Cjroen '^warL-Jexels in het hart-
I
K. sell. vr. dr. C.B.B.B.
)p Texel wordt prima tabak
geteeld
De spijker zat er al
Overdracht van het nieuwe watergemaal
FEX ELSE® COURANT
TERDAG 13 SEPTEMBER 1958
72e JAARGANG No. 7283
gave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
ekhandel Drukkerij Bibliotheek
n Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. 2,25 p.
kwart -j- 20 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
De bouw van een schuur komt, als men
deze zelf uitvoert, op 700,Zo'n
schuur bestaat uit een geraamte van
sparrenstammen. Het dak wordt met pan
nen bedekt en de wanden met matten
voltooid.
Aan de Overkant gebruikt men geen
windsingels maar plaatst men pronkbo-
nen tussen de rijen tabaksplanten. Dat
geeft het voordeel, dat deze pronkbonen
ook hun standplaats goed betalen! Ook
kan men maïs als beschuttende plant
aanwenden.
De tabak, zo vertelde ons de heer Stark
nog, doet het op alle soorten grond, zo
dat eigenlijk heel Texel in een tabaks-
tuin zou kunnen worden herschapen.
Mocht het met de landbouw niet te best
meer gaan en mochten de lammeren
straks beneden de kostprijs moeten wor
den afgescheept, dan kan de landbouwer
veehouder dus altijd nog zijn hoop vesti
gen op de teelt van tabak, want die is
winstgevend genoeg!
De tabak is, zoals bekend, een buiten-
Ie heer F. Stark, links, inspecteert de standvan de tabak, die hij op een
pervlakte van 40 bij 12 meter als proeftuin Heeft aanqelegd. Hechts een van
n zoons, die zich inmiddels als een tabaksplanter van professie heeft ont
beeld.
,Hoe het met de tabaksteelt staat?
st, komt U maar mee, ja, wilt U er ook
plaatje van maken, maar.ze ston-
n nog veel hoger, de kop moet je er
melijk uithalen ten gerieve van het
sd". Dit zei de heer Fr. Stark, exploi-
ït van het Oosterender Vakantieoord
le Roezemoes" en hij voegde er met
thousiasme aan toe „Volgend jaar gaan
'm helemaal serieus opzetten, alle be-
likbare bouwgrond komt dan vol
laksplanten te staan".
Dit voorjaar werden op het eiland eni-
proefveldjes aangelegd. De planten
iren gratis aangeboden door het Ta-
fcscentrum te Leersum. Wel, de proef,
or een vijftal Oosterenders genomen, is
er goed geslaagd: de planten hebben
:h prachtig kunnen ontwikkelen en dit
r toch wel enigermate het verdriet
fgen, dat het „Op naar Djokja" niet
uitvoer werd gebracht
Vorig jaar was contact opgenomen met
noemd Tabakscentrum. De heer Stark
st ook de heren Jn. Bakker, F. Halse-
i, Gerritsland, Betsema, Oost, en Bre-
?r, Oudeschild, voor het plan te winnen,
bak op Texel? Op dat winderige
md? Zou het kans van slagen hebben?
heer Stark hoefde ons maar voor te
in naar het resultaat, dat inderdaad
ichtig is! Dit resultaat is uiteraard
eddeels te danken aan het feit, dat de
mten tegen de krachtige winden be-
ïermd werden door een stevige wind-
igel. Het ligt, nu deze proef zo goed
slaagd is, in de bedoeling tabak te
an verbouwen als bron van bestaan,
dat mogelijk is? De heer Stark reken-
het ons voor: van één ha. tabak van
Jtige kwaliteit oogst men 5000,en
beste kwaliteit brengt 7.500,op.
zullen heel wat bunders bouwland op
ixel liggen, waar men met enige hon-
rden inplaats van met enige duizenden
ddens tevreden mag zijn! Het plan is
is om deze teelt, iets bijzonders voor
xel, grootscheeps te gaan opzetten. Er
een goede boterham in en.men
n van een gunstig afzetgebied verze-
rd zijn, omdat er een enorm tekort aan
bak bestaat. Of deze teelt niet te veel
d vergt? Te arbeidsintensief misschien?
