Er behoeft geen
nozemprobleem te zijn
streeko
Wat is het doel?
Even voorstellen
Het is een kwestie van manier van aanpakken
AUTOBOTSING BIJ
DROS' AUTOCENTRALE
OP het Schilderend, nabij Dros' Auto
centrale, vond maandagmiddag een aan
rijding plaats tussen twee personenwa
gens. De heer Kleve kwam met zijn wa
gen van Oudeschild en wilde de Emma-
laan op rijden. Uit Den Burg kwam de
heer Duinker m®t zijn wagen en ging
richting Oudeschild.
Net op de bocht kwamen de wagens
met elkaar in botsing en werden vrij
ernstig beschadigd. Persoonlijke ongeluk-
kea daden zich niet voor. De politie heeft
proaés verbaal opgemaakt.
ZEEHONDJES GESTORVEN
De drie verdwenen zeehondjes van het
Texels Museum zijn gevonden. Helaas
waren zij gestorven. Dicht bij het mu
seum werden de levenloze dieren in de
hei aangetroffen.
GESLAAGD
Den Hoorn Onze oud-plaatsgenoot,
de heer C. T. van Lente, slaagde in Am
sterdam voor de L.O. akte Engels.
WORDT SCHOOL VOOR VOORTGEZET
LAGER ONDERWIJS OP TEXEL EEN
„VUILNISBAK"?
(Vervolg van pagina 1)
in te voeren. Insiders sloeg de schrik om
het hart bij de gedachte dat Nederland
op zekere dag in de krant zou lezen, dat
het achtste leerjaar een feit was. Het
leerplan zou dan vermelden: herhaling
en uitbreiding van het geleerde in het
zevende leerjaar.
In 1942 was het zover: een achtste
leerjaar, leerplicht tot 15 jaar. Als zoda
nig aoceptabel, maar onvoorbereid wat
doelstelling en inhoud betreft Over het
gesol met de leerplichtgrens in latere
jaren kunnen wij gevoegelijk heen stap
pen. Het vglo was er en het werd overge
laten aan de beleefdheid van de leer
krachten, al of niet in samenwerking
met plaatselijke overheden, ervan te ma
ke* wat ervan te maken viel. Dit kan
dan de verklaring zijn van die betreu-
penswaardige verscheidenheid van scho
len, die dikwijls een speelbal werden van
inzichten van allerlei instanties en stro
mingen, en van de plaatselijke onderwijs
situatie. Anderzijds zou juist dit vglo
meer dan waar ook de gelegenheid
bieden tot het doen van experimenten In
de meest uitgebreide zin des woords. Heb
feit dat wij ons gelukkig prijzen iets te
kunnen vertellen over de Kohnstamm-
schodl in Alkmaar is er een rechtstreeks
gevolg van.
Na de oorlog kwam in de rijen der
vglo-leerkrachten de idee van de schakel-
school naar voren. Promotor van deze
gedachte was prof. dr. Ph. Kohnstamm.
Hetgeen er in de pedagogische centra en
op de cursusbijeenkomsten voor leer
krachten in de volgende jaren gebeurde,
kan men zonder meer, hoe men het resul
taat ook beoordelen moge, uniek noemen.
Er kwam in gezamenlijk overleg een vol
ledig plan tot stand, tot verwezenlijking
van de schakelschoolgedachte op de be
staande vglo's. Daarnaast groeide een ge
sloten geheel van leerstof.
Een bizondere aanpak v/as nodig. Kin
deren ran 12, 13, 14 jaar bevinden zich in
ean periode voorafgaand aan de puber
teit. Het is voor hen een tijd vol onrust
Lichamelijk is de ontwikkeling in het
zevende leerjaar opvallend. Op de soms
snel wisselende veranderingen op geeste
lijk gebied gaan wij hier niet in: het is
een boeiend onderwerp dat een tè uitge-
oreide beschouwing vergt. We kunnen als
hekend veronderstellen dat juist deze
fase is bestudeerd door professor Kohn
stamm c.s.
De nogal vage conclusie kan hier zijn:
de prepubers eisen een didaktiek die
sterk afwijkt van die der lagere school.
