Ruilverkaveling
Nieuwe mogelijkheden,
maar ook nieuwe kosten
Het onderzoek op melkbaarheid
ASPRO
Huishoudelijke
voorlichting
VERKOUDHEID
fet!
noch nog liefde
2 ASPRO'5
bh r
Voorkom
Als u zich maar even ri
lerig of onprettig voelt:
WEF.DE BLAD
TEXELSE COURANT
WOENSDAG 8 NOVEMBER 1961
Toen o.g. een paar jaar geleden in de
exelse Courant een aantal artikelen
hreef onder het hoofd: „Wel en wee
in de ruilverkaveling", kreeg hij aan
rt slot de opmerking te horen, dat aan
wel" nog al wat meer aandacht
as besteed dan aan het „wee". Waar-
hijnlijk zal deze opmerking wel juist
jn geweest. Als je meewerkt aan een
jject, dat je zeer belangrijk vindt is
inderdaad het gevaar, dat de scha-
ïwzijden niet of te weinig worden
;emerkt.
Dat „wel" en dat „wee" is ook te
inden in de kop van deze bijdrage. De
oilverkaveling zal de Texelse boeren
ieuwe mogelijkheden geven, maar zo-
s meestal het geval is: „niets voor
en iets
Nieuwe mogelijkheden. Naar ik meen
allen de meeste Texelaars het met ons
rve ens zijn, dat <le ruilverkaveling, die
v iderdaad geeft. Voor het ene bedrijf
al dit sterker spreken dan voor het
ndere, maar dat ze er zijn zal geen
genspraak ondervinden. Uiteraard ko-
3ro len er voor een bedrijf in de P.H.
1 'older, waar verkaveling, perceelsvorm
a ontwatering al vrij goed waren,
oinder nieuwe mogelijkheden dan
oor een bedrijf in de omgeving van
len Hoorn, waar de omstandigheden
aai eel minder gunstig waren.
Nieuwe kosten! Dat die er komen
hAaat voor iedereen ook vast. Waar-
chijnlijk zien heel wat landbouwers
yej leze nieuwe kosten als een donkere
,-olk boven het bedrijf van de toe-
omst hangen. Dit zal vooral het geval
ela ijn bij die landbouwers, die de nieuwe
nogelijkheden maar nauwelijks zien.
Iet staat wel vast, dat de ruilverkave-
ing voor boeren, die met hun bednjfs-
h roering op de oude voet doorgaan geen
innst zal opleveren en mogelijk zelfs
'egèen „strop" wordt.
;rj Nu kan het best gebeuren, dat er
d( andbouwers zijn, die volledig bereid
[tal ijn de nieuwe mogelijkheden te gebrui-
itre ren, maar ze zien deze direct niet. Het
tomt meer voor, dat men midden in de
nogelijkheden zit en ze toch niet op
gei nerkt. Mogelijk hebt U ook wel eens
1 a iet verhaal gehoord van de zeelieden,
rk! lie in de oude tijd door windstilte wer-
Ma len overvallen en dagen lang ronddre
ven zonder de koers te kunnen aange-
t; ven. Na een flink aantal dagen raakte
tr« iet drinkwater op en ze dreigden om te
tomen van dorst. Toen ze tenslotte een
v mder schip in zicht kregen wisten ze
ioor vlaggenseinen kenbaar te maken,
iat ze gebrek aan drinkwater hadden.
Prompt kwam het antwoord: Gooi de
mmers overboord. In het dagenlange
mzwerven waren ze nl. terecht geko-
m nen in een golfstroom, die zoet was.
Maar een ander had hen daar op moe-
wj-en wijzen.
Waarschijnlijk zijn er ook wel ge-
rallen, waarbij men er eenvoudig niet
C. van Groningen
toe komt om nieuwe wegen in te slaan,
omdat traditie en sleur een zo grote rol
spelen, dat de moed om een andere
koers te gaan varen ontbreekt.