)k dat is niet het geval: na het ploegen
orden de 20 cm. hoge plantjes gepoot
daarna moet er een of tweemaal wor-
n gewied. Dit jaar behoefde de heer
ark slechts éénmaal te wieden, want na
s weken waren de plantjes tot planten
n meer dan een meter opgeschoten en
in behoeft men er niet meer naar om
zien. Eind april, begin mei kan de aan-
ïnt ter hand worden genomen, aan het
steland kan men wat vroeger starten
Zodra de bloemen uitkomen, worden de
ppen er uitgenomen en tijdens de pluk,
elke in drie fasen wordt uitgevoerd,
mvijdert men en passant de z.g. dieven,
eze cultuurkneepjes leveren geen moei-
kheden op, want de tabaksplant is een
flos geval. Om de tien dagen wordt er
'Plukt. De oogst moet daarna worden
droogd. Zolang men nog niet over een
liciele schuur beschikt, kan men het
was op de deel van de boerderij drogen.
AGENDA VAN DE
CULTURELE RAAD
Zaterdag 13 september
J ongdierendag Konijnenfokkersvereni
ging „Kotex".
Zondag 14 september
Den Burg, 2 uur, Start puzzelrit MAB-
club Texel.
De Cocksdorp, 7.30 u. Bijeenkomst i.v.m.
het 50-jarig bestaan van de afd. De
Cocksdorp van „Macht van het Kleine".
Dinsdag 16 september
Den Burg, „De Zwaan", Bijeenkomst
KAV. Spreekster mej. Stringa.
Woensdag 17 september
Den Burg, Rundveefokdag.
Donderdag 18 september
De Koog, Ned. Herv. Jeugdhuis, fancy-
fair t.b.v. de sportvereniging De Koog.
Vrijdag 19 september
De Koog, Ned Herv. Jeugdhuis, fancy-
fair t.b.v. de sportvereniging De Koog.
Zaterdag 20 september
De Koog, Ned. Herv. Jeugdhuis, fancy-
fair t.b.v. de sportvereniging De Koog.
Oost, Ronde van Oost.
Den Burg, Paardensportdag.
Van de elftalcommissie:
Zaterdag en zondag komen alle elf
tallen weer in het veld. We hebben voor
lopig maar één adsp. elftal. Als we er nog
een paar adsp. bij krijgen, dan gaat ook
een b-elftal in de kompetitie. We hebben
besloten om spelers, die zonder kennis
geving wegblijven of om een gezochte
reden afschrijven, niet meer op te stellen.
Als er nog leden zijn, die niet meer spe
len, doch wel eens een keer als begelei
der van een elftal meewillen, dan gaarne
bericht tel. 143.
landse uitvinding. De eerste berichten
over tabak bracht Columbus uit Amerika
mee. De eerste tabak werd overigens als
geneesmiddel toegepast in de vorm van
snuif. Toch werd reeds tegen het eind
van de 16de eeuw door de Leidse studen
ten gerookt. Al spoedig verbreidde het
roken zich over de gehele wereld, al werd
het af en toe plaatselijk verboden. In
tegenstelling tot dat verbod werd meer
en meer gangbaar de uitspraak „Het is
geen man, die niet roken kan" of „Een
levreden roker is geen onruststoker".
Tegenwoordig is het zo, dat men zijn
bagage niet compleet acht als men z'n
rookgerei thuis heeft laten liggen. Geen
nood: overal is tabak in alle soorten
eindprodukten verkrijgbaar, in talloze
merken. Ook de dames zijn meer en meer
tabak-minded geworden, het roken door
dames is vooral na de oorlog sterk toege
nomen, al beperken de dames zich dan
hoofdzakelijk tot het roken van siga
retten.
De bladeren kunnen wel 65
cm. lang worden. Deze kanjer
spande de kroon. De tabaks
planten kunnen tegen een
stootje: dat is tijdens de afge
lopen zeer vochtige zomer wel
gebleken. Er zal hier worden
geprobeerd tot een teelt van
dekbladen te komen. De siqa-
renindustrie betaalt daar n.l.
meer geld voor. Aan het vas
teland heeft de tabaksteler
nogal eens te kampen met
hagelbuien, welke het dek
blad beschadigen en op Texel
behoort een hagelbui tot een
hoge uitzondering.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 15 september op om 6.13
t en gaat onder om 6.57 uur.
