125 Jaar Polder Eierland
door A. van Hoorn Lzn.
r
De navolgende personen
hebben de polder als
In blij verwachting
Waarom Stram en Stijf
door 't leven?
met Kruschen Salts.
dijkgraaf gediend
-y~y uitvo
S-r ven»
TWEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
ZATERDAG 9 JULI 1960
iet
en
en
in.
an
of
a-
k-
iet
?ct
•al
en
or
;st
de
kt
le
an
nn
ijk
jft
in.
:o-
te
rel
in
te
je-
De
de
is-
?el
rd
ir-
eft
iet
en
cs-
en
og
in
jd.
en
rig
mi
int
ik
en
tot
iet
1a-
;e-
de
je-
el"
je
rk,
in-
;en
ild
ik-
?u-
en
iet
>ot
de
te.
uit
?r-
3U.
;ns
ize
>ds
FILMNIEUWS:
Een uitgebreid programma dit week
end in Texels Bioscoop Theater. Zaterdag
wordt gestart met
„DE ONZICHTBARE VIJAND"
„De onzichtbare vijand" (korte oorlogs
film) geeft een onopgesmukt verhaal van
het leven aan het front, een sober ver
filmd oorlogsavontuur van enorme span
ning. Het gaat over een pasopgeleide sol
daat die onder commando wordt gesteld
van een ervaren sergeant, die hem om
zijn onervarenheid zoveel mogelijk buiten
de gevechtshandelingen probeert te hou
den. Tenslotte kiest de sergeant hem
echter in een patrouille die een bos moet
zuiveren van verdekt opgesteld scherp
schutters. Sergeant Fletcher trekt daarbij
opzettelijk het vijandelijk vuur tot zich
om zijn manschappen gelegenheid te ge
ven de vijand onder schot te krijgen. Als
op een kritiek moment het geweer van
een der meer ervaren soldaten weigert,
is het Martin de nieuweling, die met een
welgemikt schot de situatie redt. Vanaf
dat ogenblik wordt hij ook door de ser
geant tot de ervarenen gerekend.
Zondag- en maandag Stan Laurel en
Oliver Hardy in
„STAD OP STELTEN"
Onze vrienden hebben een moeilijke
taak te vervullen. Ze moeten aan een
jong meisje, Mary Roberts, de eigendoms-
acte van een goudmijn overhandigen. Het
geheim van deze opdracht wordt bekend
en de voogd van Mary haalt zijn vrouw
over om voor Mary Roberts te spelen.
Op het laatste ogenblik krijgen Laurel
en Hardy het in de gaten, dat ze de
eigendomsacte aan verkeerden in handen
hebben gesteld. De aanhouder wint
maar voor het zover is hebt U vele ge
noeglijke ogenblikken beleefd aan hun
zotte capriolen.
Dinsdagavond:
„INSPECTEUR GIDEON"
Dinsdagavond is men in de gelegenheid
de film „De wanhoop van inspecteur
Gideon" te gaan zien. En dat moet men
beslist doen!
Hier is nu weer een subliem staaltje
van filmvertelkunst afgeleverd. De grote
regisseur John Ford is erin geslaagd, in
anderhalf uur een zeer druk bezette dag
van een chief-inspector van Scotland
Yard in beeld te brengen. Dat is geen
drieste opsomming van feiten geworden,
maar een rijk verhaal vol gebeurtenissen,
die in een bijzonder logisch verband
wordt gebracht. Men is er bovendien in
geslaagd, diverse geestige kleinigheden
toe te passen, en daarmee is deze voor
treffelijke film extra geslaagd geworden.
Jack Hawkins, die menige rol heeft ge
speeld, geeft inspecteur Gideon op wel
haast onnavolgbare wijze gestalte.
Nederlands nieuws
O.a.: Houtdagen op de Veluwe, vaar
digheidswedstrijden voor bosarbeiders;
Haanstra ontvangt zijn „Oscar", kijkje bij
de opnamen van „De Zaak M.P."; Inter
nationale ballonrace in Leiden; Opening
van het Bio-Herstellingsoord bij Arnhem;
Koningin bezoekt première van „Faja
Lobbi", nieuwe film van Herman van der
Horst; Het bezoek van David ben
Goerion, premier van Israël.
