Voor hendie vielen
Kou
Wel
en wee
•v«.
van de Ruilverkaveling
De verbinding Texel-Vlieland
s
„Zij kochten
mijn kind''
Rheumatisch? o
Stram van lijf en leden f
D A H P O
TWEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
ZATERDAG 31 OKTOBER 1959
VOOR
VIELEN
.(Ingezonden)
Mijnheer, de Redacteur.
Ik bracht deze zomer met mijn gezin
een heerlijke vakantie door op Uw mooie
eiland. Wij hebben genoten van zee,
strand en uw prachtige duinen en bossen.
Ook doorkruiste ik het eiland en toen
ik stond bij de welverzorgde graven van
onze geallieerde vrienden op uw kerkhof
in Den Burg en later de rustieke laatste
rustplaats der Russen bezocht, verwijl
den mijn gedachten bij de bange oorlogs
jaren vooral ook de laatste oorlogsweken,
die zoveel leed over Texel brachten.
Diepe indruk hebben op mij ook gemaakt
de verhalen over de wijze, waarop velen
van Uw ingezetenen de dood vonden.
Voor hen echter geen welverzorgd aan
denken, maar een pompeus houten geval,
waar de vergane planken reeds uitvallen.
Dat kan toch niet zijn de dank, wil
men, een herinnering, aan HEN.Die
Vielen?
Het zou een schande zijn.
Ingezetenen van Den Burg. ruim dat
geval toch zo spoedig mogelijk op en
vervang het door een waardiger monu
ment. Zou dit laatste nog niet direct
kunnen, ruim het dan toch op.
Want, zijdie vielen, behoren
„waardig" te worden herdacht.
Enkhuizen, J. Pijnacker.
HET MONUMENT
(Ingezonden)
Geachte Redactie,
Er is op deze plaats al eens eerder ge
wezen op het in vervallen toestand ver
kerende monument voor gevallenen. Zo
is het volgens R. ook in Assen het geval.
Wat het Texelse monument betreft
zijn wij van mening, dat maar te slopen
en het niet meer op te bouwen. Gezien de
meer dan beleefde behandeling, die men
in het seizoen de Duitsers bewijst. Er
zijn er onder hen wellicht, die zo'n 15
jaar terug ook op ons eiland vertoefden,
'n Bloedzuiverende kuur
met Kruschen, is ook voor U
de remedie.
U zult verbaasd zijn als U ondervindt
wat Kruschen ook voor U kan doen. Be
gin liever vandaag dan morgen de
bloedzuiverende Kruschen Kuur en al
gauw - naarmate Uw bloed vrij komt
van wat nu Uw pijnen veroorzaakt,
voelt ge U een ander mens worden:
jeugdiger, vief en weer blij
Mei 1946 werd dit voorlopigemo
nument onthuld.
en mede schuldig zijn aan de fusillades
van velen onzer mede-eilandbewoners.
Slopen, en niet meer opbouwen, dan be
hoeft men niet meer, begin mei, die
comedie, daar aan de Kogerstraat, op te
voeren. En men trapt dan ook niet meer
op de gevoelens van vele mede-eiland
bewoners.
Met dank voor de plaatsing,
Hoogachtend, S. Keijser Rzn.
Beatrixlaan, Den Burg.
Meningen verschillen, maar in de
krant van 19 februari 1957 lezen wij:
„Het Comité beschikte per 1 januari
1957 over 6.456,welk bedrag op de
Boerenleenbank staat. Dit geld is als
volgt binnengekomen: De Koog 450,77;
Oudeschild 325,81; Den Hoorn ƒ487,57;
Oosterend 582,30; De Cocksdorp
811,51; De Waal ƒ395,89; Den Burg
3402,15. Totaal 6456,—."
Het verslagje gaat verder: „Onder Den
Burg zijn ook enkele bedragen begrepen
uit Den Helder, Haarlem, Amsterdam
enz.".
Wij hebben eens navraag gedaan naar
Het Comité". Van bevoegde zijde ver
namen wij dat er thans onderhandelin
gen aan de gang zijn en getracht wordt
een definitief monument voor 4 mei 1960
klaar te hebben.
