■°*k K°raSL*;,r Groen Zwarts Texel s in loet hart-, Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p.
gezondheid
Midden-Eierland bezit nu een
moderne school
Doopsgezind Oosterend begroet
nieuwe predikante
WOENSDAG 12 OKTOBER 1960
74e JAARGANG No. 7496
T E X E LS EWCOURANT
NATUURZUIVER
- Verschijnt woensdags en zaterdags
Uitgave N.V. v.h Lanqeveld de Rooi, (~y CT*J. „1 c 7/1 nt Bank: R'damse Bank. Coöp. Boerenl.
Den Burg, Texel -Postbus 11 -Tel. 2058 J kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
MISSCHIEN WAS U zondag vroeg
uit de veren en heeft U geluisterd naar
de radio-uitzending „Weer of geen weer".
Dan heeft U kunnen horen dat er op
Texel een school geopend is die de naam
Jan P. Strijbos draagt.
Vrijdagmiddag was het feest in Mid-
den-Eierland. Na lang en geduldig wach
ten was eindelijk de dag daar dat de
nieuwe school kon worden geopend. In
de dorpskern wapperde de vlag van de
huizen. Het was feest.
Deze opening werd verricht door de
heer Jan P. Strijbos. Vooraf werd door
de kinderen een toepasselijk lied gezon
gen onder de bekwame leiding van mevr.
Room.
Het schoolgebouw, een ontwerp van de
heer G. van der Struijs, behoort tot een
der modernste gebouwen op het eiland.
Twee prachtige lokalen, een beschutte
speelplaats en veel lucht en licht.
Het is dan ook te begrijpen dat burge
meester C. de Koning met voldoening
dit nieuwe gebouw aan de zorgen van het
schoolhoofd toevertrouwde. Burgemees
ter De Koning memoreerde dat er op
Texel scholen zijn die de naam Jan Drij
ver en Jac. P. Thijsse dragen. „Als
Texelaars zijn wij er trots op, heer Strij
bos, Uw naam aan deze school te mogen
verbinden. U heeft veel gedaan in het
belang van de Texelse vogelwereld."
Met gerechtigde trots vertelde burge
meester De Koning dat Texel nu be
schikt over 46 prima schoollokalen en 2
goede gymlokalen.
De heer J. J. Sligman, hoofd der school,
brengt hierna dank aan allen die gehol
pen hebben de school gereed te maken.
Een speciaal woord van welkom sprak
hij tot het echtpaar Strijbos.
„In 1908 kwam ik voor het eerst op
Texel", aldus de heer Strijbos. „En Texel
had me gelijk te pakken. Niet alleen de
vogels en de natuur maar ook was ik
getroffen door de gemoedelijkheid van de
bewoners. Graag kom ik op Uw eiland.
Ik begrijp echter niet waaraan ik het
verdien dat deze school mijn naam mag
dragen. Maar ik ben het gemeentebestuur
zeer erkentelijk."
Het onderwijs
Uit de woorden van de heer A. Hoe
vers, inspecteur van het onderwijs, werd
ons duidelijk dat het onderwijs op een
De heer Jan P. Strijbos oveihandiqde
aan de leerlingen van de nieuwe school
een prachtige toto. Natuurlijk was het
een plaat van een Texelse vogel.
Onder veel belangstelling heeft de heer
Strijbos vrijdagmiddag de school in
Midden-Eierland geopend. Van de zus
jes Geeske en Rinske Schotanus ont
ving hij op een prachtig kussen de
sleutel van het nieuwe gebouw.
Hier niet U een der leerlingen die vol
trots haar toto toont.
twee-mans school niet onderdoet voor
c-cn vier-mans school. Ja, dat het in ge
vallen zelfs gunstiger is. De kinderen
worden gedwongen meer zelf te doen.
Dat is een belangrijk deel van de heden
daagse onderwijsvernieuwing. „Wij zijn
bezig", aldus de heer Hoevers, „van de
luisterschool een ,,doe"-school te maken,
en daar zijn op het eiland reeds vele
vorderingen mee gemaakt."
