V
TA»
SIGMA
Is reizen naar de planeten
mogelijk
Geen Toto
Speel dan Rolot
Rijwielen te huur
Broedplaats
De Schorren
Philips
hoorapparaten
Electrohuis
Bakker
Café-restaurant „FORMOSA"
de koelkast
met ruimte
ook voor de
toekomst
fS66
General Electric Diepvrieskast H.U.X.-ll
Nu voor f1575,-
De Graaf Schoorl, Waaiderstraat 30-35
Keetmeisje
in Europoort
De oud-Texelaar Dr. C. de Jager heeft
maandagavond in het Dorpshuis „De
Waldhoorn" te Den Hoorn gesproken
over het onderwerp: „Is reizen naar pla
neten mogelijk?" De heer De Jager is
verbonden aan de sterrewacht. Wij laten
hieronder Dr. De Jager aan het woord:
„Raketten zijn uitgevonden door de
Chinezen, die reeds in 1236 raketten ge
bruikten bij de verdediging van de stad
Kaifeng, die toen door de Mongoolse
legers omsingeld was. Later was het een
Chinese mandarijn, genaamd Wan-hoe,
die als eerste een ruimtereis ondernam:
aan zijn draagstoel lite hij een kleine
vijftig raketten bevestigen, die op zijn
signaal alle gelijktijdig ontstoken wer
den. Wan-hoe heeft zijn onderneming wel
met de dood moeten bekopen: nadat de
rook was opgetrokken heeft men nooit
meer iets van deze vermetele ruimte-
reiziger teruggevonden!
De moderne raket is ontstaan voor en
Ljdens de tweede wereldoorlog. De slag
bij Stalingrad werd voor een belangrijk
deel gewonnen door de massa korte-af-
standsraketten van Russische makelij, die
op de ingesloten Duitse legers werden
afgevuurd, terwijl wij ons nog levendig
de Duitse V 2 herinneren, die vanaf
september 1944 vanuit Nederland naar
België en Engeland werd geschoten.
Een raket beweegt zich voort volgens
het reaktiebeginsel: wanneer men vanuit
een bootje naar de oever springt krijgt
het bootje een zet, de andere kant op.
Evenzo beweegt een raket zich voort
doordat vloeistoffen, in de verbrandings
kamer gemengd, tot ontploffing gebracht
worden, en in gasvorm uit de straalpijp
wegstromen met snelheden van enkele
kilometers per seconde.
De tegenwoordige techniek is reeds in
staat raketten te bouwen, die topsnel-
heden weten te bereiken tot ruim drie
kilometer per seconde. Om echter een
kunstmaan in zijn baan te kunnen bren
gen zijn snelheden van minstens 7Vt
km/sec. nodig, terwijl voor een maan-
raket ruim 11 km/sec. nodig is. Deze
snelheden bereikt men met getrapte ra
ketten: met een drietrapsraket kan men
een kunstmaan lanceren (want 3x3 9
is meer dan 7Vï km/sec.) en met vier
trappen lanceert men een maanraket.
Tot dusver zijn reeds 45 geregistreerde
satelieten in hun banen om de aarde
gebracht, terwijl reeds enkele maanra-
ketten werden gelanceerd. Vooral voor
het treffen van de maan is een grote
nauwkeurigheid in de snelheid nodig: een
afwijking in de snelheid van een meter
per seconde kan reeds tengevolge heb
ben, dat de satelliet de maan op een tien
duizend kilometer mist. Willen wij een
bemand ruimteschip van 1000 kg naar de
maan en terug willen kunnen sturen dan
is daardoor bij de huidige stand der
techniek een tien-trapsraket voor nodig
met een onmogelijk groot gewicht.
Daarom zal een bemande tocht naar de
maan alleen mogelijk zijn wanneer door
betere brandstoffen het aantal trappen
verminderd kan worden en wanneer het
vraagstuk van de terugkeer in de aard
atmosfeer opgelost is. Op het ogenblik
gaat het om de oplossing van deze twee
vraagstukken; pas daarna kan van een
volgende wezenlijke vooruitgang sprake
/.ijn. Tochten naar de planeten vormen
dan ook geen technisch probleem meer,
maar wel zal de lange duur van de tocht
(vele maanden tot jaren) een menselijk
probleem scheppen voor de reizigers, die
vele maanden lang in een kleine kabine
door de peilloze ruimte snellen.
