9
roen
in het harL,
Met geschoolde handen
een zeker bestaan
V
-Asr té geen
v kinderspee/qoed
Wat met welk onderwijs?
Foor kantoor en bedrijf
v r
Spaarrente 3'/2 °/0
WOENSDAG 28 DECEMBER 1960
TEXELSE
74e JAARGANG No. 7518
COURANT
Jitgcrve N.V. v.h. Lanqeveld de Rooij
Boek-. Kantoorboek- en Fotohandel
Hand elsdrukkeri j
Den Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p.
kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
In het land (en wij hopen ook op ons
eiland) breidt de werkgelegenheid in het
bouw- en het metaalbedrijf nog steeds
uit. Maar zullen vele Texelaars zeggen:
„daar moet je vakman voor zijn, wat
moet ik als boerenknecht, of los werk
man. in de bouwsector doen. Hoogstens
kan ik opperman worden. Voor de vak
man, ja ligt het werk voor het opschep
pen, maar als straks alles in de grond
zit op Texel, ben ik weer een paar maan
den uit de running".
Bent U geen vakman?
Dan kunt U zich in betrekkelijk korte
tijd tot deze groep van vakmensen reke
nen door een RWP-opleiding te volgen.
Elke arbeidskracht tussen 18 en 50
jaar, die ongeschoold is, die zijn vak niet
meer kan uitoefenen, kan zonder dat
het hem iets kost worden geschoold,
omgeschoold of bijgeschoold tot één van
de beroepen in de bouw- of metaalsector.
Hij kan een opleiding krijgen op een
van de Regionale Werkplaatsen van Vol
wassenen (de RWPen).
De opleiding aan de Regionale Werk
plaatsen geschiedt KOSTELOOS.
Bovendien zijn de volgende punten
voor de liefhebbers van groot belang:
1. U kunt op elk gewenst tijdstip be
ginnen:
2. U ontvangt wachtgeld, werkloos
heidsuitkering of loondervingsver
goeding en als u daarvoor in aan
merking komt kinderbijslag, kost
geldvergoeding; prestatietoeslag; rij
wielvergoeding.
Op het eiland zijn reeds verschillende
werknemers, die een dergelijke omscho
ling hebben gehad en nu een goed vak
man zijn.
Men is vrij in de keuze van het beroep,
waarvoor men wilt worden opgeleid. De
aanleg voor een bepaald beroep wordt
nagegaan, zodat slagen zoveel mogelijk
wordt verzekerd.
De chef van het Arbeidsbureau, de
heer K. Stoepker, geeft gaarne alle in
lichtingen, en kan ook helpen bij plaat
sing in een bedrijf.
In Noordholland wordt voor de vol
gende beroepen opgeleid (X is mogelijk
heid tot opleiding; O is voorwaardelijke
mogelijkheid tot opleiding).
Beroepen: resp. opleidingsduur in weken,
plaats van opleiding):
X X
Metselaar 27 X X
(gecomb. met tegelzetten 32)
Straatmaken 23 X
Stukadoor 27 X
Timmerman 44 X X
Betontimmerman 33 X X
(gecomb 53)
Machine-bankwerker 24 X X X
Constructie-bankwerker 29 X X X
Precisie-bankwerker 57 X X X
Onderhouds-bankwerker 46 X X X
Draaier 34 X X X
Hulpmonteur-sterkstroom 21 X
Autogeen lasser 10 O O O
Elektrisch lasser 11 X X X
Gecombineerd lasser 15 X X X
De cursussen zijn bestemd voor onge
schoolden en geschoolden in een be-
DE LAATSTE DAG NADERT.
-
de kinderen willen met vuurwerk
spelen. Het geeft zulke mooie knallen en
de kleuren zijn zo fraai. Maar wist U, dat
op die feestdagen heel wat ongelukken
gebeuren? Ongelukken die voorkomen
hadden kunnen worden als de kinderen
niet met VUURWERK hadden gespeeld!
Elk jaar opnieuw hebben de doktoren
het tegen het einde van het jaar razend
druk met het verzorgen van letsels ver
oorzaakt door vuurwerk.
Vuurwerk is nu eenmaal geen kinder
speelgoed!
roep waarin geen behoefte meer bestaat
die een technisch beroep willen aan
leren. Alvorens op een R.W.P. te worden
toegelaten, dienen de gegadigden een test
te ondergaan die aangeeft of het keuze-
beroep kan worden gevolgd, dan wel een
voor de gegadigde geschiktere opleiding.
