Cjroen '2warL-Jexels in het harL,
Bij de jaarwisseling
Bouw Lagere Landbouwschool
voltooid
Kampioenen 1959
Meester Laan kan nu in alle rust
bet onderwijs verder uitbouwen
DONDERDAG 31 DECEMBER 1959
TEXELSE
74e JAARGANG No. 7416
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooij
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. 2,25 p.
kwart 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
Het was in een vorige beschouwing
dat naar voren werd gebracht dat na een
periode van activiteit het wel eens nodig
is te komen tot een zekere consolidatie,
tot een adempauze, om dan na de nodige
bezinning weer over te gaan tot her
nieuwde werkzaamheid en nieuwe ex
pansie.
Zeker heb ik daarbij niet beoogd een
pleidooi te houden voor de apathie
waarin, naar het uiterlijk, de gemeente
is verzeild geraakt, voor het als 't ware
voortvegeteren van het gemeentelijk
bestel. Zo somber als nu, was ik toen ook
zeer bepaald niet, met betrekking tot de
mogelijkheden van gemeentelijke werk
zaamheid tot heil van ons eiland en zijn
bewoners.
Bestuurden en bestuurders hebben bei
den de neiging om wel in de eerste plaats
te zien naar dat wat duidelijk zichtbaar
in hun gemeente tot stand komt. Zoeken
wij naar het spectaculaire dan is er
eigenlijk maar één duidelijk voorbeeld
aan te halen. Dat ligt dan in het gereed
komen van de bochtafsnijdingen in het
kader van en tezamen met de ruilverka-
•eling.
Een belangrijke zaak; te meer nog
omdat daarmede de dringende noodzaak,
de onafwendbaarheid van verdergaande
wegverbeteringen op Texel, duidelijk
naar voren komt.
Maar dan, daarnaast, is er maar heel
weinig concreets, althans in de aangege
ven zin, te tonen. Zeker Oosterend kreeg
de lang verwachte kleuterschool en de
uitbreidingen van landbouwschool en
landbouwhuishoudschool kwamen tot
stand. Maar een nieuwe school in Mid-
den-Eierland is er nog steeds niet al
hebben wij dan de gerechtvaardigde
hoop dat met de bouw begin 1960 zal
worden begonnen een nieuwe school
voor het u.l.o.-onderwijs behoort voor
i960 wel tot illusies; door wisselend re
geringsstandpunt zijn wij nog steeds niet
uit de misère van huize Irene vandaan
peraakt. Het dringend om oplossing vra
gend probleem van riolering en zuivering
is nauwelijks een stap verder gekomen.
Het plan voor de zuivering van Den Burg
lijkt in de ijskast te zijn terecht gekomen.
Wel zeer duidelijk blijkt hier de on
juistheid van het standpunt dat zelfs de
meest dringende voorzieningen slechts
kunnen worden gerealiseerd wanneer de
financiële positie van de gemeente dit
toelaat. Resultaat is dat in de ene ge
meente nijpende kwesties niet kunnen
worden opgelost, terwijl in een andere
gemeente zaken worden geëntameerd,
die in die ene gemeente geheel tot de
luxe sfeer worden gerekend. Dat het ge
meentebestuur tezamen met de polder
besturen alles zal doen wat mogelijk is
om iets te bereiken, ligt wel voor de
hand.
Somber waren mijn opmerkingen eind
vorig jaar met betrekking tot de woning
bouw. Er is geen reden om het nu anders
te stellen. Wat 7 woningwetwoningen, nu
in aanbouw voor de leniging van de wo
ningnood betekenen, weet ieder die geen
vreemde is op Texel. Niets of vrijwel
niets.
Is er dan tegenover dit alles in de
[emeentelijke of semi-gemeentelijke
sfeer niets dat tot enige vreugde kan
stemmen? Gelukkig nog wel.
In de onderwijssector wordt stadig
voortgegaan met de verbetering van ons
onderwijsgebouw. De muziekschool had
m 1958 een goede start, ernstige pogin
gen worden aangewend om in De Cocks-
dorp tot de stichting van een kleuter
school te komen. De vestiging van een
lagere technische school, waartoe nu ern
stige pogingen worden aangewend, be
hoort tot de stellig aanwezige mogelijk
heden. En de voorbereidingen voor de
u.l.o. gaan natuurlijk door.
Een ernstige tegenslag was het beëin
digen van de schooltandartsendienst. De
kortelings weer op gang gekomen bespre
kingen mogen wellicht enige hoop doen
koesteren voor herstel.