Door de overheid worden grote be
dragen uit gegeven om door uitvoering
van ruilverkavelingen en andere cul
tuurtechnische werken de mogelijk
heden voor een goede bedrijfsvoering
beter te maken. Zij meent echter, dat
deze bedragen pas goed besteed zijn als
op dergelijke werken een goede na
zorg volgt. Naar ik meen is dit de
belangrijkste reden om van ons eiland
streekontwikkelingsgebied te maken.
De taak van de Commssie voor Streek-
ontwkkeling zal dan ook vooral moeten
bestaan uit het aanwijzen van de nieu
we mogelijkheden, die mede door het
werk van de ruilverkaveling zijn ont
staan. En dit in nauwe samenwerking
met de landbouwvoorlichtingsdienst.
M.i. is met dit aanwijzen nog niet
alles gezegd. De voorlichting zal n.l. zo
gericht moeten zijn, dat ze tegelijk een
stimulans is om de nieuwe mogelijk
heden ook werkelijk aan te pakken.
Alle activiteiten, die door de Streek-
ontwikkeling op touw worden gezet
moet U in dit licht zien. Daarbij be
hoort ook de tentoonstelling, die van 8
- 10 november a s. wordt gehouden en
die U in woord en beeld laat zien wat
de nieuwe mogelijkheden zijn.
Daarom geldt speciaal voor agrarisch
Texel: Op één van de dagen van 8-10
november in ieder geval een bezoek aan
de tentoonstelling van Streekontwikke-
ling „Texel".
C. v. Gr.
Een van de resultaten van ruilverkaveling
In tegenstelling van wat men zo
voor en na van niet ingewijde wel eens
te horen krijgt, blijkt de Rundveefok
kerij in ons land de laatste jaren be
paald in versneld tempo een ontwikke
ling door te maken, die soms nauwe
lijks meer is bij te houden.
Is het nog maar amper enkele jaren
geleden, dat naast vele andere reeds
lang gebruikelijke factoren, de selectie
op een hoger eiwitgehalte in de melk
bij koeien werd opgezet, het afgelopen
jaar is men in Noordholland tevens be
gonnen de melkbaarheid van nakome
lingen van K.I.-stieren vast te stellen.
En dit alles waarlijk niet omdat men
het nu allemaal zo mooi zou vinden.
Bepaald niet, want men is zich in vee
fokkerij-kringen maar al te zeer be
wust, dat een en ander de toch al zo
vele moeilijkheden, die men regelmatig
ondervindt bij het pogen het productie-
peil te verhogen door verbeteringen
van de erfelijke aanleg (fokkerij) en
uitwendige omstandigheden (voeding
enz.) in feite alleen nog maar ingewik-
keldër moet maken.
Het werken met levende grote huis
dieren betekent in dit opzicht heel wat
anders, dan het werken met machines
in de industrie, welke men vaak zeer
goed aanpassen kan aan vrijwel elke
gewenste productie.
Maar ook in de fokkerij kan en mag
men niet enkel bij het oude blijven
staan. Mede onder invloed van de mo
derne voedingsleer, waarbij het eiwit
een zeer voorname plaats inneemt, is
na intensief onderzoek het streven in
gezet, om via de fokkerij-verbetering
van de erfelijke aanleg van het eiwit
gehalte in de melk te verbeteren.
Dit ter verhoging van de voedende
en daarmee ook geldelijke waarde van
de liter melk.
In de naoorlogse jaren is allerwegen
een mechanisatie ingezet. Ook de vee
houderij-bedrijven zijn al dan niet on
der de druk der omstandigheden hier
toe meer en meer overgegaan. Was een
melkmachine voor de oorlog een zeld
zaamheid, thans is dit apparaat op zeer
vele bedrijven een onmisbare schakel in
het arbeidsproces op veel boerderijen.
Uiteraard verlangt dit zo hier en
daar wel enige aanpassing en moesten
er in het begin vaak verschillende
moeilijkheden worden overwonnen.