Jammer dat deze opvatting nog zo wei
nig verbreid is. De bovengenoemde leer
stof, waarvan dus de didaktiek was aan
gepast aan de geestelijke instelling der
12- tot 15-jarigen, vond na jarenlang
experimenteren zijn neerslag in de leer
gang Wording. Dit vglo-experiment had
de gronslag kunnen vormen voor een re
organisatie van het gehele onderwijsbe
stel in Nederland, waarvan velen
waaronder ondergetekende meer dan
ooit geloven dat het een zeer waardevolle
bijdrage had kunnen zijn voor de gezond
making van ons onderwijs.
Door onderwijsexperts, die het met
deze zienswijze niet eens waren en daar
voor terecht uitkwamen, maar anderzijds
door wanbegrip, onverschilligheid, plaat
selijke, soms bijkomstige omstandighe
den, is dit ideaal vooral in de grote ste
den niet verwezenlijkt. Mag ik er echter
met nadruk op wijzen dat in Alkmaar,
waar zowel gemeentebestuur als inspec
tie volledig achter de schakelschoolge
dachte stonden en staan, de vglo-school
is uitgegroeid tot een doelmatig instituut
met een enorme goodwill bij ouders en
onderwijzers in een wijde omgeving. Een
geoliede schakel tussen lagere schocfl en
voortgezet onderwijs. Jammer is het dat
in de regionen der mensen, die de be
slissing inzake onderwijsherzieningen
hebben, de Alkmaarse school een volko
men onbekend instituut blijkt te zijn, dat
in hun overwegingen niet voorkomt.
U kunt het in alle toonaarden beluiste
ren: het onderwijs in ons land is niet vol
maakt. Gelukkig. Pessimisten zeggen dat
er niet veel deugt. Dat is dan volmaakt
onwaar. De Nederlandse bevolking in
alle geledingen slaat tegenover de bewo
ners van andere landen wat ontwikke
ling, vakbekwaamheid en prestaties be
treft, een goed figuur. Dat dit zou kunnen
bij ondeugdelijk onderwijs, lijkt ons een
krasse bewering. Niemand zal echter ze
kere tekortkomingen ontkennen. Zoals
gewo«nli&k is een constatering gemakke
lijker dan een oplossing. Het massale ge
heel van onderwijsinrichtingen bezit een
statisch karakter. De maatschappij be
leeft daarentegen een dynamische ont
wikkeling. De school huppelt er achter-
tan. Eigenlijk zou de school die toekom-
burgers opvoedt en onderricht, een
(Zie vervolg pagina 4)
VERKOOPDAGEN VAN DE
NED. HERV. VROUWENVERENIGING
TE DE WAAL
Ook dit jaar organiseert de Hervormde
Vrouwenvereniging te De Waal wederom
een verkoping van handwerken, zulks ten
bate van de Kerk,
Aan de verkoping zijn weer attracties
verbonden.
Een en ander wordt gehouden in het
Dorpshuis ,,De Wielewaal", op woensdag
en donderdagavond 8 uur en donderdag
middag 3 uur.
Het bestuur hoopt op een grote belang
stelling.
DRIE DUITSE KAMPEERDERS
UITGEWEZEN
Zaterdagmiddag maakten enkele Duit
se kampeerders het een meisje lastig op
de Stenenplaats. De politic, die hierin
werd gemoeid heeft deze jongens van het
eiland gezonden. Het meisje heeft echter
geen aangifte gedaan.
BROMFIETSEN TEGEN ELKAAR
Twee bromfietsen kwamen met elkaar
in botsing op het kruispunt Pontweg-
Duinweg. De Texelaar H. de J. reed,
onoplettend tegen een toerist aan.
De berijders werden licht gewond, ter
wijl de verloofde van De J., die bij hem
achterop zat, ongedeerd bleef. De brom
fiets van de toerist werd zwaar bescha
digd.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd maandag 15 augustus 1960:
50 schapen 7090; 60 lammeren 4570;
3 koeien 700850
NIEUWE RIJWIELSTALLING?
De heer S. Langeveld is voornemens
om in de Gasthuisstraat binnenkort een
rijwielstalling te openen.