Wereldnieuws
R. P. Keijser Johzn., te Texel
van 1925-1937
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 1 tot en met 7 juli 1960
Geboren: Cornelia Wilhelmina, dv.
Anthonie van der Vis en Johanna C. de
Ridder; Bafina, dv. Pieter A. van der Vis
en Helena J. Dijker; Dieuwke Jetty, dv.
Ate Sijtsema en Wekkie J. Zuidema.
Overleden: Cornelis W. Goeman, oud
67 jaar, echtg. van Maria E. de Porto.
Vier ondernemende mannen kochten in
het jaar 1834 ongeveer 6000 ha. slikken
en schorren van de Domeinen voor de
prijs van 90.000,met inbegrip van de
drie reeds bestaande boerderijen, n.l. het
Eierlandsche Huis, het Zanddijkshuis en
de Kwelderbeek. De namen van boven
genoemde mannen waren N. J. de Cock,
rcheepsreder te Rotterdam; W. Lange-
veld, aannemer te Hardinxveld, P. Lan-
geveld, aannemer te Giesendam en M. L.
de Plooster, aannemer te Ameide. Hun
edoeling was een grootscheepse inpolde
ring te gaan uitvoeren, welke plm. 4500
ha. zou gaan omvatten. Om moeilijkhe
den te voorkomen, wat betreft de ont
watering, zijn de plannen later beperkt
tot 3300 ha., het tegenwoordige gebied
van de polder Eijerland.
Na verkregen concessie werd onder
leiding van de heer P. Langeveld het
tracée van de te maken dijk zorgvuldig
litgezet over het hoger gelegen schor-
gebied. In de maand april 1835 werd met
de indijking begonnen en eind september
1835 was deze een feit. Een enorme pres
tatie als men bedenkt, dat de dijk elf km.
ang moest worden en er twee grote
stroomgaten moesten worden gepasseerd
en twee zeesluizen gebouwd. We lezen
van grote moeilijkheden tijdens de uit
voering. Zo kwam in juni 1835 een hoge
zeestand voor zodanig dat de onderko
mens van de grondwerkers 1500 in
getal op drift raakten en ijlings ge
borgen moesten worden en op hoger ter
rein herbouwd. Ook aan de dijk zover
gereed ontstond schade.
Als bewijs van de grote energie, waar
mede alles werd aangepakt, zij vermeld,
dat reeds in augustus 1835, dus voordat
de dijk gesloten was, 30 ha. koolzaad
werd uitgezaaid. In de archieven lezen
we, dat deze inzaai gedeeltelijk mislukte
door te hoge binnenwaterstanden.
Met kracht werd in de jaren 1836,
1837 en 1838 de verkaveling van de
nieuwe polder ter hand genomen. Sloten
en greppels werden gegraven en wegen
aangelegd (zandwegen). Ook ettelijke ge
metselde en houten duikers werden ge
maakt. Interessant is het uit de archief
stukken te lezen de namen van personen,
die aan het droogmaken en het in cul
tuur brengen van de polder hebben ge
werkt en wier nakomelingen nu nog in
de polder leven en werken, zoals: v.d.
Kooij, Stoepker, Garritsen, Blom, Bake-
laar en vele anderen.
Door de reeds eerder genoemde vier
stichters van Eijerland werd in 1835 de
Sociëteit van Eigendommen van Eijer
land opgericht voor de tijd van vijftien
jaar. De Sociëteit vormde het hoofdbe
stuur van de polder. Vanaf 1841 werd dit
Hoofdbestuur bijgestaan door een Dijk
college waarvan L. J. Kikkert Dijkgraaf
v/as.
Tijdens de verkaveling werd door het
Hoofdbestuur besloten op het noordelijk
eind van de polder een dorpskern te
stichten. Dit met het oog op het daar
geprojecteerde haventje voor afvoer van
landbouwgewassen en de aldaar aanwe
zige zeesluis. Oorspronkelijk heette dit
dorp „Nieuwdorp". Later is dit verdoopt
in „De Cocksdorp", alzo genoemd naar
een der stichters.
