9
roen /wa
in het harL,
„Vreemden" op Texel
XL
Kampeer- en verhuurbedrijf
,'t Hogeland" beleefde meer dan 25
jaar de enorme groei van Texels
toerisme
MAAK VAN UW
SPAARGELD
In het begin betaalde de kampeerder 5 cent per dag
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1963
TEXELSE
76e JAARGANG No. 7792
COURANT
Uitgave N.V. vJi. Langeveld de Rooö
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Deo Borg, Texel Poetbas 11 - TeL 2058
Verschijnt dinsdags en rrQdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart
25 ct. Incasso. Advertenties: familieberichte!
12 ct p. mm.; andere advert 10 ct p. mm
Als wij het hebben over vreemden op
Texel, dan bedoelen wij daar niet mee
de grote aantallen van onze Ooster
buren, die ons ieder jaar in de zomer
maanden een brok welvaart brengen.
Onze Oosterburen rekenen wij tot de
categorie vreemdelingen. Onder vreem
den verstaan wij die inwoners van
Texel, die er niet geboren en getogen
zijn. Maar is nu iedereen die op Texel
woont en er geboren is een echte
Texelaar? Zeker niet. Iemand die op
Texel geboren is vrij kort nadat zijn
ouders zich op Texel vestigden, kan er
op zijn 18e jaar wel op bogen, zijn ge
hele leven op Texel gewoond te hebben,
maar hij is niet opgegroeid op opgevoed
in een gezin met Texelse ouders. Het
zal moeilijk zijn te bepalen hoeveel
generaties een familie op Texel ge
woond moet hebben alvorens de leden
ervan aanspraak kunnen maken op het
predikaat: „echte Texelaar". Wij kun
nen echter gevoegelijk stellen hoe meer
generaties op Texel woonden, hoe oor
spronkelijker Texelaar.
Hoeveel „echte" Texelaars?
Texel telt bijna 11.000 inwoners. Hoe-
velen daarvan zijn nu echte Texelaars
onderscheiden naar het aantal genera
ties dat de desbetreffende familie op
Texel woonachtig is en hoeveel inwo
ners behoren er tot de import.
De statistiek geeft op vele vragen
antwoord, maar niet op bovenstaande.
Overigens tasten wij omtrent dit pro
bleem niet geheel in het duister. In de
reeks artikelen over Texelse familiena
men of achternamen in de 17e eeuw zijn
verscheidene families behandeld, die,
voor zover kon worden nagegaan,
steeds op Texel gewoond hadden, ter
wijl van andere families aangegeven
kon worden wanneer deze naar Texel
waren gekomen. Uiteraard konden in
die artikelen slechts een beperkt aantal
families aan de orde worden gesteld.
Willen wij over de gehele bevolking
van dit moment iets verstandigs zeggen
dan zijn de uitkomsten van de volks
telling van 1960 onze voornaamste bron
van inlichtingen. Maar bij het kennis
nemen van de resultaten moeten wij
onze hiervoor onderscheiden catego-
riën al dadelijk over boord gooien.
Slechts voor de bevolking van 14 jaar
en ouder is voor de verschillende delen
van het eiland een onderscheid gemaakt
tussen op Texel en elders geborenen.
Daarnaast is er nog wel een onder
scheid naar leeftijd en periode van ves
tiging. evenwel niet voor de afzonder
lijke dorpen, doch slechts voor de ge
hele gemeente.
Verhouding mannen-vrouwen
Eerst enige opmerkingen over de
verhouding tussen de aantallen mannen
en vrouwen.
Ten tijde van de volkstelling 1960
telde Texel 3727 mannen en 3617 vrou
wen van 14 jaar en ouder. Dat het
aantal vrouwen in de minderheid is, is
alleszins verklaarbaar voor een over
wegend agrarische gemeente. De werk
gelegenheid voor vrouwen is daar be
perkt. De vrouwen van het platteland
trekken naar de stad (kantoren, win
kels, ziekenhuizen enz.). Het mannen-
overschot op Texel is echter beperkt
door de werkgelegenheid die de toeris-
tenbedrijven bieden aan de vrouwen.