Namens de oudercommissie sprak de
heer A. Dros. Het verheugde hem dat
eindelijk de oude school gesloten kon
blijven. Zijn felicitatie ging vergezeld van
een projectieapparaat. De heer P. Kleve
sprak namens het N.O.V. en overhandig
de een boekenbon. Onder het genot van
een kopje koffie bleef men nog geruime
tijd bijeen.
De school werd gebouwd door de fa.
Drijver, met medewerking van fa Vonk,
schilderwerk, fa. Agter, elektra en fa.
Versteege, sanitair.
DE HEER H. D. LOUWES OVERLEDEN
Op zaterdag 8 oktober overleed ten
zijnen huize de heer H. D. Louwes, oud- i
voorzitter van het Landbouwhuis.
Bij al zijn werken op organisatorisch
gebied heeft de heer Louwes nooit ver
geten dat het rendement van het bedrijf
een noodzakelijke basis is voor de ver
heffing van de agrarische bevolking.
BEROEP AANGENOMEN
Ds. Froentjes uit Nijenga heeft het be
roep naar de Ned. Herv Gemeente te
Den Burg aangenomen. 11 december zal
de nieuwe predikant zijn intree houden.
TOT 14 OKTOBER
Nog een paar dagen kunt U oude mun
ten, die uit de circulatie zijn. inleveren
op 't postkantoor. Het betreft hier mun
ten die sedert 1948 uit de omloop zijn.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 12 oktober (heden) worden de
moeders van Den Burg en Oudeschild
verwacht van 13 tot 16.30 uur.
,,'t AMATEURTJE" - DE WAAL
De Waalder toneelvereniging heeft in
studie genomen het blijspel: „Eerste ge
win is kattegespin" door Shelagh Fraser
en Victor Becker.
De uitvoering vindt plaats in het
Dorpshuis „De Wielewaal" op 18 en 19
november a.s.
LEERZAME LEZING
De Cocksdorp. Tijdens een bijeenkomst
van de Plattlandsvrouwen en de Holl.
Mij van Landbouw afd. De Cocksdorp -
Eierland heeft Dokter van Leusen ge
sproken over „Leven en Ziekte".
De vele bezoekers hebben zeker iets
geleerd op deze buitengewone avond.
NAT. TRIAL IN ROSSEM
Aan de door de MC Vechtstreek uitge
schreven trial hebben twee Texelse le
den meegereden, C. Dros en J. Kooger.
Er waren 36 deelnemers maar de eilan
ders hebben prima gereden. Bij de juni
oren werd C. Dros nummer 1 met 21 str.
pnt. Bij de nieuwelingen werd J. Kooger
nummer 2 met 49 str. pnt.
Zondagmiddag werd Da. Reinhold be
vestigd als predikante van de Doopsge-
zinde gemeente te Oosterend. Het is een
kerkgebouw met vele genodigden, ge
meenteleden en belangstellenden die de
dienst bijwonen waarin Dr. Golterman
voorgaat. Dr. Golterman wijst de ge
meente op de broederschap in Christus.
Daardoor is er vreugde in de gemeente
hier op Texel. Want God legt beslag op
mensen die Hij roept voor Zijn dienst.
Ook Hij is het die de gemeente heeft sa
mengebracht om zich in gemeenschap
•an Hem te verbinden.
„Gemeente van Texel, voor U is het
een blijde dag, ontvang de predikante die
God U geeft en moogt gij haar bijstaan
in sterke verbondenheid" Na het zingen
van lied 51 vers 1 en 2 bevestigd Dr.
Golterman Da Reinhold-Scheuermann
als predikante van de Doopsgezinde ge
meente.
De nieuwe predikante koos haar tekst
uit het evangelie van Mattheus: „Velen
zijn geroepen, maar weinig uitverkoren'
„Wij allen zijn geroepen door Jezus om
aan te zitten aan Zijn bruiloft. Broeders
en zusters God heeft U en mij geroepen
tot het feestmaal. Ik ben blij dat ik Gods
woord mag verkondigen."
