INNOXA'
Opa heeft verkering
Texelse familienamen of
achternamen in de 17de eeuw
Stelt U prijs
op een mooie,
gave huid?
1 ÏNNÖXA
Yttorinor*5
INNOXA
uniek in de wereld
der schoonheid.
Drogisterij Van der Slikke, tegenover Postkantoor.
Enkele geïmporteerde namen
In de 17de eeuw zijn de meeste
oudere Texelse familienamen ontstaan,
d.wjz. aangenomen door de toen op
Texel levende geslachten. In de weinige
geschriften uit de 16de eeuw vonden
wij slechts enkele achternamen, waar
onder Duinker, Gomes en Visser; de
meeste personen werden destijds slechts
met doopnaam en patronym aangeduid.
In de 17de eeuw werd dat anders (zie
ons eerste artikel) en wij nemen aan,
dat de vele in dat artikel vermelde na
men op Texel zijn ontstaan.
Er zijn echter ook namen, waarvan
wij weten of op goede gronden kunnen
veronderstellen, dat zij „geïmporteerd"
zijn, m.aw. reeds gebruikt werden door
personen, die zich op Texel vestigden.
Opvallend is, dat in deze families de
achternaam steeds overging van de
vader op de kinderen en dat hier geen
enkel geval werd gevonden, waarbij de
achternaam van de grootvader aan
moederszijde, resp. de overgrootvader
aan moeders- of grootmoederszijde,
werd aangenomen.
Dros(t)
De eerste Drost, die wij vonden, was
Gerbrant Jacobsz Drost, een jongeman
van de Oude Wetering, die op 12 de
cember 1668 in de gereformeerde kerk
te Den Burg in het huwelijk trad met
Annetje Jacobs uit Den Burg. Helaas is
het doopboek van deze kerk van die tijd
verloren gegaan, maar op 14 februari
1700 huwt Garbrant Garbrantsz (zonder
de toevoeging Drost), zeer waarschijn
lijk een zoon van gemeld echtpaar, met
Neeltje Cornelis, waarvan Garbrant,
Cornells en Jacob resp. in 1701, 1704 en
1708 als zoons worden gedoopt. In 1735
voerde Gerbrant Drost, baastimmer
man, een proces tegen Dirk Jansz Wes-
terboer. In die tijd wordt de naam reeds
een enkele maal zonder t als Dros ge
schreven; na 1750 komt dat vaker voor
en in het begin van de 19de eeuw ver
dwijnt de t bij alle leden van deze
familie. Dit verdwijnen van een of meer
letters uit een naam kwam vaker voor.
Van het beroep van de eerste Gerbrant
(Jacobsz) Drost is ons niets bekend; in
de tweede helft van de 18de eeuw wa
ren er behalve timmerlieden ook
schoenmakers met de naam Dros(t), la
ter ook zeelieden en landbouwers. Het
is merkwaardig, dat de voornaam
Gerbrand zich in deze familie reeds
drie eeuwen heeft kunnen handhaven.
Zutphen
Het is niet zeker, dat Zutphen een
geïmporteerde naam is, maar zij was
op Texel in het begin van de 17de eeuw
reeds gelijkluidend met de stad van die
naam. In 1616 vinden wij Hendrik Hen-
driksz Zutphen als kerkmeester van de
gereformeerde kerk te Den Burg; in
1631 oefent Andries Hendriksz Zutphen
die functie uit. Leden van deze familie
waren ook wel schepen of burgemees
ter van Den Burg. Hendrik Hendriksz
Zutphen was in 1621 een van de hoogst
aangeslagenen in de belasting (de dui
zendste pennmg); zijn weduwe betaalde
in 1638 minder, maar Andries Hen
driksz. Zutphen werd in 1659 weer voor
een behoorlijk bedrag aangeslagen. De
naam heeft zich tot op de huidige dag
op Texel gehandhaafd.
Van Heerwaarde(n)
Wij troffen deze naam voor het eerst
aan in 1673 door de voor ons geluk
kige reden, dat een van de patiënten
van Mr. Hendrik van Herwaarden, Mr.
Chirurgijn te Den Burg, de rekening
niet wilde betalen en dat van Her
waarden de hulp van de schepen heeft
moeten inroepen om zijn cliënt tot be
taling te dwingen. Wij moeten wel aan
nemen, dat deze Hendrik zich als
chirurgijn op Texel heeft gevestigd.
Waar hij geboren is, is ons niet oekend.
