Cf roen 'ZwarLrJexels in het
Wat de zee verborg en
prijs gat
m
200.000 jaar Zuiderzee
03
Zuiver Uw bloed
met Krniehen
en verdrijf zo d« oorzaak
van Uw Rheunatische Pifnl
BABYDRM
filtert
de heerlijkste Koffie
ZATERDAG 13 MEI 1961
TEXELSE
74e JAARGANG No. 7557
COURANT
Jitqcrve N V v.h. Lanqeveld de Rooij
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Burq, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt woensdags en zaterdags
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p.
kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm
HA DE LAATSTE IJSTIJD t» ZOOOO-. C-
In de laatste fase van de ijstijd, toen het klimaat nog zeer koud was, doch het
ijs zich reeds definitief had teruggetrokken, strekte ons land zich verder naar
het Westen en Noordwesten uit, daar de zeespiegel veel lager was dan thans
(ca. 20 - 25 meter)). Een smalle zeearm scheidde het van Engeland. Dat was toen
de plaats waar mammoet, wolharige neushoorn, eland, rendier, reuzenhert, edel
hert en wild varken de scepter zwaaiden. Beenderen van deze dieren vindt
men bij het zandzuigen ten behoeve van de dijkbouw.
Het is met geen pen te beschrijven wat
de zee verborgen houdt. In de loop der
eeuwen zijn reeds duizenden schepen
naar de bodem der zee verdwenen. In
vroeger jaren gebeurde dat veelvuldiger
dan tegenwoordig. De schepen, die thans
de zeeën bevaren zijn niet te vergelijken
met de vissersschepen die in de 16e eeuw
;ebruikt werden.
Tentoonstelling in de R.H.B.S.
In één der lokalen van de Rijks Hogere
Burgerschool op Texel is thans een ten
toonstelling ondergebracht, die iets laat
zien van de schatten, die de zee prijsgaf.
Schatten, die in 1400 reeds naar de bodem
der zee verdwenen, zijn met de laatste
inpolderingen voor de dag gekomen.
De directie van de RHBS is bereid ge
vonden om de tentoonstelling, die open
gesteld is voor de Texelse scholen, ook
voor volwassenen open te stellen.
Dinsdagavond a.s. is mej. S. Kok, van
de afdeling tentoonstellingen van het
Rijksbureau voor Roerende Monumenten,
in het lokaal aanwezig en is bereid tussen
en 9.30 uur iedere belangstellende
rond te leiden.
Deze ronleiding is zeker de moeite
waard. Wij zouden deze tentoonstelling
ook kunnen noemen „Toen en Nu". Er
njn voorwerpen en foto's uit het verre
grijze verleden; naast deze ouderdom zien
we hoe de trekker in de nieuwe polder
hjn werk doet. De vroegere Zuiderzee
is IJsselmeer geworden en thans komt
er steeds meer land bij dat door mensen
bewerkt wordt.
In 1930 viel de Wieringermeer droog en
in 1932 werd de Afsluitdijk voltooid. Na
dien zijn deskundigen dagelijks bezig Ne
derland meer grond te verschaffen.
De tentoonstelling geeft diverse tijden
weer die Nederland heeft beleefd.
Van de ijstijd wandelen we rustig het
tenen tijdperk in. Daarna de bronstijd
met rijke vondsten en het begin van de
ijzertijd, ca. 500 jaar voor Christus.
De tentoonstelling toont ook de Ro
meinse tijd en de Middeleeuwen.
De scheepsopgravingen in de Zuider
zee zijn aanzienlijk. Een zeer belangrijk
^eel van de aandacht van het archeo
logisch onderzoek in de inpolderingen, die
fhans plaats vinden, wordt speciaal opge
dist door de scheepsvondsten. Het aantal
tot nu toe gevonden wrakken in deze
vroegere zeebodem is aanzienlijk en
breidt zich met de voortgang van de in
polderingswerkzaamheden nog sterk uit.
Men moet zich echter niet voorstellen,
dat wanneer de dijk gereed is en de ge
malen in werking zijn getreden, zodat na
enige tijd de gronden droog vallen, hier
en daar een schip te vinden is dat door
een archeoloog kan worden onderzocht.
Integendeel, de bodem is kaal en zonder
veel reliëf. Scheepswrakken komen pas
te voorschijn wanneer het grondwerk be
gint. Een groot aantal wrakken wordt
aangetroffen bij draineringswerkzaam-
heden. In de Noordoostpolder zijn 156
s'heepswrakken blootgekomen.
