9
rocn wa
in het harL,
Natuur en cultuur sloten
compromis
IENSDAG 13 AUGUSTUS 1958
fEXELSE
72e JAARGANG No. 7274
COURANT
jave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
khandel Drukkerij Bibliotheek
Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. 2,25 p.
kwart. 20 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
)p nog geen honderd meter afstand
een zeer actieve dragline zaten vori-
week honderden vogels te dromen,
r zover een jeukende maag hen niet
het zoeken van voedsel gemaand had.
dragline stond in de buurt van de
;ende Molen van Het Noorden en wel
een gloednieuwe dijk aan de rand van
nieuw kanaal. Door dit kanaal zal
irtaan het overtollige vocht uit het
trum van het eiland in de Waddenzee
:den geloosd. Het oude Zwin, waarin
ir de vogels zoveel te genieten valt, zal
tact blijven. Tot heil ook van de in de
iste omgeving liggende terreinen van
ituurmonumenten" „Natuur" en „Cul-
r" kwamen hier dus tot een voorbeel-
e samenwerking, zónder topconferen-
of zijn die wèl gehouden9
let nieuwe kanaal loopt door polder
Noorden naar het gemaal van Waal-
lurg. Ook in de omgeving van dat
naai heeft men de geit en de kool we-
KLAVERJAS-NIEUWS
)e uitslag van de drive van 8 augustus
i:
foh. Barhorst-P. Veeken 5948 pnt.
i. J. Huisman-mej. T. Bagge 5270 pnt.
I. Grootjen-Jn. Dekker 5259 pnt.
Jac. van Heerwaarden-C. Merkx
5130 pnt.
P Vos-T. Eelman 5124 pnt.
"roostprijs:
Huizinga-P. Dam 3235 pnt.
'e volgende drive wordt gehouden op
dag 15 aug. in het Dorpshuis te Den
•g Het Bestuur.
DE TWEEDE PUZZELRIT VOOR
GASTEN
)e j.l. zondag gehouden puzzelrit is
verlopen. Het is het gehele seizoen
ia geen zomer geweest en nu was het
op strandweer. Ondanks dat, waren er
die aan de Puzzelrit deelnamen, waar-
i 18 gasten en 23 Texelaars. Wij heb-
ook de Texelaars gelegenheid gege-
i, omdat er de eerste rit maar weinig
Inemers waren. De start was aan De
op de Brink en de finish aan Den
rg in Hotel „De Lindeboom-Texel".
[en 4 uur kwamen de eersten binnen
om plm. 5 uur kan de voorzitter de
jswinnaars bekend maken. Hij deelde
de, dat er twee groepen gevormd wa-
gasten en Texelaars.
Jitslag gasten:
to's: 1. de heer Van Lier, Amsterdam,
tr.; 2. de heer Cohen, Bilthoven, 7 str.;
de heer Aalders, Doetinchem, 9 str.
'toren: 1. de heer Rol, Voorschoten, 6
2. de heer Van Breukelen, Utrecht,
str.
ömmers: 1. de heer Zijlmans, Amster-
n, 19 str.; 2. de heer Pangalden, Den
lder, 48 str.
)e prijzen bestonden uit vaantjes in de
uren Groen-Zwart en elke rijder, die
i de finish kwam kreeg een vaantje in
klein.
n de Texelaars warij de prijswinnaars:
to's: 1. de heer W Koopman, 6 str.;
de heer P Dam, 9 str.
'toren: 1. de heren J. Doorn en W. G.
uin, ieder 2 str.; 2. de heer P. Kuiter,
tr.
ommers: 1. de heer J. Moens, 5 str., 2.
heer C. Dros Bzn., 6 str., 3. de heer
iker, 7 str.
