Groen Twartr jexels in het hartL
Gevolgen van droogte
krijgen omvang
ramp op ons
van een
eiland
Texel en de droogte
Betaalt
U
contant?
Graag
Vluchtelingenjaar
WOENSDAG 14 OKTOBER 1959
74e JAARGANG No. 7395
T E X E LS EWCOURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. 2,25 p.
kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
Het is niet de eerste keer, dat o.g. zich
zet tot het schrijven van een artikel over
de gevolgen van droogte voor ons eiland.
En oudere boeren kunnen U diverse
„jaartallen" noemen, die bekend zijn
door de schadelijke gevolgen van droogte
voor landbouw en veehouderij. Je kunt
het nu echter meemaken, dat één van die
oudere boeren verklaart: „Wat we nu be
leven is voorzover ik kan nagaan nog
niet gebeurd". Het feit, dat de gevolgen
van de droogte ons eiland op het moment
in het grote nieuws brengen, bewijst ook
wel duidelijk, dat er inderdaad iets aan
de hand is.
In deze omstandigheden is het geen
wonder, dat de redactie van de „Texe
laar" ons de vraag heeft gesteld onze
„kijk" op de gevolgen van de droogte
aan de lezers kenbaar te maken. Het is
daarbij wel nodig er aan te denken, dat
ons overzicht uiteraard een algemeen
overzicht is. Hoewel er practisch geen
bedrijf op Texel is, dat geen nadeel on
dervindt van de droogte, is de toestand
van bedrijf tot bedrijf toch zeer ver
schillend.
De akkerbouw
De Texelse akkerbouwers kunnen de
gevolgen van de droogte op de opbrengst
van hun gewassen al grotendeels over
zien. Practisch alle graangewassen zijn
afgedorst en het graan is opgeslagen in
schuren en pakhuizen. Daarbij is wel
naar voren gekomen, dat speciaal de op
brengst van tarwe en zeer in het bij
zonder van zomertarwe zeer slecht is
geweest. Wij menen wel te mogen vast
stellen, dat deze opbrengst zeker 30°/«
lager dan normaal is. Wij willen er nog
eens op wijzen, dat dit niet betekent, dat
de akkerbouw hierdoor dus 30°/o minder
op zijn tarwe verdient. Neen, dat wil
zeggen, dat die 25 of 30°/o waar een boer
het in normale jaren van moet hebben
er niet is. En dat een landbouwer aan
dit gewas dus geen cent verdient of er
geld op moet toeleggen.
Wat de haver en gerst betreft ligt het
maar weinig anders. Ook hier kan wel
gerekend worden op een opbrengst, die
25°/o beneden normaal ligt. Mogelijk ligt
dit voor haver ook wel in de buurt van
30%. De opbrengst van winterrogge va
rieerde vrij sterk. Naast percelen met
een normale tot goede opbrengst waren
er meerderen, die de landbouwers geen
cent winst opleverden.
Wat 'het gewas aardappelen betreft
moeten we vaststellen, dat de droogte
ook hier nadelige gevolgen heeft gehad.
Vooral op de zwaardere en stugge zavel-
en kleigronden ligt de opbrengst ver be
neden een opbrengst, die we normaal
plegen te noemen. Plaatselijk moest zelfs
van een misgewas worden gesproken. Op
de zandgronden, en speciaal de enigszins
vochthoudende zandgrond was de toe
stand minder slecht, hoewel ook hier
tonnen per ha. minder gerooid worden
dan vorig jaar. Bovendien trad op vrij
wel alle percelen ernstige doorwas op,
waardoor het nodig werd de aardappelen
in een te vroeg stadium te rooien. Het
laat zich aanzien, dat door dit euvel ook
de kwaliteit plaatselijk zal hebben ge
leden.
Bij de voor pootgoed geteelde aard
appelen doet zich nog een ander „kwaad'
voor, dat het naar zich laat aanzien zeer
nadelige geldelijke gevolgen zal hebben
Door de buitengewoon droge, zonnige
zomer was het aantal bladluizen dit jaar
zeer groot. De funeste gevolgen hiervan
zijn niet uitgebleven. Diverse partijen
zijn ernstig aangetast door virusziekten,
wat aanleiding geeft tot verlaging in
klasse of algehele afkeuring van de
partij. In verschillende gevallen geeft dit
groot financieel nadeel.