Op de tentoonstelling ziet men juffer-
blokken uit de 16e - 17e eeuw, die gevon
den zijn in wrakken in de Noordoost
polder.
Een bezoek (dinsdagavond) is alles
zins de moeite waard. Wij zouden ook
nog kunnen schrijven over de vroegere
scheepsbouw en scheepstypen, maar mej.
Kok zal U daar gaarne over vertellen.
IKruschen maakt U al gauw een heel
lander mens, vrij van stramheid en pijn
pn weer tot alles in staat. Dat doen
Kruschen's vijf minerale zouten, die
de bloedzuiverende organen aanzetten
tot jeugdig-krachtige werking en zo de
Pijnverwekkende onzuiverheden uitdrij
ven langs natuurlijke weg.
Wij zijn al weer toe aan de volgende
niet-bezettingslijst. Derhalve verzoeken
wij de leden ons vóór aanstaande dins
dagmorgen om tien uur opgave te doen
van de ruimte in de maanden juni, juli
en augustus die nog niet bezet is.
Wij herhalen het nog eens, dat het
werkelijk noodzakelijk is onbezette ruim
te bij iedere nieuwe oproep steeds weer
op te geven. Alleen dan worden Uw be
langen het beste behartigd, en krijgt de
aanvrager het juiste overzicht van de
mogelijkheden, die er op Texel nog zijn.
De niet-bezettingslijst betekent voor de
toekomstige gast van ons eiland een
enorme steun bij het zoeken naar accom
modatie.
Telefoneer ons, schrijf ons een kaartje
of kom even langs in Den Burg, en U
opent voor Uzelf de beste kan
sen om een goed seizoen te
maken.
V.V.V.-Texel.
Voor he? rere
Baby-huidje
POeOUt-ZALf
oen -
SCHAAKNIEUWS
Uitslagen:
J. Hoogerheide-C. Joustra 01
J. Hooijberg-J. Doornbos 01
A. Terpstra-C. Schulte afgebr.
J. Doornbos-A. Laan 01
Tj. v.d. Galiën-C. Joustra 10
J. L. Veldhuis-J. Hoogerheide 01
Dinsdag 16 mei laatste maal voor dit
seizoen. Laten we allen nog één keer
samenkomen voor een gongwedstrijd.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 14 mei op om 4.50 uur en
gaat onder om 20.25 uur; 17 mei op om
4.45 uur en onder om 20.29 uur.
Maan: 14 mei N.M.; 22 mei E.K
Hoog water ter rede van Oudeschild:
13 mei 7.41 en 20.09; 14 mei 8.32 en 20.53;
15 mei 9.14 en 21.29; 16 mei 9.49 en 22.03;
17 mei 10.19 en 22.32; 18 mei 10.45 en
23.05, 19 mei 11.14 en 23.38; 20 mei 11.43
VERTROKKEN PERSONEN
Martje H. H. R. Wolters van De Koog,
Ruijslaan 37 naar Den Ham, Vroomshoop,
Tonnendijk 156.
TRAP VAN KOE
Den Hoorn Op de Hoeve Katwijk
l.reeg de heer T. Fransimon een trap in
zijn gezicht van een koe en liep een
zware verwonding op aan zijn hoofd.
ZONDAGSDIENST DOKTOREN
Den Burg:
DOKTER VAN LOON
(ingaande zaterdagmiddag 12 uur)
Oosterend en De Cocksdorp:
DOKTER RENOUT
(ingaande zaterdagmiddag 12 uur)
Dierenartsen
H. DE BOER, tel. 2527
(ingaande zaterdagmiddag 12 uur)
Zondagsdienst Witte Kruis
Zr. FORTGENS
Oosterend, tel. (02223) - 250
[van zaterdag 13 uur tot zondag 24 uur)
Zr. RIETVELD
De Cocksdorp, tel. (02222) - 292
(zondag van 9 tot 13 uur)
GIFTEN WITTE KRUIS
Den Burg: V. 2,50; D 2,50, K. 2,50; R.
2,50; B. 2,50; B. 2,50, M. 2,50.
De Koog: V. 2,50.
Oudeschild: W. 2,50; K. 2,50.
Eierland: S. 2,50.
SCHRIFTELIJK ULO-EXAMEN
OP TEXEL
Voor het eerst in de geschiedenis zal
dit jaar het schriftelijk examen van ULO-
leerlingen op het eiland worden gehou
den. De candidaten behoeven niet meer
naar de vaste wal, maar zullen nu, maan
dag en dinsdag a.s. examen doen in de
zaal van „Casino" te-Den Burg.
