Cjroen ^tvarts jexeh in het harL,
Russen willen Georgische
opstand verfilmen
Opdooibepalingen
gedeeltelijk opgeheven
Met ingang van woensdag
20 maart a.s.
Nederlands-Russische co-productie
Eerste opnamen in de
herfst van dit jaar
LATER BETALEN
mmammmmasmsBsam
s t ree korvtwi kke 11 ng
DINSDAG 19 MAART 1963
TEXELSE
76e JAARGANG No. 7744
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langevcld de Rooij
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Borg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleei>
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart
25 ct incasso. Advertenties: familieberichte!
12 ct p. mm.; andere advert 10 ct p. mm.
De Russische maatschappij „Sov-
export-film" is van zins in samenwer
king met de Nederlandse maatschappij
„Victoria-films" een speelfilm in kleu
ren op te nemen op Texel. Het onder
werp van de rolprent zal de Georgische
opstand van april 1945 zijn. Naar aan
leiding van dit bericht dat verscheen in
een landelijk dagblad, hebben wij con
tact opgenomen met de heer H. F. Ha-
nekamp van „Victoria-films" te Am
sterdam teneinde iets meer te weten te
komen over deze voor Texel belang
wekkende plannen. Vastgesteld moet
worden dat de plannen nog zeer jong
zijn en dat het vooralsnog niet zéker is
dat de film zal worden opgenomen. Het
plan is ox'erigens niet nieuw. Enkele
jaren geleden is van Russische zijde ge
tracht een cameraploeg met acteurs etc.
naar Texel dit te zenden maar dit voor
nemen stuitte af op de politieke moei
lijkheden die de Russen meenden te
zullen ondervinden bij hun werkzaam
heden. Daarom werd getracht een Ne
derlandse cineast in Russische opdracht,
met Russisch kapitaal en Russische
spelers voor de opdracht te interesse
ren. Tijdens zijn verblijf in Moskou
vorig jaar deed men het voorstel aan
de bekende Nederlandse cineast Louis
van Gasteren. Deze bedankte voor de
eer om overigens onbekende redenen.
„Victoria-films" kwam met het plan in
aanraking door de bemoeiingen van de
Culturele attaché, de heer A. Broiko.
De heer Hanekainp voelde er wél iets
voor om met de Russen in zee te gaan.
Co-productie
Voorlopig is overeengekomen dat
„Sov-export-film" en „Victoria-films"
samen de kosten van deze productie
zullen dragen, zij het dat de bijdrage
van „Victoria-films" slechts een zeer
klein deel van het benodigde kapitaal
uitmaakt Deze regeling is, commer
cieel gezien, bijzonder aantrekkelijk
want de zeer machtige Sovjet maat
schappij zal de gereedgekomen film
over de gehele wereld uitbrengen, uiter
aard ook binnen het Sovjet-blok. De
taak van de Nederlandse maatschappij
zal bestaan uit het treffen van de voor
bereidingen en het in Nederland uit
brengen van de gereedgekomen film.
De Russen hebben toegezegd te zul
len zorgen voor de regie en het camera
werk. Voor rollen en figuratie zal een
groep echte Georgiërs overkomen. Om
de indruk van politieke propaganda
weg te nemen zal een Nederlander de
opdracht krijgen het scenario te schrij
ven. De meespelende Texelaars zullen
dit scenario ter inzage krijgen. Op dit
ogenblik is nog niet uitgemaakt wie
deze Nederlander zal zijn. Aan de hand
van welke gegevens dit scenario zal
worden gemaakt, is ook nog niet be
kend. De heer Hanekamp zei daarvoor
contact te willen opnemen met Dr. L.
de Jong van het Rijksinstituut voor
oorlogsdocumentatie.
Texelaars worden ingeschakeld
Het is de bedoeling van de heer
Hanekamp dat een aantal rollen door
Texelaars zal worden gespeeld. Liefst
personen, die nauw bij de opstand in
1945 betrokken zijn geweest. Op onze
vraag of niet het gevaar bestaat dat
door de „overmacht" van Russisch ka
pitaal, materieel en mensen niet een
filmisch product ontstaat dat een dui
delijk (sovjet)tintje zal dragen, ver
klaarde de heer Hanekamp niet onge
rust te zijn. Wij wezen de heer Hane
kamp op het feit dat de vertaling van
het boekje „Tragedie op Texel", in het
past aan de communistische denkwijze.