Of zijn zoon Jan, die in 1701 met
Aaltje Isbrants (de Boer) huwde, op
Texel geboren is, kan niet worden na
gegaan, omdat het R.K. doopboek een
hiaat vertoont van 1657 tot 1676. In
de eerste helft van de 18de eeuw wordt
de naam nogal eens verbasterd; bij het
huwelijk van Jan werd hij ingeschre
ven als Jan Hendriksz Harrewar. Blijk
baar ging men bij die inschrijvingen
fonetisch te werk; de naam werd op het
gehoor ingeschreven en dus verbasterd.
Dit echtpaar had 2 dochters en 3 zoons,
met name Isbrant, Hendrik en Pieter.
Van Isbrant is verder niets bekend;
Hendrik werd Hendrik van der Wade
genoemd en Pieter heette Pieter Jansz
Waard. In het eind van de 18de eeuw
hadden zowel de kinderen van Hendrik
van der Wade als die van Pieter Waard
weer van Heerwaarden als achternaam.
De thans levende leden van de fami
lie van Heerwaarde(n) stammen af van
een zoon van laatstgenoemde Hendrik
van der Wade, nl. Córnelis Hendriksz
van Heerwaarden, die in 1772 huwde
met Aaltje Jans Smit. Merkwaardig is
weer, dat de naam Hendrik zich in deze
familie zo goed heeft kunnen hand
haven.
Vermeulen
De herkomst van de naam Vermeu
len is ons niet bekend; een uitvoerige
studie van deze familie is gemaakt door
de heer D. Vermeulen te Franeker. De
naam doet denken aan een herkomst
uit het Zuiden van Nederland. Wij von
den in 1653 het huwelijk in de gerefor
meerde kerk te Den Burg (met attes
tatie) van Lodewijk van der Meulen
van Den Burg met Trijntje Claas uit
De Waal. In 1657 en 1658 is Lodewijk
Jacobsz van der Meulen, resp. van der
Molen, te Den Burg kerkmeester. Later
wordt de naam steeds als Vermeulen
geschreven. In het belastingkohier van
1673 wordt Lodewijk Jacobsz Vermeu
len behoorlijk hoog aangeslagen. In
1695 is Klaas Vermeulen burgemeester
van Den Burg. Door huwelijken van
vrouwelijke leden van de familie Ver
meulen zijn vele der thans levende
hervormde families op Texel afstam
melingen van de eerste Lodewijk Ver
meulen. Opvallend is, dat de namen
Lodewijk en Klaas nog in deze familie
voorkomen.
Kikkert
Van de familie Kikkert zijn uitge
breide studies gemaakt door de heren
J. F. Daarnhouwer te Bussum en W. N.
Kikkert te Amsterdam. De naam is af
komstig uit Soest, ten oosten van Dort
mund, in Duitsland en is via Enkhuizen
in de 17de eeuw op Texel gekomen.
Leden van deze familie waren destijds
„Casteleijn" in Eierland (zie verder J.
A. van der Vlis, „Texel", blz. 165 e.v.).
Verb erne
Deze familie kwam oorspronkelijk
uit Noordbrabant. De heer H. W. J.
Verberne (Vught) vond, dat het echt
paar Jacob Jansz Verberne (geboren ca.
1664) en Marietie Andries Verhees in
1692 te Lierop in het huwelijk trad. Dit
echtpaar vestigde zich omstreeks 1700
in Den Burg op Texel. Jacob Jansz
Verberne was winkelier en lakenkoop
man en trok „met sijn mars" over het
eiland. Hij overleed ca. 1717 en zijn
weduwe vestigde zich in 1722 in
Amersfoort, waar twee dochters en een
zoon huwden. Drie zoons huwden op
Texel. Het echtpaar was behoorlijk ver
mogend. De familie breidde zich snel
uit. Behalve kooplieden waren er ook
boeren en zeelieden onder. In de 19de
eeuw verminderde het aantal Ver-
berne's op Texel.
Witte
De eerste persoon van die naam von-
*5inurlii»j Crf»*
trouble itrert9,f\
tfffr 'J»*®
Dan is er goed nieuws voor U: de
beroemde cosmetische producten van
1NNOXA worden ook in ons land
geïmporteerd.
1NNOXA weet, dat elke huid ver
schillend is; dat aan Uw persoonlijke
smaak moet worden voldaan. Aan de
eisen, passend bij Uw type. 1NNOXA
heeft een uniek contact met de
knapste Engelse specialisten. En haar
producten worden, stuk voor stuk,
gemaakt als een compliment van de
man aan de vrouw.