Van de R.W.P.'en te Hoorn, Amsterdam
en Haarlem zijn tot nu toe respectieve
lijk 900. 5000 en 2100 cursisten afgestu
deerd.
De loondervingsvergoeding, welke
wordt uitgekeerd op de regionale werk
plaats voor vakopleiding te Hoorn, is
verschillend naar gelang leeftijd en bur
gerlijke staat. De vergoedingen bedragen
bij een volle werkweek van 45 uur:
(resp. kostwinners, kostgangers/alleen-
wonenden en thuisinwonenden).
18-jarigen ƒ33,75 ƒ29,25 ƒ25,20
19-jarigen ƒ40,05 ƒ35,10 30,15
20-jarig en ƒ46,80 ƒ40,95 ƒ35,10
21-jarigen ƒ53,55 ƒ46,80 ƒ40,05
22-jarigen ƒ60,30 ƒ52,65 ƒ45,45
23 jaar en ouder ƒ67,05 ƒ58,50 ƒ50,40
Bovendien ontvangen kostwinners en
cursisten van 23 jaar en ouder een bij
slag van ƒ3,75 per week In bepaalde
gevallen kan tegemoetkoming worden
verleend in pensionkosten of in reis
kosten.
Voor verdere inlichtingen kunt -U zich
wenden tot het Arbeidsbureau.
VOOR DE CHAUFFEURS:
RIJTIJDENBESLUIT
Op 1 januari 1961 treedt het nieuwe
Rijtijdenbesluit in werking. Het tegen
woordige werkboekje wordt vervangen
door een zgn. werkmap, welke bestaat
uit: een stamblad, een verantwoordings
blad en een werkboekje.
Op het stamblad worden de gegevens
van de aanvrager vermeld, terwijl op het
verantwoordingsblad de werkboekjes ge
registreerd worden.
De werkmap heeft een geldigheidsduur
van 5 jaar.
Het werkboekje is ingericht voor een
gebruik van 8 weken en zal, uitgezonderd
voor de eerste maal, niet meer bij de
gemeente maar rechtstreeks bij het
Staatsdrukkerij- en Uitgeversbedrijf
moeten worden aangevraagd. De kosten
van een afzonderlijk werkboekje bedra
gen 0,35. Het verdient aanbeveling meer
dan 1 exemplaar aan te vragen. Bestel-
kaarten voor werkboekjes worden bij de
uitreiking van een werkmap afgegeven.
De prijs van de werkmap is vastgesteld
op 2,85. Voortaan moeten ook degenen,
die als bijrijder werkzaam zijn in het be
zit zijn van een werkmap.
Bij de aanvraag om een werkmap moet
een welgelijkende pasfoto van de aan
vrager worden overgelegd. Op deze pas
foto moet de naam van de aanvrager zijn
vermeld.
Een tweede werkmap kan eerst worden
uitgereikt, wanneer de aanvrager de on
bruikbaar geworden werkmap inlevert of
een verklaring ondertekent, dat het vo
rige exemplaar verloren is geraakt of
teniet is gegaan.
ONZE HUISDIEREN EN WAT U ER
VAN WETEN MOET
Wil men succes hebben bij het houden
van huisdieren, dan is er meer nodig dan
een zekere hoeveelheid dierenliefde en
een verlangen naar dierlijk gezelschap.
Het vraagt kennis, geduld en een bepaald
begrip van de natuurlijke gewoonten van
het dier en zijn lichamelijke en geeste
lijke karakteristieken, gebaseerd op een
serieuze studie en observatie.
Geen enkele eigenaar zal zijn huisdie
ren opzettelijk wreed behandelen, maar
er valt niet aan te twijfelen, dat velen
onwetend hun lievelingen doen lijden
door gebrek aan begrip en inzicht.
Het boek: „Onze huisdieren en wat U
van hen moet weten" geeft praktische
inlichtingen omtrent voeding, huisves
ting, opfok, algemene behandeling enz,,
van alle diersoorten die in en om huis
gehouden plegen te worden. Dit nieuw
verschenen boekwerk van Uitgeverij P.
van Belkum te Amsterdam brengt gege
ven, die berusten op de practische erva
ring van ruim een halve eeuw.
Naast vele tekeningen is het boekwerk
ook verfraaid door vele foto's, niet alleen
van de poes maar ook van schildpad en
maanvis, van witte pauwstaart en Pools
konijn. Het is een boek om werkelijk
eens te bestuderen.
