9 roen wa in het harL, Nieuwe aanwinst voor Texels Museum Johan W igmans (in 1942 op weg naar Engeland) raakte in handen der Sovjets, die hem naar Siberië deporteerden Boeiende voordracht voor r.-k. ontwikkelingsclub OENSDAG 1 OKTOBER 1958 TEXELSE 73e JAARGANG No. 7288 COURANT itgave N.V. v.h. Lcmgeveld de Rooij jekhandel Drukkerij Bibliotheek en Burg Texel - Postbus 11 - Tel. 11 Verschijnt woensdags en zaterdags Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl. Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p. kwart. 20 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm In een kort bericht maakten we reeds melding van de nieuwste aanwinst van ons Texel's Museum: het is een steur, die door de heer P. L. Bakker, De Cocksdorp, bi] de Waddenzeedijk ter hoogte van het gemaal van de Prins Hendrikpolder, aan getroffen werd. Een exemplaar van zeker Iwee en een halve meter lang De heer G. de Haan, directeur van Texel's Mu seum, werd gevraagd of hij de steur kon plaatsen. Wel, hij was de „eerlijke vin- ier" zeer dankbaar, want het museum beschikte nog niet over een skelet van steur. De heer De Haan was bovendien voornemens om een gipsafgietsel van de kolossus te maken. Om dat werk te ver gemakkelijken had hij de steur tussen 'n paar dennenbomen opgetakeld, wat meteen voor ons een mooie gelegenheid was om het dier te fotograferen. Steurs kunnen het tot een lengte van vier meter brengen. Ze horen thuis in de Middellandse Zee, de Atlantische kusten van Europa en de Oostzee. Ze worden aangetroffen tot bij de Noordkaap en voorts aan de Oostkust van Noord- Amerika. De steur trekt tegen het voor jaar de rivieren op met het doel zich voort te planten. Men heeft wel steuren waargenomen in de Rijn tot Bazel. Af en toe vangt men in de Noordzee ook wel eens een steur en wel nabij de kust in de buurt van de Zuidhollandse en Zeeuwse stromen en, maar veel zeldza mer, hoger op de rivieren. Ook is wel eens een steur in de Waddenzee, de Dol- lart en de voormalige Zuiderzee waarge nomen. (Deze gegevens hebben wij ont leend aan het boek ,,De Vissen van Ne derland", door dr. H. C. Redeke. De steur is een geziene gast in de visserijwereld want dit dier levert kaviaar. In Rusland heeft men grote bassins gebouwd om steuren te kweken. Door inspuiting met hormonen weet men het rijpingsproces van de kuit te bespoedigen Deze (Texel se) steur had al geruime tijd in zee ge legen, zodat wij de heer De Haan maar niet gevraagd hebben voor ons een portie kaviaar te willen reserveren. P.S. De bijbehorende drank kan echter nog wel worden nagezonden, want bi] kaviaar behoort niet zo maar een Goud Boltje of Kees Boontje, hoe voortreffe lijk op zich ook, maar een klassiek vocht zoals alleen door ingewijden kan worden gebrouwd! REIZENDE BIBLIOTHEEK TE DE KOOG De uitlening, van boeken van de Cen trale Vereniging voor Reizende Biblio theken gaat weer beginnen en wel op vrijdag 3 oktober a.s. De uitleningen vinden plaats in de Luberti-school van 4 tot 5 uur 's middags. Volwassen lezers wordt verzocht zo mogelijk het laatste half uur te komen, daar de schoolkinde ren direct na schooltijd geholpen worden KAARTEN VOOR „TALOELAH" OOK AAN DE ZAAL VERKRIJGBAAR De aandacht wordt erop gevestigd, dat kaarten voor de toneelvoorstelling van .Taloelah", de komische thriller van Ar nold Ridley en Mary Cathcart Borer, ge peeld door de toneelgroep „Puck", ook aan de zaal verkrijgbaar zullen zijn. Er is geen plaatsbespreken, zodat men verzocht