De enige gewassen, die nog geoogst
moeten worden n.l. de suiker- en voeder
bieten tonen wel een zeer droevig beeld.
Aan de wijze, waarop bezoekers van de
vaste wal reageren bij het zien van de
percelen bieten in polder Eierland
duidelijk te bemerken, dat men zoiets
niet verwachtte. Heel wat percelen zul
len een opbrengst geven, die niet meer
dan 40% van normaal is Men behoeft
geen akkerbouwer te wezen om te be
grijpen wat een enorme schadepost dit
betekent.
Het is wel zeker, dat op de meeste be
drijven de touwtjes dit jaar niet aan el
kaar te krijgen zullen zijn en een aantal
zeker in financiële moeilijkheden zal
komen. We hopen, dat hiervoor een op
lossing zal worden gevonden.
Het grasland
Het beeld, dat het grasland op dit
moment biedt is uitermate droevig. We
zijn op Texel heel wat gewend, maar wat
de geheel verschroeide weiden ons nu te
zien geven is eigenlijk niet te beschrij
ven. En je verwondert je er telkens weer
over hoe de dieren op deze „weiden" het
leven houden. Maar het is niet alleen de
toestand van dit moment, die de gras-
boer zorgen geven. Weliswaar werd het
hooi dit jaar goed gewonnen. De hoeveel
heid was echter kleiner dan normaal.
Tot augustus leefde de veehouder echter
in de verwachting, dat het weer toch wel
eens veranderen zou en in de nazomer
de wintervoorraad nog wat aangevuld
kon worden. Deze hoop is ijdel gebleken.
En inplaats van een aanvulling van de
wintervoorraad is het op veel bedrijven
een ernstige aantasting van deze voor
raad geworden. Heel veel veehouders
hebben de dieren al maanden aan het
hooi en inplaats van een winterperiode
van 6 maanden wordt dit voor veel be
drijven 8 maanden. Naast hooi is op de
meeste bedrijven al veel aangekocht
krachtvoer vervoederd. En al deze extra-
kosten kunnen niet voorkomen, dat de
melkgift duidelijk lager is dan normaal,
Hoewel de directe gevolgen van de
droogte op de schapen op het moment
uiteraard minder duidelijk zijn dan bij
het rundvee hebben we niet de illusie,
dat de droogte de schapenbedrijven on
beroerd zal laten. Weliswaar is de directe
oorzaak van de zgn. „dronken" schapen
nog niet bekend, maar bijna iedereen is
ei toch wel van overtuigd, dat er ver
band bestaat tussen de droogte en deze
merkwaardige ziekte.
En ook verder maakt de schapenboer
zich zorgen. De hele bedrijfsvoering van
de Texelse schapenboeren is er op ge
richt om in de tweede helft van septem
ber enkele frisse weiden beschikbaar te
hebben voor de dieren, waarbij in het
laatst van oktober de ram wordt toege
laten. De ervaring heeft hem n.l. ge
leerd, dat deze frisse weiden een eerste
eis zijn voor een goede vruchtbaarheid
van de schapen. De winst van het scha-
penbedrijf wordt voor een goed deel be
paald door het aantal lammeren per
schaap. En nu deze frisse weiden ont
breken wordt de kans op een voldoende
aantal lammeren wel zeer klein. Er
dus grote kans, dat de gevolgen van deze
droge zomer zich ook het volgend jaar
nog zullen laten gevoelen.