GESLAAGD
Den Hoorn Mej. Dudy Boon deed te
Alkmaar met gunstig gevolg examen
voor het INAS-diploma.
DE NIEUWE KRUISWOORDPUZZEL
^Horizontaal: 1. „weg" van; 5. afnemer;
10. stormloop; 11. koele; 13. korte tijds
duur; 15. pietluttig mens; 18. bep. bier;
19. muzieknoot; 21. lengtemaat; 22. hulde;
23. echtgenote(oot); 25. bekoring, invloed;
26. vlecht; 27. rivier in Duitsland; 30. be
huizing van doek; 31. zeer; 32. muziek
instrument; 35. te; 36. regelmaat; 37.
handigheid, truc; 39. te; 41. bep. samen
trekkend zout; 43. vaas (voor as); 45.
plaats; 48 langwerpig rechth. stuk hout;
50. lichaamsdeel v.e. koe; 51. boom; 52.
havenstad a.d. Rode Zee; 53. aanhechting;
54. als volgt, afk.; 56. heen en terug, afk.;
58. vrouw van Adam; 59. soort voering-
stof; 62. bep. Engelse stof (eng), 64. een
ent aanbrengen; 65 tijdsdeel; 66. nage
laten indruk; 67. beginpunt.
Verticaal: 2. voor- bep. voorvoegsel;
3. nuttig zoogdier; 4. kleurling; 5. hoofd;
6. blind v.e. raam; 7. ingeademde lucht;
8. keurig; 9. voorzien van kogels; 12
staren; 13. palmmeel; 14. bep. boom; 16.
van leer gemaakt; 17. beproeven, onder
zoeken; 20. onduidelijk; 24 dus; 26. ge
heel de Uwe, afk.; 28. andere naam van
Odin; 29 resoluut, stoer; 33. herrie, op
stootje; 34. hogepriester (Oude Test.); 35.
plotselinge inval; 38. koperen blaasin
strument; 39. zich in de plaats stellen
van; 40. dier; 42. groente; 44. gissen; 46.
slingerplant; 47. element, afk 49. geluid
explosie; 54. in 't jaar (Lat.); 55. ver
bod, verwerping; 56. plat, vaartuig; 57.
Nederl. Omroepver., afk.; 60. boom; 61.
om te, in de; 63. zot, dwaas.
BQHIUia Q00
Oplossing van woensdag 10 augustus j.l.
GEEN STIJL
Vlieland Een figuurlijk bijzonder
koude douche kreeg een dame uit Essen
te verwerken, toen ze zich bij haar afge
sproken vakantieverblijf meldde met drie
meisjes, zoals schriftelijk was overeen
gekomen. Ze kreeg te horen dat men
was volgeboekt en er niemand bij kon
hebben. De schriftelijke overeenkomst
voor een verblijfsduur van enige weken
kon als van nul en generlei waarde wor
den beschouwd. De Nederlandse rechter
zal er waarschijnlijk wel anders over oor
delen, een aanklacht zal worden inge
diend, naar men ons mededeelde. De
zegsman deelde mede, dat genoemd voor
val geen betrekking heeft op een erkend
hotel en pension. (Aldus de Harlinger
Courant).
IEDERE rechtgeaarde „teenager", hoe
modern hij of zij ook mag zijn, zal de
nozem verfoeien. Want onder nozems
verstaan we die groep van jongeren, die
er een sport van maken straatschende
rijen te plegen in alle denkbare facetten.
Zij vormen het negatieve deel en geluk
kig is die groep niet zo groot. Anderzijds
vallen ze door hun optreden wel op en
het nare is, dat zij daardoor de naam van
ons, tieners, door het slijk sleuren, want
veel volwassenen denken dat wij moder
ne jongeren allemaal zo zijn.
Gelukkig weten we zelf maar al te
goed, dat dit niet het geval is. Het groot
ste deel van de jeugd tussen 12 en 21 be
staat uit normale jongelui, die van sport
en muziek houden, die diverse leuke hob
bies hebben, kortom jongeren zijn waarop
niets valt aan te merken. Goed we mogen
in sommige opzichten een afwijkende me
ning of andere inzichten hebben dan een
groot deel der ouderen, maar dat is het
recht van de jeugd. Bij de nozems daar
entegen vinden we geen ambities, geen
interessen in wat ook. Toch willen zij zich
laten gelden en komen dan in hun nihi
lisme tot straatschenderijen.