wordt tijdig aanwezig te zijn. De uitvoering zal hedenavond in „De Oranje boom" plaats vinden. KLAMP HOOI AFGEBRAND Zondagavond ontdekte de heer W. van der Wal, wonende in het Koger bunga lowdorp, dat een klamp hooi van de heer P. Kuip, staande op een perceel land aan de Ruyslaan, in brand stond. Ogenblik kelijk waarschuwde hij de eigenaar, die de brandweer alarmeerde. De klamp stond echter in minder dan geen tijd in lichterlaaie, zodat aan blussen niet te denken viel. Er ging ca. 25 ton hooi ver loren. De eigenaar was verzekerd, maar aan de lage kant. AUSTRALISCHE POST ZOEKT HET WEL UIT U herinnert zich, dat de arts Boerhaave zö beroemd was, dat brieven geadres seerd „Boerhaave, Europa" bij de ver maarde man terecht kwamen. Nog stou ter staaltje hoorden wij dezer dagen: een brief, gericht aan „de heer Ko van Vliet, Australië" kwam óók keurig op het ge wenste adres terecht. De brief arriveerde weliswaar met een klein maandje ver traging, maar de Australische postdienst slaagde er toch in de bezorging uit te voeren. P.S. Géén brieven richten aan mevr. Van Vliet, Australië, want zij vertoeft momenteel aan De Cocksdorp! OVERNAME POSTWEG Met betrekking tot het voorstel tot overname in onderhoud en beheer van de Postweg in Polder Eijerland verstrek ten B en W. het volgende pre-advies- Bij raadsbesluit van 12 november 1957 werden de nog niet aan de gemeente toe behorende gedeelten van de Hoornderweg en de Kogerweg, de gehele Waalderweg, Oosterenderweg en de Westerweg van 't waterschap De Gemeenschappelijke Pol ders in onderhoud en beheer door de gemeente overgenomen. Hierdoor kwamen de verbindingswegen tussen Den Burg en de dorpen De Waal, Oosterend, Den Hoorn en De Koog in on derhoud en beheer bij de gemeente. Ook werd in dezelfde raadsvergadering beslo ten de Nieuwlanderweg en de Westerweg door Waal en Burg over te nemen. De verbindingsweg tussen de dorpen Den Burg en De Cocksdorp kwam hierdoor tot het beginpunt van de Postweg nabi] de Ruigedijk in onderhoud en beheer bij de gemeente. Teneinde te onderzoeken in hoeverre het mogelijk is de Postweg van het wa terschap polder Eijerland over te nemen, waardoor de gehele verbindingsweg tus sen de dorpen Den Burg en De Cocksdorp in onderhoud en beheer bij de gemeente zou zijn, hebben wij contact opgenomen met het dagelijks bestuur van dit water schap. Na diverse besprekingen met het pol derbestuur is uiteindelijk in principe overeenstemming bereikt in deze zin, dat het bestuur van het waterschap bereid is de gehele Postweg in onderhoud en be heer per 1 januari 1959 aan de gemeente over te dragen, tegen een jaarlijkse beta ling van 1000,door het waterschap aan de gemeente Texel, gedurende een periode van 20 jaren. Het polderbestuur bevrijdt zich dus van zijn onderhouds plicht door in de jaren 1959 tot en met 1978 telkens een bedrag van f 1000, aan de gemeente te betalen. Daarna zal het waterschap terzake niets meer ver schuldigd zijn. Voorts verlangt het polderbestuur, dat de gemeente afstand doet van het jaar lijks door de polder verschuldigd bedrag van 72,wegens bijdrage in de onder houdskosten van de dorpsstraat te De Cocksdorp. Opgemerkt wordt, dat niet in onder houd en beheer zullen worden overgeno men de zich eventueel in de weg bevin dende bruggen, duikers en andere kunst werken en de langs de weg lopende slo ten, daar deze voor het wegverkeer van minder belang zijn en meer een land bouwkundige functie hebben. Wel zal worden overgenomen het on derhoud