Georgisch ook niet geheel was aange-
Het verhaal was daardoor verminkt en
stemde niet meer met de werkelijkheid
overeen. „Met deze film zal dat zeker
niet het geval zijn", meende de heer
Hanekamp. „Met de Russen zal overeen
gekomen worden dat men zich strikt
aan het Nederlandse scenario zal hou
den. Bovendien is de binnenlandse si
tuatie in de Sovjet-unie zeer ten gunste
veranderd. Het is daar thans mogelijk
een film in het openbaar te draaien,
zelfs als die niet geheel in overeenstem
ming is met de wetten van de commu
nistische ideologie!"
Authentiek
De Georgiërs zullen Georgisch en de
Texelaars zullen in deze film Texels
spreken. Nauwkeurig zal worden nage
gaan hoe het landschap er in 1945 uit
zag, zodat alles weer in de oude toe
stand kan worden gebracht. „Met geld
is tenslotte alles mogelijk", meende de
heer Hanekamp. Of de Georgiërs, die
indertijd op Texel waren, ook aan deze
film zullen meewerken, kon niet wor
den bevestigd Op onze vraag of
„Victoria-films" zeker is van de mede
werking van de Texelaars, verklaarde
de heer Hanekamp zeer hoopvol te zijn
gestemd. „Wij moeten nadat de plannen
zijn uitgewerkt, voorlopig niets anders
doen dan contacten leggen. In die pe
riode moeten wij de Texelaars voor het
plan warm zien te maken. In ieder ge
val zal de tragedie niet geromantiseerd
worden. Wat de productie van oorlogs
films betreft, hebben de Russen een
goede naam op te houden!"
De producer van „Victoria-films"
heeft goede hoop dat de Nederlandse
regering aan de filmploeg die uit ca.
100 man zal bestaan, een inreisvisum
wil verstrekken, al kent hij de moeilijk
heden die zich in het algemeen voor
doen rond bezoeken van Russische
autoriteiten.
Nog geen afspraken
Toch kunnen wij het optimisme van
de heer Hanekamp nog niet delen, om
dat nog geen enkele van de autoriteiten
^lie medewerking aan de plannen zou
den moeten geven, is benaderd. Dr. L. de
Jong van het Rijksinstituut voor oor
logsdocumentatie verklaarde desge
vraagd, nog geen standpunt ten aanzien
van de plannen te hebben ingenomen
en de heer J. A. v.d. Vlis, die het uit
stekend gedocumenteerde boekje „Tra
gedie op Texel" heeft geschreven, wist
niets af van het huidige stadium, waar
in de filmplannen verkeren.
De Nederlandse regering en de auto
riteiten op Texel zijn nog niet op de
hoogte gesteld. Van die kant kon ons
ook nog niet meegedeeld worden welk
standpunt zal worden ingenomen.
Een publikatie in een provinciaal
dagblad, als zou door de maatschappij
reeds contact zijn gelegd met Texelaars
die bij de opstand waren betrokken,
berust niet op waarheid. Een en ander
maakt het naar onze mening nog lang
niet zeker of het komende najaar op
ons eiland zal worden gefilmd door de
Nederlands-Russische maatschappij.
Wij hebben „Victoria-films" verzocht
ons regelmatig van de eventuele vor
deringen op de hoogte te houden Af
wachten dus.
'8 ■&-,*.<
DOOPSGEZINDE ZUSTERKRING
Donderdagavond om 8 uur wordt er
in Den Burg zusterkring gehouden.
CATECHISANTENAVOND
IN JEUGDHERBERG PANORAMA
Woensdag 20 maart is er een Cate-
chi/santenavond in de jeugdherberg
„Panorama". Kapelaan Y. C. Tuyn zal
er spreken over de R.K. eredienst.
Aanvang 8 uur.
PERSOONLIJKE LENIN
iHiwsa s
ADJUDANT GULMANS VOOR
DE RADIO
Adjudant J. Gulmans zal vrijdag a.s.
om kwart voor 10 (Hilversum II) zijn te
beluisteren voor de radio. Hij zal mede
werking verlenen aan het programma
„Commentaar en discussie", waarin
vrijdag de vraag aan de orde wordt
gesteld: ,Gaat kamperen niet ontaarden
in massale buitenvakantie?" Tesamen
met een tweetal deskundigen op kam-
peergebied zal de heer Gulmans zijn
visie geven op de hedendaagse kam-
peerproblemen. Woensdag a.s. zullen de
opnamen voor het programma in Hil
versum worden gemaakt.