Zou het dan toch nog gebeuren?
Red.
en pijn weg-
wrijven* met
KOPER DIENSTVERBAND
1 november is de heer A. C. J. Wessels
twaalfeneenhalf jaar in dienst bij Tex-
tielhuis Zegel. Vanavond komt men ten
huize van de fam. Zegel gezellig bijeen
om deze mijlpaal te herdenken.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 4 november consultatiebureau
tot 4 uur
Woensdag 4 november a.s. worden de
moeders van Den Burg en Oudeschild
verwacht tot vier uur.
GESLAAGD
Dezer dagen slaagde te Amsterdam de
heer P. Daalder Szn. voor het vakdiplo
ma aardapelen, groenten en Fruit. Oos-
terend heeft dus in deze branche een
vakman erbij gekregen.
S.V. TEXEL
Programma voor zondag:
4e kl. A KNVB: LSW-Hollandia T.;
RK AFC-SchagenBKC-Texel; Helder-
Limmen. Afd. N.H.: Texel 2-JVC 2.
Jun.: Texel-JVC, aanvang 11.45 uur;
Adsp.: Texel-Oosterend.
Ook nu zal Texel 1 een sterke tegen
stander ontmoeten. BKC is al een oude
tegenstander, waartegen we al vele ma
len een spannende wedstrijd speelden.
Na het minder gunstige resultaat van j.l.
zondag, zullen we ons extra dienen in te
spannen om tot goede resultaten te ko
men. Vooral het spel van voor de rust
bewees, dat we voldoende in de mars
hebben. Vooral de combinaties zuiverder
en snel uitvoeren. Bij het aanvallen mo
gen er geen gaten in de voorhoede meer
voorkomen en steeds geheel en sluitende
bezetting verzorgen. Aanpakken mannen
èn schieten!!
Texel 2 speelt tegen JVC 2. Er zal voor
gezorgd dienen te worden, dat we onge
slagen uit de strijd komen.
De jun. krijgen weer een pittige tegen
stander; dat betekent dus weer: geef je
geheel.
De adsp. ontvangen Oosterend. Maar
weer goed je best doen.
Houden jullie je dinsdag 3 november
vrij voor de jeugdclubavond in het
Dorpshuis. Het zal leuk worden. Toegang
voor junioren, adspiranten en welpen.
Ook ouderen kunnen belangstelling to
nen. Het belooft een interessant pro
gramma te wroden met diverse compe
tities. Komt vooral op tijd.
BOOTDIENSTREGELING T.E.S.O.
ingaande 4 oktober 1959
Werkdagen:
Van Texel: 5.20 7.40 10.30 13.00
15.30 18.00
VanDenHelder: 6.30 9.15 11.40 14.20
16.40 19.35
Zon- en alg. erkende chr. feestdagen:
Van Texel: 7.40 11.00 16.00 18.25
Van Den Helder: 9.15 12.10 17.15 19.30
ONTWIKKELINGSCLUB
OOSTEREND
A.s. maandag wacht de Ontwikkelings
club van Oosterend weer een leerzame
avond in de o.l. school. De voor Ooster
end geen onbekende spreker, de heer H.
J. C. van der Snoek, de vader van het
hoofd der school, komt deze avond spre
ken over de onderontwikkelde gebieden.
De belangstellende luisteraar zal gecon
fronteerd worden met de gebieden en
plaatsen hiervan, terwijl de geboden
hulp aan deze gebieden de revue zal
passeren en de behaalde resultaten op
korte en lange termijn. Het zal voor na
genoeg een ieder een leerzame avond
zijn. Zo mogelijk zal een en ander toe
gelicht worden met lichtbeelden. (Zie
ook adv.).
Wij stellen ons voor in enkele korte
artikelen iets te vertellen over het ver
loop van de ruilverkavelingswerkzaam
heden binnens- en buitenshuis in
de afgelopen maanden.