S.V. TEXEL
^'e a s. zondag te spelen bekerwedstrijd
xel-HRC begint om half twee.
tos bij mooi weer nog alle gelegenheid
na afloop naar bos of strand te gaan.
tan onze spelers nog even de tip: pro-
^ert hedenavond nog van de training,
zal nodig zijn in de best mogelijke
hditie aan te treden.
ten sparen, want in het Kil heeft men
de nieuwe afwatering een gezellige kron
kel gegeven. De eenden en andere wa
tervogels zwemmen er even lustig rond
als vóór de stemming over het al dan niet
ruilverkavelen van het oude Texel.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
13 aug. 6.44 en 19.34; 14 aug. 7.53 en 20.39;
15 aug. 8.51 en 21.36; 16 aug. 9.44 en 22.23
Aan het strand ongeveer een uur eer
der hoog water.
VOOR ONZE GRASLANDBOEREN
llooiventilatie biedt perspectief!
Het bericht over het voorkomen van
hooibroei op enkele bedrijven in Den
Hoorn vestigt weer eens de aandacht op
dit euvel, waarmede ieder jaar een klei
ner of groter aantal bedrijven hebben te
maken. Vooral dit jaar is het aantal ge
vallen van ernstige hooibroei groot. Op
diverse Texelse bedrijven heeft men
maatregelen moeten nemen om erger te
voorkomen. En het staat wel vast, dat op
het tijdstip van ingrijpen al grote ver
liezen zijn geleden. Hooi, dat door broei
een volkomen bruine en soms zelfs
zwarte kleur heeft gekregen is een zeer
groot deel van de voederwaarde kwijt.
Dit, ondanks het feit, dat verschillende
veehouders ons nog wel eens tegenwer
pen, dat de dieren dit hooi toch nog
graag opnemen.
Enige tijd geleden meldde de Texelse
Courant, dat op enkele bedrijven op ons
eiland installaties waren geplaatst, die
tot doel hadden de hooiwinning te ver
beteren. Bij gebruik van deze installaties
zou het mogelijk zijn de periode tussen
het maaien van het gras en het binnen
rijden van het hooi aanmerkelijk korter
te maken. Met behulp van een ventilator
werd n.l. lucht door het hooi geblazen en
hierdoor werd een goede nadroging ver
kregen.
In de afgelopen weken hebben diverse
veehouders bij ons geïnformeerd hoe het
met deze hooiventilatie liep. Daarom wil
len we hierover iets vertellen.
In de eerste plaats dit. Sommige vee
houders hebben van deze hooiventilatie
een te hoge verwachting gehad. Het is
zeker niet zo, dat het hooi in een „gras
achtige" toestand in het vak kan worden
gereden en dat de ventilator dan wel
zorgt dat dit materiaal werkelijk hooi
wordt. Aanvankelijk hadden deze instal
laties de naam van: antihooibroei-instal-
laties. Men wilde er dus niet meer mee
doen als het tegen gaan van hooibroei. In
de afgelopen maanden is op de acht
Texelse bedrijven, die een hooiventilator
hebben aangeschaft zeer duidelijk bewe
zen, dat de installatie deze naam in ieder
geval ten volle verdient. Het gevaar van
hooibroei is met een hooiventilatiesys-
teem volkomen uitgeschakeld. Bij regel
matig draaien is het helemaal geen toer
om de temperatuur in het hooi beneden
30 gr. Celcius te houden. Het is enkele
malen voorgekomen dat na het stopzetten
van de ventilator de temperatuur flink
opliep in één geval zelfst tot 70 gr. C.
maar na een paar uur draaien had
men de temperatuur weer op het ge
wenste peil. Dit is dus wel een zeer groot
voordeel.
We kunnen echter niet zeggen, dat een
hooiventilatiesysteem zonder meer de
naam van een installatie voor „schuur-
hooien" verdient. Wil men werkelijk
„schuurhooien" dan zal daarbij ook een
verwarmingsbron moeten worden aange
schaft. Op enkele bedrijven aan de vaste
wal is dit ook inderdaad gebeurd.