De strijd is gestreden. Overlevende Georgiërs aan boord van de „Dokter TVagemaker". Dit
beeld straks een der scènes in de Nederlands-Russische film?
ACTIVITEITEN IN 1963
In ons vorige artikel kwam het fresen
van slecht grasland aan de orde. Thans
een object, dat op Texel al wat meer
bekendheid heeft, nl. diepgrondbewer-
king.
De Streekontwikkelingscommissie is
van oordeel, dat het diepploegen en
diepwoelen van droogtegevoelige gron
den zeer belangrijk is. Aan de andere
kant is zij er van overtuigd, dat de kos
ten dermate hoog zijn, dat de landbou
wers er tegen op zien hieraan te begin
nen. Een „ruggesteuntje" kan in dit
geval van grote betekenis zijn. Dit rug
gesteuntje wil de Commissie geven in
een „lichte" premie op de kosten van
de diepgrondbewerking.
Het zal daarbij in de eerste plaats om
het diepwoelen gaan. Weliswaar is nog
niet bewezen, dat deze bewerking ten
aanzien van de droogtegevoeligheid
een zelfde resultaat geeft als het diep
ploegen, maar wij menen in ieder geval
het diepploegen even te moeten op
schorten. Mogelijk kunnen we reeds
deze zomer beoordelen om het diepwoe
len aan de verwachtingen beantwoordt.
Op welke bewerkingen premie?
Als we het over de diepgrondbewer-
kingen hebben, dan gaan onze gedach
ten uiteraard in de eerste plaats uit
naar het werk van de Fa. Van Damme.
Zoals U bekend is wordt er echter
sinds de herfst van 1962 ook met een
ander werktuig geëxperimenteerd, n.l.
de diepfrais. Ook met dit werktuig
wordt de grond tot een diepte van plm.
70 cm. los gemaakt en gemengd. Het zal
van de resultaten van dit werk afhan
gen of ook hiervoor een premie kan
worden gegeven.
Hoe hoog is de premie?
Indien het werk voor primering in
aanmerking komt, zal de premie 25°/o
van de kosten bedragen. Door de land
bouwvoorlichting zal worden vastge
steld of het werk „premiewaardig" is.
In het algemeen zal dit het geval zijn
als er voldoende diep is gewerkt en een
goede menging is verkregen. Na het
betalen van de nota wordt de premie
rechtstreeks aan de betrokken land
bouwer uitbetaald.
Het bedrag is beperkt
Evenals dit bij het fresen van slecht
grasland het geval is, is ook het bedrag
voor de diepe grondbewerking beperkt.
We stellen ons voor, dat het werk
hoofdzakelijk zal worden uitgevoerd in
de nazomer van 1963. Dit behoeft
echter geen beletsel te zijn om U hier
voor nu reeds op te geven. Als aan de
voorwaarde wordt voldaan, is het ook
hier weer. Wie eerst komt eerst maalt.
U weet het adres: assistenten van de
landbouwvoorlichtingsdienst.
C. v. Gr.
De gezamenlijke wegbeheerders delen mee, dat met ingang van woensdag,
20 maart a.s. de beperking op de asbelasting wordt opgeheven. Dit houdt dus
in, dat allo verkeer weer van de wegen gebruik kan maken. Voorlopig blijft de
maximumsnelheid nog beperkt tot 50 km per uur.
Enkele beschadigde weggedeelten blijven nog voor verkeer gesloten. Dit is
duidelijk door borden aangegeven.
„ONJUISTE GANG VAN ZAKEN"
VRAAGT OPENING VAN ZAKEN
(Ingezonden)
Mij kwam onder ogen het persverslag
van de Raad der Gemeente Texel, wel
ke gehouden is op 8 maart j.l. De ver
slaggever begint met te stellen, dat het
„een weinig schokkende agenda was".
Niettemin is ondergetekende WEL ge
schokt en bovendien verontwaardigd
over de gang van zaken betreffende het
antwoord van de voorzitter der Raad,
Burgemeester C. De Koning inzake het
beantwoorden van de eerder gestelde
vraag van Mej. Luysterburg, over een
opname in Huize „Irene". Daar óf het
verslag óf het antwoord niet eerlijk
gesteld is, voel ik mij verplicht hier
nader op in te gaan.