Zo is TENDER TOUCH een der
laatste vindingen op het gebied van
vochtinbrengende creams. Zeldzaam
verzachtend; Tender Touch regelt of
voorkomt bijv. het verlies van vocht,
waardoor de huid „jong "blijft.
En VITORMONE CREAM (abso
luut zonder hormonen, maar rijk aan
vitaminen) verbetert de huid, die reeds
gerimpeld is door gebrek aan vocht.
JNNOXA wordt gepresenteerd in zaken
van topklasse.
«^INNOXA London - Paris - Sydney Importcurlfc VhcSVan Ailtlsbcrg N.V Amsterdam.
den wij in het huwelijk van Frans
Fransz Watté en Pietertje Zijbers
(Sieuwerts) te Den Hoorn, dat in 1730
werd voltrokken. Deze naam valt dus
niet meer in de 17de eeuw, maar wij
vermelden hem, omdat hij thans tot de
meest voorkomende namen op Texel
behoort. Het genoemde echtpaar had 2
zoons, Michiel en Jan, die beiden Witte
heetten; Michiel was scheepskapitein.
Mogelijk is „Watté", een verbastering
van Witte, evenals Harrewar een zeer
vrije schrijfwijze was van van Heer
waarden. Vrij zeker is, dat deze Frans
Franszoon niet op Texel gedoopt werd.
Wel was er in het eind van de 17de
eeuw een familie De Wit, maar hierin
kwam de naam Frans niet voor. In de
19de eeuw vestigde zich een andere
familie Witte (uit Ouddorp, Z.-H.) op
Texel.
M D. D.
WEEKAGENDA VAN DE
STICHTING CULTUREEL WERK TEXEL
Dinsdag 9 oktober
Den Burg, 20.00 uur, Hotel „Lakeman", ver
gadering van het Nut.
Woensdag 10 oktober
Den Burg, 20.00 uur, Hotel „De Lindeboom-
Texel", bridge-drive.
Oosterend, 20.00 uur, Hotel „Centrum", bij
eenkomst N H. Mannenvereniging.
Donderdag 11 oktober
Den Burg, 20.00 uur, Dorpshuis, Avond „De
Kiekendief", spreker Harry de Graaf.
Vrjjdag 12 oktober
De Cocksdorp, Garage Barends, bazar t.b.v.
het dorpshuis.
Den Burg, 20.00 uur, Hotel „De Zwaan",
ledenvergadering Texelse Boys.
Zaterdag 13 oktober
De Cocksdorp, Garage Barends, bazar t.b.v.
het dorpshuis.
Den Burg, 20.00 uur, Dorpshuis, film.
Den Burg, Jeugdherberg „Panorama", cursus
weekend Centraal Jeugdoverleg Texel.
RHIZOCTONIA OP HET POOTGOED
NU BESTRIJDEN
Er zijn van die dingen, die maar heel
moeilijk ingang vinden bij de landbou
wers. Wij menen te mogen zeggen, dat
dit in ieder geval ook geldt voor de be
handeling van het pootgoed tegen rhi-
zoctonia. Het betreft hier zeker niet
iets nieuws, want ook 35 jaar geleden
werd al gesproken over de ontsmetting
van pootgoed tegen rhizoctonia.
Toch zijn wij van mening, dat het
hier niet om iets onbelangrijks gaat.
Alles wat gedaan wordt voor een vlotte
groei van aardappelen, die geteeld
worden voor pootgoed moet als zeer
belangrijk worden beschouwd. En we
kunnen gerust zeggen, dat daarbij ook
de ontsmetting tegen rhizoctonia be
hoort.
Verder moeten wij er op wijzen, d^t
in de gevallen, waarin de ontsmetting
wel wordt uitgevoerd dit veelal te laat
gebeurt. We maken het telkens mee,
dat de pootgoedtelers hiermee nl. bezig
zijn omstreeks nieuwjaar. Een eerste
bezwaar i£ dan, dat de temperatuur
van het water, dat bij de ontsmetting
wordt gebruikt te laag is.
Een andere moeilijkheid kan zijn
dat het pootgoed omstreeks die tijd be
gint uit te lopen en het pootgoed ah
gevolg daarvan schade oploopt. Ook
de laatste jaren gebleken, dat bepaalde
rassen het ontsmetten op een laat tijd
stip slecht verdragen. Men bereikt dan
het omgekeerde van wat bedoeld wordt.
