(jrocn 'Twarts jexels in het Oplossing voor een nijpend probleem! Kiesschijf vervangt organist Waalder schooljeugd gaat „sportterrein" van beplantings singel voorzien Krijgen Texelse kerken het elektro-kies-orgel Bij het koperen jubileum van Burgemeester C. De Koning JJDAG 29 MAART 1983 TEXELSE 78e JAARGANG No. 7747 COURANT Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Root) Boek-, Kantoorboek- en Fotohandcl Handelsdrukkerij Den Burg, Texel Postbus 11 - Tel. 2058 Verschijnt dinsdags en vrgdafL Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Bnrrtnlsi bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. Icwart 25 ct incasso. Advertenties: familieberichten 12 ct p. mm.; andere advert 10 ct p. an Het is genoegzaam bekend, dat de Texelse kerken sinds lang kampen met een orgelprobleem. De instrumenten die in de kerkgebouwen in de verschillende dorpen op ons eiland staan opgesteld, verkeren veelal in een zeer slechte staat. Nog onlangs moest het orgel van de Gereformeerde Kerk te Oosterend geheel worden gerestaureerd. De Geref. Kerk in Den Burg heeft zich, ten koste van een aanzienlijk bedrag, een nieuw orgel aangeschaft en ook de Ned. Herv. Gemeente in De Koog is bezig gelden in te zamelen voor de aankoop van een nieuw orgel. De staat, waarin het orgel van de N.H. kerk te Den Burg zich bevindt doet de kenner ook niet bewon derend omhoog zien, om maar niet te spreken van de verwaarloosde toestand waarin het orgel van de R.K. Kerk in Den Burg zich bevindt. Bedenken wc daarbij dat vele kleinere kerken in het geheel niet over een orgel kunnen be schikken maar de gemeentezang moeten begeleiden met een harmonium. („Cir kelzaag des geloofs" heeft Willem Pij per dat instrument eens genoemd). Het is duidelijk dat de vernieuwingen die op het ogenblik in verschillende kerken op Texel plaats hebben niet overbodig zijn. Ook daarna zal het probleem de wereld niet uit zijn. Wie kan de enorme sommen gelds opbrengen, die voor de vernieuwing der instrumenten benodigd zijn? Ook al zouden alle kerken te zij ner tijd over een volwaardig kerkorgel kunnen beschikken, dan nóg blijft een probleem bestaan: de organist. Het schromelijk tekort aan vakbekwame organisten laat zich nog moeilijker oplossen. De Texelse muziekleraren constateren een sterk verminderde in teresse van hun leerlingen voor instru menten als harmonium en orgel. Zelfs de stichting van een Volksmuziekschool op Texel heeft in dit probleem geen verlichting gebracht. Zo zal de predikant liet orgel in werking stellen. Korte tijd na het draaien van het code nummer op de kiesschijf klinken de orgeltonen door het kerkgebouw. Bovendien kunnen tempo en geluidssterkte worden geregeld. Bü het draaien van een verkeerd nummer kan de fout tijdig worden gecorrigeerd. Niet hopeloos Dat de situatie zeker niet hopeloos is, bleek ons dezer dagen toen wij spraken met drs. N. J. Versmall, directeur van de N.V. Orcebo te Hazerswoude. De N.V. Orcebo is een maatschappij die zich voornamelijk bezig houdt met de toepassingen van de electronica in de geluidstechniek. Ook neemt deze firma de aanleg van electro-akoestische in stallaties voor haar rekening. De heer Versmall is vooral in de voorjaars maanden een bekende verschijning ge worden op Texel. Naast zijn werkkring is hij een enthousiast ornitholoog. Drs. Versmall heeft een bestuursfunctie in de Nederlandsche Ornithologische Unie. Zo was het mogelijk dat deze vogellief hebber gedurende de weekenden die hij op Texel doorbracht, geconfronteerd werd met het orgelprobleem in de ker ken. Meerdere kerkdiensten heeft hij in de loop der jaren in verschillende dorpen meegemaakt. Hij toonde zich verbaasd over de verregaand slechte staat waarin de orgels bleken te ver keren. „Ik heb de grootste bewondering voor het doorzettingsvermogen van de mensen die deze instrumenten wensen te bespelen!" meent de heer Versmall. Deze geluidstechnicus-Texelvriend is echter aan het denken gegaan en meent nu dat een aanvaardbare en tevens goedkope oplossing mogelijk is. Centraal kies-orgel N.V. Orcebo heeft in haar laborato rium proeven genomen met een z.g. centraal kies-orgel. Als dit systeem op Texel zou kunnen worden toegepast, zou het orgelprobleem in één keer de wereld