Meerdere problemen zijn reeds tot een
oplossing gekomen; aan de oplossing
van andere wordt hard gewerkt.
Een van de problemen waarvoor men
bij deze wijze van mechaniseren steeds
weer werd geplaatst, was het feit, dat
naast dieren die zich vlot en zeer goed
lieten melken met de machine (korte
melktijd en weinig namelk) er anderen
waren, waarbij de melktijd verhou
dingsgewijs lang bleef met navenant
grote hoeveelheid namelk.
Waarnemingen, die ook bleven indien
men eventuele andere mogelijke oorza
ken had uitgesloten, zodat de hoofd
oorzaak bij het dier moest worden ge
zocht.
Dit alles heeft er toe geleid, dat door
middel van een grondig onderzoek in
ons land uitgevoerd door Dr. Ir. R. D.
Politiek kon worden aangetoond, dat
bij de melkbaarheid van de koeien erfe
lijke factoren in het spel zijn. Dit heeft
er tenslotte toe geleid, dat men in de
rundveefokkerij in Friesland, Noord
holland en Overijssel een begin heeft
gemaakt de melkbaarheid van groepen
dochters systematisch te gaan onder
zoeken. Het speciaal voor het melk-
baarheidsonderzoek geconstrueerde ap
paraat, waarbij de melk van de 4
kwartieren van het uier afzonderlijk
wordt opgevangen en waarbij met be
hulp van een chronometer de tijd opge
nomen wordt hoeveel tijd het melken
vraagt, is op de tentoonstelling te zien.
Per stier worden 30 dochters (al
leen melkvaarzen) bij het onderzoek
betrokken. Van deze dochtergroep wor
den uiteindelijk de gemiddelde cijfers
berekend. Zoals o.a. de gemiddelde
melksnelheid, de maximum melksnel-
heid, gemiddelde hoeveelheid namelk
en verdeling van de hoeveelheid melk
over de 4 kwartieren.
Op deze wijze zijn zoals reeds is
gebleken, zeer duidelijke verschillen
tussen de verschillende groepen doch
ters aan te tonen. Indien dit nu bekend
Ruim 2 jaar terug steldé de Huishou
delijke voorlichting zich aan U voor.
Het is niet bij deze kennismaking ge
bleven. Sindsdien heeft U af en toe
haar werkzaamheden kunnen zien en
beluisteren. Of misschien deed u zelf
mee!
Zo zijn er de verbomvingen, die u
kunt bezichtigen: De voorlichtingswo-
ning, de verbouwing Harkebuurt en nu
de spoelplaats in de Strooppot.
De excursies naar de Huishoudbeurs
en het Bouwcentrum. Weet u nog dat
we in elk dorp kwamen met een film
avond? Ook lezingen zijn gehouden.
Maar vooral de cursussen. 75 dames
hebben nu al genoten van de bloem
schikcursus. Tenslotte de tentoonstel
ling van handwerken, welke door ruim
450 dames werd bezocht.
Want zo denkt de voorlichting te
werken verbouwingen - excursies -
lezingen - cursussen - praatavonden
alles ter ondersteuning van de indivi
duele voorlichting.
Voqr wie is deze voorlichting en wat
doet ze?
Ze tracht voorlichting te geven aan
alle plattelandsvrouwen en meisjes
(buiten schoolverband) op alle terrei
nen, die betrekking hebben op de taak
in huishouden en gezin.
Op de tentoonstelling is schematisch
uitgebeeld wat deze taak alzo omvat.
Zo ziet u het bedrijf, want de vrouw
kan daar een grote steun zijn voor haar
man. Maar de vrouw heeft ook de
zorg voor de woning. Deze woning dient
een tehuis te zijn voor het gezin.
Bekijkt u in deze stand de droge
werkkast eens aandachtig. Het is
slechts een idee.
