Cjroen "ZwarL-Jexels in het harL, Werkgelegenheid op het eiland zal in de toekomst een probleem worden Nog drie dagen Van duinenrij tot havencomplex m Toekomstmogelijkheden voor Texelse migranten Veel Texelaars zullen aan migratie moeten gaan denken Enorme zandzuiger is werk begonnen Arbeiders en hun werkkring ZATERDAG 2 DECEMBER 1961 75e JAARGANG No. 761» TEXELSEWCOURANT Jltgcrve N.V. v.h. Lcmgeveld 4 de Rooij Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel Handelsdrukkerii Den Burg, Texel - Poetbus 11 - Tel. 2058 Verschijnt woensdags en raterdags Bank: R'damse Bank, Coóp. Boerenl Bank. Postgiro 652. - Abonn.pr. ƒ2,25 p. kwart. 25 ct incasso. Adv. 10 ct p. mm Maandagavond heeft de heer H. W. Holsmuller, secretaris van de Industrie- commissie voor Noordhollands Noor derkwartier, op uitnodiging van de Texelse Bestuurdersbond, een lezing ge houden over het onderwerp: „De pro blemen van de kop van Noordholland". Het is jammer, dat niet honderden Texelaars deze inleiding hebben ge hoord. Vele Texelaars denken dat, als er gesproken wordt over de problemen van Noordholland, Texel daar buiten valt. De Texelaars, die maandag naar de heer Holsmuller hebben geluisterd, weten beter. Texel mag nu misschien nog geen werkloosheid kennen, maar het zal niet zo lang meer duren en dan zijn er naar schatting 750 nieuwe ar beidsplaatsen op het eiland nodig. Of er zullen honderden Texelaars moe ten migreren. Na een inleidend woord door de voorzitter van de Bestuursdersbond, de heer D. Dapper, gaf de heer Holsmuller eerst een historisch overzicht van de gemeenten in Noordholland Noord. In 1955 werd de Industriecommissie voor dat gewest opgericht. De gemeente Texel sloot zich hierbij niet aan. Door de aanwezigen in de zaal werd dit zeer betreurd. Wij hebben nagegaan hoe dit besluit in 1955 is genomen. Het verzoek is bij de ingekomen stukken in een openbare raad behandeld en de raad besloot hierop niet in te gaan. Spreker schetste de groei van de ste den in Noordholland. Den Helder heeft ruim 50.000 inwoners, Alkmaar is de 45.000 gepasseerd en al die plaatsen daaromheen hebben hun eigen proble men In de landbouw is geen emplooi meer voor honderden arbeiders. Deze worden opgenomen door de industrie. Het wordt wenselijk geacht om in de plaatsen waar veel arbeidskrachten be schikbaar komen door structuele werk loosheid industrieën te vestigen. Er is echter niet een instantie die een zelf standige ondernemer kan dwingen hier of daar een industrie op te bouwen. Toch wordt het wenselijk geacht dat de dorpen niet worden ontvolkt. De bewoners moeten zo mogelijk in eigen omgeving blijven, zodat de aldaar ge vestigde middenstand ook recht van be staan houdt. Er zijn reeds plaatsen waar de kapper, de smid etc. zijn vertrokken. Het aantal pendelaars in ons gebied is de laatste maanden enorm gestegen. Ruim 4500 personen trekken dagelijks van hun woonplaats naar de IJmond en de Zaanstreek Pendelen moet worden tegengegaan, aldus de heer Holsmuller. Men moet trachten industrieën te ver plaatsen. Overschot In de kop van Noordholland zijn in de jaren 1947 - 1956 3700 mannelijke arbeidskrachten uit de landbouw ge stoten. Dat stoten klinkt misschien wat vreemd, maar er is in de landbouw geen ■verk meer. De mechanisatie neemt, en dat moet ook, steeds toe. De komende tien jaar zijn op de arbeidsmarkt 11.000 mannen meer te verwachten door bevolkingsaanwas. Daarbij het over schot uit de landbouw en de kop van Noordholland heeft een enorm aantal arbeidskrachten over die elders werk moeten vinden. Ook op Texel is de komende jaren fen overschot aan arbeidskrachten te verwachten. Thans vinden nog enkele bonderden werk bij ruilverkaveling en bijkomende werken. Ook bij de nieuwe haven aan het Horntje werken Texe laars. Binnen enkele jaren is dat echter voorbij. De komende tien jaar verwacht Texel 560 man door bevolkingsaanwas op de markt. Daarbij 200 personen, die op ons eiland uit de landbouw zullen worden gestoten. Wij mogen dus aannemen, dat er in die tijd 750 personen elders werk tullen moeten vinden. Spreker dacht een oplossing voor het eiland te vinden door de vestiging van een industrie in Den Helder. Geen animo voor Texel Het zal moeilijk zijn