en beheer van de beplanting met bomen langs de weg. Wij zijn van mening, dat de hierboven omschreven voorwaarden waaronder het overnemen van de Postweg zou kunnen plaatsvinden voor de cremeente volkomen acceptabel zijn. De kosten van onderhoud zullen geen extra belasting betekenen van het gemeentelijk budget, daar na overname gerekend kan worden op zoda nige uitkeringen uit het Provinciaal We genfonds voor deze secundaire weg, dat voldoende middelen beschikbaar komen om het onderhoud en de toekomstige ver beteringswerkzaamheden te kunnen op vangen. BEJAARDENTOCIIT OOSTEREND EN OMGEVING Begunstigd door een stralend septem- berzonnetje hebben de bejaarden van Oosterend en omgeving hun tocht over Texel gemaakt. Stipt op tijd vertrok de uit 26 luxe wa gens en 1 bus bestaande colonne, richting Oost, nagewuifd door groot en klein. Na tuurlijk hadden ook hier velen zich op gesteld om de bejaarden de „Ronde van Oost" te zien rijden. Vervolgens ging de tocht naar de vuurtoren, waar men zich even wat kon vertreden. Daarna reed men naar De Cocksdorp, waar men in „De Hoop" een kopje uitstekende thee gebruikte. Via De Koog ging de stoet naar het Texels Museum, waar vooral de zeehonden Phoca en Pinny veel bekijks hadden. Speciaal de dames raakten ver tederd bij het zien van deze speelse die ren. Node voldeed men dan ook aan het verzoek om weer in te stappen. Het volgende punt was „Loodsmans- tiuin", waar de heer Ruitenbeek met zijn staf al klaar stond met voortreffelijke koffie. Er werd gezellig met elkaar ge praat, gelach weerklonk van alle kanten. De heer Visman, voorzitter van de deze tocht organiserende „Feestcommissie", vroeg een ogenblik aandacht voor een korte speech. Hij vertelde, dat de heer Ruitenbeek enige dagen van zijn vakan tie opofferde om de bejaarden van Oos terend te kunnen ontvangen. Zelfs was de heer Ruitenbeek speciaal daartoe terug gekeerd uit Duitsland! Dit prachtige ge baar mocht niet zonder meer aan de aan dacht ontsnappen en als kleine stoffelijke blijk van waardering overhandigde de heer Visman dan ook een ingelijste foto van de prachtige Oosterender toren. De heer Ruitenbeek verklaarde zeer geroerd te zijn door deze vriendelijke geste. Nadat menigeen nog het kampeerter rein bekeken had, werd de rit voortgezet. Via Den Hoorn, de Schans, Oudeschild en De Waal bereikte men tenslotte om 7 uur Oosterend weer, waar de muziekvereni ging „Excelsior" zich opgesteld had om de stoet onder opgewekte klanken naar het Gebouw voor Chr. Belangen te voe ren. In het „Gebouw" had de concierge, de heer Van der Berg, geassisteerd door een aantal dames, gezorgd voor een uit stekende koffietafel. Na de maaltijd traden als verras sing de gezusters Van Dijk op. Hun zang en muziek vielen zeer in de smaak bij het publiek. Vervolgens verzocht de heer Visman aandacht voor zijn slotwoord. Hij dankte de Oosterender bevolking speciaal de Middenstanders voor hun offervaardigheid, de dames voor hun hulp bij de lijstcollecte en koffiemaaltijd, de TESO voor het beschikbaar stellen van een autobus, de politie voor haar perfecte leiding, „Excelsior" voor hun muzikale bijdrage, de autobezitters voor het be schikbaar stellen van hun auto's (in de meeste gevallen zelfs mét chauffeur), zuster Fortgens als EHBO-ster, al had men deze dag gelukkig geen gebruik be hoeven te maken van haar diensten in die richting, de heer Van der Berg voor diens goede zorgen en tenslotte het Da gelijks Bestuur van de „Feestcommissie" dat