Ook op het gebied van de volksgezond
heid wordt rustig voortgewerkt. Zo zijn
plannen voor een zuivering in Ooster
end gereed. Eveneens ligt er een plan
oor een nieuw slachthuis klaar. Nadere
besprekingen zullen duidelijk moeten
maken of e.e.a. financieel bereikbaar is.
De Sociale Dienst leed met het over
lijden van mijn vriend Westdorp een
zeer ernstig verlies. Op zijn verdienste
voor de gemeenschap heb ik elders ge
wezen. Moge Texel deze man, die meer
was dan een uitstekend ambtenaar, die
was, iemand die weldeed zonder zich zelf
te ontzien, nimmer vergeten.
Zuster Snijder, die zich in weinig jaren
een uitstekende naam verwierf, vertrok
van ons eiland. Ook haar zijn wij voor de
juiste uitoefening van haar moeilijke
taak veel dank verschuldigd.
De Dienst en de werkzaamheden brei
den zich uit. De beschuttende werkplaats
heeft haar plaats in de samenleving inge
nomen. Ook de gemeentelijke sociale
werkvoorziening is niet meer weg te
denken.
Plannen om te komen tot een stichting
Burgemeester C. de Koning
bejaardenzorg zijn in een ver gevorderd
stadium.
Laten wij hopen dat de verbouwing
van Irene nu eindelijk zijn beslag zal
krijgen.
Ik zou niet graag nalaten te wijzen op
het verheugend succes dat de vluchtelin-
genactie 1959-1960 op Texel heeft gehad.
Het doet goed te zien dat de Texelaren
op zo overtuigende wijze van hun begrip
en medeleven met de vluchtelingen de
den blijken en ook ongetwijfeld nog ver
der zullen doen bij de afronding van
deze actie.
In cultureel opzicht werd langs de ge
trokken banen voortgewerkt. Zonder
enige twijfel zullen de nieuwe stichting
cultureel werk, de kunstkring, de dorps
huizen, de dorpscommissies ook Den
Burg kreeg een dorpscommissie nog
vele moeilijkheden hebben te overwin
nen, maar er is alle reden om hoopvol
gestemd te zijn. Zo krijgt de gedachte
aan een dorpshuis in Oosterend en in
Oudeschild steeds vastere vorm. En de
bejaardensociëteiten floreren.
Met betrekking tot een bescheiden
restauratie van de Hervormde kerk in
Oudeschild hebben wij eindelijk goede
hoop. Van ganser harte spreken wij de
wens uit dat hiermede een eerste stap
wordt gezet op de weg naar reconstructie
van het enigszins mismoedig geworden
Oudeschild.
Hiervoor werd gesproken over het ge
reedkomen van het project „bochtafsnij
dingen". Nauw verband houdt hiermede
de nieuwe Pontweg, die, nu op de Rijks
begroting 1960 gelden zijn uitgetrokken
voor de haven aan het Horntje, zeer
spoedig gereed zal moeten komen, wil
men althans in staat zijn de stoot van
vreemdelingen, die in 1961 door provi
sorische voorzieningen aan het Horntje
moet worden opgevangen, op behoorlijke
wijze over het eiland veerspreiden. De
verwachting, dat Rijk, Provincie en Ge
meente gezamenlijk dit nieuwe plan zul
len realiseren heeft zeker grond.
In economisch opzicht had onze ge
meente een vreemd jaar. Niet uitschie
tend maar normaal was het met de
Noordzeevisserij. Langzaam maar zeker
wordt deze visserij voor het wel en wee
van ons eiland steeds belangrijker.
Wel zeer uiteenlopend waren echter de
resultaten in de landbouw en veeteelt
enerzijds en van het vreemdelingenver
keer aan de andere kant.
In dit seizoen werden wat dit laatste
betreft wel alle records verbroken. Het
laat zich verder niet aanzien, dat de stij
gende lijn een andere koers zou krijgen.
Hiermede wordt het vreemdelingenver
keer een welvaartsbron van steeds toe
nemende betekenis voor onze gemeen
schap.
Terloops zij hierbij opgemerkt, dat niet
alleen de gemeenteraad maar ook andere
instanties, als b.v. de commissie voor de
gemeentelijke plannen hiermede terdege
rekening zullen moeten houden. Men zal
tijdig moeten inzien, dat niet alleen land-
schaps- en natuurbeschermend moet
worden opgetreden, maar ook moet wor
den gezien vanuit economische behoefte,
waarbij altijd in het oog zal moeten wor
den gehouden, dat in ons aan recreatie
gebied zo arme land optimale oppervlak
ten hiervoor beschikbaar moeten komen,
zolang althans in andere opzichten geen
te grote schade wordt veroorzaakt.