In deze eerste „aflevering" willen we
U iets vertellen over een onderwerp, dat
ons na aan het hart ligt, n.l. de verplaat
sing van boerderijen.
Ik herinner me heel goed, dat toen zo
omstreeks de stemming van de ruilver
kaveling bekend werd, dat er ook een
mogelijkheid zou komen voor boerderij-
bouw diverse landbouwers hun oren
spitsten. Op dat moment kreeg je de in
druk, dat heel veel landbouwers van de
gelegenheid tot het „verplaatsen" van
boerderijen met subsidie van de overheid
gebruik zouden maken. Toen eenmaal be
kend werd welke financiële konsekwen-
ties deze boerderijbouw voor de betrok
kenen had, luwde de animo aanzienlijk.
En we kunnen gerust beweren, dat de
zaak van de boerderijbouw in de eerste
jaren van de ruilverkaveling een zeer
slepend verloop had. De Plaatselijke
Commissie, die aanvankelijk „gemikt"
had op verplaatsing van zo'n 45 boerde
rijen durfde in die jaren het aantal niet
hoger schatten dan een 20 gevallen.
Vooral Den Hoorn met z'n vele oude
boerderijen in het dorp bleef ver beneden
de verwachting.
Gelukkig is daarin verandering ge
komen. Wij zeggen met nadruk: geluk-
k i g. Zonder verplaatsing van een flink
aantal boerderijen zou de ruilverkave
ling op ons eiland nooit geslaagd kunnen
heten.
Op het einde van 1958 hadden 18 land
bouwers hun oude boerderij „verruild"
voor een nieuwe. De Plaatselijke Com
missie was er op dat moment wel zeker
van, dat met dit aantal de boerderijbouw
niet afgesloten was. Maar dat er nog een
zelfde aantal bij zou komen als er reeds
gebouwd was, daarop durfden we zeker
niet rekenen. Op dit moment is dit voor
ons geen vraag meer.
Op enkele plaatsen wordt thans weer
gebouwd. We noemen een boerderij voor
de Clazina Emelie Gollardsstichting in
het zgn. Lage Veld bij Oosterend. Verder
wordt er gebouwd aan de Lange Waal-
derweg nabij de Kadijksweg. De heer C.
Verberne hoopt in het voorjaar van 1960
deze boerderij met zijn gezin te betrek
ken. Aan de Jan Ayeweg verrijst een
boerderij voor de heer Jac. Bakker W. T.
zn., Den Hoorn, terwijl aan de nieuwe
weg naar de boerderij van wethouder
Hin de eerste werkzaamheden worden
verricht voor de boerderij van de heer
M. Witte Jaczn.. die op het moment nog
op de Hogeberg zit. In het Noorden is
men kort geleden begonnen met de zesde
ruilverkavelingsboerderij. Hij wordt ge
bouwd voor rekening van mevr. Swama-
Koning en de heer Jac. Vlaming, die
thans nog op het oude „Oostwijk" nabij
De verbinding tussen Texel en Vlie
land wordt door de gasten zeer gewaar
deerd. Het verdient aanbeveling, zo lezen
wij in het rapport van de studiecommis
sie Waddeneilanden, dat gestreefd wordt
naar een verbetering van de outillage
van de boot, de aanlegplaats op de Vlie-
hors en de vervoermiddelen tussen de
Vliehors en Vlieland-Posthuis.
Zolang deze verbetering niet kan wor
den gerealiseerd, is het nodig oudere
badgasten te wijzen op de primitiviteit
van de vervoermiddelen te land en ter
zee.
Zevenhuizen woont, hoopt hier in de
zomer van 1960 zijn intrek te kunnen
nemen.
Verder wordt er door een flink aantal
landbouwers gewerkt aan plannen voor
een nieuwe boerderij en zeer binnenkort
zullen we op nog enkele plaatsen boerde
rijbouwers aan het werk zien. En de
laatste maanden speelt ons de gedachte
in het achterhoofd, dat we aan het einde
van de ruilverkaveling misschien wel 40
ruilverkavelingsboerderijen zullen kun
nen tellen. Ook in het dorp Den Hoorn is
beweging gekomen. En het is werkelijk
meer dan een hersenschim als we er zo'n
beetje op gaan rekenen, dat aan het eind
van de ruilverkaveling mogelijk wel een
zeven of acht boeren het vertrouwde
dorp zullen hebben verlaten om in de
Hemmer, het Hoornder-Nieuwland of
andere „afgelegen" plaatsen verder te
„boeren".