De voeding is een ander facet van
haar werk. Hoe belangrijk is de keuze
van voedingsmiddelen voor de gezond
heid van het gezin. „Weet wat u eet"
is hier de leuze
De zorg voor de kleding omvat meer
dan de was en het verstellen. Ook de
keuze van materialen en modellen is
belahgrijk.
Kijkt u even naar die handige was
ted.
Een goede verzorging van 't lichaam
gemaakt wordt, kan elke fokker daar
van gebruik maken. Hij kan dan im
mers aflezen of de stier een goede
melkbaarheid dan wel minder goede
melkbaarheid vererft.
Op deze wijze wordt weer een zeer
belangrijke bijdrage geleverd aan de
verbetering van de melkveestapel, want
vlot te melken koeien met weinig of
geen namelk, zowel met de hand als
met de machine zijn voor het moderne
bedrijf van zeer grote betekenis.
Ir. J. Wietsma
ALGEMENE VERKEERSCURSUS
DEN HOORN
In aansluiting op ons bericht van
zaterdag ji. delen wij nog mede, dat de
veilig-verkeerscursus te Den Hoorn
door kan gaan, omdat zich reeds een
dertigtal gegadigden heeft gemeld.
Aanmelding kan natuurlijk ook nog
geschieden op de eerste cursusavond,
a.s. donderdag, 9 november, aanvang .8
uur in Loodsmanswelvaren. De kosten
bedragen ƒ5,voor de gehele cursus
van 7 lesavonden.
Ongetwijfeld zijn er velen onder U
die zich niet geheel thuis voelen op het
gebied van de verkeersregels.
Komt U dan gerust naar Loodsmans
welvaren, want de heren Adj. Gulmans
en Opp wmr, Stomp zullen er zeker in
slagen U de nodige kennis bij te bren
gen.
Ver. Voor Veilig Verkeer,
Afd. Texel.
INGEVOERD VEE IN OKTOBER
In de maand oktober werd de vol
gende hoeveelheid vee ingevoerd:
95 koeien; 18 pinken; 85 graskalveren;
1 stierkalf; 3 rammen en 3 biggen.
en hygiënisch werken bevorderen de
gezondheid. En gezondheid is met geen
geld te koop. Hoe belangrijk, maar hoe
moeilijk is ook deze taak.
Het beheer van het huishoudgeld mag
u niet licht opnemen. Immers 3/4 van
's mans inkomen gaat door uw handen!
Met recht is in het gezin de moeder
de spil waar alles om draait. Welke be
roepen moet zij feitelijk niet allemaal
beheersen.
Beziet u even het speelgoed dat hier
is uitgestald. Een folder over keuze
van speelgoed voor de verschillende
leeftijdsgroepen kunt u bij deze stand
kopen.
Tenslotte heeft de vrouw haar eigen
vrije tijd, die zij verschillend kan ge
bruiken: handwerken, bloemschikken,
lezen misschien helpt ze mee in de
bejaardensociëteit of verkoopt ze kin
derpostzegels. Ook burenhulp hoort
hier bij.
Het is Wonderheerlijk om vrouw en
huisvrouw te zijn. En ieder van ons zal
steeds trachten deze taak zo goed mo
gelijk te verrichten.
De huishoudelijke voorlichting hoopt
u hierbij 'n heel klein beetje te helpen.
U allen, hier op Texel.
Waarom toch dit alles; waarom al die
moeite?
Alleen uit gezonde gezinnen kan een
gezond gezin der volkeren worden op
gebouwd!
FEUILLETON
door HANOL SPOOR.
We noemen hem wel eens zonderling,
naar dat is nog steeds de schok van
die verschrikkelijke dingen, die hij in
tijn jeugd heeft meegemaakt. Wegge
jaagd van een mooi bedrijf en een va
der, die niet de moed opbracht om de
gevolgen van zijn daden te dragen en
kort daarop stierf. Het huisje waar
ty Andries in woont, is het enige wat hen
overbleef.