zakenmensen bereid te vinden op het eiland een in dustrie te vestigen. Het water blijft, ondanks dat er straks een kortere ver binding is, een grote handicap. De heer Holsmuller zag een oplossing in mi gratie van enkele honderden en de overige zullen moeten gaan pendelen. De industriecommissie heeft goede hoop dat er in de kop van Noordholland in dustrieën zullen komen. Vreemd is ech ter wel dat de Rijkswerf een groot te kort aan arbeidskrachten heeft en er toch honderden inwoners van Den Hel der pendelen naar de Hoogovens. De lonen spreken in dit geval zeker mee. Visserij-uitbreiding? Hierna werd het eiland Texel meer onder de loep genomen. De arbeiders, die beschikbaar komen, kunnen mis schien te werk worden gesteld in de visserij. Is het niet mogelijk de kotter- vloot uit te breiden? De kleine haven van Oudeschild was een grote belem mering. De mogelijkheid van een scheepswerf te Oudeschild werd ook besproken. Het initiatief in deze moet komen van de particuliere zijde. Het werd jammer gevonden, dat de over heid de particulieren, die wel willen maar geen financiën bezitten, niet de helpende hand biedt. Voor het komend geslacht is een vrij grote migratie noodzakelijk. Dat blijkt ook uit een besluit van de overheid om op Texel een Technische school te stichten. De jongens, die daar worden opgeleid, kunnen vlotter een positie veroveren aan de vastewal dan jongens, die zonder opleiding Texel verlaten. De mosselvisserij kwam ter tafel. Maar hierover kon door de heer Hols muller weinig worden medegedeeld. De voorzitter dankte de heer Hols muller voor zijn uiteenzetting en hoop te, dat dé inleiding niet voor niets was geweest. „WAAR BEN JE BANG VOOR?" Zondagavond wordt er in de Ned. Hervormde kerk te Den Burg een jeugddienst gehouden, waarin de heer J. Graaff van Den Helder zal spreken over het onderwerp: „Waar ben je bang voor". Deze jeugdsamenkomst begint om half acht. FEESTELIJKE PROPAGANDA-AVOND De plaatselijke centrale van het C.N.V., het Christelijk Nationaal Vak verbond, organiseert op vrijdagavond, 8 december, een „eigen" bijeenkomst. Aan deze feestelijke propaganda-avond werken diverse Texelaars mee. Een toneelgroep uit Oosterend voert op „Hallo met wie?" en op die vraag wor den zeker antwoorden verwacht. In een advertentie in dit nummer worden ook de vele overige medewerkers genoemd. Deze avond wordt belegd in het ge bouw voor Christelijke Belangen te Oosterend. OUWE SUNDERKLAAS TE DE COCKSDORP Heel Texel gaat zich al weer opmaken om het Ouwe Sunderklaasfeest te gaan vieren. Dit zo specifieke Texelse feest wordt in de diverse dorpen door ver schillende verenigingen gestimuleerd. Hier te De Cocksdorp berust de orga nisatie bij S.V.C. De spelregels zijn een ieder nog welbekend. Zij die meespelen voor de wedstrijd kunnen hun num mertje dit jaar afhalen bij de heer D. Buis. Ook voor de kinderen is er weer ge zorgd. Het ligt in de bedoeling dat de jeugd speelt van plm. 6 uur tot half acht. Ter bestrijding van de kosten worden U een dezer dagen loten aangeboden a ƒ0,10. Er zijn aantrekkelijke prijzen, zoals broodrooster, schemerlamp, rol lade enz. U koopt toch ook een lootje? VERKEERDE VOORNAAM In ons verslag van de uitvoering van Toneelgroep „Het Masker" hebben wij een van de speelsters een verkeerde voornaam gegeven. Wij schreven Elly Verberg; dit moest echter zijn Ineke Verberg. Ere wie ere toekomt. Z AKENNIEU WS Sinterklaas, mag ik U vragen: Komt U nu in ieder huis? Wordt niet één óver-geslagen, Treft U iedereen steeds thuis? Weet U nu ólle adressen, Hier en ginds en overal? En hebt U ook interesse Voor het allerkleinst geval? Gij kunt toch niet ólles weten? Dus is 't nioog'lyk, beste Sint, Dat er tóch één wordt vergeten, 't Zü een oud're of een kind. Mogen wij, als Uw gezanten Dan naar die adressen gaan En daar onze rossinanten Eens heel even laten staan? Want in alle buurten, kringen, Leeft nog wel een eenzaam mens. Mensen die geen lied meer zingen. Niet meer denken aan een wens. Heus, het hoeft niet veel te wezen, Het gaat meer om het gebaar. Doch het kan wat pijn genezen Op deez' mooiste dag van 't "jaar. Geven kan vaak rijker maken Dan ontvangen, beste Sint, Daarom denk ik, dat U dit ook Wel naar L'w bedoelen vindt. Fjjn, we hebbeu nog drie dagen, Om te denken „wie" of „wat". En zo gaan we, goed beslagen Als uw paard, aanstonds op pad. Huib de Rijmelaar. GESLAAGD Onze vroegere plaatsgenoot, de heer J. Blom Czn., thans tekenaar bij het kadaster te Arnhem, slaagde te Den Haag voor het examen van de Vak cursus voor technisch ambtenaar van het kadaster". y; Hfc Pt V' S .