VANDAAG GEEN
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Men deelt ons mede, dat er vandaag
woensdag 28 december, geen consultatie
bureau voor zuigelingen wordt gehouden.
HANDELSREGISTER
Onder nieuwe inschrijvingen lezen wij:
Diversen:
Preparateursbedrijf Herman E. Pee-
ters (e), (r.l.b.z.), Texel, Den Burg,
Boogerd 24. Het prepareren van alle
soorten dieren, tevens het vervaardigen
van bio plastics.
AGENDA VAN DE STICHTING
CULTUREEL WERK TEXEL
Woensdag 28 december
Den Hoorn, Loodsmans Welvaren, Voor
lichtingsbijeenkomst: Schapen of koeien.
Den Burg, Dorpshuis, Jaarwisselings-
b-jeenkomst P. v.d. A.
Oosterend, 13.30 uur, Voorlichtingsmid
dag, spr. J. Zwemmer, onder auspiciën
van streekverbeteringscommissie.
Nederlandsche
Middenstands Spaarbank
SCHAAKNIEUWS
Uitslag 11e ronde:
F. Vlugt-A. Keizer 10
A. Laan-F. Drevel V*Vi
J. L. Veldhuis-C. Schulte 01
J. Doornbos-R. Vlugt 01
A. Terpstra-C. Joustra 01
Dinsdag 27 december clubavond in
Hotel „De Graaf".
VOORLICHTING VOOR DE
VISSERIJ
In de memorie van antwoord van 24
november j.l. aan de Tweede Kamer zegt
de Minister van Landbouw en Visserij
over de voorlichting, die voor de visserij
gegeven wordt het volgende:
„Jaarlijks gedurende de maanden
oktober-april wordt meestal per vis-
sersplaats/visserijschool één of twee
avonden/middagen, naar gelang de
aanvraag, voorlichting gegeven aan
reders, vissers en leerlingen van visse
rij scholen".
Over de belangstelling voor deze avon
den (av) vermeldt de Minister voor Texel
(TX). Den Helder (HD), Wieringen (WR)
en Harlingen (HA) de volgende aantallen
mannen/leerlingen (man) waaruit het
publiek bestond.
Seizoen TX HD WR HA
av man av man av man av man
1954/'55 2 80 2 50 2 160 1 100
19557*56 2 80 2 5 0 2 1 60 1 100
1956/'57 2 80 2 50 2 160 2 100
1957/'58 1 70 2 50 2 160
1958/'59 1 80 2 50 1 80 2 110
1959/'60 1 60 1 50 1 80 2 140
Totaal 9 450 11 300 10 800 8 550
Vervolgens merkt de Minister op:
„Voor het begin van een seizoen wordt
aan alle vissersorganisaties en visserij-
scholen een lijst toegezonden met onder
werpen van voordrachten naar keuze.
De onderwerpen liggen op alle gebieden,
waarmede het visserijbedrijf te maken
heeft, bijvoorbeeld: biologie, technologie,
materialenkennis, scheepsbouw, motor
techniek, voortbeweging van schepen,
meteorologie, eceanografie, elektronische
apparaten, economie, organisatie enz. De
voordrachten worden gehouden door
ambtenaren en deskundigen uit particu
liere bedrijven, met dien verstande dat
laatstgenoemden zich geheel onthouden
van propaganda of reclame. De opzet bij
de voordrachten is, dat discussie zoveel
mogelijk wordt aangemoedigd; een forum
ever een onderwerp vond enige malen
goede ingang. Bij wijze van attractie en
ontspanning worden ook films vertoond,
voornamelijk visserij-films, die zo moge
lijk verband houden met de voordracht".
Wij maken hier belanghebbende leden
nogmaals attent op de werkvergadering,
die vanavond (woensdag 28 december)
om 8 uur wordt gehouden in Hotel „De
Zwaan" te Den Burg. Aan de orde komen:
1. uniforme borden;
2. wintercampagne.
Slechts indien alle belangheb
bende leden aanwezig zijn is het
mogelijk de plannen tot uitwer
king te brengen.
V.V.V.-Texel.
DE WEG OMHOOG (V)
I Een groot gevaar van onze huidige cul-
i tuur en maatschappij vorm, zo beweren
j vele filosofen, de meest abstrakte den-
kers onder de geleerden, schuilt in de
vervlakking, of zoals zij het noemen, de
nivellering, die overal schijnt op te
treden. Men is nogal snel geneigd de
schuld hiervan op het onderwijs te
schuiven.