uit zijn. Hóe werkt zo'n centraal kies-orgel? Bij het ontwerpen van het systeem heeft ide N.V. Orcebo zich laten inspireren door de werking van de automatische telefoon. Zoals bekend wordt daarbij door middel van een kiesschijf een bepaald nummer gekozen. Automatisch wordt in een centrale de verbinding met het gewenste toestel tot stand gebracht. Ongeveer zo gaat het met het kies-orgel. De predikant of pastoor kan op een dergelijke wijze tijdens de dienst een gezang of psalm kiezen. Op een centraal punt op het eiland staat het „orgel" opgesteld. Dit „orgel" bestaat uit een recorder-unit van het z.g. „Ampex'-systeem. Het Ampex-systeem wordt ook bij de TV toegepast t.b.v. de beeldrecordmg. Het voordeel van dit systeem is dat een maximale capaciteit wordt verkregen door een combinatie van roterende koppen en banden, waarop niet minder dan 16 sporen! Juist dit laatste schept de mogelijkheid dat meerdere kerken op een zelfde tijdstip een bepaalde melodie kunnen laten horen. Via een lijn komt het cijfersignaal de centrale binnen en een vernuftig appa raat zorgt ervoor dat het gekozen ge luidsspoor op de rekorder wordt gezet. De rekorder gaat draaien en brengt de gekozen muziek in de lijn. De muziek komt dus in de kerk en wordt daar versterkt via een luidsprekerinstallatie weergegeven: De gemeente kan mee zingen Het ei van Columbus, meenden wij. „Maar toch minder eenvoudig dan het op het eerste gezicht lijkt", legt de heer Versmall uit. „Denkt U eens aan de zondagmorgen als meerdere kerken te gelijk dienst houden. Het moet dan mo gelijk zijn dat twee of drie predikanten tegelijk een bepaald gezang kiezen zon der op elkaar te wachten. Dit hebben wij dus weten op te lossen door het Ampex-meersporen-ysteem! Er is lange tijd overheen gegaan voor we een be trouwbare apparatuur hadden gecon strueerd". Er zijn overigens meer voorzieningen nodig voordat het systeem in werking kan worden gesteld. Er zal een ge meenschappelijke gids moeten worden uitgegeven, waarin elk gezang een be paald codenummer krijgt. Dit nummer moet gedraaid worden op de kiesschijf teneinde een ogenblik later de muziek te laten horen. Verder zal de PTT er mee akkoord moeten gaan dat in de telefooncentrale in Den Burg de re corder unit wordt opgesteld. Het ziet er echter naar uit dat dat geen bijzon dere moeilijkheden zal opleveren. Er zullen geen speciale lijnen behoeven te worden aangelegd van de kerken naar de centrale, want het is mogelijk ge bruik te maken van de bestaande ka bels van het draadomroepnet. Estetisch verantwoord Natuurlijk vroegen wij de heer Ver small of het plan geen weerstand bij de kerkbesturen en kerkeraden zal opwek ken. Is het allemaal niet wat te „elec- tronisch" en „on-echt"? De heer Ver small geeft toe dat hij een zekere weer stand zal moeten overwinnen. Het ge heel zal daarom op overtuigende wijze gedemonstreerd moeten worden. En men zal toch niet ongevoelig zijn voor het duidelijke financiële voordeel? De gehele installatie kost inclusief de aan leg voor alle kerken op Texel niet veel meer dan een echt kerkorgel. Het is wel zaak dat zoveel mogelijk kerken zich als „abonnee" laten inschrijven, doch dit is in het licht aan de oecumene wel realiseerbaar. Waarschijnlijk zal elke kerk per jaar een bepaald huurbe drag voor de luidsprekers en verster kers moeten betalen en een zeker abon nementsgeld Hoewel nog weinig valt te zeggen omtrent de grootte van deze bedragen staat nu reeds vast, dat ze ook voor de kleinste gemeenten nog makkelijk zijn op te brengen. Juist deze kleine kerken profiteren het meest. Zij kunnen elk gewenst gezang of psalm in hun gebouw ten gehore brengen op een sublieme wijze, want natuurlijk is de geluidskwaliteit van de banden in de centrale uiterst goed. De band behoeft maar een keer te worden opgenomen, zodat dan slechts gebruik gemaakt moet worden van een zeer goed orgel en een vakbekwame organist elders in het land. „Echte" orgels overbodig? Wij merkten op dat het voor de ker ken, die intussen een orgel hebben be steld of aangeschaft bijzonder sneu moet zijn, om nu eerst te vernemen, dat ze het geld beter hadden kunnen besteden en zich voor een gering be drag als abonnee hadden kunnen laten inschrijven. Dit gaf