<4 Woensdag is een enorme zandzuiger bij de nieuwe haven gearriveerd. „De Europa", zo heet het gevaarte, is een der grootste zandzuigers. Dit monster heeft drie verschillende werkmogelijk- heden. In de eerste plaats kan hij dienst doen als baggermolen. Hij gooit dan de bakken vol zoals dat bij een bagger molen gebruikelijk is. Hij kan het op gehaalde zand ook in een bun werpen en dan met behulp van een pers-zuiger naar een bepaalde plaats dirigeren. Deze twee manieren van werken worden nabij het Horntje niet toege past. „De Europa" zal zijn werk aan de haven beginnen als „bodemzuigerHij haalt het zand uit de bodem en werkt het dan door een pijpijleiding naar de plaats van bestemming. De pijpleiding heeft bij de haven al een behoorlijke lengte. Over een af stand van 1 kilometer ligt de buis leiding en hierdoor gaat het zand van de haven naar de oude dijk. De nieuwe haven stond donderdag middag weer geheel blank. Het wilde water klotste reeds tegen de bestaande glooiing aan en men kreeg de indruk dat de haven geheel klaar was. Zover is het echter nog niet, al vorderen de werkzaamheden dagelijks. „EN DE BOER HIJ PLOEGDE VOORT deze woorden zijn overbekend. Als we de Texelse boer aan de arbeid zien met zijn ploeg, al of niet achter een tractor, dan komen deze woorden bij ons boven. „En de boer hij ploegde voortMaar- zo hebben wij de laatste maanden van diverse instanties gehoord, als er nu straks voor die boer geen ploegwerkzaamheden op het eiland meer zijn, wat gaat die boer dan doen? In een verslag elders in dit nummer wordt geschreven over een arbeidersoverschot. Binnen enkele jaren zal Texel een overschot hebben van 750 arbeidskrachten (550 door bevolkings aanwas en 200 arbeiders die uit het agrarisch bedrijf worden gestoten). Wat moeten deze Texelaars? Wij hebben j.l. woensdag een bezoek gebracht aan het Hoogovenbedrijf. Toen we terugkwamen op het eiland hebben wij aan een jongen van de zesde klas lagere school de vraag gesteld: „Wat heeft het woord Hoogovens voor een betekenis voor je?" Zijn antwoord was: „Staal". Zo zouden ongetwijfeld honderden Texelaars hebben geant woord, want praat men over de Hoog ovens, dan denkt men aan staal. Een product waar de wereld niet buiten kan. Maar er is meer dan staal. De Koninklijke Nederlandse Hoog ovens en Staalfabrieken N.V. vormen met de aangesloten bedrijven, N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Cokes- ovengassen, „MEKOG" (kustmeststof- fen), Cementfabriek IJmuiden N.V. „CEMIJ" en de Breedband N.V., een technische en soGiale eenheid, welke in de regel met de naam Hoogovens IJmuiden wordt aangeduid. Het bedrijf, waar zo'n 14,500 werkne mers hun dagelijkse arbeid verrichten, ligt vlak aan de kust en heeft een di recte verbinding met de zee. In de buitenhaven worden de ertsen aange voerd. De aanvoer brengt een geweldige levendigheid, veel buitenlandse schepen komen lossen. De ertsen die worden aangevoerd, zijn samen met cokes en kalksteen de grond stoffen voor de hoogovens. Deze hoog ovens. vier in getal (begin december wordt nummer vijf in gebruik geno men), staan aan een zgn. ertsveld, dat grenst aan de buitenhaven Per jaar produceren deze ovens ongeveer 1.2 miljoen ton ruw ijzer. Met deze regels hebben wij slechts even de sluier opgetild van de arbeid in dat bedrijf. Wij zijn dan ook niet in de gelegenheid geweest om in één dag het gehele bedrijf af te wandelen en alle takken van arbeid te zien. Wel is ons opgevallen, dat de arbeiders daar niet onder een bepaalde hoogspanning werken. De mens blijft in de bedrijven bij de Hoogovens „mens". Donderdag 21 december zijn Texe laars in de gelegenheid een film over het bedrijf van de Hoogovens te gaan zien. In hotel ,.De Lindeboom-Texel" wordt dan een voorlichtingsavond gege ven. Voordat men tot de „Texel-actie" overging heeft men