Er zijn op de Texelse bedrijven, die 'n
hooiventilator hebben, partijen inge-
schuurd, die een te hoog vochtgehalte
hadden voor een installatie zonder ver
warmingsbron. Er wordt n.l. aangeno-
TEXEL MET MINIMUM AANTAL
WERKLOZEN
De dagbladen meldden, dat de werk
loosheid in ons gewest nu al weer toege
nomen is. Het enige prettige geluid komt
van het eiland Texel waar het aantal
werklozen op het praktische minimum
van 22 gehandhaafd is gebleven. Op
Texel worden veel meer suikerbieten
verbouwd, zodat nagenoeg alle landar
beiders nog volop in de drukte zitten.
Deze prettige toestand kan volgend
jaar dus wel weer verdwenen zijn, want
niemand garandeert dat de boeren dan
weer zoveel intensieve gewassen gaan
verbouwen. Van de 22 werkloze arbei
ders zijn er 10 minder geschikten, die op
een na allen tewerk gesteld zijn op het
GSW object. Van de overblijvende 12
zijn er dan 4 bouwvakarbeider, 3 los ar
beider en 5 landarbeider. Texel heeft dus
praktisch gesproken thans niet meer dan
een normale arbeidsreserve.
WEGEN BIJNA GEREED
Zaterdagmiddag zijn velen prinsheer
lijk gaan toeren over de nieuwe weg van
Den Hoorn naar de dennenbossen bij
„Heidehof". Een prachtige weg, aange
legd door de firma Goedkoop en De
Vries. Deze weg draagt de naam „Rom-
melpotsweg". Aan het einde van de
nieuwe weg bij genoemde hoeve, was
echter een zware balk aangebracht.
„Hiertoe en niet verder". Een medewer
ker van de firma Goedkoop en De Vries
was juist bezig enige voorzieningen bij
die balk te treffen toen wij er arriveer
den. De man vroeg ons of we niet wisten,
dat de weg nog niet geopend was.
Nee, deze weg was nog niet helemaal
klaar de bermen moesten n.l. nog een
beurt hebben, maar bij huize „De Narcis"
te Den Hoorn had iemand het teken „in-
rijverbod weggenomen. Gelukkig kon een
en ander niet tot schadelijke gevolgen
leiden, want de weg zelf was klaar. In
tussen was die illegale handeling voor
ons toch wel een symbool: Den Hoorn
heeft haast niet langer kunnen wachten,
er is al jaren en jaren reikhalzend uitge
zien naar de verharding van deze Rom-
melpotsweg. Hier lag voorheen namelijk
een rul slag, waarvan de automobilisten
maar liever geen gebruik maakten.
Voor de boeren, die hun landerijen in
deze omgeving hebben liggen, is de ver
harding van de weg van groot belang,
maar van even grote betekenis is deze
verbinding voor het vreemdelingenver
keer: de nieuwe, bruikbare route vormt
immers weer tal van nieuwe mogelijk
heden: men kan nu van de Dennen naar
Den Hoorn en naar het Hoornder strand.
Nu nog een andere, lieve wens: de ver
harding van de weg, die door de Dennen
van „Heidehof" naar „Bosch en Duin"
loopt en dan de verharding nog van de
Ploeglanderweg en de Ruisweg tot aan
De Koog. Dat zou geweldig zijn! Want
deze weg, mét die vanaf het Hoornder
strand, zouden wij het mooiste traject
van Texel durven noemen!
Dezer dagen misschien vandaag al
wordt de Rommelpotsweg voor het
verkeer opengesteld. Ook de verlengde
Rommelpotsweg, die van de Witte Weg
naar de duinen bij „De Siep" loopt, zal
gereed komen. Voorts de Westerlaanweg,
die de Westerweg met de Duinweg ver
bindt en dan de „Pontweg", die van de
Hoornderweg en de Schansweg naar de
Zuidhaffelerweg loopt. Het tweede deel
komt ook spoedig gereed: dat loopt tot
aan de Prins Hendrik Polder.
men, dat het hooi een drogestofgehalte
van minstens 65°/o moet hebben. Op een
paar bedrijven is „hooi" ingeschuurd met
een gehalte aan droge stof van niet meer
dan 50°/o. Het gevolg was, dat er enorm
veel gedraaid moest worden. Op enkele
bedrijven draaide de ventilator
drie weken aan één stuk door.