Na de dienst wordt het woord gevoerd
door de heer J. C. Rab, als voorzitter
der Doopsgezinde Gemeente Texel. Hij
heet Da. Reinhold hartelijk welkom in
de gemeente en haalt vervolgens de op
leiding aan om daarna te wijzen op het
nu begonnen practische werk. Moge God
Uw werk zegenen Ds. Bilderbeek spreekt
hierna over vele werkschema's, maar
verwacht buiten deze schema's om toch
tijd over te hebben voor samenwerking.
Burgemeester C. de Koning feliciteerde
namens de gemeente Texel Da Reinhold
met haar bevestging. Dit is voor mij de
tweede maal dat ik een vrouwlijke pre
dikante mag verwelkomen. Moge U, in
een zeer snelle actie periode, veel werk
'erzetten. Ik wens U namens gemeente
Texel, veel succes.
Ds. Scholten sprak namens de Geref.
OUDERAVOND
REDMER IJSKA SCHOOL
Op vrijdag 14 oktober wordt er in de
Redmer IJska School te De Waal een ou
deravond gehouden. De school is geopend
vanaf kwart over zeven voor diegenen,
die het schriftelijk werk van de kinderen
willen bekijken. Om 8 uur precies be
gint de vergadering.
VERLOTING NED. HERVORMDE
VROUWENVERENIGING
Op woensdag, 12 oktober, heden,
's avonds om 8 uur vindt in de kerkeka-
mer de trekking plaats van de loten,
welke door de leden van de Ned. Herv.
vrouwenvereniging zijn verkocht ten
bate van de Ned. Herv. Gemeente te De
Waal. Wie zal de bezitter-(ster) worden
van de fraaie staande schemerlamp?
WAALDER HOBBYCLUB STARTTE
HAAR WERKZAAMHEDEN
Op vrijdag 7 oktober kwamen de le
den van de hobbyclub weer bij elkaar
in het dorpshuis „De Wielewaal". Er
blijkt animo te bestaan voor deze jeugd-
avond. Het ledental werd vermeerderd
met vijf, zodat het aantal leden thans 24
bedraagt. Dat alleen al is een mooi be
gin van het nieuwe seizoen. Het ligt in
de bedoeling dat er wekelijks een bijeen
komst plaats vindt zonder contributie
verhoging.
Deze eerste avond stond in het teken
van het poppenhuis, waaraan de laatste
hand gelegd moest worden in verband
met de sehoolverloting. Er werden gor
dijnen genaaid, nog wat gevernist en
hier en daar wat gelijmd en geschilderd.
Er heerste een gezellige sfeer. De jongens
(1015 jaar) begonnen aan verschillende
figuurzaagstukjes. De grote jongens en
meisjes (vanaf 15 jaar) houden woens
dagavond (heden) hun eerste wekelijkse
spelavond. Zij kunnen dan naar harte
lust tafeltennissen, biljarten, schaken,
dammen enz. Ook dit kunnen dus weer
gezellige avonden worden.
ZAKENNIEUWS
MODERNE SLAGERSWINKEL TE
OOSTEREND
Vorige week heeft slagerij S. P. Dros,
Peperstraat, een geheel gerestaureerde
winkel heropend. Het oude interrieur is
geheel opgeruimd en alles is even mo
dern. De etalage en opstanden zijn ver
dwenen en hebben plaats gemaakt voor
bescheiden opstanden. Geheel impone
rend werkt de toonbank, een vernuft
van techniek die aan de ene kant geheel
apen, de uitgestalde vleeswaren koelt.
Iedere klant heeft dus een overzicht van
de vleeswaren. De heer S. Dros heeft een
goede keus gedaan met deze vernieu
wing. Begrijpelijk is het dan ook dat hij
veel belangstelling heeft ondervonden,
welke werd vergroot door de aardige at-
.ractie aan deze opening verbonden.