De maan zal natuurlijk het eerste doel
zijn, maar de omstandigheden op dat
hemellichaam zijn verre van komfor
tabel. Het belichte deel heeft tempera
turen boven de 100° Celcius, terwijl de
temperatuur na zonsondergang direct
zakt tot meer dan 100 graden onder het
vriespunt van water. Verder is de maan
oedekt door een dikke stoflaag, die vol
gens sommigen meters, volgens anderen
honderden meters dik is. Water of lucht
komt er niet op voor. Hetzelfde beeld,
met een nog hogere oppervlaktetempe-
ratuur, geeft de planeet Mcrcurius. Voor
bewoning komen alleen de planeten
Venus en Mars in aanmerking. Van het
oppervlak van Venus weten we niets: de
planeet is voortdurend omgeven door een
dichte wolkenlaag, van misschien tien
tallen kilometers dik. Volgens radiome
tingen is de oppervlakte-temperatuur
misschien 70 tot 100 graden Celcius boven
nul. Of Venus met oceanen of wel met
woestijnen bedekt is, weten we niet.
Mars heeft een ijle atmosfeer (de baro-
meterdruk is ongeveer één-tiende van die
der aarde). Er komt water op voor (aan
ae polen worden dunne ijskappen opge
merkt), maar geen zeeën, en er zijn
blauw-groene gebieden, die met planten
begroeid zijn. De temperatuur is er laag:
zelfs aan de evenaar, midden op de dag,
is ze niet hoger dan een tien graden
boven nul.
De andere planeten, Jupiter, Saturnus,
Uranus, Neptunus, Plu to staan zo ver van
de zon, dat ze weinig zonlicht opvangen,
waardoor ze te koud zijn voor leven
zoals we dat op aarde kennen.
De naaste sterren staan zo ver van ons
vandaan, dat het licht, dat per seconde
300.000 kilometer aflegt, nog minstens
vier jaar nodig heeft om ons te bereiken.
Andere sterren staan verder weg, en met
de grootste sterrenkijkers kan men thans
sterrengroepen ontdekken op afstanden
van enkele miljarden lichtjaren. Of de
naaste sterren door planeten omgeven
zijn is niet te zeggen, maar voor een
rantal hunner is dit wel waarschijnlijk.
Het lijkt op het eerste gezicht-onmogelijk
om ooit een raket naar een naburige ster
te sturen: als het licht er al tientallen
jaren voor nodig heeft, hoe lang zal een
raket er dan wel over doen? Maar ook
hier is het laatste woord neg niet over
gezegd: volgens Professor Einstein zal in
c-en raket, die met grote snelheid voort-
vliegt, de tijd langzamer gaan dan op de
aarde, zodat de ruimtereiziger minder
snel oud wordt dan de aardbewoner!
HANDELSREGISTER
In „Handelsbelangen" lezen wij onder
nieuwe vestigingen:
Kleinhandelaren: A. M. van Liere
vEig.), Texel, Oudeschild, Barendszstraat
2. Patates-fritesbakkerij, kleinh. in con
sumptie-ijs enz.
LICHT GEWOND
De bekende Texelgids „Ome Jan" is
woensdagmiddag licht gewond. Als een
man, die onze gasten altijd vriendelijk
begroet aan de haven, is hij zelf minder
vriendelijk terecht gekomen. Hij reed op
zijn fiets door de Binnenburg toen een
auto hem achterop kwam. Zijn voorwiel
kwam in aanraking met de achterbum
per van die wagen. Een val kon niet uit
blijven. Met enkele lichte hoofdwonden
moest de heer Boogaard het Rusthuis
opzoeken.
INGEVOERD VEE
Er werden in de maand juli 1960 vijf
koeien op ons eiland ingevoerd.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 10 augustus consultatiebureau
Woensdag 10 augustus a.s. worden de
moeders van de buitendorpen verwacht
op de volgende uren:
Den Hoorn 1.15 uur; Oosterend 2.00 uur;
De Cocksdorp 3.00 uur; De Koog 4.00 uur
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 7 augustus op om 5.11 uur
en gaat onder om 20.20 uur; 10 augustus
op om 5.15 uur en onder om 20.14 uur.
Maan: 7 aug. V.M.; 14 aug. L.K.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
6 aug. 7.46 en 20.06; 7 aug. 8.51 en 21.03;
8 aug. 9.44 en 21.53; 9 aug. 10.30 en 22.36;
10 aug. 11.10 en 23.11; 11 aug. 11.40 en
23.43; 12 aug. 12.13 en 13 aug. 0.10 en
12.38.