Dit zal niet alleen op de schapenbe
drijven het geval zijn. Als gevolg van de
abnormale zomer zijn practisch alle
nieuw ingezaaide percelen grasland en
kunstweiden mislukt. Hierdoor is een
kapitaal aan gras- en klaverzaad verlo
ren gegaan en mist men volgend jaar de
opbrengst van deze productieve nieuwe
weiden. We zullen er ook mee moeten
rekenen, dat het grasland door de droog
te zodanig zal hebben geleden, dat veel
goede grassen verdwenen zijn en de pro
ductiviteit aanzienlijk minder is gewor
den. Als we dan ook nog denken aan het
mislukken van vele percelen stoppel
knollen kan onze eindconclusie zijn, dat
we niet te veel zeggen als in de aanhef
van dit artikel van een ramp wordt ge
sproken.
En hoewel er alle reden is om dank
baar te zijn voor de hulp van collega
landbouwers van de vastewal voor de
verstrekking van ruwvoeder vrezen we
toch, dat met deze hulpverlening onze
landbouwers niet volledig geholpen zul
len zijn. C. v. Gr.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
14 okt. 7.00 en 19.04, 15 okt. 7.51 en 1952;
16 okt. 8.30 en 20.35; 17 okt. 9.05 en 21.10.
NIEUW SOORT SCHAPENKAAS
Maandagmorgen hoorden wij voor de
ïadio plotseling de stem van een Texe
laar. De heer Wieringa, directeur van de
Zuivelfabriek „Eendracht", gaf in een
vraaggesprek voor de NCRV-radiokrant,
weinig commentaar op de vraag: „Een
nieuw soort schapenkaas van Texel".
„De afgelopen zomer zijn er proeven
genomen, maar het stadium is nog niet
ver genoeg om hier al breedvoerig over
uit te wijden".
Een zelfde antwoord kregen wij van
de heer Wieringa: „Als het zover is dat
er „Nieuws" is, hoort U het wel". De
proeven zijn nog in volle gang.
VERGADERING VAN DE RAAD
Vergadering van de raad der gemeente
Texel op maandag 19 oktober 1959, n.m.
2,30 uur ten gemeentehuize.
Texel, 9 oktober 1959.
De burgemeester van Texel,
C. DE KONING.
1. Notulen.
Ingekomen stukken en mededelingen.
Benoeming van enkele leden van de
plaatselijke commissie van toezicht op de
Rijks-H.B.S. Aanbevolen worden:
In de vakature Ds. C. H. van Rhijn: 1.
de heer J. R. van Wijland, 2. de heer Ds.
G. H. van Wolfensberger.
In de vakature Ds. T. van der Zwaag: 1.
de heer Ds. H. van Bilderbeek; 2. de heer
C. P. Laan.
In de vakature Pastoor Z. v.d. Klein:
de heer F. L. de Grave; 2. de heer
Th. M. Graaf.
4. Verlening van eervol ontslag aan de
heer L. G. Weldering als onderwijzer aan
de openbare school voor uitgebreid lager
onderwijs te Den Burg.
Bepaling van het maximaal toelaat
bare krediet voor 1960 op grond van de
met de N.V. Bank voor Nederlandse Ge
meenten aangegane rekening-courant
overeenkomst.
6. Aangaan van een rekening-courant
overeenkomst met het kantoor Den Burg
van de Rotterdamse Bank N.V. voor het
jaar 1960.
7. Aangaan van een rekening-courant
overeenkomst met de Coöperatieve Boe
renleenbank te Den Burg voor het jaar
1960.
Aangaan van een rekening-courant
overeenkomst met de „Stichting Sociaal
Toerisme Texel".
9. Machtiging tot het aangaan van kas
geldleningen ten behoeve van de dienst
1960.
10. Wijziging van het raadsbesluit van 10
juli 1959, no. 15, inzake het aangaan van
een geldlening.
11. Voorlopige vaststelling van het be
drag der uitgaven voor het openbaar la
ger en uitgebreid lager onderwijs over
1958. als bedoeld in artikel 55 ter der
Lager-Onderwijswet 1920.
12. Voorlopige vaststelling van het be
drag der uitgaven voor het openbaar
buitengewoon lager onderwijs over 1958
als bedoeld in artikel 33 van het Besluit
buitengewoon lager onderwijs 1949.
13. Het instellen van beroep bij de Kroon
tegen gedeeltelijke onthouding van goed
keuring aan de le wijziging van net uit
breidingsplan in hoofdzaken der ge
meente door Gedeputeerde Staten.