Het is niet juist te veronderstellen dat
wij, om het onmiddellijk voordeel van de
dubbeltjes ons mooie eiland zouden wil
len opofferen, maar het is ook niet juist
te verwachten dat de overigens zeer
reële waarde van een plant of een vogel
zou bepalen hoe het bestel van een zich
ontwikkelend gebied zou moeten zijn.
Wat dan wel juist is, is dat een ge
meenteraad, zich bewust van taak en
functie, zelf bepaalt hoe het evenwicht
moet worden gevonden. En wanneer het
evenwicht gevonden is, dan lijkt dit juist,
dat controlerende instanties, wetende hoe
pro en contra zijn overwogen, zich niet
eens opnieuw stellen tot een overwegen
van dezelfde overwegingen.
Na deze de lezer voelt het uit
enige verontwaardiging voortspruitende
uitweiding, terugkerend tot de economie
van ons eiland en wel tot de landbouw
en veeteelt, moet dan worden gesteld
dat 1959 te dien aanzien wel zeer zwaar
is geweest. Een droogte als die van dit
jaar hebben weinig Texelse boeren ge
kend de lammerenprijzen waren een
trieste barometer, en die had een zeer
ongunstige stand. In de landbouw leek
eerst alles te mislukken, maar uiteinde
lijk viel het nog iets mee. Dat echter
landbouw en veeteelt in de nabije toe
komst nog zware lasten zullen hebben te
dragen door dit muslukte jongste verle
den staat voor mij wel vast. Daartegen
over staat dan deze overtuiging dat de
agrarische sector in het algemeen en die
op Texel in het bijzonder over de taaie
veerkracht beschikt die nodig is om
zware tegenslagen als die van nu te
weerstaan.
In mijn vorige jaarbeschouwing ein
digde ik met deze zin: „Van brood alleen
kan men niet leven".
Het gevoel bekruipt mij te zijn tekort
geschoten nu niet in soortgelijke trant
wordt geëindigd. Hoewel, het morali
seren ook kan gaan vervelen.
Wanneer ik echter met mijn ervaring
en weten van nu mij zou moeten zetten
aan mijn eerste beschouwing in de
Texelse Courant, zou ik stellig als per
manent motto van het jaarlijks overzicht
de geciteerde zin voeren. Niet genoeg im
mers kan er op worden gewezen dat in
een maatschappij, die zo lang er op ge
richt is geweest een optimum aan mate
riële behoeften te bevredigen, geestelijke
waarden dreigen teloor te gaan.
Mijn van harte gemeende wens dat
het Texel en de Texelaren in 1960 goed
moge gaan, sluit dus toch aan op mijn
beschouwing van het vorige jaar. Moge
het ons gegeven zijn het juiste evenwicht
tussen materiële welvaart en geestelijk
leven te vinden dat nodig is voor een
waarlijk welzijn.
C. DE KONING.
ELKE OLIEBOL DIE U EET,
VERZACHT HET VLUCHTELINGEN-
LEED!
Vandaag wordt er met man en macht
oliebollen gebakken. De huismoeders ko
men er dit jaar gemakkelijk af. Voor de
actie Vluchtelingenjaar worden duizen
den oliebollen gebakken. Op alle dorpen
zijn actieve dames druk in de weer om
alle bestellingen op tijd de deur uit te
krijgen. In Den Burg is men vannacht om
2 uur begonnen in de bakkerij van de
heer Witte in de Weverstraat.
Hulp gevraagd
Maar er is nog meer hulp nodig. Als U
dit leest en U heeft een uurtje over, ga
dan direct naar genoemde bakkerij en
steek met de overige dames de handen
uit de mouwen om de actie volledig te
doen slagen.
Ook op de jongeren wordt een drin
gend beroep gedaan om bestellingen weg
te brengen. Wij weten zeker dat deze
oproep niet tevergeefs zal zijn en dat alle
werkzaamheden aan deze arbeid verbon
den, vlot zal kunnen worden uitgevoerd.
De bakkerij is bereikbaar via de Burg
wal. Vooral tijdens de morgenuren is
men om hulp verlegen.
Vergeet niet: Elke oliebol, die U eet,
verzacht het vluchtelingenleed!