Wanneer dat zo zou zijn, heeft het
ULO, het uitgebreid lager onderwijs, een
bijzonder sterk dak nodig, want juist deze
tak leidt op voor de middelbare en lagere
functies. In dat woord „middel" schuilt
het gevaar, want het is de middelmatig
heid die de vervlakking veroorzaakt.
Het ULO, dat geregeld is bij de lager-
onderwijswet 1920, maar in feite meer
tot het middelbaar onderwijs behoort,
heeft zich in de loop der jaren bijzonder
sterk ontwikkeld, ondanks de, weinig
rechtvaardige, vooroordelen die tegen dit
schooltype regelmatig worden opgewor
pen.
Nog onlangs is uit een rapport van het
KASKI, een sociaal onderzoekingsinsti
tuut, gebleken, dat juist het ULO een bij
zonder belangrijke maatschappelijke
functie vervult.
Niet verder
Het ULO is uitermate geschikt voor de
gemiddelde of betere leerlingen van de
lagere school, die beslist niet van plan is
later nog verder door te studeren, al
thans niet aan een dagschool, en zo snel
mogelijk in de zaak van vader of naar
kantoor wil gaan.
Om allerlei redenen is dit het geval
met het merendeel van hen die de lagere
school afkomen. Daarom het grote aantal
bezoekers van ULO-scholen: in 1945 nog
116.187, in 1957 al 202.158. 33% van hen
bezocht een van de 73 op de honderd
voorkomende bijzondere ULO-scholen.
De verspreiding van de ULO-scholen is
bij de wet geregeld. Iedere gemeente met
meer dan 100.000 inwoners mag bij 61
gegadigden een ULO-school bouwen: bij
kleinere gemeenten zijn de vereisten als
volgt: 50.000 tot 100.000 inwoners 48
i gegadigden; 25.000 tot 50.000 36 en bij
minder dan 25.000 moeten minstens 24
leerlingen zich aanmelden.
In 1955 werd door het rijk 89 miljoen
uitggeven voor het ULO, gemeenten de
den daar nog eens 34 miljoen gulden bij.
Lesrooster
Bij het ULO-onderwijs kiest men, in
tegenstelling met de lagere scholen, niet
meer voor iedere klas een vaste leraar,
maar kent men een leerkracht voor ieder
vak. De belangrijkste onderdelen van het
onderwijs zijn: de talen (Frans, Duits en
Engels), handelskennis en wiskunde. Het
eindexamen draagt een gedifferentieerd
karakter, wat wil zeggen, dat de leerling
een keuze mag maken uit verschillende
groeperingen van vakken.
Waar men zich op het ogenblik bij deze
vorm van onderwijs zorgen over maakt,
is niet alleen het tekort aan leerkrachten,
maar ook het grote aantal leerlingen dat
het einddiploma niet behaalt: ruim 50%.
Het is kennelijk niet alleen het gevolg
van afvloeiing naar andere school
systemen.
Ideaal
Wat volmaakter dan het ULO is het
onderwijs aan de Handelsdag- of avond
scholen. Voor wat de kwaliteit betreft,
staat de Handelsdagschool gelijk aan de
HBS. Bij de wet wordt dit type dan ook
gerekend tot het middelbaar onderwijs.
Het is vreemd, maar ondanks het feit dat
het gegeven onderwijs welhaast ideaal
voor de middenstand en de middelbare
administratieve functies is, heeft het han
delsonderwijs nooit veel ingang gevon
den. Vermoedelijk is dit te wijten aan de
concurrentie van het ULO, dat bovendien
beter gesubsidieerd werd. Immers, het
ULO behoort tot het lagere onderwijs en
krijgt dientengevolge 80% subsidie. De
HBS ontvangt eveneens ongeveer 80%,
maar de handelsschool moet het dikwijls
met maar 50% doen.
Inmiddels is de subsidieregeling ver
anderd, maar de aandacht voor het han
delsonderwijs niet.
Bijleren.
Wel heeft vooral het avondonderwijs
een vooruitgang geboekt. In 1957 waren
er 147 Handelsavondscholen, die bezocht
werden door 19.148 leerlingen, tegen
slechts 13 dagscholen, bezocht door 1591
leerlingen.