deze tocht georganiseerd had gedu rende ettelijke tot laat in de nacht voort durende vergaderingen. De heer R. v.d. Vis dankte namens alle deelnemers aan deze tocht de Feestcom missie voor het gebodene, waarvan men zeer genoten had. De heer P. Riemens trad nog naar vo ren om er de aandacht op te vestigen, dat men eigenlijk speciaal de voorzitter dank verschuldigd was, daar om hem als voorzitter alles draaide. Ook mevr Visman betrok hij in zijn dankwoord voor het beschikbaar stellen van haar voor kamer voor de vergaderingen van het Dagelijks Bestuur. Desgevraagd verklaar de mevr. Visman, dat zij in de toekomst dit vertrek gaarne opnieuw beschikbaar wilde stellen. Ds. Van der Zwaag vestigde nog de aandacht op de uitstekende samenwer king en sprak de wens uit, dat men ook na deze dag elkaar zou willen blijven steunen. Tenslotte besloot de heer Visman met de hoop uit te spreken het volgend jaar een ieder gezond en wel terug te zullen zien. V.d. S. BRIDGEN Uitslag van de 1ste competitiewedstrijd van „Groot Slem" gehouden op woensdag 24 september: A.: 1. P.' Dam-G. Dros 69.79% 2. Echtpaar Jouwersma 68,75% 3. Mantje-Veenema 58,33° 4. Roeper-v.d. Werf 45,83% 5. Blom-Bruin 42,71% 6V2. Echtpaar Wieten 32,29% 6V2. mej. Hattuma-Kok 32,29% B.: 1. Kellner-van Lente 61,90% 2. Bos-Gieze 52,38% 3. mevr. Wonder-Stolk 51,19% 4. Backer-Raven 50,60% 5. mevr. Kooijman-Wessels 48,21% 6. Bakker-Brücher 47,02% 7. Gebr. Van Sambeek 44,64% 8. Echtpaar v.d. Heerik 44,.05% Volgende drive woensdag 8 oktober om 8 uur in hotel „Texel". Voor een uitgebreid gehoor de zaal van „Casino" bevatte rond driehonderd belangstellenden heeft de heer Johan Wigmans donderdag 25 september, op uitnodiging van de r.-k. ontwikkelings club, een causerie gehouden over „Tien jaren gevangenschap in Siberië". De heer Wigmans was een jongen van 17 jaar toen de Duitsers Nederland bin nenvielen. In het kind Johan ontstond allengs een brandend verlangen naar 'n groot avontuur: hij wilde proberen op de een of andere manier naar Engeland uit te wijken. Hoe7 Met een boot vanuit een der Nederlandse havens. Helaas, hij was te laat: alle havens waren al bezet en Nederland zat potdicht. Hoe lang zou de oorlog duren? Wat zou men met de jeugd van-plan zijn? Kon hij iets doen? Na ampele overwegingen be sloot hij zich aan te melden voor dienst- name bij de Duitse Luftwaffe en wel in het Afrikacorps van generaal Rommel. Langs die weg hoopte hij in staat te zijn naar Engeland, naar de geallieerden, te ontkomen. De Duitsers accepteerden hem spontaan, maar na de voltooide op leiding zond men hem niet naar het zui den, doch naar het (nieuwe) oostfront. Dat was een geduchte tegenslag, maar och, de Russen waren immers onze vrien den? Russen en Engelsen, Amerikanen en Fransen, zij allen vochten een strijd op leven en dood om Hitler-Duitsland een halt toe te roepen en tot een algehele capitulatie te kunnen dwingen. Via Mos kou zou hij even goed Engeland kunnen bereiken om daar dienst te nemen in een Nederlandse brigade. Hij arriveerde aan het Oostfront, kwam in de voorste linies terecht en zag een kans om te vluchten: hij loste een Duitse soldaat al, nam diens mitrailleur over en betrok de wacht. Voor hem lag het niemandsland: een glooiend veld. Aan de andere kant van de heuvel hadden de Russen hun stellin gen gebouwd. Dat niemansland lag be zaaid met mijnen. Overal waren draadjes gespannen om oversteken van het terrein zo goed als onmogelijk te maken. Toch waagde hij zich