drs. Versmall toe, maar hij voegde er aan toe, dat naast het electro-orgel desgewenst altijd van het bestaande orgel gebruik kan wor den gemaakt. Wanneer men bij bepaal de gelegenheden „zich zelf weer eens wil zijn" kan het oude orgel natuurlijk worden bespeeld. N.V. Orcebo tracht de electronische installatie zoveel mogelijk te camoufleren met het bestaande orgel. Zo worden de luidsprekers achter de orgelpijpen aangebracht, zodat ze on zichtbaar zijn en daardoor lijkt het geluid uit de pijpen te komen. Vreem delingen en mensen, die niet op de hoogte zijn met het systeem zullen be slist niets merken en zich hoogstens verbazen over de uitzonderlijk goede geluidskwaliteit van zo'n klein orgel De heer Versmall verwacht dat vele restauratieplannen zullen worden stop gezet als zijn plan gunstig wordt ont vangen. Geen primeur Het kies-orgel is niet helemaal een uitvinding van de technici van Orcebo. Een dergelijk muzieksysteem was al in 1958 in Amerika ontworpen. Orcebo slaagde er m de vertegenwoordiging voor Nederland te verkrijgen van Smith Electric Cy. Ltd. te Philadelphia. Het door Smith geïntroduceerde systeem had echter belangrijke nadelen. Zo was het niet mogelijk om een foutieve keus heel goed mogelijk in de praktijk (Zie vervolg pagina 2) IDUIIIIIIIIIIIUIBIHMUUUimilWiliai 't Is morqen een feestdag voor heel de gemeente. Omdat, Burgemeester, gij dan jubileert. Daarom is de hele bevolking vereend en Wordt U door ons allen gefeliciteerd. Wij willen gedenken wat U deze jaren 1 Voor Texel en 't Texelse volk hebt gedaan. En hoe gij in branding en woelige baren Steeds trouw als kaptein aan het stuurrad bleef staan. De moeilijke taak waartoe gi] werd verkozen Heeft zeer veel gevraagd van Uw stuurmansbeleid. Uw weg was geen weg die steeds ging over rozen Gij kendet als ieder ook moeite en strijd. Maar wat ook het leven ontnam of mocht geven, Gij hebt in die tijd steeds Uw gaven en kracht j Ten dienste gesteld van het Texelse leven En naar Uw vermogen het beste betracht. Geen sterveling weet wat de toekomst zal brengen. Wij weten alleen, dat de tijd van ons vraagt De taak te volvoeren, die 'n elk is gegeven, Te werken, te dienen, getrouw, onversaagd. Wij hopen dat gij, Burgemeester zult slagen De taak te volbrengen, die verder U wacht, Tot heil van ons eiland en heel haar bevolking. God geve U daartoe de wijsheid en kracht. Huib de Rijmelaar. ^iiinnnniiiiiiiiiiiiiiimiiiiuiiiiiiiiiiininiiiiiiuiiiuiuiiiiiiiiiiiiiiiiaiiiiiiiaiiiiimiiiiiuiiiiunnniiiiiiiiiiuimniiimDaiiimiminiamffli OP DE A.S. BOOMPLANTDAG: In kader van landelijke actie Woensdag 3 april wordt landelijk de z.g. boomplantdag gevierd. Het zal de zevende maal zijn dat duizenden kinde ren in het land zullen uitzwermen om in het bos of langs wegen en lanen boompjes te planten. Wellicht vraagt U zich af wat het belang is van dit „bo- menfeest", ja zelfs óf het wel belangrijk is. Wij beantwoorden die vraag met een volmondig ja. Zeker, de boompjes die op deze dag worden geplant vormen weliswaar maar een klein deel van wat er jaarlijks in Nederland geplant wordt, maar de boomfeestdag is vooral een treffende uiting van het groeiend besef dat er iets moet gebeuren in ons land om dit groen te houden en daardoor goed bewoonbaar. Wij kunnen niet le ven in een wereld van staal, steen en beton, want voor een geestelijke ge zondheid hebben wij het natuurlijke bomenlandschap hard nodig. Deze ge dachte vindt bij de jeugd goede ingang. Daarom ondervindt de boomplantdag zoveel spontane belangstelling en daar om ook groeit hij in betekenis ver uit boven het „boompjesplanten op één dag in het jaar". Voor de kinderen staat deze dag niet alleen, ze is een afsluiting van een voorlichtingsweek op school, waarin de kinderen op een plezierige wijze wordt verteld over de betekenis van de vrije natuur, van bomen en bos sen. Het landelijke comité Boomfeest dagen werkt met de gemeentebesturen samen om voor de kinderen deze voor lichting en het planten van bomen tot een feestelijk geheel te maken. De gemeente Texel heeft sinds de oprichting van het Comité Boomfeest dagen in Nederland (een afdeling van het Staatsbosbeheer) haar bedoelingen ten volle onderschreven en heeft dan ook enthousiast meegewerkt aan de