14. Vaststelling van de 2e wijziging van
het uitbreidingsplan in hoofdzaken der
gemeente.
15. Beoordeling van het verzoek van de
heer R. Hooijberg te De Cocksdorp om
toekenning van en uitkering op grond
van de „Schadevergoedingsverordening
gemeente Texel".
16. Verkoop van een strookje grond te
Den Burg aan de heer C. Schuijl, aldaar.
17. Wijziging gemeentebegroting voor het
jaar 1959.
HEEMRAAD HERBENOEMD
De heer A. Garritsen is bij K.B. per 1
oktober j.l. herbenoemd tot heemraad
van de polder Eierland.
MUTATIES WITTE KRUIS
In verband met haar voorgenomen
huwelijk is aan Zr. C. Bottema met in
gang van 1 november a.s. op de meest
eervolle wijze ontslag verleend als wijk
verpleegster bij onze vereniging. Naar
aanleiding hiervan is Zr. Baars van De
Cocksdorp overgeplaatst naar Den Burg,
eveneens per 1 november. In haar plaats
is met ingang van omstreeks 1 december
a.s. benoemd als wijkverpleegster Zr.
A. Rietveld, op het ogenblik tijdelijk als
als zodanig werkzaam op Terschelling.
Aangezien Zr. Fortgens door ziekte
geruime tijd buiten dienst is. zal haar
wijk gedurende de maand november
worden waargenomen door de Zrs. Kreu-
mer en Baars. Over deze periode heeft
onze vereniging derhalve slechts de be
schikking over twee wijkverpleegsters.
Wij verzoeken onze leden hiermede, zo
nodig, rekening te houden.
AGENDA VAN DE STICHTING
CULTUREEL WERK TEXEL
Woensdag 14 oktober
Oosterend. o.l. school, Ouderavond
o.l. school.
Oosterend, Verkoopdag Ned. Herv. zus-
terk ringen.
Vrijdag 16 oktober
Den Burg, bijeenkomst personeelsvereni
ging gemeente.
TOCH RIJKE OOGST
De heer J. Vinke, Weverstraat, had in
zijn tuin geen last van droogte. De oogst
van één aardappelplant was ruim 6 kg.
Om precies te zijn 132 aardappelen. Een
rijke oogst.
P.T.T. waarschuwt:
LAAT TV-ANTENNES STAAN IN
DEN HELDER
De enthousiaste televisie-kijkers in
Den Helder, die sinds vorige week dins
dagavond door de frequentiewisselaar
op de Lange Jaap een prachtige ont
vangst hebben en waarvan sommigen
reeds de televisiemasten van het dak
hebben gehaald maken een fout, is de
mening van de PTT in Den Haag.
Hoewel het nu mogelijk is zelfs zonder
antenne te ontvangen, zal dit, wanneer
PTT verdere proeven neemt, misschien
niet meer het geval zijn. De mensen die
hun televisiemasten in hun enthousiasme
wegdoen, ontnemen zichzelf de mogelijk
heid om bij storing door proefnemingen,
over te schakelen op de zender Lopik.
In het algemeen kan gezegd worden,
dat juist de TV-ontvangers die dicht bij
de zender wonen, dus in Huisduinen,
door de reflexies vaker last van storing
zullen hebben. Hun toestel dient bijzon
der zuiver te worden afgesteld. Vooral
deze kijkers moeten hun antenne niet
wegdoen.
Alleen Den Helder en Texel
PTT wijst er verder op, dat de steun-
zender op de Lange Jaap alleen bedoeld
is voor Den Helder en Texel en niet voor
d.e rest van de kop van Noord-Holland.
Hier zal de ontvangst verbeteren als op
het eind van het volgend jaar de zender
van Lopik, nu 25 kw.. wordt versterkt
tot 100 kw.
De frequentiewisselaar op de Helderse
vuurtoren zendt met een sterkte van 1
kw. uit in de richting Den Burg en met
een sterkte van 1 kw. in de richting Den
Helder.