„Goed, je kunt gelijk hebben, maar
nu loop jij de kans om weggejaagd te
worden, zodra hij vaste voet aan de
grond heeft. Je moet zekerheid hebben.
Laat mij dat voor je in orde maken. Zo
nodig zal ik zorgen dat hij een bewijs
van afstand tekent, zonder te weten
wat hij ondertekent".
,Je denkt toch zeker niet dat hij gek
barstte Martha verontwaardigd uit.
,Als je mij nu maar mijn gang laat
gaan", deed Bernard veelbetekenend.
Het is onwaardig en het stuit me te
gen de borst", zei Martha triest.
,Hij hoeft het immers niet te weten",
overreedde Bernard, „als hij werkelijk
zo rechtschapen is als jij meent, dan
komt dit afstandsbewijs ook nooit tér
tafel!"
Martha dacht lang na. Dan zei ze
lusteloos, „goed ga je gang, maar laat
liet in vredesnaam niet uitkomen en
we hopen dat het ellendige papier
nooit nodig zal blijken te zijn".
Meet hangende schouders verliet
Martha de kamer. Bernard keek haar
met iets van zegepraal op zijn gezicht
na. Het was zaak dat hij ondanks alle
veranderingen ook een vinger in de
pap hield Tot nu toe lukte dit aardig.
HOOFDSTUK III.
Enkele maanden waren voorbijge
gaan. Andries was in zijn toekomstig
bedrijf aan het werk getogen. Voorlopig
was hij in het kleine huisje naast de
tuinderij blijven wonen. De maaltijden
gebruikte hij bij Martha. Martha zette
hem stevige kost voor, want zo ze al
voorzien had, ging er bij Andries geen
minuut verloren. Hij vergde het uiter
ste van zijn uithoudingsvermogen. Mar
tha was hem dankbaar voor het vele
werk dat hij verzette. Ze zag hem soms
doodvermoeid, maar innig voldaan bij
haar in een stoel zinken.
Op een van deze avonden was het,
dat Bernard de van tevoren klaarge-
gemaakte papieren aan Andries voor
legde. Lachend maakte Bernard de op
merking dat er voor zo'n toekomstige
eigenaar al zekere beslommeringen wa
ren. Andries zou nog heel wat te onder
tekenen krijgen, dit was nog slechts
een klein begin. De overschrijving van
het bedrijf op Andries naam vergde
heel wat paperassengedoe.
Andries voelde weinig sympathie
voor Bernard. Terwille van Martha had
hij er in toegestemd, dat Bernard voor
de administratie bleef zorgen. In de
loop van de tijd zou hij wel trachten
dit papkind eens meer de handen uit
de mouwen te laten steken.
Andries' hoofd soesde van de bran
dend hete zon, waarin hij de hele dag
gewerkt had. Daarom moest hij mo
menteel toegeven dat het eigenlijk wel
gemakkelijk was dat Bernard die
soesah op zich nam. het spaarde in
ieder geval een hoop tijd uit. In de win
termaanden zou hij dat zaakje zelf wel
opknappen. Nu konden die papieren
hem gestolen worden. Uit eigen onder
vinding wist hij dat er tegenwoordig
tientallen formulieren waren in te vul
len en hij koesterde dan ook hoege
naamd geen argwaan omtrent het ver
zoek enkele papieren te tekenen. Zijn
lage stoel verhinderde hem goed op
tafel te kijken en vermoeid als hij was
nam hij ook niet de moeite om het pa
pier dichter naar zich toe te halen.