Op deze manier wordt de stroom-
rekening wel heel hoog, vooral omdat
krachtstroom op Texel vrij duur is.
Aanvankelijk waren we erg bang, dat
zelfs met dit grote aantal draaiuren geen
goed product zou worden verkregen. Van
veehouders, die eens 'n kijkje gingen ne
men op de bedrijven met een hooiventi
lator hoorden we zeer pessimistische ge
luiden. „Dat komt nooit goed", was de
conclusie. En de buitenkant van het hooi
gaf ook inderdaad aanleiding tot deze ge
dachte. Door het ventileren wordt nl. de
warme, vochtige lucht uit het hooi ge
dreven. Deze vochtige lucht geeft aan de
buitenzijde van het hooi condensatie.
Daardoor krijgt dit hooi een slecht „uiter
lijk" en ook de reuk is minder goed.
Met behulp van een hooiboor hebben
we nu echter een indruk gekregen van
het „inwendige" van het vak. Door het
resultaat van deze proefboringen zijn we
volkomen gerust gesteld. Het laat zich
aanzien dat zelfs van veel te vochtig in-
geschuurde partijen dank zij het vele
draaien nog een goed product zal wor
den verkregen.
Wij blijven echter van mening, dat bij
ventilatie met koude lucht het inschuren
in het algemeen niet eerder moet plaats
vinden dan bij een drogestofgehalte van
plm. 65°/n. In dit geval kan met een niet
te groot aantal draaiuren een goed pro
duct gemaakt worden. En het staat wel
vast, dat in deze gevallen hooibroei nooit
meer behoeft op te treden.
C. v. Gr.
AGENDA VAN DE
CULTURELE RAAD
Woensdag 13 augustus
Den Burg, Hotel „Texel", bridgedrive.
Donderdag 14 augustus
Den Burg, „Oranjeboom", De toneelver
„Klein Toneel" voert op „Schorpioenen
en miljoenen".
Vrijdag 15 augustus
Den Burg, „Oranjeboom", Vertoning
Texelfilm.
Zaterdag 16 augustus
De Cocksdorp, Lampionoptocht m.m.v. de
drumband van de gidsengroep „Marga-
ietha Sinclair".
Dagelijks te bezoeken:
Tentoonstelling „Walvissen" in „De Ver
gulde Kikkert" te Den Burg.
Texel's Museum, Westermient.
Texelse Oudheidskamer, Den Burg.
(Maandagochtend en woensdagavond de
monstraties kantklossen en spinnen).
TEN NOORDEN VAN TEXEL
ZWEMMEN HAAIEN VAN VIER MTR.
Men kan op verschillende manieren
naar de haaien gaan: door roekeloos aan
het drukke verkeer deel te nemen, door
bedorven levensmiddelen tot zich te
nemen, door een portier van het Thor-
beckeplein aan te vallen enz. enz. Er is
echter een minder onaangename wijze
om naar de haaien te gaan en wel door
als wèl uitgerust jager haaien te gaan
schieten, of doodgewoon aan de haak te
slaan. Dit laatste is de heer N. Gosselaar,
directeur van een industrie- en handels
onderneming in Amsterdam en Nijmegen
van plan.
De dagbladen hebben daar uitvoerig
over geschreven en vele Texelaars zal dit
bericht zijn opgevallen, want er werd in
beweerd dat bij Texel knapen van vier
meter zwemmen. Wij dachten: als de
badmeester nou eens een bord plaatste
en daar op aantekende, dat men natuur
lijk zo ver in zee kan gaan als men durft,
maar dan ook maar het risico moet nemen
op een onzalig ogenblik voor de wijd-
opengesperde bek van een vier-meter-
haai te liggen. Dat zou ongetwijfeld allen
weerhouden om tot waaghalzerij over te
gaan. Tot nog toe is het zo, dat de bad
meester zich het ram-bam loopt om te
ver in zee zwemmende toeristen (Texe
laars kénnen het gevaar wel) te atten
deren op het grote gevaar, waarin zij
zich storten. Telkens weer klinkt tussen
Den Hoorn en de vuurtoren immers
hoorngeschal van de gelukkig zeer waak
zame badmeesters en hun assistenten.