HERFSTTENTOONSTELLING
TE DE WAAL
De leerlingen van de Redmer IJska
School hielden jl. zaterdag en zondag
een expositie van herfststukjes in het
Dorpshuis „De Wielewaal". Het hoofd
motief van de vele composities was na
tuurlijk de paddestoel.
Met veel zorg hadden de kinderen
i grote verscheidenheid bijeengebracht.
We zagen o.a. de mooie gespikkelde
vliegenzwam, verschillende russula soor
ten, zwavel kopjes enz. Paddestoelen in
combinatie met een oude boomstronk,
daarbij kastanjes, eikels, bramen, varens,
mos, mooi getinte herfstbladeren geeft
al gauw ene mooi effect.
Aan deze expositie waren voor de kin
deren prijzen verbonden. De jury, be-
:taande uit Ds H. Bilderbeek, Kapelaan
IJ. Tuijn en Ds. A. W. F. Waardenburg,
had het dan ook niet gemakkelijk. Na
veel wikken en wegen (waaraan zelfs 'n
lucifersdoosje te pas moest komen) kwa
men de heren tot de volgende beslissing:
Eerste, tweede en derde klassers:
1 Nelie Betsema, 2Gretha Bakker, 3 Pe
ter Jan Verberne. Eervolle vermeldingen
waren voor: Jennie Ellen, Kees Hin en
Piet Verijzer.
Vier, vijf en zesde klassers:
1 Jan Kooger en Kees Verberne, 2 Bert
Fokker, 3 Nellie Kuiper. Eervol: Ben v.
Heerwaarden, Afke Kloosterman en Re-
r.é Rijk.
Aan de tentoonstelling was ook een
verloting verbonden. De hoofdprijs was
een prachtig ingericht poppenhuis,gratis
beschikbaar gesteld door de meisjesafde
ling van de Hobbyclub. Het poppenhuis
werd gewonnen door mej. G. Koopman.
Het wandkleed, door de leerlingen van
de school gemaakt, werd gewonnen door
mej. K. Beekenkamp. De heer J. .Fokker
won een kleedje, zo ook mevr. C. Sweere-
du Porto. Mevr C. Boot een dassenhan-
ger. De volgende prijzen kunnen bij
meester Albers deze week worden afge
haald: blauwe loten 147, 363, 783, 619.
Oranje 761 en geel 935.
gemeente en TTC en nodigt Da Reinhold
uit met haar man de bijeenkomsten van
het TTC te bezoeken. Ds. Beerthuis
brengt felicitaties namens Hervormd
Texel en in het bijzonder Oosterend en
hoopt de traditie van onderling overleg
te kunnen voortzetten.
De heer Riemers brengt namens het
bestuur van het gebouw voor Chr. Be
langen en namens de feestcommissie zijn
felicitatie. Als laatste spreker brengt br.
Visman de dank over namens de Doops
gezinde gemeente te Oosterend.
Bij het verlaten van het kerkgebouw
maakte allen van de gelegenheid gebruik
liet echtpaar Reinhold-Scheuermann de
hand te drukken.
INWONERTAL VAN DE KOP VAN
NOORDHOLLAND 1860 - 1960
Op 1 januari 1860 telde de Kop van
Noordholland (Anna Paulowna, Callants-
oog, Den Helder, Texel, Wieringen, Wie-
ringerwaard en Zijpe) 30.600 inwoners,
een eeuw later telde dit gebied 81.600 en
inclusief Wieringermeer 90.000 inwoners.
De toeneming in die 100 jaar bedroeg
167°/o resp. 194%. Ter vergelijking moge
dienen dat de overeenkomstige groeiper
centages voor het gehele land en voor de
provincie Noordholland 245 en 297 be
dragen.