U zult begrijpen dat Huize „Irene"
chronisch lijdt aan beddentekort. Daar
door is er steeds een behoorlijke wacht
lijst. De inwoonster van Den Burg die
het hier betreft, stond ook reeds ge
ruime tijd op de wachtlijst. Zij had al
haar hoop gevestigd op het nieuwe
„Irene" om bij ingebruikneming te
worden opgenomen. Dat had deze dame
stellig verwacht. Zij is in deze ver
wachting versterkt door een haar aan
geraden en gevolgde transactie.
Nu moeten wij even terug. In een
vorige raadsvergadering deed mej.
Luysterburg het uitkomen, als zou
Mevr. De Graaf-Kikkert het „slacht
offer" geworden zijn van een onzerzijds
verkeerde handeling. Bovendien een
onoirbare. Van dit alles niets afweten-
de, schrokken wij hevig van het pers
verslag in de Helderse Courant, waarin
zelfs sprake was van misleiding. Het
enige wat ons te doen stond was op
onderzoek uitgaan. Ondergetekende is
toen samen met zijn vrouw naar Mevr.
De Graaf gegaan om nader door haar
te worden geïnformeerd. Het lag toch
op onze weg om naar het „slachtoffer"
te gaan?
Daar kregen wij verhalen te horen,
die, heel populair gezegd, onze oren
deden klapperen. Mevr. De Graaf zag
ons helemaal niet als de schuldige,
maar een voor haar onbekende dame
(mej. Luysterburg - D. Br.) had op zeer
inferieure wijze haar een brief ontfut
seld. Aldus het verhaal van Mevr. De
Graaf. Bovendien, zo vertelde Mevr.
De Graaf ons, had de heer Van Heerin-
gen haar gezegd (er waren kopers voor
haar huis) dat zij haar huis best kon
verkopen, wantzij kwam toch in
„Irene". Op DIE basis heeft Mevr. De 1
Graaf haar huis verkocht, en heeft zij
„tijdelijk" haar intrek genomen bij
haar dochter op de Hollewal.
Op 2 april 1962 kregen wij van Mevr.
De Graaf het volgende schrijven:
„Hiermede kom ik U melden dat mijn
adres nu veranderd is van Nieuwstraat
45 naar tijdelijk Hollewal 17a, maar
meteen wilde ik u vragen of u ook een
plaatsje voor me hebt. M'n schoondoch
ter heeft me van de winter in huis ge
nomen omdat het onverantwoord was
dat ik alleen was, maar ik kan hier niet
blijven omreden zij zomers het perso
neel van haar zoon te slapen heeft. Ik
hoop dat ik gauw iets van u hoor, met
de meeste groeten,
Mevr. De Graaf-Kikkert".
Over haar opname was al meerdere
malen gesproken. Het lag dus voor de
hand al was het alleen maar uit be
leefdheid dat wij, op haar verzoek,
haar een berichtje terug deden ont
vangen.
Op 13 april d.a.v. hebben wij haar het
volgende geschreven:
„Naar aanleiding van Uw schrijven
d.d. 2 april 1962, delen wij U mede, dat
de mogelijkheid tot opname thans nog
niet aanwezig is. Een klein gedeelte
van het huis dat nu bewoonbaar is laat
niet toe nieuwe verpleegden op te ne
men. Het gehele gebouw zal eerst ge
reed moeten zijn voor wij hier toe over
gaan. Zoals het zich thans laat aanzien
zal dit ongeveer september zijn. Wij
hebben een open oog voor Uw moeilijk
heden, maar zien echter op dit moment
geen mogelijkheid U eerder op te ne
men.
Hoogachtend,
volgt ondertekening".
Hiermede zijn wij pertinent NIET in
het opnamebeleid getreden. Was zulks
geschied dan zouden wij inderdaad onze
bevoegdheden te buiten gegaan zijn.
Alleen konden wij tegen het bestuur
zeggen: het huis is zo ver klaar, u kunt
gaan opnemen. Bovendien waren wij in
het bezit van de wachtlijst voor opname,
dus alle namen waren ons bekend.
De zinsnede: geen mogelijkheid U
eerder op te nemen, lag voor de hand.
Indien de mogelijkheid WEL aanwezig
was geweest, hadden wij het bestuur
geadviseerd deze opname onder ogen te
zien. Maar Huize „Irene" bood nog geen
mogelijkheden.
Bij ons bezoek was Mevr. De Graaf
wel verontwaardigd over de handel
wijze van Van Heeringen, maar niet
over die van de fam. Broer.