Het avondonderwijs neemt steeds meer
toe door het groeiend besef bij velen, dat
kennis nu eenmaal onmisbaar is. Voor
hen die inmiddels een administratieve
loopbaan hebben gevonden is het han
delsonderwijs de meest voor de hand
liggende weg.
Dat blijkt wel uit de belangrijkste
vakken: talen met handelscorresponden
tie, economische aardrijkskunde, handels
recht, economie, wiskunde en warenken
nis. Al is de Handelsschool een onderdeel
van het middelbaar onderwijs, het eind
diploma geeft geen recht op een univer
sitaire studie. Wel is het een waarborg
voor een veilige functie in het bedrijfs
leven en dat is voor velen tenslotte vol
doende.
(Wordt vervolgd)
SCHAPENZIEKTEBESTRIJDING
Zoals de Texelse schapenhouders be
kend zal zijn, zal de heer Wensvoort in
de naaste toekomst z'n onderzoekingen
wat betreft het voorkomen van ziekten
bij het schaap vanuit Alkmaar (de Pro
vinciale Gezondheidsdienst voor Dieren)
voortzetten; het onderzoek zal dan de
gehele schapenstapel in de provincie
Noord-Holland en indien mogelijk, in
Nederland, omvatten.
De Texelse schapenhouders hebben
vrijwillig vanaf 21 januari 1957 t/m 31
oktober 1960 in totaal een bedrag van
3828,24 op de Boerenleenbank te Den
Burg gestort om in de kosten, welke het
onderzoek met zich brengt bij te dragen.
Voorwaar een unieke prestatie! Dit be
drag is aan de bevoegde instanties over
gedragen.
Thans nu het onderzoek ook buiten
Texel zal worden voortgezet, is het niet
langer logisch te achten, dat speciaal de
Texelse schapenhouders in de kosten
bijdragen.
Het is dan ook verheugend te kunnen
mededelen, dat er instanties bereid ge
vonden zijn de kosten van het thans op
grotere schaal te verrichten onderzoek
voor hun rekening te willen nemen.
Namens de Commissie Onderzoek
Schapenziekten dank ik de Texelse scha
penhouders hartelijk voor de ondervon
den financiële steun; ik verzoek hen
thans geen gelden meer op de rekening
schapenziekten van de Boerenleenbank te
Den Burg te willen storten.
E. NOORDIJK.
DIE GOEIE OUWE TIJD
MAG DE VROUW EEN GLAASJE
DRINKEN?
Het resultaat?
ZIJ DIE ZICH zeer terecht erge
ren aan het misbruik van sterke drank,
waaraan een deel der hedendaagse vrou
wen zich schuldig maakt, slaken soms de
verzuchting: „Neen, dan die goede oude
tijd, toen er nog geen cocktails beston
den en toen de vrouwen nog degelijk
waren!" Ook wij hebben dat altijd braaf
meegezucht totwij eens toevallig in
oude kronieken snuffelden en toen kwa
men er heel andere dingen aan het licht!
In 1663 ging een zekere dominee
Simonides reeds heftig te keer tegen „het
taveernebezoek van vrouwen en maag
den, die onvermoeid mededrinken". In
1640 vinden we voor het eerst de jenever
vermeld. Tot dan was het sterkste wat
men dronk Spaanse wijn met brandewijn
en witte wijn met citroenspiritus.
De brandewijn, die oorspronkelijk
slechts in de apotheken verkrijgbaar was,
werd tegen het einde van de 17e eeuw
ook in de herbergen getapt. Dronken
schap door brandewijn was niets bizon-
ders. Wie herinnert zich niet de ouder
wetse baker uit onz overgrootmoeders
tijd, die altijd een fles brandewijn eiste
„voor het hoofdje van de zuigeling"! De
goeden niet te na gesproken, waren dron
ken bakers zeker geen ongewoon ver
schijnsel.
Toen de thee door de Nederlanders in
Europa werd ingevoerd, gingen de vrou
wen zich prompt hieraan te buiten. Zij
dronken wel tot dertig kopjes achter
een en aten zelfs de theeblaren op! Na
de thee werd een „sekje" gedronken
(koppige wijn uit gedroogde druiven),
daarna een „anijsje" en tenslotte een
„suver brandewientje" en.... meestal
bleef het niet bij één glaasje.
Wat er van de nuchterheid van de
dames op die wijze overbleef, laat zich
gemakkelijk raden, waaruit wij alweer
zien, dat die goede oude tijd op menig
gebied helemaal niet zo best was!