Wij mogen dit zeker een grote verbe
tering noemen, want vele candidaten
hadden anders vroeg uit de veren ge
moeten om op tijd bij de Boot te zijn.
FORUMAVOND TE DEN BURG
De Forumavond te Den Burg, op 18
mei a.s., zal worden gehouden in de zaal
van „Casino". B. en W. zullen aldaar
vragen beantwoorden, die gesteld kunnen
worden over het gemeentebeleid.
Er schijnt voor deze avond flinke be
langstelling te bestaan. De organiserende
Dorpscommissie verzoekt belangstellen
den op tijd (8 uur) aanwezig te zijn op
dat zoveel mogelijk vragen beantwoord
kunnen worden.
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 4 tot en met 10 mei 1961
Geboren; Jorrit, zv. Hendrik van der
Wal en Pierkjen Jorritsma, Karei Johan
nes Hendrik, zv. Hendrik Kuip en Jo
hanna M. van Heerwaarden; Harry Renee
zv. Willem ,F. Stomp en Woutertje Vaan-
dering, Elly, dv. Jacob Koning en Hen-
^rika Eelman, Robertus Leonardus Maria
zv Cornells Lexmond en Cornelia C.
Veeger; Cornelis Albertus Jozef, zv.
Jakob C. Bakker en Anna C. J. Veeger.
Ondertrouwd: Adolf Overman en Cor
nelia Kalshoven; Paul Bernhard Schwei-
zer en Antonetta Maria Smit.
CONSULTATIEBUREAU VOOR
ZUIGELINGEN
Woensdag 17 mei a.s. worden de
moeders van de buitendorpen verwacht
op de volgende uren.
Den Hoorn 1.15 uur; Oosterend 2.00 uur;
De Cocksdorp 3.00 uur; De Koog 4.00 uur.
FA. FliANS ZEGEL KZ
Den Burg - Oudeschild
NIEUWS VAN DE
PAARDENSPORTVERENIGING
Op vrijdagavond 19 mei a.s. zullen de
Paardenvrienden weer eens bijeenkomen
in hotel „De Lindeboom-Texel" te Den
Burg om 8 uur.
Na een kort „zakelijk" gedeelte zal de
heer L. W. Biesheuvel een inleiding hou
den over de „Paardenfokkerij op dit
moment" en zullen zeer interessante
films worden vertoond.
Op het programma staan o.m. „De
Pferde" (De ontwikkeling van het paard)
en de film over de reis van de Post
koets van Turkije naar de Floriade te
Rotterdam. Alle leden en belangstellen
den zijn van harte welkom.
De Gezelligheidsrit is dit jaar op 25
juni. De tocht voert langs mooie ge
deelten van ons eiland en plekjes waar U
met auto of fiets nimmer zult komen. Op
gave dient te geschieden voor of op
maandag 19 juni aan mevr. Keesom-
Karsten.
Voor het concours-hippique op zater
dag 22 juli zal er weer een speciale paar-
denkrant verschijnen, huis aan huis op
Texel. Vorig jaar hebben enkele midden
standers te kennen gegeven in een der
gelijke uitgave reclame te willen maken.
Zij kunnen zich in verbinding stellen met
de heer Joh. C. Roeper, gaarne ook voor
19 juni a.s.
Het bestuur zal het ook weer zeer op
prijs stellen, wanneer particulieren, mid
denstanders enz. blijk van belangstelling
tonen door het beschikbaar stellen van
een prijsje. De prijzencommissie, be
staande uit de dames De Lugt-Parlevliet
en Keesom-Karsten, zal u gaarne noteren.
Tenslotte het vraagprogramma voor de
diverse nummers Landbouwtuigpaarden.
Opgave dient te geschieden voor of op
25 juni bij mevr. Keesom-Karsten of de
secretaris P. C. Hm, Spang, W 24a. In-
leggeld is men niet verschuldigd.
a. Eénspan voor tweewielig rijtuig, alleen
voor paarden, welke op Texel of elders
nog geen prijs hebben gewonnen in
het éénspan.
b. Open klasse éénspan.
r Eénspan fokmerries voor landbouw-
wagen. Alleen voor paarden, welke
minstens één veulen hebben gebracht.
d. Tweespan voor landbouwwagen. Al
leen voor paarden, welke op Texel of
elders nog geen prijs hebben gewon
nen.
e. Tweespan voor landbouwwagen.
f. Open klasse tweespan (geen landbouw
wagen)
g. Eénspan voor luxe rijtuig, gereden
door dames.