Overigens, zijn de waaghalzen wel te
vangen met de waarschuwing „Pas op
voor de haaien!"? Ze zullen wel gelezen
hebben, dat deze monsters nogal ver uit
de kust opereren.
In ieder geval meldden de kranten,
dat genoemde jager volgend voorjaar en
gedurende de zomermaanden vijftien ki
lometer ten Noorden van ons eiland op
haaien wil gaan vissen.
Hij heeft daartoe op de Zaandamse
werf Westhaven een speciaal voor de
haaienvangst omgebouwd jacht, de
„Barracuda" geheten, van stapel laten
lopen Het vaartuig is zeventien meter
lang en uitgerust met een dubbelschroef,
die door twee dieselmotoren van elk hon
derd pk. worden voortbewogen.
De Barracuda kan een vaart lopen van
25 km. Op het achterschip zijn twee vis-
stoelen gemonteerd vanwaar de speciale
hengels met een lijn van driehonderd
meter kunnen worden uitgezet. Om de
haaien aan boord te krijgen heeft het
schip bovendien een kleine lier. Op het
voorschip werd 'n .preekstoel" gebouwd,
van waaruit haaien ook kunnen worden
geharpoeneerd.
Al vele jaren ging de heer Gosselaar
als sportvisser op de haaienjacht in de
buurt van Helgoland. „Daar zitten ze
tot op een diepte van twintig meter. De
grootste zijn zo'n tweeënhalve meter
lang en wegen ongeveer vijftig kilo. Maar
bij Texel zitten knapen van vier meter
en daarop wil ik het volgend jaar wel
eens gaan jagen tussen april en septem
ber, in de tijd, dat de haring trekt.
„Want de haaien trekken altijd achter
de haringscholen aan", aldus deze zaken
man, die ook geen onbekende tonijn
visser is in de Golf van Mexico.
„Ik beschouw het zuiver als sport,
want als we eenmaal een knaap hebben
gevangen, wordt hij alleen gefotogra
feerd. Daarna gaat de haai weer terug
in zee". De komende maanden gaat de
heer Gosselaar uitsluitend zijn nieuwe
„visgrond" bij Texel verkennen en er
varen hoe de Barracuda eens een
motorjacht, dat de Zeeuwse stromen
bevoer zich op de Noordzee gedraagt.
Volgend jaar hoopt hij echt naar de
haaien te gaan.
BOOTDIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
ingaande 1 juni tot en met 27 september
Werkdagen:
Van Texel: 5.20 7.40 10.30 13.00
15.30 18.00
Van Den Helder: 6.30 9.15 11.40 14.20
16.40 19.35
Zon- en alg. erkende chr. feestdagen:
Van Texel: 7.30 10.30 14.00* 16.00
18.25 20.30§
Van Den Helder: 9.20 11.30 15.00* 17.15
19.30 21.35§
van 13 juli t.m. 31 augustus 1958
van 29 juni t.m. 24 augustus 1958
TERUG TOT DE NATUUR
Wat kom ik graag langs 's Horen
wegen,
een „natuurlijk" mens eens tegen.
Men leett welhaast alléén voor kleren,
Voor geldverdienen en souperen,
Voor racen, rennen, bioscopen.
„Is dit niet zichzelf ontlopen?"
Keer toch terug m'n beste vrinden!
'Hoor naar 't zingen van de winden;
'Hoor naar 't ruisen van de bomen,
tig eens in het duin te dromen.
Laaf U aan der bloemen kleuren,
Adem diep haar wond're geuren!
Loot uw Schepper van 't Heelal!,
Waarin g'uzelf „hervinden" zal.
M. Dros-Eelman, Oosterend.
WELSTANDSCOMMISSIE NAM
VAKANTIEHUISVESTING OP TEXEL
IN STUDIE
De Welstandscommissie voor Den Hel
der en Texel stelt in haar jaarverslag
over 1957 o.a. vast dat het aantal bouw
plannen andermaal iets terug is gelopen
in vergelijking met voorgaande jaren.