Maan: 13 sept. N.M., 20 sept. EK.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
sept. 8.32 en 21.22; 14 sept. 9.25 en
J-10; 15 sept. 10.12 en 22.45; 16 sept.
1.48 en 23.12; 17 sept. 11.19 en 23.46; 18
pt. 11 50 en 19 sept. 0.16 en 12.19;
'sept. 0.47 en 12.50.
Aan het strand ongeveer een uur eer-
6r hoog water.
TEX. BOYS-NIEUWS
Zo staan we dan weer voor het begin
van de competitie. Deze eerste wedstrijd
zondag starten wij met een volledig pro
gramma. Hoe of de eindresultaten van
deze wedstrijden zullen zijn weten wij
nog niet, doch dit hangt veel van het
enthousiasme af waarmee jullie willen
beginnen. Wanneer een ieder zich voor de
volle 100% geeft en tracht de gehele
wedstrijd aan het spel deel te nemen,
door steeds positie te kiezen enz. kan er
zeer zeker wat bereikt worden. Met 11
man wordt de strijd begonnen, bedenk
dan ook dat deze 11 man gedurende de
gehele wedstrijd elkander nodig hebben
om tot een behoorlijk resultaat te komen.
Boys 1 start direkt al met een zware
opgaaf, n.l. Zeemacht 1 thuis, aanvang
half twee.
Boys 2 gaat voor zijn eerste wedstrijd
naar de overkant, nl. uit tegen JVC 2.
Het 3de elftal moet bij Zeemacht 2 op
bezoek. Boys 2 en 3 vertrekken om 10 u.
vanaf de bushalte bij het postkantoor.
De wedstrijden beginnen daar om 2.00 u.
Adspiranten a gaan uit naar Texel,
vanmiddag, aanvang 4.00 uur, terwijl
Boys b thuis Cocksdorp a ontvangt, ook
hier begint de wedstrijd om 4.00 uur.
Boysleden veel succes in de a.s. com
petitie. Zorg ervoor, dat het tenue in
orde is.
INGEKOMEN PERSONEN
Frederika J. Scholten, van Oude To
renstraat 1, Hilversum, naar Oosterend,
Peperstraat 61; Akke Hoekstra, van Sint
Nicolaasga 148, Doniawerstal, naar Den
Burg, Ada van Hollandstraat 15; Maria
1. van Kooten, van Kennemerstraatweg
2, Alkmaar, naar Den Burg, Lijnbaan 27;
Cornelia Zegel, van Archimedesplantsoen
62hs, naar Den Hoorn 77; Hendrica Moor,
van Spruitenbosstraat 17, Haarlem, naar
Den Burg, Wilhelminalaan 86; Willem C.
Witte, van Theerestraat 42, St. Michiels
gestel, naar B 178; Tietske Haisma, van
Wolfheze 2, Renkum, naar Oosterend,
Bosweg 13; Jacoba G. T. Jas, van Ko
ningsweg 23, Wieringen, naar Den Burg,
Schilderend 94.
Tijdens de overdracht van het nieuwe watergemaal in de Prins Hendrik Polder,
dinsdagmorgen omstreeks half elf heeft een vrolijke noot geenszins ontbroken. On
der de sprekers bevond zich de machinist, de heer J. Schrama, die, als wij ons niet
al te zeer vergissen, ondanks zijn blijdschap om het nieuwe, met een zeker
heimwee terugdacht aan het oude watergemaal, dat thans triest en doelloos in de
polder ligt. Vooral de oude, afgeknotte molen, met zijn bruin geroeste opbouw,
ziet er treurig uit. Het lijkt alsof hij droevig mijmert over zijn glorierijke verle
den, waarin hij schoonheid gaf aan het landschap.
„Wij denken", zo sprak de heer Schra
ma, „bij het in gebruik nemen van het
nieuwe gemaal stellig terug aan het oude
en om dit oude gemaal in herinnering te
houden, bied ik er thans een ingelijste
foto van aan.
De heer Bakker, voorzitter van het wa
terschap Prins Hendrik Polder nam blij
verrast dit aardige geschenk aan en zijn
ogen gingen zoekend rond langs de wan
den van het pompgebouw, om alvast een
geschikte plaats te vinden, waar hij het
later zou kunnen ophangen. Niet lang
zochten zij, want spoedig bleven zij ge
vestigd op een muur, waarin een spijker
hem uitdagend tegenlachte. Precies op de
plaats waar de foto het beste zou uit
komen.