ACTIE VLUCHTELINGENJAAR '59-'60
Stand vorige verantwoording ƒ2554,96
Collecten t.g.v. Ouwe Sunderklaas:
kinderen H., Den Hoorn 24,79
kinderen B, Oudeschild f 10,97
NN 31,02
mevr. H., Den Burg 17,38
Gift DG zusterkring Eierland 10
Collecte Plattelandsvrouwen
Eierland 32,
Extra contributie-afdracht
Ned. Herv. Jeugdraad 2,
Giften A. M. en H. V. 20,—
Stand per heden ƒ2703,12
BENOEMD
Mej. T. Blom, administratrice bij de
PTT, is met ingang van een nader te be
palen datum benoemd als schrijver bij de
sociale dienst.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd maandag 28 december 1959:
20 biggen en schrammen 80120; 1 koe
800; 2 rammen 80120; 10 nuchtere kal
veren 6090.
ONZE KERSTPUZZEL
De oplossing van de kerstpuzzel in ons
vorig nummer kan worden ingezonden
tot en met zaterdag 2 januari. In ons vol
gend nummer worden de winnaars van
de boekenbonnen bekend gemaakt.
Het landbouwonderwijs op Texel on
dervindt steeds stijgende belangstelling.
Werd in 1952 in het schoolgebouw ge
start, vorige week was het definitief vol
tooid. Tijdens een oudermiddag vond de
officiële uitgebruikneming plaats.
Het onderwijs op deze school krijgt
steeds meer facetten. Voorheen werd al
leen aan de eerste klas twee dagen per
week onderwijs gegeven. De overige
klassen kwamen slechts een dag per
week naar school. Thans beslaat het les
rooster bijna de gehele week. Meerdere
klassen zijn tegelijk aanwezig.
Uitbreiding kon dan ook niet uitblij
ven. Er werden twee lokalen bijgebouwd.
Vorige week werd de voltooide school
1 officiëel door de districtsinspecteur, de
heer I. J. Schroevers, in gebruik gesteld.
De heer Jurr. Beumkes, voorzitter van
het schoolbestuur, mocht bij deze gele
genheid diverse instanties welkom heten.
Het verheugde hem, dat ook ouders op
het middaguur in de gelegenheid waren
aanwezig te zijn. „Wij zijn er trots op",
aldus de heer Beumkes, „dat onze school
nu geheel gereed is. De uitbreiding, die
onze school ondergaan heeft was nodig,
omdat ook het landbouwonderwijs met
zijn tijd mee dient te gaan. Werd er
vroeger alleen maar over de koeien en
het land gesproken, thans krijgen onze
zoons ook ander onderwijs. Onze jongens
moeten normaal mee kunnen doen in het
burgerleven".
De heer C. P. Laan, het hoofd der
school, was minder tevreden over de voi-
deringen der leerlingen. Men moest dit
niet zien als een blijvend iets, maar van
tijdelijke aard. Door de verbouwing was
de aandacht van de leerlingen niet altijd
bij de les. Ook de wijziging van leer
krachten heeft meestal nadelige gevol
gen. Maar de samenwerking tussen de
huidige leerkrachten en leerlingen is
prima en wij hopen dan ook dat alle
paasrapporten weer in orde zullen zijn
Na de thee werd het woord gegeven
aan de heer Schroevers.
De heer Schroevers „gunde Texel de
voortvarendheid, want door de werklust
van bestuur en leerkrachten is het U
gelukt deze school te krijgen zoals U hem
graag wilde hebben. Niet iedere school
heeft de beschikking over zo'n prachtig
gebouw".
Spreker gaf een uitgebreid betoog over
het moderne landbouwonderwijs. De boe
ren vinden het misschien niet altijd even
prettig dat hun zoons zoveel uren per
week naar school moeten. Vooral in de
drukke tijd is dit wel eens moeilijk te
aanvaarden. Maar er is nu eenmaal een
wet die eisen stelt. En wij mogen dank
baar zijn dat ook onze jongeren een der
gelijke ontwikkeling in het onderwijs
mogen beleven.
Het landbouwonderwijs past zich
steeds meer aan aan de praktijk. Werd
ei vroeger alleen in de klas onderwijs
gegeven, nu komt het voor dat de leraar
met zijn leerlingen naar een boerderij
trekt en daar ook ziet hoe de koe ge
bouwd is en hoe een voederbalans opge
maakt moet worden. Dit zijn dingen die
boerenzoons nodig hebben.