HEMELVAART EN RUIMTEBESEF
Het is opvallend hoeveel moeite de
meeste mensen hebben met het geloof in
de hemelvaart. Dat ligt voor het meren
deel aan hen zelf. De meeste mensen ver
keren namelijk in grote onkunde ten
aanzien van wat de hemel voor het
christelijke geloof feitelijk betekent. Zo
iets blijkt wel uit de komische vergelij
kingen, die men soms met de tegenwoor
dige ruimtevaart hoort maken. Hemel
vaart en ruimtevaart worden dan op één
lijn gesteld of althans min of meer in
eikaars verlengde gedacht. En omdat de
huidige kennis van het heelal weinig of
geen plaats meer biedt aan wat men vaag
en van verre voor de hemel belieft te
houden, menen velen dit aloude dogma
op wetenschappelijke gronden te moeten
afwijzen.
Maar ondertussen is men dan zelf aan
een hopeloze begripsverwarring ten prooi
gevallen. Want het is ten enen male on
waar, dat de hemel in de christelijke
geest ooit in deze strikt ruimtelijke zin
mag worden opgevat. Wel is het onge
twijfeld juist, dat bijvoorbeeld het nach
telijk firmament en het rood van de
dageraad en de blauwe hemeltrans in het
bijbelse taaleigen, levensecht en beeldend
als dat is, kunnen optreden als de sym
bolen van God. En ook is het waar, dat
de auteurs van de heilige schriften kin
deren van hun tijd waren en in de ver
onderstelling van het toenmalige wereld
beeld leefden. Maar wanneer iemand uit
deze en soortgelijke overwegingen de
conclusie gaat trekken, dat dus de hemel
vaart van Jezus Christus en de ruimte
vaart van Gagarin op één noemer te
brengen zijn, kan een christen z'n glim
lach moeilijk onderdrukken. Want hij
v/eet, hoe weinig een bemande raket
te maken heeft met de geheimenissen van
het koninkrijk der hemelen, waarover
Jezus sprak en waaruit het christelijk ge
loof de eeuwen door heeft geleefd. En
ook beseft hij intuïtief dat de bijbel in
zijn godsbegrip alle wereldbeelden achter
zich laat en op een typische manier te
boven gaat.
Maar wat moet men zich dan bij de
hemel denken? Deze vraag is niet in een
handomdraai te beantwoorden. Het beste
zal wel zijn om er een beetje omheen te
praten. De hemel behoort nu eenmaal tot
die diepere en hogere dingen, waar een
mens meer bij leeft dan dat hij ze be
grijpt. Van zulke dingen is overigens onze
ervaring vol. Wie zou bij voorbeeld pre
cies kunnen zeggen wat muziek en muzi
kaliteit is of waar de oorsprong van alle
denken ligt of hoe de gangen van twee
geliefden zijn? Maar bij het spreken over
de hemel ondervinden we een extra
moeilijkheid. We welen namelijk bij
voorbaat, dat het bekertje van de mense
lijke geest ontoereikend is om deze
oceaan van licht te bevatten. Voor zover
de hemel ervaren kan worden, wordt hij
ervaren als iets dat alle ervaring verre
overtreft. Ten diepste kun je de hemel
dan ook alleen maar belijden en bezingen.
Hij hoort niet allereerst in de encyclo
pedie der wetenschappen maar in de
geloofsbelijdenissen thuis, want hij is te
wezenlijk en te waarachtig aan de godde
lijke heerschappij voorbehouden om aan
de waarneming en het denken van de
mens onderworpen te kunnen zijn. Wat
dit betreft liggen het geloof in de hemel
cn het geloof in de Here God zelf in één
perspectief.
En juist daarom mogen we heus nog
wel iets meer te berde brengen. De hemel
is geen duister raadsel, maar een lichtend
geheimenis, waarover gesproken kan
worden. Zo wordt hij in de bijbel de
woning van God genoemd, de plaats waar
de alomtegenwoordige God tróónt. Men
werpe niet tegen, dat dit een al te men
selijke manier van spreken is. De taal der
engelen beheersen we nu eenmaal niet
en bovendien zullen we de dichterlijke
kuisheid en de beeldende kracht van
deze schriftuurlijke uitdrukkingen leren
bewonderen naar mate we er langer bij
verwijlen. Je moet zulke woorden zelf in
de mond nemen en dan proeven wat je
zegt. Dan besef je in enen, dat met de
hemel dat deel van de schepping bedoeld
wordt, die dimensie in alle gebeuren, die
kant van de werkelijkheid, van waaruit
God zelf handelt, van waaruit zijn open
baring te verstaan is en van waaruit al
zijn aanwezigheid en bezigheid moet be
leden worden.