Terreinrit
Een uitgebreid gezelschap, dat met hun
auto's een ware terreinrit moest maken
over de nog niet voltooide weg, heeft de
overdracht bijgewoond. De heer J. M.
Bakker, voorzitter van de Prins Hendrik
Polder, richtte zijn vriendelijk welkomst
woord o.a. tot Burgemeester C. de Ko
ning, tal van functionnarissen van het
Technisch Bureau van de Unie van Wa
terschapsbonden, waaronder de hoofd
ingenieur en directeur ir. F. Bontekoe,
ir. A M Cornelissen, die de Rijkswater
staat vertegenwoordigde, de heer J. van
der Pijl, techn. ambt. van de Gemeen
schappelijke Polders, functionarissen van
het kadaster, bestuursleden en leden van
diverse waterschappen, alsmede de direc
teuren van de bedrijven, die aan de bouw
en de afwerking van dit gemaal hebben
meegewerkt. Dit waren: de heer Hussen
van „Hussen's Aannemersbedrijf te Cu-
lemborg, de heer Jellesma van de Ma
chinefabriek N.V. Hubert uit Sneek, die
de pompen heeft geleverd en de aanne
mer Lieshout uit Beverwijk, die het schil
derwerk verzorgde.
Tegenslag
Na de heer Bakker nam ir. T. P.
Schermerhorn het woord. Hij droeg
namens het Technisch Bureau het
gemaal over aan de Plaatselijke
Commissie Ruilverkaveling Texel,
de opdrachtgeefster.
„Eindelijk", sprak ir. Schermerhorn,
„want het heeft lang geduurd eer
gebouw en installaties gereed wa
ren. Het wachten was op enige
kleine doch essentiële onderdelen
voor de machineriën. In het voor
jaar heeft het werk daarom enige
tijd stilgelegen. Thans is echter al
les volledig in orde en daar het
proefdraaien een zeer gunstig ver
loop heeft gehad, kan het gemaal
thans met een gerust hart worden
overgedraqen aan de opdracht
geefster.
De heer C. H. Roeper, voorzitter van
de Plaatselijke Comm. Ruilverkaveling
toonde zich zeer verheugd met de over
dracht, prees de kwaliteiten van het ge
maal en de capaciteiten van de bouwers
en droeg het gemaal op zijn beurt over
aan de besturen van de Waterschappen
Prins Hendrik Polder en Polder Hoorn
der Nieuwland en De Kuil.
De heer Bakker, deze besturen verte
genwoordigend, was eveneens uitermate
blij met dit gemaal. „De polder zou", zo
sprak hij, „niets te betekenen hebben
zonder goede afwatering en", liet hij er
bedachtzaam op volgen, „zonder kunst
mest". Na zijn sympathieke en in een
voudige woorden gestelde toespraak
bracht hij een blijde glimlach van vol
doening op de gezichten der aanwezigen
door het gemaal in werking te stellen.
Gedenkplaat
Ir. Schermerhorn bood de heer Bakker
namens het Technisch Bureau een bijzon
der mooi geschenk aan: Een in de muur
gemetselde gedenkplaat, waarop allen,
die hebben meegeewerkt aan de tot
standkoming van het gemaal, staan ver
meld. Vervolgens bood de heer J. Schra
ma een foto van het oude gemaal aan en
de heer C. Bakker, waarnemend dijk
graaf van de Gem. Polders een vlag met
vlaggestok.
Na bezichtigen van het gemaal begaf
het gezelschap zich naar hotel „Texel",
waar tijdens een feestelijke dis nog vele
woorden van waardering jegens elkaar
werden gesproken. Het bestuur van de
Ruilverkavelingscommissie bood de
heer Bakker een luchtfoto van de oude
toestand van voor de ruilverkaveling van
het omsloten gebied aan. Deze zal even
eens een plaatsje in het gemaal krijgen
(nog geen spijker aanwezig). Bij hemzelf
thuis zal de heer J. M. Bakker eveneens
een foto kunnen ophangen, want hij kreeg
een heel fraaie van het nieuwe gemaal
uit handen van de heer K. Stoepker.