Aan het strand ongeveer een uur eer
der hoog water.
Zoals aangekondigd, doen wij thans
een beroep op onze leden ons opgave te
doen van de accommodaties, welke nog
vrij zijn voor de periode van 14 tot einde
augustus, dus in het algemeen voor de
tweede helft van deze maand.
Het gaat dus zuiver om opgave van
mogelijkheden bij de hotels, pensions,
vakantiehuisjes, gemeubileerd, slapers
adressen, etc. etc.
En als het enigszins mogelijk is, doe
dan Uw opgave schriftelijk. Telefo-
reren is natuurlijk gemakkelijker voor
U, maar de taak van de informatrices
laat thans niet toe hen constant aan de
telefoon te binden. Dus gaarne schrifte
lijk. Dat voorkomt bovendien misver
standen.
Nu het seizoen op volle toeren draait
(en daardoor de contante middelen ook
binnenvloeien) willen wij die leden, die
hun advertentienota nog niet voldeden
gaarne verzoeken dit snel te doen.
De V.V.V. staat in deze tijd van het
jaar voor grote uitgaven, en voor ons
betekent het opnemen van crediet dat wij
geld voor rente moeten afzonderen dat
ïnders voor propaganda e.d. gebruikt
zou kunnen worden. Geef ons direct Uw
medewerking als de mogelijkheden er
zijn. Slechts één handtekening
voor accoord, en de bank doet
voor U de rest. Bij voorbaat onze
dank.
V.V.V.-Texel
31-1 TZi&K
LAPPIE KNIJN
EN HET
VERDWENEN
STANDBEELD
34. Voorzichtig slopen Lappie en Jonas
tussen het struikgewas door en keken
goed uit; het schurende geluid was ver
dwenen. Nu klonk gedempt kloppen. „De
grond is zeker erg hard", fluisterde Jo
nas. Toen stootte Lappie hem aan. „Daar
is hij.we hebben 'm". Jonas keek in
de hem aangeduide richting. „Ja, ik zie
hem". „We zullen hem boven op zijn
nek springen", vond Lappie Jonas knikte
enthousiast. „Ja, dat vind ik een reuze
plan. Dan kan hij niet meer ontsnappen
ook.... Samen sloop het tweetal be
hoedzaam naar de nietsvermoedende
man die zachtjes in zichzelf zat te mop
peren. „Altijd is de boel stuk.ik kan
wel aan de gang blijvenHij merkte
echter niet van de twee sluipende figu
ren, die hem langzaam naderden....
Trakking iedere dinsdag,
uitslag woensdag voor de
radio Formulieren a f 0,60
verkrijgbaar bij
Mwde Jong—longeboer,
Kogerstr. 118, M. Bosnia,
Pieter v. Cuyckstr. 6, W.
Wassenaar, Wittekruislaan
18 te Den Burg. Zwan
Ruyslaan 33, DeKoog.J.J,
Westdorp, De Cocksdorp
46f. C. J. Ellen, Weststr. 5
Oosterend S. Ellen, Spang
W 35. A. Backer, Loods-
singel 7, Oudeschild
JAC. BRUIJN,
Stenenplaats, Den Burg
Rijwielhandel Kievit
Telefoon 2525
Ga age Reij
Den Bi rg, Waalderstr. 15
Tel. (02220) 2.3.4.5
b.g.g. 2101
thans ook voor
niet leden
toegankelijk.
Kaarten bij
D. Boot, De Waai
Afhalen van 7 - 8 uur
's avonds
uit voorraad.
Vrijblijvend op proef
PHIUPS
Dealer voor Texel
Broodje kroket f 0,50 Gehakt m brood f 1,50
Koffie per kop f 0,35 Hele uitsmijter f 2,—
Huzarensalade met brood f 1,75
Koningstraat - Den Helder
INCLUSIEF GROENTELADE
Levering viajfuw erkende installateur:
TECHN. BUREAU JAN AGTER, Den Burg
ELECTROHUIS BAKKER
DROS' SMEDERIJ, Eierland
S RENTENAAR, Oosterend
Garage v.h M. v. d. SLIKKE
Taxi en verhuur.