In vele grote steden van de wereld is
dat uitgegroeid tot een waar gangster-
dom, tot een straatterreur, die door geen
enkel weldenkend mens goedgepraat, laat
rtaan geduld kan worden.
De verkeerde weg
WAT DOET men hiertegen? In eerste
instantie gaat de politie er zich mee be
moeien. Er worden eens rake klappen
uitgedeeld, doch wanneer zij denkt, dat
ze daarmee het probleem de wereld uit
slaat, dan heeft ze het mis. Het werd
maar al te vaak bewezen, dat de nozems
dan pas goed loskomen. Een fijne rel,
waarbij zij in het middelpunt van de be
langstelling staan, dat is pas je ware. Het
brengt wat leven in de brouwerij en ze
vallen goed op. De mensen gaan over ze
spreken. Dat is belangrijk.
In de Verenigde Staten, in Engeland, in
Duitsland, in bijna alle landen, ja zelfs
in de Sowjet-Unie tobt men met dit pro
bleem, en daar. is vrijwel geen oplossing
gevonden.
De vernedering
TOEVALLIG lazen we, dat men in
Griekenland het probleem ook gekend
heeft, maar dat het daar in het bizonder
in Athene reeds enkele jaren geleden
opgelost werd. Jonge straatschenders
werden daar gewoon door de politie in
hun kraag gegrepen en meegenomen naar
het politiebureau. Daar paste de heilige
Hermandad een zeer ongewone straf op
hen toe.
De hoofden van de delinkwenten wer
den keurig kaal geschoren, de pijpen van
de prachtige spijkerbroeken werden ge
deeltelijk afgeknipt en deze lieden kre
gen een bord om de hals hangen waarop
iiun schenderijen met grote letters duide
lijk vermeld stonden. Zo mochten ze
onder politiegeleide een lange wandeling
naar het huis van bewaring maken. De
pers verleende hieraan veel medewer
king door van deze wandelingen uitge-
Ook op ons eiland is men begonnen
aan de Streekontwikkeling. Onder boven
staand hoofd zullen de heer ir. L. R.
Dijkema, mej. Y. Veenstra en de heren
C. van Groningen en Brouwer, regel
matig mededelingen plaatsen over de
gang van zaken betreffende de ontwikke
ling op Texel.
Als wij het platteland van en de sa
menleving op Texel vandaag vergelijken
met het beeld van een 20-tal jaren gele
den, dan mag worden gezegd dat er zeer
veel is veranderd.
Hetzelfde zal men over 10 jaar weer
moeten zeggen, als men een vergelijking
maakt met de situatie van nu. Het is dus
duidelijk, dat er steeds veranderingen
plaats vinden, met andere woorden, dat
het platteland en de samenleving op het
platteland in beweging zijn.
Het doel van het streekontwikkelings-
plan is, deze veranderingen te bestuderen
en waar mogelijk te beïnvloeden en mede
te leiden in de voor Texel meest gunstige
richting.
De middelen, waarover de commissie
beschikt, zijn rijksgelden, die onder su
pervisie van de Provinciale en de Cen
trale Landbouwvoorlichtingsraad kunnen
worden besteed voor bepaalde doelein
den.
De activiteiten, kunnen bijvoorbeeld
zijn:
•fc het aanstellen van extra personeel
voor de technische, de agrarisch-
sociale en huishoudelijke voorlich
ting;
-fc het stichten van demonstratiebedrij-
ven en -objecten;
tV het organiseren en stimuleren van
demonstraties, tentoonstellingen, ex
cursies, cursussen, bedrijfsecono
misch onderzoek enz.
Welke activiteiten er echter op ons
eiland zullen worden ontplooid, hangt ten
nauwste samen met de omstandigheden
en de behoeften.
Momenteel wordt hiernaar een onder
zoek ingesteld.