De technici van PTT waren over de
ontvangst in Den Helder nog lang niet
tevreden, ondanks de enorme vooruit
gang. Er zal nog veel aan gedokterd
moeten worden. Het beeld is nog lang
niet ideaal, was hun oordeel.
Men heeft voor deze proefnemingen
echter de tijd tot de zender Irnsum voor
goed gaat verdwijnen en de Lange Jaap
officieel in gebruik wordt gesteld als
steunzender.
Uw Texelse Leveranciers
NIEUWE
TELEFOONAANSLUITINGEN
Den Burg no. 616 Ant. Bakker, pluim
veehouder, Marsweg B 11; no. 615 J.
Keijser, Schilderweg B 42; no. 467 Joh.
Kikkert, Landb.-veehouder, Molenstraat;
no. 617, Y. Kikkert, B 61.
Eierland: no. 202 N. J. de Wit, Post
weg E 77.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Heden, woensdag, consultatiebureau
Vandaag, woensdag 14 okt. worden de
moeders van de buitendorpen verwacht
op de volgende uren:
De Cocksdorp 1.15 uur; Oosterend 2 uur;
Den Hoorn 2.45 uur en De Koog 3.30 uur.
SIEM DE WAAL TE DE WAAL
Vanavond houdt de heer Siem de Waal
een lezing in het Dorpshuis „De Wiele
waal". Wat Siem de Waal vertoont is
goed, dat is bekend. Hij zal nu praten
over Afrika, waarbij ook films worden
vertoond, zowel over Afrika als over
Europa. Zie verder de adv.
Z.D.H.-NIEUW7S
Het eerste heeft de belangrijke wed
r-trijd in Callantsoog verloren met 21.
De rust kwam met 10 voor C. Het
was jammer, dat de wedstrijd zo onple
zierig was. Gauw deze wedstrijd maar
vergeten.
Het tweede speelde 00 thuis tegen
Watervogels 4. De adspiranten behaalden
alleen de volle winst binnen met 40
tegen De Koog a.
Zondag: ZDH 1-SVC 1, aanvang 2.30 u.
Het tweede is vrij. Tex. Boys b-ZDH a,
aanvang 2.45 uur.
Trainen: Donderdagavond 7-8 uur
t'dsp., 8-9 uur senioren. Allemaal pre
sent.
Deze week heeft H.M. de Koningin
persoonlijk de ervaringen gehoord van de
Letse dominee Urdze. Dominee Urdze,
zelf vluchteling, is een van de geestelijke
leiders van de Letten in het vluchtelin
genkamp Ohmstede (Duitsland). Ohm
slede is een van de projecten, die in het
kader van het Wereldvluchtelingenjaar
zijn toegewezen aan Nederland.
Dominee Urdze kwam. in een vergade
ring van het bestuur van het Nederland
se Comité Vluchtelingenjaar, die door
Koningin Juliana werd bijgewoond, ver
tellen van de materiële maar vooral ook
de geestelijke nood, waarin zijn kolonie
van bijna vierhonderd Letse vluchtelin
gen verkeert. Hij sprak tegenover de
Koningin en het bestuur van het comité
Vluchtelingenjaar 1959-60 de hoop uit,
dat de vluchtelingen van Ohmstede en
van alle kampen in Europa die nog moe
ten worden opgeruimd, deze keer niet
wéér voor een teleurstelling zullen wor
den geplaatst. „Dat", zo zei dominee
I Urdze. „is in de afgelopen veertien, vijf-
I tien jaar reeds zo vaak gebeurd, dat zij
het waarschijnlijk deze keer niet meer te
boven zouden komen"
In de laatste helft van deze oktober
maand wordt in het grootste deel van
ons land de eerste grote actie ten bate
van de vluchtelingen gestart. Men zal
er ongetwijfeld nog meer van horen,
maar wie reeds nu de lijfelijke en de
1 geestelijke nood wil lenigen van hen, die
soms al meer dan veertien jaar in een
kamp verblijven: het gironummer van
het comité Vluchtelingenjaar is: 1959 60.