Uit het voorgaande is wel gebleken,
dat we de verplaatsing van boerderijen
toejuichen. Dat betekent echter niet, dat
we van mening zijn, dat de boeren, die
gaan verplaatsen bij wijze van spreken
een „lot uit de loterij" hebben gekregen.
Het is zeker niet zo, dat verplaatsing van
boerderijen een zo in het oog lopende
voordelige zaak is, dat er niet over ge
dacht behoeft te worden. We kunnen
ons goed voorstellen, dat er gewikt en
gewogen wordt. Dat geldt wel zeer spe
ciaal voor de boerderijbouw op ons
eiland. We hebben het de afgelopen zo
mer tijdens de vele excursies, die we
mochten rondleiden telkens weer ge
hoord, dat onze boerderijen duur zijn.
Wel moet daarbij gezegd worden, dat ook
de degelijkheid telkens werd genoemd.
Meermalen hoorden we de opmerking:
Ze bouwen hier voor „de eeuwigheid".
We hadden een stille hoop, dat de
derde subsidieregeling, die we in onze
ruilverkaveling meemaken een stimulans
zou zijn om goedkoper te gaan bouwen.
In deze regeling komen bezuinigingen nl.
voor 100°/o ten goede aan de betrokken
landbouwers. Tot nu toe merken we van
goedkopere bouw echter nog zeer weinig
en we kunnen dit ook wel begrijpen. Met
de eerste boerderijen is in zekere zin de
richting aangegeven. Wat degelijkheid,
inrichting en ruimte betreft gaat men
?oveel mogelijk op de nu al gebouwde
boerderijen zeilen.
Enkele weken geleden bracht de Plaat
selijke Commissie een bezoek aan de
Ruilverkaveling Maas en Waal, waar ook
een zeer groot aantal boerderijen zijn en
worden gebouwd. Daar werd o.m. een
zeer „voordelig" gebouwde boerderij be
keken. Heel duidelijk bleek daarbij wel,
dat besparingen in verschillende gevallen
een aanslag doen op de degelijkheid. En
wij menen, dat het in ieder geval deze
kant niet uit moet.
Toch menen wij het advies te moeten
geven te streven naar bezuiniging. En
als daarbij in het oog wordt gehouden,
dat ook een niet geheel ideale boerderij
ten enorme verbetering ten opzichte van
de oude boerderij betekent, moet dit
streven naar zuinigheid o.i. toch niet zo
zwaar vallen.
C. v. Gr.
ZONDAGSDIENST DEN BURG
DOKTER SCHALKWIJK
(ingaande zaterdagmiddag 12 uur)
ZON. MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 2 november op om 7.35
uur en gaat onder om 17.12 uur.
Maan: 31 okt. N.M.; 7 nov. E.K.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
31 okt. 8.02 en 20.40; 1 nov. 8.55 en 21.26;
2 nov. 9.36 en 22.03; 3 nov. 10.13 en 22.39;
4 nov. 10.46 en 23.15; 5 nov. 11.19 en
23.54; 6 nov. 11.54 en 7 nov. 0.33 en
12.29.
Aan het strand ongeveer een uur eer
der hoog water.
WIE HEEFT?
Wij missen in ons archief de jaargang
1951. Wil de bezitter dit voor ons kost
bare exemplaar even terugbrengen? Bij
voorbaat hartelijk dank.
Redactie Texelse Courant.
FEUILLETON:
door HANOL SPOOR.