Dat daarnaast ook aandacht aan mu
ziek etc. wordt besteed is enkel maar
voordeel. Een boerenzoon hoeft niet ach
tergesteld te worden bij een leerling van
een andere school. „Dit alles is nog niet
het belangrijkste", zo ging de heer
Schroevers verder, „maar U, leerkrach
ten en ouders, moet de jeugd leren aan
pakken. De schoolmeester van vroeger
had het stukken gemakkelijker, de jeugd
werd gedwongen te gehoorzamen. Die
dwang was wel eens te veel. Wij geloven,
dat deze jeugd in deze wereld andere
dingen moet presteren dan wij ouderen.
De expressie, de vrije leer, is van groot
belang. Wij hebben geleerd, dat de jeugd
meer kan dan vroeger werd geleerd. En
dan zijn rapportcijfers niet van het groot
ste belang; neen, dan gaat het er om of
de jongeren weten aan te pakken. De
leerkrachten moeten de problemen waar
de jeugd mee bezig is bij de kop pakken
en van „luisteronderwijs" overgaan op
Duen-onderwijs". Ik vind het een feest
voor het eiland, dat de boerenjongens dit
kan worden aangeboden, en ik hoop dat
U naar genoegen zult werken".
De heer Aalderen, onderwijzer aan de
school, gaf hierna een muziekles. Deze
les werd door ouders en belangstellenden
met aandacht gevolgd.
Tot slot van deze bijeenkomst werd het
gebouw bezichtigd. Een gebouw, waar
heel Texel trots op kan zijn!
BEJAARDEN VAN DEN HOORN EN
OMGEVING
De eerstvolgende „soos" zal zijn op
donderdag 7 januari, aanvang half drie
in „De Waldhoorn".
HONDENTENTOONSTELLING
TE ALKMAAR
Op de clubmatch in het „Wapen van
Heemskerk" behaalde de spaniel van de
heer P. Blankenvoort, Boogerd, voor de
beste spaniel een zilveren medaille. De
Saluki van de heer Heimans, Molen
straat, werd op 7 na beste in de kam
pioensklasse. Van de Whippets van de
heer J. Veltkamp werd Bambi op 3 na
beste in de kampioensklasse. De zoon van
Bambi „Bruintje van Texels strand"
werd beste whippet, beste windhond en
op 2 na beste hond van de hele tentoon
stelling.
Huldiging der kampioenen: van links naar rechts ziet U: de heren C. P.
Moojen, voorzitter M.A.B.-club, C. Dros Bzn., trialkampioen, A. Keizer, brom
fietskampioen, M. Kortenhoeven, motorkampioen en A. v. Liere, autokampioen.
Traditiegetrouw heeft de M.A.B.club
haar jaarlijkse Oudejaarsrit gehouden.
Het was jammer, dat het weer j.l. zondag
niet meewerkte. De heren O. J. Agter en
A. van Liere hadden een heel mooi puz
zelritje in elkaar gezet. Het was helemaal
niet moeilijk, maar ja opletten dat moet
je nu eenmaal met een puzzel. Na afloop
was het weer echt gezellig in Hotel „De
Lindeboom-Texel", waar de rit nog weer
werd besproken.
Om plm. 5 uur kon de voorzitter, de
heer C. P. Moojen, de uitslag bekend
maken. Hij dankte allen, die hadden mee
gewerkt deze rit te doen slagen.
Auto's, 23 deelnemers: 1. W. Mets Czn.,
6 str.; 2. D. Zuidewind, 6 str.; 3. J. Dek
ker, 8 str.; 4. A. Brans, 9 str.; 5. T. v.d.
Heerik, 10 str.; 6. C. P. Moojen, 10 str.;
7. C. de Wit, 11 str.
Brommers, 8 deelnemers: 1. A. Keizer,
12 str.; 2. W Poede, 15 str.; 3. A. Douma,
16 str.
Motoren, 7 deelnemers: 1. S. de Porto,
8 str.; 2. R. de Vries, 9 str., 3. P. Kuiter,
13 str.
Hierna reikte de voorzitter de prijzen
uit van de twee vorige ritten, waarop de
huldiging plaatsvond van de Kampioenen
1959. De heren A. van Liere in de auto-,
M. Kortenhoeven in de motoren- en A.
Keizer in de bromfietsklasse en C. Dros
Bzn. als trialkampioen.
De voorzitter feliciteerde genoemde
heren met het behaalde kampioenschap
en reikte aan hen de wisselbekers uit. Zij
kregen een vaantje als blijvende herin
nering.
Verder deelde hij mede, dat de jaar
vergadering 8 januari wordt gehouden en
wekte de leden op deze te bezoeken.