitelijk van mijn school
tijd af gestudeerd en ik studeer nog
steeds", aldus burgemeester De Waard.
Ik ging mij toeleggen op de studie voor
boekhouder en vervolgens op die voor
belastingconsulent. Mijn eerste functie
was die van boekhouder bij de graan-
maalderij „De Hoop", De Cocksdorp,
maar in 1931 werd dat bedrijf opgeheven.
Daarop ben ik naar Den Burg verhuisd,
waar ik als boekhouder in dienst trad
van de firma Wuis en Bays, niet op sa
laris, maar.... tegen kost en inwoning
onder het voorbehoud, dat ik tijd be
schikbaar zou hebben voor zelfstudie".
In juli 1933 behaalde de heer De
Waard het diploma belastingconsulent
en in 1934 opende hij zijn kantoor aan
de Emmalaan, na in februari van dat
jaar met mej. P. Alderlieste in het hu
welijk te zijn getreden.
In de gemeenteraad
In 1935 werd de heer De Waard ge
kozen tot lid van de gemeenteraad als
candidaat voor de C.H.U., in 1939 werd
hij tot wethouder benoemd. In de oor
log - in augustus 1941 - nam de heer
De Waard ontslag, daar hij er weinig
voor voelde om als handlanger van Hit-
Ier te fungeren. Dat hij geen bewonde
raar van het Hitler-regime was, was
ook de latere overheid bekend en op 4
december 1944 behoorde hij dan ook tot
de groep „staatsgevaarlijke Texelaars",
die door de Duitsers gearresteerd werd.
De arrestanten werden in het Weeshuis
opgesloten, maar met assistentie van de
heer A. Stiggelbout wist de heer De
Waard de volgende dag te ontsnappen
en zich tot het voorjaar aan het oog
van de vijand te onttrekken. Al die tijd
had hij zich als onderduiker moeten ge
dragen, resp. op „De Zwerfsteen", „Zee
wijk" en „De Strooppot"
Na de oorlog trad hij toe tot de Partij
van de Arbeid, die een doorbraak in de
politieke gelederen bewerkstelligde en
aan welks programma de heer De
Waard, oud-C.H.U.-man, gaarne met hart
en ziel wilde medewerken.
De Partij van de Arbeid had hem al
spoedig het volledig vertrouwen gegeven
en reeds in 1947 werd de heer De Waard
tot wethouder gekozen als opvolger van
de heer Van Dommelen, die zich elders
I vestigde. Sindsdien is de heer De Waard
I de P. v.d. A. trouw gebleven en tot van
daag de dag toe heeft hij de functie
van wethouder vervuld. Voor een be
langrijk deel heeft hij zijn stempel we
ten te drukken op het gemeentelijk be
stuursbeleid.
Toen enkele jaren geleden het dage
lijks bestuur onzer gemeente tot een
taakverdeling besloot nam de heer De
Waard de sector „Dorpsontwikkeling en
Volkshuisvesting" ter hand. Deze sector
omvat de voorbereiding en uitvoering
van het investeringsprogramma De uit-
breidings- en stratenplannen; de rooi
lijnen; de voorbereiding tot aankoop van
gronden en gebouwen; het advies over
de plannen voor de woningbouwvereni
ging en de maatregelen voor verbetering
van de volkshuisvesting in de meest al
gemene zin, o.a. de krotopruiming.
Sinds enige tijd maakt de heer De
Waard ook deel uit van het bestuur van
de Woningbouwvereniging „Texel" en
wel als gedelegeerd bestuurslid, gekozen
door de gemeenteraad. Naar aanleiding
van de stormramp in 1953 werd hem
opgedragen - na ontvangen opdracht
daartoe - de voorbereiding en uitvoering
van evacuatie der bevolking ter hand te
nemen.
Ook op kerkelijk terrein heeft de heer
De Waard goed werk verricht: in 1942
werd hij gekozen tot diaken bij de N.H.
Gemeente te Den Burg, in 1945 aan
vaardde hij de functie van ouderling.
In 1951 volgde zijn benoeming door de
Classis Alkmaar tot ouderling-lid van
de Provinciale Kerkvergadering.
Op 16 oktober zal de heer De Waard
zijn nieuwe functie in de gemeente
Warfum aanvaarden. Deze gemeente
telt rond 2500 zielen. „En we hebben er
ook een eiland bij: Rottumeroog". Dit
laatste voegde de heer De Waard er
schertsend aan toe, want zoals U weet,
telt Rottumeroog slechts één gezin,
waarvan de man als strandvonder is
aangesteld en die tevens de vogelwereld
in bescherming dient te nemen.
Toch een interessant eilandje - meer
een zandplaat overigens - en wij hopen
er te zijner tijd nog eens door burge
meester De Waard te worden rondgeleid.
Gaarne besluiten wij met de wens, dat
Warfum onder leiding van haar nieuwe
burgervader een goede toekomst tege
moet mag gaan.
BAZAR HERVORMDE GEMEENTE
DEN BURG
In het Dorpshuis, Nieuwstraat, Den
Burg, wordt morgen een bazar geopend
met het doel gelden bijeen te krijgen
voor de (nog niet betaalde) geluidsin
stallatie, die tot beter contact tussen
predikant en gehoor leidt. De bazar
duurt tot en met zaterdag en kan worden*
gehouden dank zij de activiteit van de
zijde der altijd bedrijvige Zusterkring en
de leden van „In dienst der kerk". Er
is nog vraag naar artikelen voor de
verkooptafel alsmede voor de grabbelton.
Maar er zijn meer attracties en daarom
hoopt men op een druk bezoek.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Heden woensdag consultatiebureau
De moeders worden verwacht:
De Cocksdorp 1,45 uur; Oosterend 2,15;
uur; Oudeschild 2,45 uur; Den Hoorn
3,15 uur; De Koog 3,45 uur. De moeders
van Den Burg worden verwacht van 4
tot 5 uur.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
RHEUMABESTRIJDING
EEN WEEK UITGESTELD
Het consultatiebureau voor de rheu-
mabestrijding zal niet zoals gewoonlijk
de tweede vrijdag van de maand ge
houden worden, doch de derde vrijdag,
18 oktober.