Van de hemel als de woning van de
alomtegenwoordige God zullen we nu
moeten zeggen, dat hij boven ons is,
boven de aarde en boven het heelal ver
heven. Natuurlijk niet zozeer in kwanti
tatieve als wel in kwalitatieve zin. Het
gaat om een andere en een hogere zijns
wijze dan de waarneembare. En de inner
lijke mens weet zich beneden deze heil
zame en heerlijke werkelijkheid. Hij ziet
in het gebed als vanzelf omhoog en met
zijn lofzang verheft hij zich tot zijn God.
Dit naar boven gerichte ruimtebesef van
de innerlijke mens heeft een eigen ka
rakter en verschilt volstrekt van de dui
zeling, die ons bevangt tegenover het zich
alsmaar uitdijende heelal. De afstanden
in het heelal zijn in principe kenbaar en
meetbaar, terwijl de distantie tussen
hemel en aarde met met onze geest kan
worden overbrugd. Alleen God kan hier
de verbinding leggen en de mens van de
hemel doen weten door zijn Geest.
Als Jezus tot Maria Magdalena zegt:
,.Ik vaar op naar mijn Vader en uw
Vader", dan is dat dus veel meer dan een
ruimtelijk afscheid. De wolk van Góds
verborgenheid gaat Hem wegnemen.
Jezus raakt niet zoek in de ruimte, maar
komt thuis in het vaderhuis, in de wo
ning van God. Hij hoort in de hemel als
het land van zijn herkomst Voor het
christelijk geloof is dit eigenlijk vanzelf
sprekend. Het zou echt niet weten waar
Hij anders zou kunnen zijn dan juist bij
God. En in de hemelvaart wordt open
baar, dat de waarheid van Jezus metter
daad is veilig gesteld en altijd opper
machtig en werkzaam zal blijven. Als we
bij Hem behoren, weten we in de hemel
vaart ook onszelf in Hem geborgen bij
God en houden ons zo verzekerd van de
grote toekomst van het koninkrijk der
hemelen.
Zoeven merkten we op, dat de hemel
niet zozeer in kwantitatieve als wel in
kwalitatieve zin boven ons verheven is.
We kunnen dit misschien het beste toe
lichten met de bijbelse gedachte, dat het
de ganse volheid van God behaagd heeft
in Jezus woning te maken. De bijbel wijst
dus ook op Hem als de woning van God.
Hier zijn we heleméal van het ruimtelijke
in het persoonlijke terecht gekomen. Nu,
zoals God in Jezus boven ons staat, zo
ongeveer kan men zich denken, dat de
hemel is boven de aarde. De afstand
tussen hemel en aarde heeft dus vooral
een religieuse betekenis.
In dit verband kun je ook beter zeggen,
dat de hemel is waar Jezus is, dan dat
Jezus is waar de hemel is. Gods wonen
in Hem is wezenlijker en belangrijker
dan al zijn wonen waar ook elders.
V/ie deze fijne onderscheiding wil mee
maken zal ook kunnen beamen, dat in
Jezus werkelijk de hemel op aarde kwam
en bovendien, dat de hemel pas echt he
mels is als Jezus er troont. Deze gedach
tegang voert ons tot een echt bijbels,
levend, dynamisch en actief begrip van
de hemelse realiteit. Want zo komt men
er toe om te belijden, dat hemel en aarde
en alle dingen geschapen werden en ge
schieden met het oog op en vanuit de
eeuwige liefde Gods, welke in Jezus
Christus als het vleesgeworden Woord
van God aan ons mensen verschenen is.
Door Hem worden de geheimenissen
openbaar en worden wij in het koninkrijk
der hemelen bevestigd. In de gemeen
schap met Hem wordt ook het intellect
vernieuwd door de vrede die alle ver
stand te boven gaat. Want in Hem ziet
men hemel en aarde, zichzelf met alle
zichtbare en onzichtbare dingen, ja heel
de schepping opgenomen in het heils-
handelen van God, en wacht men op de
grote gebeurtenissen zoals die door de
Heilige Geest zijn aangekondigd. Tot die
dag moeten we met Jezus wandelen, door
het geloof en niet in aanschouwen, maar
zeker van de hemel en het eeuwigheids
leven. Zo wordt een mens in de ruimte
gezet van het koningschap van Jezus, die
wil dat wij als burgers van de hemel zul
len leven en wiens rijk geen einde zal
hebben.
G. H. Wolfen8berger