Parkstraat 2 Den Burg
van f 1790,— met f 215,—
verlaagd
-X- Beier
-X- Sneller
«X* Ruimer
-X- Goedkoper
•X- Comfortabeler
►V Ov» rzichtelijk als een
boekenkast
-X- Bergruimte in de deur
-X" Neemt minder ruimte in
Uit voorraad leverbaar.
Alleen bij erkende koeltech-
^jjgjPPPB!!!!-•■ nische bedrijven
Zie etalage Weverstraat
FEUILLETON:
door H.A.N.S,
33. De grote telefooncentrale, met een
capaciteit waar een grote stad genoeg
aan zou hebben scheen ook al in gebruik,
evenals de machtige kantoorgebouwen,
die als uit de grond verrezen. Het was
een gigantisch panorama en dit was
slechts een fractie van al de plannen, die
nog moesten worden uitgevoerd.
De nieuwe, brede wegen waren al meer
dan druk bezet. De overgang naar de
stad Rotterdam was dan ook al bijna niet
meer merkbaar. Met een kalm gangetje
reed ze de stad door. Tenslotte had ze
haar gastvrouw beloofd, de auto weer
onbeschadigd terug te brengen, hoewel
deze lachend had geantwoord, dat ze
liever Christa onbeschadigd terug zag.
Misschien wel met een versplinterd hart,
dacht Christa met bittere humor, maar
laten we dan hopen, dat ik het voor de
buitenkant verborgen kan houden.
Ze liet de stadsdrukte achter zich en
vervolgde de weg, die Frans haar duide
lijk had aangegeven. Tot haar verwonde
ring kwam ze op een landweg terecht,
waar grote reclameborden aangaven, dat
daar honderden huizen tegelijk werden
gebouwd, met vrije vestiging. Dit is wei
land geweest, constateerde Christa, kost
baar weiland, allemaal nodig voor woon
huizenWaar gaat Nederland naar
toe?
Ze moest haar snelheid voortdurend
minderen, want de weg was totaal ver
nield door het af en aanrijden van bouw
materiaal. Daar tussendoor zag ze de
nieuwe straten waar de huizen kant en
klaar waren en sommigen reeds werden
bewoond. Hier, in zo'n pasgeboren stads
wijk zou ze waarschijnlijk Roel vinden.
Plotseling hield de huizenbouw op en
keek ze verrast de wijde polder in. Haar
hart ging open. Daar lag een boerenbe-
huizing, stil en rustig, als een oud schil-
dreij en de stijl herinnerde aan hun
eigen boerderij. Hier waren echter de
ramen niet kapot gebeukt door ontplof
fingen, maar opgefleurd door kraakhel
dere gordijntjes en overdadig bloeiende
planten. Vlak bij het grote inrijhek was
een perk vuurrode Salvia's, die met hun
warmte uitstralende kleur en bewonde
ring van de voorbijganger afdwongen.
Christa, die al zeer langzaam reed, bracht
hier de auto helemaal tot stilstand, om
op haar gemak te genieten van de boer
derij, die zoveel dierbare herinneringen
in haar wakker riep. Ineens stokte haar
adem. Bij het nauwkeurig opnemen van
de woning viel haar oog op het huis
nummer, dat hetzelfde was als Frans
haar had verstrekt. Nee.dat kon niet
waar zijnRoelhier in deze
boerderijOhals ze dat geweten
had, hoeveel leed zou ze zich bespaard
hebben. Hij zou haar direct zo eigen en
vertrouwd zijn geweest, dat ze geen
ogenblik aan zijn goede bedoelingen zou
hebben getwijfeld.. Nu besefte ze pas
goed hoe kortzichtig en dom ze had ge
handeld. Maar misschien had Roel het
voorbeeld van zijn vriend gevolgd en
het gebouw aangekocht, om het te ver
plaatsen. En toch, iets zei haar, dat hij
hier thuis hoorde. Langzaam draaide ze
de auto het hek in. Elk geluid dat ze
maakte trachtte ze zoveel mogelijk te
dempen alsof ze bang was, dat er iemand
zou komen, die haar wegstuurde. Ze
durfde ook geen gebruik te maken van de
plattelandsgewoonte, door de schuur naar
binnen te gaan. Met fel bonzend hart
betrad ze het blauwstenen stoepje van de
voordeur en liet bevend de ouderwetse
klopper vallen. Ze was zo gespannen, dat
de slag haar bijna lichamelijke pijn ver
oorzaakte. Voetstappen naderden en
Christa keek plotseling met gretige en
blijde ogen naar de vrouw, die in de
haar bekende, mooie boerinnedracht ge
kleed was. Ze was niet jong meer, maar
had nog een fris gezicht en levendige
bruine ogen. Haar mond bleef echter
stijf toegeknepen en stroef en Christa, die
oen moment het gevoel beleefde, dat ze
van een verre reis was thuisgekomen,
voelde zich weer de moed ontzinken.