Ook binnen de gemeente zien wij een
verschil in het overschot aan mannen
al naar gelang het grotere of kleinere
aantal agrariërs van dorp of wijk.
In Den Burg zijn de mannen (van
14 jaar en ouder) in de minderheid. In
De Koog is het verschil minimaal. In
de verspreide huizen op het oude land
en in het duingebied nabij De Koog,
zomede in Eierland, Eendracht en Het
Noorden dus de overwegend agrari
sche gebieden is van een duidelijk
mannenoverschot sprake.
Mannen
Van de gehele mannelijke bevolking
van 14 jaar en ouder is gemiddeld
67% op Texel geboren Beneden dit
gemiddelde blijft De Koog. Hier is de
import het grootst. In het cijfer van
slechts 56°/i> op Texel geboren mannen,
komt duidelijk tot uitdrukking dat het
toerisme naar verhouding een groot
aantal mannen van elders aantrok
(44%).
Onder de mannelijke bevolking van
Oosterend en Den Hoorn komen daar
entegen maar weinig vreemden voor.
Oosterend: 76% op Texel en 24% elders
geboren; Den Hoorn: 80% op Texel en
20% elders geboren. De havenplaats
Oudeschild telt altijd nog meer man
nen (70%) op Texel geboren dan het
cultuur- en bestuurscentrum Den Burg,
alwaar het percentage op Texel gebo
ren mannen 63 bedraagt. In De Cocks-
dorp is het vreemde element onder de
mannen vrij groot: 61% op Texel en
39% elders geboren.
Vrouwen
Van de vrouwen van 14 jaar en ouder
58% op Texel geboren. Het ligt dus
voor de hand dat meer Texelse mannen
(op Texel) met een vreemde vrouw
trouwden dan omgekeerd.
De spreiding van de „vreemde" vrou
wen over het eiland wijkt in het alge
meen niet af van de spreiding van de
„vreemde" mannen.
Ten aanzien van De Koog moeten wij
constateren dat de elders geboren vrou
wen er de overhand hebben (43% op
Texel en 57% elders geboren).
In De Cocksdorp en in Eierland en
Eendracht zijn de op Texel geboren
vrouwen maar ter nauwernood in de
meerderheid (53% op Texel, 47% elders
geboren).
De bolwerken van op Texel geboren
mannen: Oosterend en Den Hoorn, tel
len naar verhouding ook meer dan ge
middeld op Texel geboren vrouwen.
Oosterend 66% op Texel, 34% elders;
Den Hoorn 67% op Texel. 33% elders.
Merkwaardigerwijs staat Oudeschild
boven aan met 70% van de vrouwen op
Texel geboren. Wij zouden kunnen con
cluderen dat de vrouwen van Oude
schild minder wegtrekken dan de vrou
wen uit andere delen van de gemeente.
Of moeten we zeggen dat de mannen
van Oudeschild eerder een vrouw ge
boren op Texel trouwen dan in andere
dorpen? Hoe dit echter ook zij, het
staat vast dat er naar verhouding wei
nig „vreemde" vrouwen woonachtig
zijn.
In Den Burg behoort 45% van de
vrouwen tot de import Dit ligt ook wel
voor de hand. Den Burg is het centrum
dat de laatste decennia de sterkste ont
wikkeling doormaakt. Een aantal vrou
wen geboren op Texel zal daardoor naar
verhouding beneden het gemiddelde
van het eiland komen te liggen.