De eerder genoemde Sociëteit is in
1849 ontbonden De bedrijfsresultaten
waren slecht geweest. Hierdoor waren in
1840 reeds gronden in particulier bezit
overgegaan. Bij de ontbinding der Socië
teit werden de restanten verdeeld of
geveild.
Een gedeelte der buitengronden werd
in 1842 verkocht, t.w. het deel later het
poldertje „De Volharding" en het deel
later de polder „de Eendragt", hetwelk
in 1956 weer met de polder Eijerland
werd samengevoegd. Het deel later de
polder „het Noorden" werd pas in het
jaar 1872 verkocht aan de toen 29 Ge
meenschappelijke Polders te Texel.
Na het ontbinden der Sociëteit werd
een voorlopig bestuur van de polder
Eijerland gevormd met aan het hoofd
Dijkgraaf F. van Wageningen te
Dordrecht.
Bij Koninklijk Besluit van 18 aug. 1853
werd de polder gereglementeerd. Van die
datum af zijn dus de Waterstaatswetten
ook op de polder Eijerland van toepas
sing en ontstonden in dat jaar de eerste
polderkeuren.
Het tegenwoordige bestuur bestaat uit:
KI. Kalis Jzn., Dijkgraaf;
Jac. Reuvers, A. Garritsen, J. G. Flens en
M. Smit, Heemraden;
P. Dros Bzn., P. C. van Exel; Jan C.
Witte Jzn., H. J Leber, Jac. Witte Czn.
•?n S. C. Keijser, Hoofdingelanden.
Secretaris-penningmeester-opzichter A.
van Hoorn Lzn.
Het tegenwoordige vaste personeel:
L. H. v.d. Veen, machinist-werkman;
S. Nota, werkman-hulpmachinist; L.
Laan, werkman en G. Roorda, werkman.
Enkele der belangrijkste werken welke
in de loop der jaren zijn uitgevoerd:
1866 Beharden van de Hoofdweg,
vanaf de haven van De Cocksdorp tot
limiet Waalenburg-Eijerland (10 km.)
1904 Aanleg van een inlaagdijk aan
de noordpunt van Eijerland;
1909 Overgegaan tot verharden van
de zandwegen;
1912 Maken van een beschoeiing in
het haventje te De Cocksdorp;
A. van Hoorn Lzn.
1918 Stichting van een zuiggasgemaal
te De Cocksdorp, gemiddeld waterver-
zet 90 m3 per minuut;
1921-1926 Uitbaggeren hoofdwate
ringen;
1928 Verzwaren binnenbeloop duinen
bij strandpaal 33;
1930 Aanleg inlaagdijk bij strandpaal
33, lengte 4io meter,
1931 Asfalteren van de Hoofdweg ter
lengte van 10 km.
1932 Verhoging zeedijk vanwege Zui
derzeewerken;
1933 Zuiggasgemaal vervangen door
een elektrische installatie, waterverzet
gemiddeld 150 m3 per minuut.
1935 Maken zanddijk op het noord
oosteinde van de Eijerlandse zeedijk;
1936-1938 Maken van een inlaagdijk
aan de noordoostkust van de polder;
Asfalteren van verschillende grindwe
gen o.a. Schoolweg, Vianenweg, Vuur-
torenweg en Achterweg;
1939 Maken van de Postweg, lengte
5500 meter,
1947 Uitvoeren van een begravings
plan, bestaande uit het verbeteren van
verschillende hoofdwateringen;
1948-1950 Asfalteren van een gedeelte
Hoofdweg, Hollandseweg en Duinweg
1951 Uitvoering ontwateringsplan, be
staande uit het verbeteren van het
Dijkskanaal en de daarin voorkomende
duikers;
1952 Opstellen tweede elektrische ge
maal, met een capaciteit van 150 m3
per minuut;
1953 Verbeteren van een gedeelte
zeedijk ten oosten van de Roggesloot;
Asfalteren van de Slufterweg, Oor
sprongweg en 's-Hertogenbosweg;
1957 Asfalteren van de Stoepkers-
weg, Smidsweg en gedeelten van de
Hoofdweg en 's-Hertogenbosweg.