De uitvoering van bepaalde activiteiten
kan ook plaats vinden via de op het
eiland werkzame verenigingen en orga
nisaties. Men moet dus als vereniging of
organisatie het streekontwikkelingsplan
niet zien als een „concurrent" die U het
gras voor de voeten tracht weg te
maaien. De commissie moet men veel
meer zien als een instelling die U met
raad en daad terzijde wil staan. In som
mige gevallen kan dit betekenen: finan
ciële hulp, in andere gevallen en daad
werkelijke hulp door middel van de voor
lichters en voorlichtster.
De commissie hoopt en vertrouwt, dat
de agrarische bevolking open zal staan
voor het gestelde doel, want voor het
slagen van dit werk is de medewerking
van en de samenwerking met alle be
trokken groeperingen onontbeerlijk.
De Rijkslandbouwconsulent,
ir. L. R. Dijkema.
breide fotoreportages te maken en zo
sponden de straatschenders voor heel de
bevolking van Athene te kijk.
Hoe hun persoonlijke instelling ook
was, ze werden tot in het diepst van hun
hart vernederd. En de politiecommissaris
van Athene kon met groot genoegen con
stateren, dat na enkele maanden de
straatschenderijen vrijwel tot het verle
den behoorden. De jongelui hadden blijk
baar weinig zin om op die manier voor
schut te staan.
Ook voor alcoholisten
EEN DERGELIJKE strafmethode lijkt
wel abnormaal, maar mist zijn uitwer
king blijkbaar niet. Waar de nozems niet
terugschrikken voor een boete of des
noods voor een poosje „brommen" in de
plaatselijke gevangenis, voelen ze er toch
nitter weinig voor om ten aanschouwe
van de gehele bevolking tot in het diepst
vernederd te worden.
Het is trouwens een middel dat ook
elders in andere vormen probaat werkt.
In enkele Zuidamerikaanse landen wor
den door de politie zo nu en dan strenge
controles gehouden op automobilisten, die
in kennelijke staat achter het stuur zit
ten. Deze lieden worden niet veroordeeld
tot een geldboete of tot hechtenis, maar
ze moeten een week of veertien dagen in
opzichtige gestreepte kleding in de ge
meentelijke parken werken, waar een
ieder dan meneer Janse en meneer Pie-
terse kan zien arbeiden en meteen weet
dat die dronken achter hel stuur zat en
een gevaar voor z'n medemensen vormde.
In Turkije doet de overheid nu iets
dergelijks. Daar worden dronken auto
mobilisten opgepakt en met een politie
wagen ver buiten de stad naar een afge
legen streek gebracht, waar zij worden
afgezet en te voet kunnen terugkeren.
Al deze methoden, hoe excentriek ook,
hebben bewezen deugdelijke remedies te
zijn. Men wordt niet graag vernederd en
daar is zelfs de meest verstokte straat
slijper bizonder gevoelig voor.
Mag ik U nogmaals even voorstellen:
de Huishoudelijke Voorlichting Texel.
Een jaar is zij nu op Uw eiland werk
zaam. En de komende jaren zult U nog
meer van haar kunnen horen.
U zult zich misschien afvragen „Waar
om?". Wij leven in een tijd waarin zich
vele en grote veranderingen voltrekken.
Qit geldt zowel voor het bedrijfsleven,
het huishouden als voor het gezinsleven.
De boer en boerin, man en vrouw, zullen
met deze ontwikkeling gelijke tred moe
ten houden en niet achter mogen blijven
of stilstaan. Welnu de voorlichting
tracht hieraan tegemoet te komen. De
boeren ontvangen bedrijfsvoorlichting,
terwijl de vrouwen voorlichting krijgen
op het gebied van het huishouden.
De voorlichting voor de mannen wordt
gegeven door assistenten van de Rijks-
landbouwvoorlichtingsdienst. De voor
lichting voor de vrouwen wordt ver
zorgd door landbouwhuishoudleraressen,
die in dienst zijn van de landbouworga
nisaties.
Moet het niet als een bijzonder geluk
kige omstandigheid beschouwd worden,
dat nu ook op Texel de landbouw- en de
huishoudelijke voorlichting hand in hand
kunnen gaan? Zo goed als het landbouw
bedrijf om rationalisatie vraagt, zo goed
leeft bij de vrouw het verlangen de huis
houding zo doelmatig mogelijk te voeren.