Met het vorenstaande hebben wij
willen aantonen, dat lang niet alle
Texelaars ook geboren en getogen
Texelaars zijn. Op zichzelf was dat geen
schokkend nieuws. Het onderscheid
tussen het oude en nieuwe land houdt
reeds een verschil in herkomst van de
bevolking in. De kolonisatie van het
nieuwe land (o.a. met Zeeuwen) heeft
zich al weer enige generaties geleden
voltrokken, zodat de nakomelingschap
volgens de hiervoor gehanteerde sta
tistiek al hoog en breed als Texelaar te
boek staat.
Wellicht is er een volgende keer ge
legenheid op een aantal andere „statis
tische" aspecten van de „vreemden" op
Texel de aandacht te vestigen.
r 3IJ sparenN
OP LANGERE 1
TERMIJN
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK N.V.
VERGADERING VAN DE RAAD
Vergadering van de raad der ge
meente Texel op maandag 16 september
1983, n.m. 3.00 uur ten raadhuize. (Ver
gaderzaal in het Polderhuis).
Texel, 6 september 1963.
De burgemeester van Texel,
C. DE KONING.
Notulen.
2. Ingekomen stukken en mededelingen.
3. Benoeming van de leden der com
missie, bedoeld in artikel 8. lid 1, der
Woonruimtewet 1947.
Aanbevolen worden:
voor de heer A. Dros: 1. de heer A.
Dros; 2. de heer J. J Westdorp;
voor de heer M. W. Koorn: 1. de heer
M. W. Koorn; 2. de heer S. W. Bruin;
voor de heer J. Daalder: 1. de heer J.
Daalder; 2. de heer S. van der Vis;
voor de heer B. Oostra: 1. de heer B.
Oostra; 2. de heer C. P Karsman;
voor de heer J. Buisman; 1. de heer J.
Buisman; 2. mevr. S. M. Keesom-
Karsten.
4. Benoeming van een bestuurslid van
de Stichting Sociaal Toerisme Texel
wegens aftreding van de heer H. Oos
terhof. Aanbevolen worden- 1 de heer
G. Westerlaken; 2. de heer J. Daalder.
5. Goedkeuring van de herziening van
de statuten der Stichting Sociaal Toe
risme Texel.
6. Vaststelling van de vierde wijziging
van de I.Z.A.-regeling Noord-Holland.
7. Mededeling van de jaarstukken over
1962 van de Stichting Prof. Dr. W. H.
Keesomstudiefonds tc Texel.
8. Verlening van medewerking aan het
aanbrengen van een aantal voorzienin
gen aan de School voor Christelijk
Volksonderwijs te Den Burg, met toe
passing van artikel 72 van de Lager-
onderwijswet 1920.
9. Verlening van medewerking aan de
LAATSTE VISWEDSTRIJD
VAN SPORTVISSERSCLUB TEXEL
Onder zeer ongunstige omstandighe
den is deze laatste wedstrijd gehouden
Het regende 's morgens dat het goot en
het liet zich aanzien, dat het een ver
loren wedstrijd zou worden. Het weer
knapte echter op en de wedstrijd kon
doorgang vinden. Wij dachten, als de
vissers nu maar komen opdagen om de
laatste wedstrijd tot een goed einde te
brengen. Maar goede sportvissers staan
voor niets en boven verwachting kwa
men velen naar de dijk bij de Hornt
Om 2 uur werd aangevangen en er zat
direct spanning in ook want het bleek
al gauw dat die mooie prijzen aanlok
kelijk waren. Er werd zeer scherp ge
vist. Toen de klok 4.30 uur aanwees en
de hengels uit het water werden ge
haald, bleek dat Jan Brouwer van Oos
terend de meeste punten had vergaard.
Hij won de kinderfiets. Nummer 2 was
de zoon van P. Hartog, een mooi schil
derij. De hengel was voor M. Heerschap.
Kleinveld v d. Zwaag, de jonge recrea-
tieleiderszoon, L. Heerschap, M. Bake
laar en de jeugdige zoon van P. Vla
ming liepen met de andere prijzen weg.