INGEKOMEN PERSONEN
Jansje Vlaming, van Alkmaar, Wilhel-
minalaan 11 naar O 122; Grietje Troost,
van Amsterdam, Rietwijkerstr. 7 I naar C
92; Anneke Hoekstra, van Leeuwarden,
Hercules Segherstraat 16 naar K 99c.
VERTROKKEN PERSONEN
Maria J. van Sambeek, van Zwaanstr.
naar Den Helder, Polderweg 65; Abra
ham de Smit, van O 152a naar Loener-
sloot, Rijksstraatweg 157; Anna P. van
Bekkum, van Koetebuurt 9, Oosterend
naar Purmerend, Achterdijk 9; Johannes
de Vries, van Den Hoorn 155 naar Doorn,
Mariniersweg 7.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 10 juli op om 4.32 uur en
gaat onder om 20.59 uur; 13 juli op om
35 uur en onder om 20.56 uur.
Maan: 15 juli L.K.; 23 juli N.M.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
juli 8.27 en 21.15; 10 juli 9.47 en 22.02;
1 juli 10.37 en 22.45; 12 juli 11.21 en
23.22; 13 juli 11.58 en 23.56; 14 juli 12.30
en 15 juli 0.30 en 13.02; 16 juli 1.06 en
13.44.
Aan het strand ongeveer een uur eer
der hoog water.
Zo heet dit toelichtend en geruststel
lend Doktersboek.dat gratis i> in
gesloten bij een Bobyderm Set,
waarin alles voor een vorstelijke
verzorging van Baby's tere huidje.
HET „STRIJDEN" GAAT DOOR!
Den Hoorn De traditionele strijd
om de man en de vrouw, die in het zo
merseizoen iedere dinsdagavond in Den
Hoorn wordt gehouden, gaat ook dit jaar
onverminderd door.
Aanvankelijk is er even sprake van
geweest het „strijden" te beperken, maar
nader overleg heeft ertoe geleid dit aan
trekkelijke folkloristische spel te hand
haven. Het fanfarekorps van Den Hoorn
zal, als gebruikelijk, weer de begeleiden
de muziek blazen.
Het is te hopen dat het spel veel gas
ten blijft trekken, opdat het in financieel
opzicht een succes blijft, zijnde de enige
garantie om ook in de toekomst van het
„strijden" in Den Hoorn verzekerd te
blijven.
WOENSDAG GEEN
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
In verband met vakantie wordt er a.s.
woensdag 13 juli geen consultatiebureau
voor zuigelingen gehouden.
Verdrijf Uw Rheumatiscbe Pijnen
U kunt alleen maar zelf ondervinden,
v/at Kruschen voor U kan doen. Daar
om moet ge liever vandaag dan morgen
met de bloedzuiverende Kruschen kuur
beginnen. De aansporende werking van
Kruschen's vijf minerale zouten op de
bloedzuiverende organen, doet 't bloed
krachtiger stromen, onzuiverheden wor
den uitgedreven langs natuurlijke weg
en daarmee ook de oorzaak van Uw
lijden en pijn.
D. C. Loman, te Texel van 1888-1897
J. T. Zijm, te Texel, enkele maanden 1897
H. Flens, te Texel
O.a.: Dag der Duitse eenheid in West-
Berlijn; Aziatische gevoelsuitbarstingen;
Frankrijk herdenkt gevallenen; Belgen
repatriëren uit Congo; Gent ontvangt
Prins Albert en Prinses Paola; Tito's
knutselhoek; Nederlands zwemsucces in
Leipzig; Autorennen om Grote Prijs van
België.
F. van Wageningen, te Dordrecht,
van 1853-1864
G. A. v.d. Berg te Dordrecht,
van 1864-1873
GEMEENTECLASSIFICATIE
Het college van Rijksbemiddelaars
heeft de Waddeneilanden in een hogere
klasse ingedeeld en wel in de derde.