Daarom willen wij nog eens wijzen
op het belang van een vroege ontsmet
ting. Om misverstand te voorkomen
wijzen wij er op, dat het ontsmetten
van de grond tegen schurft en rhizoc
tonia in het voorjaar de noodzaak var.
knolontsmetting niet opheft.
Tenslotte nog dit. Het is de laatst?
jaren duidelijk gebleken, dat alleen
met de zgn. „sterke" of „krachtige'
middelen een goed resultaat wordt be'
reikt.
C. v. Gr.
door Gré de Boer.
HOOFDSTUK 1.
De dokter zegt: „Er uit"
Dokter Berends legde zijn stetoscoop
neer en keek nog eens nadenkend naar
de man voor zich, die met ontbloot bo
venlijf languit op de onderzoektafel
lag. Hij knikte even. „Nou, Theo, ik
weet het zo ongeveer. Je kunt je wel
weer aankleden".
De aangesprokene richtte zich op en
slingerde zijn benen op de vloer. Hij
greep naar een kledingstuk en terwijl
hij zich er in wurmde, keek hij de
dokter aan, die inmiddels naar zijn bu
reau was gelopen en plaats nam in een
ouderwetse leunstoel.
„Je gaat me toch zeker niet vertellen,
dat het ernstig is?"
De arts ging achterover zitten en
legde zijn vingertoppen op elkaar.
„Kleed je eerst maar op je gemak aan
en kom dan bij me zitten. Doch als ik
je gerust kan stellen, wil ik alvast wel
zeggen, dat het nog niet ernstig is" er
hij legde de klemtoon op het woordje
„nog". „Met andere woorden: het kan
ernstig worden".
„Ga je me soms vertellen, dat ik het
begin van een of andere slepende
kwaal heb?"
De arts trok een vies gezicht. „Onzin,
Theo, dat zijn bakerpraatjes van de
„man in the street". De medische we
tenschap kent geen slepende kwalen,
zoals jij dat gelieft uit te drukken. Kom
rustig bij me zitten, als je klaar bent,
dan zal ik het je eerlijk vertellen. Wat
wil je nog meer".
De ander .zuchtte even en kleedde
zich verder aan. Tenslotte kwam hij
met zijn schoenen in de hand naar de
stoel voor het bureau, ging zitten en
boog zich om de schoenen aan te trek
ken. Gelijktijdig keek hij af en toe de
arts aan, die nog steeds achterover ge
leund naar zijn bezoeker keek.
„Steek maar van wal. Ik ben bereid
om het ergste te horen".
Er kwam een glimlach op het ge
zicht van de arts. „Hoe oud ben je,
Theo?"
„Achtenveertig. Ik steek zeker in
geen goed vel?"
Nu schoot de man achter het bureau
in een gulle lach. „Sorry, maar aan je
vel heb ik geen bijzonder aandacht ge
schonken. Jij denkt ook: als ik op
achtenveertig-jarige leeftijd naar de
dokter moet, dan vindt-ie altijd wel
wat. Wel, dat is in vele gevallen inder
daad zo. Enfin, ik zal je niet langer in
het onzekere laten: ik kan je felicite
ren, momenteel ben je nog goed ge
zond. Alleenje bent overspannen.
Je vergeet als de meeste mannen op
jouw leeftijd, dat je niet meer twintig
bent en toch wil je nog precies preste
ren als een jonge kerel. Dat gaat niet,
al zegt men wel eens, dat veertig de
beste leeftijd is. Je zult er een poosje
uit moeten, Theo. Ik geloof er niet aan
en de term vervult me met afgrijzen,
maar wat jij hebt, noemt men wel eens
de managerziekte. Zoiets heb jij. Je
moet eens een dag of veertien je zaak
uit je hoofd zetten. Je auto laat je op
stal staan en je gaat met vakantie.
Heel, héél kalm vakantie houden. Veel
rusten, kleine wandelingen, niet of
weinig drinken en matig roken. Ik zal
een drankje voorschrijven, daarvan
neem je een behoorlijke hoeveelheid
mee op reis. Ga niet te ver weg, want
dan is de reis te vermoeiend. Zet je
zaak uit je hoofd en ga alleen genieten
van een onbezorgd verlof. Je jongens
zijn groot genoeg, dat ze vader wel
een paar weken kunnen vervangen,
niet?"