in dat niemandsland, gedreven door de wetenschap, dat daar achter de vrijheid lokte! Hij slaagde erin te ontkomen, maar. de eerste kennis making met de „vrienden" was alles behalve van prettige aard: drie kerels met een wel zeer onguur uiterlijk arres teerden hem. Hij werd gegrepen, maar. niet met het doel hem weg te voeren, doch hem van zijn horloge te beroven! Daarna lieten ze hem aan zijn lot over, ze interesseerden zich helemaal niet voor de overloper. Telde men hem niet? Later zou hij ervaren, hoe de communisten met hun vijanden omspringen. Hij stapt ver der door een loopgraaf, maar wordt aan gehouden door een Russische officier. Hij tracht de man duidelijk te maken, dat hij geen spion is, maar een jongen, die pro beert naar Engeland te ontvluchten. En geland? Die 5-minuten vrienden van ons? Die vervloekte kapitalisten? Met hen wil len wij niets te maken hebben, wij vech ten voor onze eigen vrijheid Ach, je bent nog jong, je zult dat spoedig begrijpen". Johan wordt dan, streng bewaakt, van het ene bureau naar het andere gebracht. Kruisverhoren, beproevingen Men ver trouwt hem niet. Hij kan wel eens een spion zijn. In ieder geval geen vriend van Rusland, want hij wil zich bij de Engelsen voegen. Een zee van ellende doemt op. Hoop, wanhoop, verwachting, uitzicht loosheid. Beloften, verachting. Honger. Hij wordt naar Moskou gebracht, maar niet om te voldoen aan zijn verlangen de Nederlandse ambassadeur te mogen spre ken: in Moskou stopt een trein met ge sloten wagons: het transport naar kam pen van krijgsgevangenen, vijanden van de Staat en waarvoor men zo al gestraft en ter dood veroordeeld kan worden. Dat transport, afvoer van hetgeen de Staat wel eens afbreuk zou kunnen doen, was al zo lang gaande: reeds zwoegden hon derdduizenden in Siberië en andere kam pen en tot vandaag de dag toe verblijven talloze onschuldige mensen in kampen. Voor de duur van tien tot 25 jaar ver oordeeld. Wie zal dat overleven? Johan Wigman wordt voor de keus gesteld: spionneren, afluisteren wat gevangen ge nomen Duitse officieren van Rusland denken of in ongenade en als vijand op transport te worden gesteld. Hij leent zich niet uit als handlanger, is niet als duizenden anderen bereid zijn vrien den te verraden voor een extra brok brood of een menswaardige behandeling Maar dan is de Staat ook onverbiddelijk deportatie naar Siberië. Wat is Siberië? „In Siberië is het koud" zeggen wij. De heer Wigmans is het bestaan van die koude dikwijls ver geten door de ellende, waarin hij ver keerde en door de verschrikkelijke tafe relen, die hij aanschouwd heeft. 21 dagen duurde de reis naar Siberië, niet in com fortabele voertuigen, maar opeengepakt in potdichte wagons, waarin je door on gedierte gekweld werd. De omstandig heden, waaronder de gedeporteerden in Siberië verkeren tarten iedere bschrij- ving. Meedogenloos zijn de methoden, uitzichtloos het lijden. Het is een wonder, dat de heer Wigmans verslag heeft kun nen uitbrengen. Wellicht is dat te danken aan zijn vitaliteit, maar bovenal, zoals hij keer op keer getuigde, aan zijn rotsvast geloof in de bijstand van God. „Ik vraag U geen geld voor de verdrukten, maar wel Uw voortdurend gebed". Ik doe dat als een belofte aan hen, die achter bleven en mij toeriepen: Zeg de hele wereld hoe groot onze ellende is, bid voor ons". De heer Wigmans verzocht de aanwe zigen de bijeenkomst met gebed te be sluiten, waarbij kapelaan Koopman de gelovigen voor ging. Men was in de ge legenheid