„Goed boeren - goed wonen" zijn twee
zaken, die niet meer los van elkaar ge
zien kunnen worden.
De huishoudelijke voorlichting heeft
als doel de huisvrouw zich van haar taak
oewust te maken en die te verlichten.
Wil de huisvrouw haar taak zo goed mo
gelijk blijven vervullen, dan zal zij haar
huishouden zodanig moeten inrichten,
dat zij haar werkzaamheden zo gemakke
lijk en prettig mogelijk kan verrichten.
Het gaat er om, dat de huisvrouw in
korte tijd met zo min mogelijk moeite,
zoveel mogelijk werk kan verzetten. De
vrijkomende tijd en energie kan zij dan
gebruiken voor haar gezin, het bedrijf,
het verenigingswerk en voor haar verde
re ontwikkeling.
Probeer daarom een goed gebruik te
maken van de huishoudelijke voorlich
ting en betrek haar in Uw activiteiten.
Laat ons de handen ineen slaan en zo
allen streven naar een gelukkig gezins
leven en een goede leefgemeenschap.
Mej. Y. Veenstra,
huishoudconsulente,
Emmalaan 14, Den Burg.
ALS HET GRAAN VAN HET LAND IS
Korte wenken
Stoppelknollen, die gezaaid zijn op per
celen, waar dit jaar graan verbouwd
werd, moeten veel stikstof hebben. Dit is
altijd wel 400 kg. kalkammonsalpeter per
bunder, op schrale percelen is een gift
van 500 kg. kalkammon nog beter. Deze
stikstof moet direct bij het zaaien of kort
daarna worden gegeven.
Het is nu, vooral na de regenbuien van
de laatste weken een mooie gelegenheid
om nieuw grasland in te zaaien. U ver
geet toch niet om gebruik te maken van
een vlaszaaimachine of een zaaimachine
met vlaspijpen. Machinaal gezaaid gras-
en klaverzaad heeft over het algemeen
een veel regelmatiger stand dan een met
de hand gezaaid gras- en klaverzaad
mengsel, omdat het zaad op een gelijk
matige diepte wordt ondergebracht. Be
denk, dat U voor meerdere jaren inzaait.
Een goed gras- en klaverzaadmengsel
betaalt zichzelf nog altijd. Goedkoop is
ook hier meestal duurkoop. De laatste
jaren maakt men ook voor het inzaaien
van kortdurend grasland veelal gebruik
van een mengsel voor blijvend grasland.
Het gewas is daardoor nl. wat veelzij-
diger, de levensduur kan wat langer zijn,
terwijl ook de opbrengst niet voor een
kunstweide behoeft onder te doen.
Het bewerken van de stoppels is nog
altijd erg belangrijk. In de natte herfsten
van 1957 en 1958 en de zeer droge van
1959 gaf de stoppelbewerking veel moei
lijkheden. Neem nu de kans waar. Op
alle grondsoorten is de stoppelbewerking
van belang voor de bestrijding van het
onkruid, terwijl op de zware gronden
deze bewerking ook onmisbaar is voor de
structuur van de grond. Wij denken bij
dit laatste vooral aan de omgeving van
Oosterend en Oudeschild, waar als gevolg
van de werkzaamheden van de ruilver
kaveling de structuur erg geleden heeft.
Onkruid en een slechte structuur zijn
grote vijanden van de bouwboer.
Hoewel we dit in de droge zomermaan
den vaak vergeten kan ook het water een
vijand van de boer zijn. Wateroverlast in
de winter leidt in de zomer veelal tot
spoedige verdroging. Dit betekent o.m.,
dat de drains in orde moeten zijn. Op veel
plaatsen laat dit te wensen over. De
drainreeksen liggen te ondiep te ruim of
ze sluiten niet goed aaneen, waardoor
opstoppingen ontstaan. De herfst is een
mooie tijd om dit in orde te maken. Kunt
U er de tijd niet voor vinden en ook
geen personeel voor dit werk aantrek
ken? Overleg dan eens of het mogelijk is
dit werk machinaal te laten doen. De
kwaliteit van het werk behoeft niet on
der te doen voor handwerk en U bent er
gauw van af.
C. v. Gr.