De man had zijn schoenen aan en zat
nu recht overeind. H:j knikte. „Natuur
lijk, als het moet. Per slot van rekening
is de drukste tijd achter de rug. Eén
hi
Wi
st<
ik
jr
van hen kan wel een poosje thuis
blijven".
„Dat is verstandige taal. De kwesti
is, Theo, dat je bloeddruk wat te hooi
is. O, niet bepaald verontrustend, hooi
maar als je zo door blijft zwoeger
wordt het wel bedenkelijk. Je motor
een beetje te warm gelopen. Misschie:
niet voldoende water in de radiateuiSJ
of misschien niet voldoende gesmeer<
of veel te lang met hoge snelheid
lopenWie zal het zeggen? En w«
doe jij met je wagen, als die dreigt
gaan koken?"
De ander begon te lachen en knikti
„Je zet 'm een poosje aan de kant,
hij afgekoeld is".
„Juist, Theo, en dat gaan we nu m<
jou doen. Een poosje aan de kant
af te koelen. Bijtijds naar bed, bijtijc
er weër uit. Korte wandelingen
veel de buitenlucht in. We hebbe
een mooie nazomer. Profiteer ervai
voor het weer omslaat. Ik zou je wille :iJ_
adviseren; maak er meteen werk vai
als je thuis bent".
Automatisch haalde de bezoeker ee
pakje sigaretten uit zijn zak en sta
er een op. Toen hij rookte, zei hij:
ben in jaren niet met vakantie geweei
Toen Wil nog leefde, gingen we ied( 'P'
jaar veertien dagen. Maar daarna ha
ik er geen zin meer in".
De ander knikte bedachtzaam. „Hc
lang is je vrouw al dood, Theo?"
„Laat eens kijken.dat was vori
maand acht jaar. Tja, waar blijft
tijd, he? Het is me nog als de dag v<
gisteren, wil je dat wel geloven?"
„Ik kan het me voorstellen",
dacht even na „Mag ik eens een onb
scheiden vraag stellen, Theo? Natuii
lijk ambthalve".
„Waarom niet? Ga je gang".
„Je bent achtenveertig jaar en
hebt een heel behoorlijk voorkomen
het eerste gezicht zou men je
leeftijd niet geven, hoogstens voor
de veertig. Je hebt een florerend
drijf. Ik heb het zien groeien na
oorlog en ik heb me er over verheul
Jullie, Wil en jij, waren hardwerken )as
mensen, die in enkele jaren tijds
zeer bescheiden fabriekje ontplcx )es
hebben tot een middelgroot bedrijf,
wil er maar mee zeggen: voor
vrouwen zou je nog een aantrekkelij
partij zijn, in menig opzicht. Heb
nooit gedacht aan hertrouwen?"
De ander schudde energiek
hoofd. „Dat is nog nooit in me o$ 'e^(
komen, Karei, en het is iets, dat he ne^
maal niet ter sprake komt. De naj vat
dachtenis alleen aan Wil...
„Goed, goed, ik wil je natuurlijk ntee"
kwetsen. We kennen elkaar nu
goede twintig jaar, dus we weten
wat meer van ons leven. De kwestie
namelijk, dat een gehuwde man,
thuis een lieve vrouw heeft, die gjtaa
verzorgd wordt, kortom, die een teh
heeft, een gezin, daar na gedane
taak zijn rust en ontspanning vir|ijk
een geregeld leven leidt. En dat mis pre
Sinds je vrouw dood is en je kinde: jet
stuk voor stuk getrouwd zijn, is je fc
geen gezellig toevluchtsoord ira veo
maar een noodzakelijk iets zonder v ja^
dere pretenties, want een mens re
tenslotte ergens een dak boven
hoofd hebben. Hoeveel avonden in
week ben je thuis?"
De bezoeker kneep zijn sigaret uit
lachte. „Weinig. Ik ben doorgaan!
avonds in de soos".
De arts knikte. „Een partijtje bil;
ten, een kaartje leggen, een borre ,j0j
drinken, een krantje lezen en een b
beitje maken. Ogenschijnlijk heel j
schuldig, maar je wordt, zonder da!
er erg in hebt, een gewoontedrinker
daarin schuilt ook een gevaar. Je
laat naar bed, want het is er gea
en thuis heb je ook niets, dus je b
plakken".
(Wordt vervolgd
lei
;el
«i
[el
h'--'
iel
jel
ivo
iel
,v|ie
eii
'oe
ich
1 pro
2' 'esc
V
fat
ati<
lew
c
ors
enl