Dit is mede een gevolg van het initia
tief van de N.V.V.-bestuurdersbonden
van de Waddeneilanden, die deze kwestie
in 1959 via het N.V.V. opnieuw aanhan-
gin hebben gemaakt.
KI. Kalis Jzn., te Texel van 1956-heden
Tevens is in het jaar 1853 overgegaan
tot benoeming van een opzichter-pen
ningmeester, later gecombineerd met de
betrekking van secretaris. Als bijzonder
heid kan worden vermeld, dat de heer
Nu de uitgave van de bezettingslijst
voor dit seizoen gestaakt is, en de aan-
vraaglijst minder mogelijkheden biedt,
menen wij er goed aan te doen nogmaals
over te gaan tot het uitgeven van een
r. i e t-bezettingslijst, een lijst dus aan de
hand waarvan de eventuele gast kan af
lezen welke mogelijkheden er nog voor
hem op Texel zijn.
Wij hebben dit tot op heden reeds drie
maal gedaan, èn met succes, want wij
hebben vernomen dat door dergelijke
lijsten nog veel contracten tot stand
komen.
Hierbij dus het verzoek aan de leden,
die nog mogelijkheden hebben voor de
periode van 15 juli tot einde seizoen ons
daarvan opgave te doen voor een vierde
lijst. Dit kan telefonisch gebeuren, maar
\vij stellen het op prijs als U ons Uw op
gave schriftelijk doet toekomen. Dat
voorkomt misverstanden.
Ook hen, die kortgeleden nog een op
gave deden, verzoeken wij het nogmaals
te doen, opdat de lijst zo handzaam mo
gelijk wordt. Om het anders te stellen:
wij hebben dus alle opgaven laten ver
vallen, en maken op de nu uit te geven
lijst alleen vermelding van nieuwe op
gaven, die volledig bij zijn. Zodoende
geven wij de toekomstige klant de beste
voorlichting.
Geef ons Uw medewerking; het is Uw
eigen belang.
A. J. Keijser R. P.zn., te Texel
van 1937-1948
Joh. de Graaf Johzn., te Texel
van 1948-1956
L. van Hoorn, gedurende
functie heeft vervuld.
27 jaar deze
Teneinde zoveel mogelijk de aandacht
te vestigen op het V.V.V.-zomerprogram-
ma zijn lijsten gedrukt, waarvan nog en
kele exemplaren beschikbaar zijn. Daar
naast worden van week tot week aan
plakbiljetten verstuurd aan die leden
exploitanten, van wie wij menen dat ze
een goede plaats beschikbaar hebben om
de aandacht van de gasten te trekken.
Deze wijze van werken kost geld.
Derhalve verzoeken wij allen met klem
de aanplakbiljetten met zorg te behande
len, en een goede plaats te geven.
Laat ze na ontvangst niet slingeren,
maar hang ze meteen op. U voorkomt
veel gevraag, en U steunt het streven
van de V.V.V. een zo aantrekkelijk mo
gelijk zomerprogramma te brengen. Al
leen bij veel bezoek kunnen de
uitvoeringen gehandhaafd blij-
wat bereikt wordt door er
veei propaganda voor te maken.
V.V.V.-Texel.
rsn teen
vpp!
AGENDA STICHTING
CULTUREEL WERK TEXEL
Zaterdag 9 juli
Oosterend, 7.30 uur Demonstratie Gym-
nastiekver. Oosterend m.m.v. gidsenband
Margaretha Sinclair.
Zondag 10 juli
De Koog, 2 u. Gastenpuzzelrit MAB-club
Dinsdag 12 juli
Den Burg, Wezentuin, Bal-champêtre.
Woensdag 13 juli
Eierland, Openingsdag polderfeesten
Polder Paraat
Donderdag 14 juli
Eierland, Polderfeesten „Polder Paraat"
Vrijdag 15 juli
Eierland, Polderfeesten „Polder Paraat"
Zaterdag 16 juli
Den Burg, Wezentuin, Optreden „Bird-
land Combo".
van 1898-1925
H. Bakker Wzn., te Texel, van 1873-1888