organisatie van de plantdagen. Achter eenvolgens werden deze evenementen georganiseerd in De Koog, Den Burg, Oosterend en Oudeschild. Dit jaar is De Waal aan de beurt. De leerlingen van de (Redmer Uska-school zijn op de hoogte met het gebeuren, want ze heb ben allemaal de fraaie kleurenplaat ontvangen die ter gelegenheid van de feestdag is ontworpen. Aan de achter zijde staan enkele vragen die door de kinderen moeten worden beantwoord, waarna de gekleurde tekening kan wor den ingezonden met de kans op een prijsje. Maar het eigenlijke gebeuren vindt plaats op 3 april a s. Dan zullen de leerlingen daadwerkelijk bomen gaan planten! Aantrekkelijk feestprogramma De ouders hoeven van dit plan niet te schrikken. Het zwaarste werk is ge daan door de mensen van de Dienst Gemeentewerken. De kuilen zijn ge graven en de bomen liggen klaar! Wat heel aantrekkelijk is voor onderwijzer en leerlingen van de Waalder school: de jongelui gaan op deze wijze hun eigen sportterrein stofferen. Nu is sportterrein een wel wat wijdse naam voor het nauwelijks een ha. grote stukje grond aan de Waalderweg dat in prin cipe is aangewezen als een rioolzuive ringsterrein. Voorlopig zal de rioolzui vering in De Waal nog wel op zich la ten wachten, zodat meester Albers het land kan gebruiken om zijn leerlingen te laten voetballen. Het open stukje grond zal echter van een beplantingssingel worden voorzien. Dat werkje gaan de scholieren woensdag dus zelf opknap pen. Die dag zal begonnen worden met een excursie naar De Dennen waar de bosbouwkundig hoofdambtenaar, de heer M. Mantje, iets zal vertellen over bomen en boompjes en wat er zoal mee samenhangt eer de onbetekenende plantjes zijn uitgegroeid tot echte woudreuzen. De leerlingen zullen dan heel wat van de bosbouw afweten, want op school is door de onderwijzer voor gelezen uit het boekje „Ik zie, ik zie wat jij niet ziet", een uitgave van het Staatsbosbeheer, speciaal samengesteld i.v.m. de boomfeestdag. Daarbij zal ook een fraaie filmstrook worden vertoond over hetzelfde onderwerp. In optocht gaan de leerlingen 's mid dags naar het terrein, dat aan de Oos- terender weg ligt, ongeveer 400 meter van de school. Daar zal elke leerling zijn of haar boompje planten, waarna het feest nog even wordt voortgezet in de school. Er zal o.a. worden getrac- teerd op chocoladerepen, waaronder er zich enkelen bevinden, die de bezitter kans geven op een prijs! Tenslotte wordt een mooie natuurfilm gedraaid. Waarschijnlijk zal het omplante ter rein nog deze herfst worden geëgali seerd, waardoor het een eerste klas sportveld zal worden. De leerlingen kunnen er veilig spelen en voetballen. De bomengordel zorgt voor de luwtet Ook als het stukje grond zijn uitein delijke bestemming van zuiveringster rein heeft gekregen, zullen de bomen een nuttige functie blijven vervullen. Dan zullen ze op een natuurlijke wijze het terrein aan het oog onttrekken. Na jaren zullen de kinderen nog weten dat zij het waren die de bomen hebben ge plant. Dat zal met zich meebrengen dat de bomen zullen worden gespaard en beschermd, waardoor ze voorspoedig opgroeien en hun onmisbare taak in het landschap vervullen. RUSSISCHE FILMERS KOMEN NAAR TEXEL Een functionaris van „Sov export film", de heer A. G. Mensiv, zal a.s. maandag in gezelschap van een regis seur en enkele medewerkers van „Vic- toria-films" op Texel arriveren teneinde in verband met de Nederlands-Russi sche filmplannen het eiland te verken nen. Tevens zullen pogingen onderno men worden in contact te treden met Texelaars, die bereid zijn op te treden in de film. Hoewel het scenario van de film nog niet bekend is, wil men maan dag reeds trachten spelers en figuran ten te engageren. Zelfs worden enkele vrouwelijke hoofdrollen toegedacht aan Texelse meisjes van 14 - 18 jaar. Onge twijfeld zal van de zijde der Texelse tieners grote belangstelling voor deze rollen bestaan. Voor plaats en tijd ver wijzen wij naar de advertentie elders in dit nummer. INSTUIF DEN HOORN A.s. zondag 31 maart is „De Wald hoorn" weer open. Kom allemaal, er worden leuke spelletjes gedaan. Ook kunnen belangstellenden zich opgeven voor de komende wandeltocht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1963 | | pagina 1