16. Grauw en uitzichtloos was de toe
komst. Was hij in staat, om dat alles
in gevoelvolle woorden aan Jane duide
lijk te maken? Zou ze dan niet beseffen
in welke donkere put van ellende ze hem
had gestort? Ze stootte hem in een af
grond van wanhoop, maar ze moest toch
begrijpen dat ze ook haar eigen leven
verwoestte. Dit zou voorgoed een litteken
in de ziel achterlaten.
En dan, hun beider kind, hoe moest dat
worden grootgebracht? Hij zou niet dul
den, dat die Bennickhoff er zijn handen
naar uitstak en er één cent voor uitgaf.
Hij had toch zijn rechten als vader en
daar zou hij gebruik van weten te ma
ken. Dat kind was van hem en alle Ben-
mckhoff's ter wereld konden daar geen
verandering in brengen. Misschien dat er
rnet Jane beter te overleggen zou zijn,
als de baby er eenmaal was. Terwille van
de op komst zijnde baby wilde hij des
noods in het stof kruipen, alle schuld op
zich nemen en zonodig in alles zijn on
gelijk bekennen. Maar het was of die za
kelijke woorden van Jane hem toe
schreeuwden, dat dit alles nutteloos zou
zijn. Jane was van hem vervreemd. Hij
had haar nooit alleen moeten laten. Alle
spijt en wroeging hielpen hier echter
niets. Nergens zag hij uitkomst.
In zijn radeloosheid begon Rudy weer
san de lila brief te denken. Nu de toe
stand niet slechter kon worden, gaf het
niet of hij de brief ging lezen. Tenslotte
zou hij dan weer iets meer weten over
Jane. Ook al waren de gegevens dan
minder mooi, dan nog kon hij geen kans
onbenut laten, ergens enige dingen te
ontdekken, waardoor hij invloed op Jane
kon uitoefenen.
Terwijl hij de envelop opende, werden
zijn haatgevoelens voor de schrijfster
weer sterker. Zo hij ooit de afzendster in
handen kreeg, zou hij haar vermorzelen.
Het leed geen twijfel of haar stokerijen
en insinuaties hadden de doorslag gege
ven tot de steeds koelere briefwisseling
tussen hem en Jane. Door de minder
waardige brieven waren zijn gedachten
in slechte zin beïnvloed, zodat hij de
juiste toon niet had kunnen vinden. Dit
hele gedoe had met een sprankje humor
behandeld moeten worden. Jane was
daar erg gevoelig voor. Het was het
meest vredelievende, maar ook effectief
ste wapen. Hoe konden Jane's ogen fon
kelen van pret, als hij een geestig pla
gende opmerking maakte. Nooit werd ze
boos, als hij haar zo op een fout wees.
Rustig wachtte ze haar kans af, om hem
op dezelfde manier een afstraffing te ge
ven. Zo'n lichte woordenwisseling dreef
hen vanzelf weer in eikaars armen en
hoe zoet waren dan de uren van ver
zoening.
Een machteloos verlangen, dat hem
bijna tot razernij bracht, vulde zijn hart.
Woest rukte hij aan het raampje van zijn
hut, met het plan om de lila brief in het
water te slingeren. Ruw maakte hij er
een prop van, om dan weer besluiteloos
te blijven staan.
Vernietigen, gromde het door zijn
hoofd. Niet het gif nog verder- laten
doorvreten. Het heeft je al hartzeer ge
noeg bezorgd. Het zal toch al veel moeite
kosten en smart voordat je deze zaak
weer in het reine hebt gebracht.
De brief schroeide in zijn vingers. Hij
maakte zichzelf wijs, dat hij het papier
weer gedachteloos gladstreek. In werke
lijkheid sneed ieder geluid van het ge
kreukte papier hem door de ziel. Ieder
stukje dat hij vorderde veroorzaakte een
brandende pijn in zijn binnenste. Weer
erloochende hij immers zijn liefde voor
Jane. Weer gaf hij haar vijandin gele
genheid om haar in zijn ogen zwart te
maken. Opnieuw stelde hij zijn gemoed
open voor nieuwe aanvallen, terwijl hij
wist dat ieder woord als een gloeiende
naald in zijn lichaam zou dringen.
Het was maar een korte brief.