Hij zag niet hoe lijkbleek Martha zijn
kant opkeek. Ook zag hij niet hoe ze
onder tafel vertwijfeld haar handen
wrong, noch dat ze een laatste smeken
de blik op haar broer wierp, als om
hem ergens van terug tee houden. Met
grote angst stelde zij zich voor wat er
gebeuren zou, als Andries toch er toe
zou komen, om die papieren door te
lezen. Ze vond zichzelf ingemeen om
zo van zijn goed vertrouwen misbruik
te maken. Juist de laatste maanden
was ze Andries steeds meer gaan be
wonderen en waarderen. Haar geweten
werd nog meer bezwaard, omdat An
dries schertsend en zo goedmoedig te
genwerpingen maakte. Doodstil hoorde
zij het woordenspel aan en voelde het
hart in haar keel kloppen toen Andries
opeens opmerkte, „nou alia, even die
paar strafregels schrijven, en dan...
is het gebeurd".
Martha slaakte een zucht van ver
lichting, toen haar broer snel de papie
ren naar zich toehaalde en de kamer
verliet.
Vlug schonk ze Andries nog een kop
sterke koffie in, daar hield hij zo van.
Na enige ogenblikken voelde Andries
zich al weer uitgerust. Oplettend keek
hij naar Martha, die geheel tegen haar
gewoonte in met werkloze handen
rustend in haai schoot, en met niets-
ziende blikken naar buiten staarde.
„Ik vind je broer een vreemde snui
ter", zei hij onverwachts, „het is net of
hij van zichzelf een geschiedenis achter
houdt. Waar leeft hij van en waarom
is hij uit Frankrijk teruggekomen?"
„Ik geloof dat hij daar een tuinderij
bezat en die heeft verkocht, omdat hij
door zijn zwakke gezondheid het werk
niet kon volhouden"
„Dat ventje is niet zwak, maar is ver
moedelijk te lui om te werken", zei
Andries beslist. „Een tuinderij heeft hij
ook niet gehad, want hij heeft geen
snars verstand van welke teelt ook, dat
heb ik allang gemerkt. Wat zijn ge
zondheid betreft, hij is zo lenig en ge
spierd als een tijger, ik zal nog wel
eens de proef op de som te nemen. Nu is
hij een groot raadsel voor me. Ik ver
wed er een lief ding om, dat hier wel
een of andere vrouwengeschiedenis
achter steekt".
Martha haalde de schouders op. Haar
eigen geschiedenis bracht haar al een
hoofd met zorgen. Andries stond op,
rekte zich eens uit en maakte aanstal
ten om te vertrekken. Bij de deur
draaide hij zich plotseling om en vroeg
op volkomen zakelijke toon of Martha
al een datum voor hun huwelijk had
vastgesteld Over een maand ongeveer
zou het drukste seizoenwerk achter de
rug zijn en zou hij wel een halve dag
kunnen missen.
Martha schokte omhoog en keek met
iets van wanhoop in haar ogen naar
Andries. Wat zou ze graag op dezelfde
voet zijn doorgegaan zoals tot nu toe.
Maar Andries had recht op antwoord.
Het werk in de tuinderij liep prachtig.
Nu werd er tenminste op tijd gepoot en
de druiven gebonden. Ook het druiven-
krenten was prachtig verlopen. Vorige
jaren moest er dikwijls nog gebonden
worden, terwijl de krenters bezig wa
ren. De kassen waren toen rommelig
blijven liggen. Nu werd het steeds
meer een plezier om de tuin in ogen
schouw te nemen.
„Goed", zei ze gelaten, „over een
maand ongeveer, dan moet het maar".
HOOFDSTUK IV.
Paulien.
Met het huwelijk van Martha en
Andries in het verschiet kwam Paulien
met vakantie. Andries zag haar voor
het eerst in verpleegsterscostuum. Zon
der te weten waarom keek Martha ge
spannen toe bij de ontmoeting van deze
twee jonge mensen Andries kon met
moeite Paulien herkennen uit het kind
wat hij zich van vroeger herinnerde. Nu
zag hij een klein rank zustertje met
donkere ogen en blauwzwarte haren.
Een beetje voorzichtig pakte hij het
kleine, maar stevige handje vast en
sprak enige woorden van welkom.
(Wordt vervolgd)