Daar komt nog een praatje bij. De
wijze waarop de ONGEVRAAGDE gast,
Mej. Luysterburg te werk is gegaan is
zeer laakbaar te noemen. Ons zijn
meerdere gevallen bekend dat Mej.
Luysterburg bij mensen, die reeds een
schriftelijke toezegging van de zijde van
het bestuur in hun bezit hadden, ging
vragen of de betrokkenen hun intrek in
„Irene" wilden uitstellen, daar er vol
gens haar urgentere gevallen waren.
Onze vraag is deze: welke bevoegd-
I heid heeft Mej. Luysterburg in deze;
j sinds wanneer maakt zij deel uit van
i het bestuur van de Sociale Dienst;
sinds welke tijd is Mej. Luysterburg
zoiets als maatschappelijk werkster? Dit
zijn zo maar vragen die bij ons oi>-
komen. Als er al van schuld gesproken
zou moeten worden, zo er al onoirbare
handelingen zijn gepleegd, bij wie moet
men dan zijn? Aan welk adres dienen
deze beschuldigingen gelanceerd te
worden, bij de fam. Broer, of de heer
Van Heeringen of Mej. Luysterburg?
Met suggereren komen wij er niet.
Dat er klaarheid in deze zaak zal moe
ten komen staat voor ons vast.
Hoe? Dit laten wij voorlopig aan an
deren over.
Vroede vaderen: Let op Uw saeckü
Redactie, dank voor de plaatsing,
D. Broer,
Huize „Irene", Den Burg.
INGEZONDEN
Geachte Redactie,
In tegenstelling tot de handelwijze
van de heer Broer in zijn ingezonden
stuk, wil ik mij onthouden van per
soonlijke aanvallen en mij bepalen tot
de feiten, zoals die zich in werkelijkheid
hebben voorgedaan en voorzover ik
daar persoonlijk bij betrokken ben ge
weest.
Naar aanleiding van door mij ont
vangen mededelingen, dat Mevrouw de
Graaf-Kikkert voorlopig niet in Huize
Irene zou worden opgenomen, ondanks
aan haar gedane toezeggingen, heb ik
met haar contact opgenomen om de
juistheid van dit bericht te onderzoe
ken.
De inlichtingen, die ik van haar kreeg
en de inhoud van enige door haar ont
vangen brieven (geschreven op gemeen
telijk briefpapier en ondertekend „na
mens directie Huize Irene"), brieven,
die zij mij ongevraagd toonde en vrij
willig ter onderzoek enkele dagen aan
mij afstond, waren zodanig, dat ik mij
als raadslid verplicht voelde, de burge
meester hiervan op de hoogte te stellen.
Dit heb ik gedaan in de raadsvergade
ring van 30 november 1962, waarbij ik
de burgemeester tevens vroeg, Mevr.
de Graaf alsnog in Huize Irene te laten
opnemen, om haar niet de dupe te laten
worden van de gang van zaken.
In de raadsvergadering van 25 janu
ari j.l. deelde de burgemeester mede,
zoals trouwens ook uit het raadsverslag
in de Texelse Courant blijkt, dat bij het
onderzoek was komen vast te staan, dat
aan Mevrouw de Graaf inderdaad toe
zeggingen op dit punt waren gedaan.
Zij werden echter gedaan door daartoe
niet bevoegde personen, omdat uitslui
tend en alleen het Bestuur van de
Sociale Dienst over opnamen in Huize
Irene kan beslissen. De burgemeester
sprak daarbij tevens de hoop uit, dat
dergelijke toezeggingen voortaan ach
terwege zouden blijven. De belangrijk
ste mededeling was echter, dat Me
vrouw de Graaf, zodra er een plaatsje
vrijkwam, in Huize Irene zou worden
opgenomen.
In meen, dat de feiten voor zich spre
ken en heb daaraan niets toe te voegen.
Wel wil ik U, redactie, gaarne danken
voor de mij geboden gelegenheid tot
plaatsing van dit stukje.
A. G. Luysterburg.
Burgemeester De Koning en de heer
Van Heeringen onthielden zich van
commentaar. Naar ons oordeel is uit de
bewuste brief dd. 13.4 inderdaad een
toezegging te distilleren. Wij verwach
ten dat in de volgende raadsvergadering
over deze kwestie de nodige vragen
zullen worden gesteld. Red.