Wantrouwend en een beetje uit de hoogte
keek de vrouw haar aan. Nu begreep
Christa wat het wilde zeggen, als je in
de vreemde met achterdocht werd gade
geslagen. Bijna speet het haar dat de
jeugd de oud-hollandse klederdracht niet
meer in ere hield. Haar eigen modieuze
kleding deed allerminst haar afkomst
van het platteland vermoeden.
„Ik ben Christa Petersen", zei ze zacht,
„en ik kom naar de toestand van Roel
informeren". In haar verbouwereerdheid
had ze in Let dialect van het eiland ge
sproken. Hoewel er enige verwondering
kwam in de ogen van de vrouw, werd
haar gezicht toch niet vriendelijk. Taxe
rend nam ze Christa van boven tot onder
p en langzaam opende ze de deur wij
der, terwijl ze tegelijkertijd een stap
achteruit deed.
„Kom er maar in", zei ze kortaf. „Jij
bent waarschijnlijk het meisje, dat de
oorzaak is van het maandenlange slechte
humeur van mijn zoon. Ik hoop dat je
hem nu geen koorts bezorgt. De jonge
meisjes van tegenwoordig hebben geen
hart".
„Oh.... maar ik...." begon Christa
haar verweer.
Doch ze werd met een handbeweging
het zwijgen opglegd.
„Ja, vertel me wat, hun mondje heb
ben ze heus wel bij zich".
Christa vond dat ze niet reeds in de
gang met de moeder van Roel aan een
woordenwisseling moest beginnen en zei
niets meer. Met loden voeten liep ze ach
ter de vrouw aan. De begroeting had bij
na al haar durf en hoop vernietigd.
De deur van een grote achterkamer
zwaaide open en op een bed voor een der
ramen lag Roel uitgestrekt. Hij draaide
met een vermoeide glimlach zijn gezicht
naar de deur en verbleekte op hetzelfde
moment. Zijn handen bewogen zich doel
loos op de dekens, maar daarna stak hij
toch aarzelend een hand uit en verwel
komde Christa met een zacht' „Zo, je
bent de schok eerder te boven dan ik, dat
zie ik wel".
Zijn moeder trok zich terug en Christa
hoorde de deur dichtvallen. Ze nam de
aangeboden stoel en zei met trillende
stem. „De schok van gisteren wel, Roel,
maar de schok van toen nog lang niet".
Hij keek haar snel en draaide dan zijn
hoofd weer af. „Je hoeft je dankbaar
heid niet op te schroeven, Christa. Al
heb ik jou toevallig kunnen redden, be
hoef je daarvoor geen verplichting tegen
over mij te voelen.... Ik vind.... het
aardig dat je gekomen bent, maar pro
beer nu niet de dingen mooier voor te
stellen dan ze zijn".
Christa was aan het voeteneinde van
het bed gaan zitten om Roel te dwingen
haar midden in het gezicht te kijken,
maar hij ontweek hardnekkig haar ogen
en keek naar buiten. Ze propte nerveus
haak zakdoek ineen. Hoe kon ze tegen
dat koude en stuurse gezicht nu een
liefdesverklaring afsteken? Toch kon ze
de woorden die in haar opwelden niet
tegenhouden. Na maandenlang stil ge
pieker zou ze niet zonder een duidelijke
uitspraak van hem weggaan. Liever het
ergste vonnis aanhoren, dan later weer
knagenden verwijten.
„Het was een verrassing voor me, dat
je op een boerderij woonde", begon ze
opnieuw.
„Zeker geschrokken van het armzalige
bedoeninkje niet?" vroeg hij met bittere
ernst.
Sprakeloos staarde Christa hem aan.
„Je bent gek", zei ze op haar oude reso
lute toon. „Dit is de mooiste en de aar
digste boerderij, die ik in lange tijd heb
gezien, behalve de onze dan, maar die
heeft je vriend Frans gekocht, dat wist
je zeker al".
Terwijl Christa sprak was de deur
open gegaan, maar geen van beiden
merkte dit op.
(Wordt vervolgd)