BROMFIETS CONTRA AUTO
Woensdagmiddag, omstreeks half twee,
vond er weer een aanrijding plaats op het
zo langzamerhand berucht kruispunt
nabij De Waal. Een bromfietser, met zijn
echtgenote achterop, kwam uit de Dorps
straat te De Waal en wilde de Waalder-
weg kruisen. Op de Waalderweg naderde
een auto, bestuurd door de heer C. v. P.
uit Den Burg. De bromfietser weifelde,
gaf niet de vereiste voorrang en werd
door de auto aangereden. De bromfietser
(een Heldenaar) liep enige kneuzingen op,
zijn echtgenote enige verwondingen.
Nadat dokter Schalkwijk de eerste
hulp had verleend, konden beiden de
terugreis naar Den Helder aanvaarden.
De auto was flink beschadigd, terwijl
de bromfiets geheel werd verwrongen.
De politie maakte proces-verbaal op.
TONEELGROEP „PUCK" KOMT MET
HET STUK „TALOELAH"
Op dinsdag 1 oktober a.s. zal de toneel
groep „Puck", die vorig jaar zo'n groot
succes oogstte, in „De Oranjeboom" te
Den Burg de komische thriller „Taloelah"
opvoeren. Over dit stuk zei de heer Con
Nicolai in de radiorubriek „Artistieke
staalkaart" o.m. het navolgende:
„Toneelgroep Puck heeft de puzzelpot
gewonnen. De première ratelde van de
open doekjes en het slotapplaus werd een
kleine ovatie.Sara Heyblom, heerlijk
mal en kinderlijk; Nell Knoop als kor
date, een beetje pinnige, die die jonge
rekels van de politie wel eens de les zal
lezen en dan bovenal Aaf Bouber
Voor mij is de avond al goed, als Aaf
Bouber op de planken staat. Ze heeft iets,
dat je inspint, dat je je kritiekloos doet
overgeven aan deze meeslepende toneel
persoonlijkheid, aan die ietwat ouderwet
se, direkte manier van spelen. Ze werden
daarbij voortreffelijk gesecondeerd o.m.
door Stine Lerou en Herman Bouber.
Herman van Elteren had een heerlijk
armetierig zolderkamertje gemaakt, dat
een ideale achtergrond vormde voor het
eigenlijk wel eens wat wrange verhaal
tje van de drie oudjes, die door hun
huisbazin zó in het nauw werden gedre
ven, dat ze over moord gingen denken. En
dat nog wel op Kerstavond.
Een vleugje sentiment, een paplepel
spanning, het raadseltje van wie heeft
nou die moord gepleegd, een mespuntje
jonge liefde en een handvol zotternij,
warm en met warmte opgediend, dat is
dan „Taloelah", waaraan PUCK en het
publiek veel plezier zullen beleven".
Jan Punt is in „De Telegraaf" al even
enthousiast, als hij schrijft over de „drie
hartveroverende oude dametjes, die op
bijzonder beminnelijke manier langs de
rand van het schavot weten te dartelen".
Hoe overtuigend zij en met hen de
rest van Puck dit onwaarschijnlijke
sterfgeval gestalte hebben weten te ge
ven, toont hij aan, door te vermelden hoe
ergens een brandweer-commandant ener
giek kwam protesteren, tegen het niet
aanvragen van een vergunning voor de
op het toneel brandende gashaard. Hij
zegt dan: „Toneelmeester Henk heeft dit
protest terecht als een groot compliment
beschouwd, want deze gashaard is een
imitatie!"
Kortom, U moogt dit stuk niet missen.
Vanaf heden zijn kaarten verkrijgbaar bij
het WV-kantoor te Den Burg. Losse
kaarten zijn verkrijgbaar a 3,per
pers. Daarnaast zijn ook abonnements
kaarten 5,verkrijgbaar, die behalve
tot deze toneelvoorstelling ook toegang
geven tot het operaprogramma, dat op
vrijdag 24 oktober a.s. zal worden ver
toond. De bewoners buiten Den Burg
kunnen de kaarten eventueel ook schrif
telijk aanvragen bij de secretaris van de
Culturele Raad. Wacht U niet te lang,
want dan zou U wel eens te laat kunnen
zijn, want de zaal is reeds voor nagenoeg
de helft gevuld met houders van abon
nementskaarten.
(Kale schutting vraagt
dringend Ceta-Bever
Buitenbijts)