burgemeester De Koning gevraagd of hij er bezwaar te gen had als er bewerkstelligd wordt dat Texelaars het eiland gaan verlaten om bij de Hoogovens te gaan werken. Onze eerste burger kon hier moeilijk bezwaar tegen maken, daar een ieder een derge lijke actie mag voeren. Ook wij hebben burgemeester De Koning de vraag gesteld of hij het juist vindt als er Texelaars zullen verdwijnen. „Dit kan men op Texel niet tegenhouden", zo was het ant woord. „Jonge mensen, die denken in het bedrijf van de Hoogovens een betere toekomst op te kunnen bouwen, raad ik beslist aan dit te doen. Er zijn daar mogelijkheden. Een zelfde beeld geeft toch ook de HBS. Jaarlijks worden er door de Texelse HBS 20 - 25 leerlingen af geleverd. Texel kan deze jonge mensen geen bestaan bieden, dus moeten zij elders zich gaan vesti gen". Burgemeester De Koning noem de ook de plannen van de Techni sche school, die op het eiland wordt gevestigd. De jongens, die later deze school verlaten zullen ook voor een groot deel elders in het land werk moeten vinden. Wij hebben hierboven wel enkele na men van de bedrijven bij de Hoogovens genoemd, maar in wezen is het één ge bouwencomplex. Het deed zich voor toen wij een wandeling door het bedrijf maakten, dat een bepaald bordje aangaf dat wij nu op bezoek waren bij een an dere firma. Dat komt, omdat al het materiaal dat er verwerkt wordt afval stoffen zijn. Denk aan de kunstmest- fabriek. Wij hebben het bedrijf gezien van de Breedband N.V. De installaties van deze Maatschappij werden in 1953 in gebruik genomen en zij bestaan uit een warm bandwalserij, een koudbandwalserij en twee vertinningsbedrijven. In dit be- BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL van 23 tot en met 30 november 1961 Geboren: Bernard us Cornelis, zv. Hendrikus A. Witte en Guurtje Bakker; Martha Janna Cornelia, dv. IJsbrand Kikkert en Willemina G. Duinker; Mar cel Joannes Cornelis, zv. Johannes H. Schraag en Emma IJ Barhorst. Ondertrouwd: Fedde Beijert en Nan- tje Zwaan; Leendert Heerschap en Johanna Huberdina Maria Margaretha van de Pol. Overleden Lamberta Kooger, oud 83 jaar, weduwe van Hendrik de Leeuw; Hendrikus Jacobus Borgstede, oud 77 jaar, weduwnaar van Cornelia Bogaers. MUZIEKSCHOOL Voor de per 1 januari a.s. te starten nieuwe klassen van de muziekschool be staat een verheugende belangstelling. Reeds gaven zich een 57-tal leerlingen op. Vast staat nu wel, dat ook in Oos terend weer een nieuwe klas zal wor den gevormd, terwijl de groep in Den Burg waarschijnlijk in twee parallel klassen zal worden gesplitst. Leerlingen, die alsnog aan de lessen zullen willen deelnemen kunnen zich nog opgeven. Aanmelding is mogelijk via de directeur van de muziekschool, de heer C. Rijf, W. van Beierenstraat 19 tel. (02220) 2113. drijf waren de arbeiders bezig de rollen blik te verwerken. Honderden handen zijn nodig om het produkt uiteindelijk bij de gebruiker te krijgen. Belangstelling voor bedrijf Het Hoogovenbedrijf is ook te bezich tigen. Als men het gebouwencomplex zo in de verte ziet liggen, met rokende schoorstenen en in de avond als een lichtstad, dan krijgt men het idee dat daar weinig gebruik van gemaakt wordt. We hebben echter verbaasd ge staan van de cijfers, die ons werden ge toond. Vorige zomer hebben 14.000 vakantiegangers een rondgang door het bedrijf gemaakt. Deze kijkers kwamen uit het gehele land en waren in de om geving met vakantie. Ook het gemeentebestuur van Texel en de raadsleden hebben er onlangs een bezoek gebracht en een der wethouders vertelde ons, dat hij het bedrijf nog wel eens wil zien. Het is een zeer interes sant en leerzaam bedrijf. In een volgend artikel willen wij in het kort de verschillende bedrijven om schrijven. Er zijn daar diverse werknemers die van buiten komen. Sommigen trekken iedere avond naar huis, dat zijn de zgn. „pendelaars". Er zijn er ook die hun mtrek hebben genomen op het schip „Arosa Sun". Een schip, dat plaats biedt aan 600 werknemers.Ook op dat schip hebben we een kijkje genomen. De sfeer die daar heerste, was goed en daarom willen wij, in een volgend nummer, gaarne uitgebreid over deze woongele genheid schrijven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1961 | | pagina 1