het door de spreker geschreven boek „Een der miljoenen" te kopen. De schrijver voorzag de boeken van zijn handtekening. De heer Wigmans heeft in diverse gro te steden in binnen- en buitenland reeds over zijn wederwaardigheden het woord gevoerd. Zijn contact met Texel, zo deel de hij nog mede, was de vrucht van een gesprek met onze vroegere eilandgenoot kapelaan De Graaf, Amsterdam, in wiens parochie de heer Wigmans eveneens een avond had verzorgd. OPRICHTING KUNSTKRING J.l vrijdag vond in „Hotel Texel" een oprichtingsvergadering plaats van een kunstkring. De heer Elias, die de verga dering leidde, kon weliswaar geen groot aantal, maar dan toch wel een aantal zeer geïnteresseerde abonné's op de Culturele serie 1958 welkom heten. De burgemeester herinnerde aan de groei van deze kunstkring uit de abonne mentenserie en verheugde zich er zeer over, dat thans de oprichting mogelijk was. Bij de hierna volgende stemming wer den Verkozen tot bestuursleden: mevr. Van Loon (aanbevolen door de Bond van Plattelandsvrouwen); de heer A. Stiggel- bout (door Bestuurdersbond van 't NVV); de heer P. Beemsterboer (door VW); de heer P. A. Zegers (door de R.K. Ontwik kelingsclub) en de heer R. W. Koolhaas (door het Depart. Texel van de Mij tot 't Nut). In vrije stemming werden vervol gens verkozen de heren H. A. Elias, C. Bremer te Oosterend, J. R. van Wijland en mevrouw Van der Eyck-Bierens. De kunstkring zal het werk van de muziekcommissie van de Culturele Raad in dit verband overnemen. Ter vergade ring werd het werk, dat de leden van de ze commissie tot dusver verrichtten in dankbaarheid gememoreerd. GESLAAGD Onze plaatsgenoot, de heer Klaas Pran ger, slaagde voor de hoofdakte onder wijzer op de Chr Kweekschool te Am sterdam. AGENDA VAN DE CULTURELE RAAD Woensdag 1 oktober 1958 Den Burg, ,De Oranjeboom", de toneel groep „Puck" voert op het toneelstuk „Taloelah". VRIJSTELLING VAN DE DIENSTPLICHT De burgemeester van de gemeente Texel brengt ter openbare kennis, dat omtrent de hieronder genoemde inge schrevenen voor de dienstplicht van deze gemeente, op hun aanvraag om vrijstel ling van de dienstplicht, de achter ieders naam vermelde uitspraak is gedaan. Sijbrand Dros, lichting 1957. Voorgoed vrijstelling verleend wegens persoonlijke onmisbaarheid, bij beschik king van de minister van oorlog, van 19 september 1958, nr. 37 02 07 077. Tegen elke omtrent vrijstelling gedane uitspraak kan iedere belanghebbende uiterlijk de tiende dag na de dag, waarop de uitspraak ter algemene kennis is ge bracht, in beroep komen. Indien de inge schrevene, wie de uitspraak geldt buiten Nederland verblijft, kan, voor zover het door deze in te stellen beroep betreft, met overschrijding van de termijn van tien dagen genoegen worden genomen. Zo lang omtrent zodanige overschrijding geen beslissing is genomen, wordt de uit spraak na het verloop van de termijn van tien dagen als onherroepelijk beschouwd. Het verzoekschrift, dat met redenen omkleed moet zijn, wordt ingediend bij de burgemeester van de gemeente, waar de persoon, wie de uitspraak geldt, voor de dienstplicht ingeschreven is. De bur gemeester zendt het verzoekschrift aan de Koningin door. Nadat de Raad van State, afdeling voor de geschillen van bestuur, is gehoord, wordt door de Kroon op het beroep be slist bij een met redenen omkleed besluit. Texel, 26 september 1958. De burgemeester voornoemd, C. DE KONING

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1958 | | pagina 1