„Jane heeft haar intrek genomen in de
woning van Bennickhoff. Deze heeft de
zelfde voorzorgen genomen, betreffende
de toekomst van het kind, als iemand
zou doen, die zich de vader voelde van
de baby, die Jane verwacht".
De laatste zin las Rudy drie keer over
Daarna zei hij hem nog enige malen
overluid met een steeds scherper into
natie, als om de betekenis van de zin
machtig te worden.Dan, met een
woeste schreeuw, die niets menselijks
meer had, wierp hij zich languit op het
bed en zonder dat de verlossende snik
ken kwamen rolde hij zich, waanzinnig
van smart heen en weer. terwijl zijn
vuisten tegen wand en kussen beukten.
Opeens was hij doodstil. Zijn naam
werd geroepenMen klopte op zijn
hut. Loodzwaar kwam hij overeind. Dui
zelig liep hij op de deur toe. Een tele
gram werd hem in handen gelegd. Hij gaf
met schorre stem een kort antwoord.
Met koortsachtige haast scheurde hij het
formulier open.
„Een welgeschapen zoon geboren. Moe
der en kind maken het goed We noemen
hem Walter". De ondertekening was van
Bennickhoff.
„We noemen hem Walter", herhaalde
Rudy hees. „Ze noemen hem Walter. Het
bewijs is dus ondertekend. En ik grote
stommeling heb van dat alles niets ge
merkt. Ik gaf niet alleen heel mijn hart,
al mijn liefde, maar ook mijn naam, om
die smerige boevenstreek te dekken.
Wanhopige gedachten martelden zijn
toch al gepijnigd hoofd.
Moet ik in deze wereld, waar ik van
gruw, eigenlijk nog verder leven? Kan ik
nog ooit iemand vertrouwen nu ik iets,
wat ik hoog en heilig achtte, als waarde
loos door de modder heb zien sleuren?
Verwacht ik voortaan nu niet van
ieder mens vuile huichelachtige gevoe
lens en een leugenachtig optreden?
Waarvoor moet ik feitelijk nog werken?
Wat geef ik om vooruitgang, wat om
achting of om geld, nu er nooit meer
iemand is, die ik daarmee blij kan maken
Wie ben ikAlleen een
naam, een nuttige naam voor duistere
praktijken van een ander Vreugdeloos
en uitzichtloos wordt het leven. Voor
mijn part vaart de boot tot het einde van
de wereld
Met een grauw viel hij terug op zijn
kooi en gaf zich over aan zijn verterende
gedachten.
Rudy's omgeving zag met verbijstering
welk een ommekeer zich aan hem had
voltrokken. Wijselijk en vol meegevoel
werden geen toespelingen gemaakt. De
enkeling, die het toch niet kon laten,
klemde weer vlug de lippen op elkaar,
als hij de zee van ellende in Rudy's ogen
gewaar werd. De marconist hoefde geen
juichend gelukstelegram- te seinen. Op
het water dreven tientallen lila papier
snippers.
Rudy keek ze na en het was alsof ze
honend de letter W vormden. De W van
Walter. Daarna had hij het gevoel, alsof
er iets in hem was gestorven. Slechts
werktuigelijk vervulde hij zijn dagelijkse
taak. Zijn hart was afgesloten, geen
straal van licht drong er in door. Het
was, als het afbreken van een schallend
levenslied, dat nog maar zo kort was in
gezet.
Jane moet vertrekken
Jane's half geloken ogen vingen nog
iets op van de schemering van licht, dat
zich spaarzaam een weg wist te banen
door de bijna gesloten gordijnen. Het was
juist genoeg om de tere pasteltinten van
het slaapkamerinterieur te doen uitko
men. Door de grote spiegels van de toi
lettafel kon ze net even in de kinderka
mer ernaast kijken. Ze hoorde lichte
voetstappen en zag de verpleegster zich
behoedzaam door de kamer bewegen. Op
eens hoorde ze een zacht kirrend kinder
geluidje en haar hart begon te bonzen.
(Wordt vervolgd)