Conjunctuurwijzigingen en het uitgeput
raken der herbouwplichten ziet de com
missie als voornaamste oorzaken hiervan.
In de zomer heeft de commissie een ex
cursie gemaakt door de gemeente Texel.
Enkele onderwerpen uit de agrarische
sector en een aantal zomerhuisjes, die
aanleiding waren geweest tot discussie
werden in natura beschouwd. Aan het
bestuur van de gemeente Texel werd van
de bevindingen rapport uitgebracht. De
commissie vertrouwt de goede snaren te
hebben aangeslagen, zodat de vele pro
blemen rond de vakantiehuisvesting tot
voor het eiland aantrekkelijke oplossin
gen kunnen geraken. Helaas moest wor
den opgemerkt dat reeds een gedeelte
van de bekoring van het oude landschap
werd geofferd aan al te oppervlakkige
onderkomens voor wie van duin en
strand kwamen genieten.
DS. H. J. PIJNACKER HORDIJK
40 JAAR PREDIKANT
Maandag 11 augustus was het veertig
jaar geleden, dat ds. H. J. Pijnacker Hor
dijk van Dieren werd bevestigd als pre
dikant in de Nederlandse Hervormde
Kerk.
Ds. Pijnacker Hordijk werd op 13 sep
tember 1890 uit een predikantsgezin te
Brussel geboren. Hij bezocht eerst het
gymnasium te Nijmegen en studeerde
daarna verder nog aan de universiteit te
Genève in Zwitserland. Nadat ds. Pijn
acker Hordijk in 1916 zijn proponents
examen had afgelegd voor de Waalse
Commissie werd hij op 11 augustus 1918
door zijn vader, wijlen ds. A. Pijnacker
Hordijk, toen Waals predikant te Nijme
gen, te Koog en Waal op Texel bevestigd
als predikant in de Nederlandse Her
vormde Kerk. In 1921 verwisselde de Ju
bilaris deze gemeente met die van Ter-
horne in de classis Heerenveen, vanwaar
hij twee jaar later naar die van Oude- en
Nijehorne in de classis Heerenveen ver
trok. Op 22 augustus 1948 deed ds. Pijn
acker Hordijk zijn intree in zijn vierde en
laatste gemeente Nieuw- en Sint Joosland
in de classis Middelburg, waar hem met
ingang van 1 oktober 1955 op vijfenzestig
jarige leeftijd emeritaat werd verleend.
Na zijn emeritaat vestigde hij zich met
terwoon te Dieren.
Tijdens zijn vijfentwintig jarige ambts
bediening te Oude- en Nijehorne was ds.
Pijnacker Hordijk enige jaren quaestor
van de ring Heerenveen en zeventien jaar
penningmeester van de evangelisatie-
vereniging binnen de classis Heerenveen
in de Nederlandse Hervormde Kerk. Te
Nieuw- en Sint Joosland was hij enige
jaren scriba van de ring Middelburg.
Te Oude- en Nijehorne werd ds. Pijn
acker Hordijk de dupe van de hevige en
schandalige kerkelijke strijd in Friesland,
welke zich culmineerde in de beruchte
affaire „Nijehorne". Hij schreef toen een
brochure van achtenveertig pagina's
„Waarom geschorst" als hoger beroep bij
de algemene synode van de Nederlandse
Hervormde Kerk, tengevolge waarvan hij
werd vrijgesproken. Op verzoek van de
algemene synode van de Nederlandse
Hervormde Kerk werd bedoelde brochure
indertijd niet uitgegeven.
„VOORZICHTIGHEID GEEFT MEER
VEILIGHEID!"
Let er vandaag eens op,
hoe VOETGANGERS de rijweg over
steken vlak naast voertuigen, die aan
de kant van de weg stilstaan. Ook dèt is
onvoorzichtig, want tien tegen één, dat ze
daarbij onverhoeds voor de wielen van
naderend verkeer lopen.
Voorzichtigheid geeft meer veiligheid!