Uiteraard wijkt de groei van ieder van
de afzonderlijke gemeenten af van het
gemiddelde voor het gehele gebied. Het
sterkst groeide Anna Paulowna, dat on
der invloed van de bollenteelt, in de af
gelopen honderd jaar met 612% toenam,
van 1013 tot 7216 inwoners. Den Helder,
dat in deze periode vrijwel de gehele
marine binnen zijn gemeentegrenzen
kreeg, groeide met 219% tot 48.569 inwo
ners. De groei van Den Helder werd nog
enigszins overtroffen door Wieringen,
dat door een invasie van Zuiderzeewer-
kers in de jaren twintig, plotseling in
inwonertal verdubbelde. Hoewel de laat
ste jaren het aantal inwoners van het
voormalige eiland weer enigszins terug
loopt, bedraagt de groei over 100 jaar
toch nog 227%.
Zonder Zuiderzeewerkers zou Wierin
gen vermoedelijk een groei hebben door
gemaakt, zoals Texel, dat van 6076 tot
10.674 inwoners groeide (73%). Een groei
overigens, die geheel na 1900 plaats vond.
Gemeenten, die slechts weinig in zie
lental toenamen, zijn Wieringerwaard
met 20% (van 1081 tot 1292) en Zijpe
met 35% (van 4606 tot 6229).
De badplaats Callantsoog groeide met
i07% tot 1251 inwoners. Deze verdubbe
ling is slechts ten dele een gevolg van het
toerisme van de laatste decennia, daar
voor vond de groei plaats onder invloed
van de werkzaamheden voor de kustver
dediging.
Gemeenten in Noordholland waar in
de laatste honderd jaar sprake is van
ontvolking zijn: Barsingerhorn (terug
gang 8%), Schellinkhout 18%). Beets
9%), Graft 29%), Oudendijk
I26%), De Rijp 18%), Schermerhorn
(0%), Z. en N. Schermer 8%).
Beziet men slechts de laatste 10 jaar
dan komt het beeld van de (dreigende)
ontvolking van een aantal Noordholland
se plattelandsgemeenten duidelijker naar
voren. Gedurende de periode 1950-1960
gingen de volgende gemeenten in zielen
ral achteruit: Wieringen, Barsingerhorn,
Sint Maarten, Winkel, Andijk, Enkhuizen
(ontwikkelingskern!), Schellinkhout, Mid-
woud, Opperdoes, T\visk, Beets, Graft,
Kwadijk, Schermerhorn, Warder, Z. en
N. Schermer, Katwoude.
In de periode 1860-1960 gaf in Noord-
holland de Gooise forensengemeente Bus
rum de grootste relatieve groei te zien,
nl. 3682% (van 1041 tot 39.368).
SOOS VERGADERING MET GROTE
BELANGSTELLING
Voorzitster Mevr. J. Daalder-Barhorst
opende vrijdagavond de SOOS vergade
ring met een hartelijk welkom. Het za
kelijke gedeelte werd vlot afgewerkt om
lijd over te houden voor de fims van de
KNZHRM. Bij de bestuursverkiezing wa
ren de heren W. Witte en C. Bruin aftre
dend. Als nieuwe leden werden gekozen
Mw. T. Witte-Kager en de heer A. Kalis.
Hierna krijgt de heer Witphen van het
reddingswezen het woord en geeft een
overzicht van belangrijke punten in het
reddingswezen alvorens hij de films ver
toond. In grote trekken vertelt spreker
het ontstaan. Door de gesteldhied van de
kust is het gezegde „Schip in nood -
Reddingboot" niet alleen harde realiteit
maar een perfecte organisatie die altijd
paraat is. Werden vroeger schepen leeg
geroofd thans tracht men zoveel mogelijk
alles te behouden. De Noord en Zuid
Hollandse reddingmaatschappij heeft in
haar bestaan 12000 schipbreukelingen ge
red. Hierna werd een drietal films ver
toond. De laatste was er een van een red
ding op IJsland welke drie dagen en drie
nachten heeft geduurd. Het was een
schitterend filmwerk die ieders bewonde
ring had. Tot slot dankt de voorzitster
de propagandist voor zijn woord en beeld.