Bravo mannen, ik neem m'n petje voor
jullie af, dat jullie ondanks hel slechte
weer toch gekomen. Uit alles blijkt dat
jullie goede sportvissers zijn.
Tot de volgende keer. S.
vervanging van 2 urinoirs door water
closets en de vervanging van 6 wand
borden in de R.K. Sint Jozefschool te
Den Burg, met toepassing van artikel
72 van de Lager-onderwijswet 1920.
10. Vaststelling van een besluit ex
artikel 23 der Lager-onderwijswet 1920,
inzake het vervangen van de nog aan
wezige urinoirs door waterclosets en
van zes wandborden in de openbare
scholen voor g.l.o. en b.l.o.
11 Goedkeuring van de rekening van
de vereniging „Het Witte Kruis Texel"
over 1962.
12. Vaststelling van een regeling, inzake
het verlenen van subsidie aan de ver
eniging „Het Witte Kruis Texel".
13. Aangaan van een geldlening van
ƒ56.000,met de N.V. Bank voor Ne
derlandse Gemeenten en uitlening van
deze gelden aan de N.V. Texelse Elec-
triciteitsmaatschappij.
14. Opdracht tot stemming in de Alge
mene Vergadering van Aandeelhouders
van de N.V. Texelse Electriciteitsmaat-
schappij vóór het aangaan van een
geldlening van 56.000,
15. Verlening van een hypothecair cre-
diet voor de aankoop van een woning
aan de heer W. Jonker te Den Burg.
16. Verlening van een hypothecair ere-
diet voor de aankoop van een woning
aan de heer P. Arensman te Den Burg.
17. Aankoop van een schuur te Den
Burg van de erven C. Witte Dzn. aldaar.
18. Aankoop van het pand Groeneplaats
4 te Den Burg van de fam. Ran, aldaar.
19. Aankoop van een perceeltje grond
te Den Burg van de „Aricn Jacob Dijk-
sen" N V., gevestigd te Haarlem.
20. Verkoop van enige perceeltjes
grond te Den Burg aan de Woning
bouwvereniging Texel.
21. Verkoop van een perceel bouwter
rein te Oosterend aan de fa. Drijver, ge
vestigd te Den Burg.
22. Verkoop van een perceel bouwter
rein te Oosterend aan de heer J. Brou
wer, aldaar.
23. Verkoop van een boerderij te Oos
terend aan de heer G. van Asperen te
Schoonhoven.
24. Verlening van medewerking aan de
vervanging van 3 wandborden in de
School met de Bijbel te Oosterend, met
toepassing van artikel 72 der Lager-
Onderwijswet 1920.
25. Herziening van presentiegelden.
26. Wijziging van de gemeentebegroting
voor het jaar 1963.
PUPILLENCOMPETITIE
Tot nu toe zijn er 5 elftallen opgege
ven, nl. Texel a en b, Tex. Boys a en b
en SVC. Van ZDH nog niets vernomen,
komt dat nog?
Programma voor a.s. zaterdag, 14
september; Tex. Boys b-Texel b. aan
vang 3 uur; Texel a-Tex. Boys a, aan
vang 3 uur. Graag spoedig opgave van
de uitslagen.
TEXELS JUDO-SUCCES
Verleden week is de Texelse judo
club in Hoorn geweest met de judo
vereniging van Den Helder (Weststraat)
Jan de Waard van Texel heeft daar
14 wedstrijden gewonnen van de 16
en de judoschaar nog uitgevoerd, wat
een zeer moeilijke worp is.
HOOG WATER
Hoog water ter rede van Oudeschild:
10 sept. 0.24 en 12.55; 11 sept. 1.04 en 13.42;
12 sept. 1.59 en 14.56; 13 sept. 3.28 en 16.36;
14 sept. 5.10 en 18 15.
Laagwater valt gemiddeld 6 uur 15 min. na
hoogwater. Aan het strand ongeveer een uur
eerder hoogwater.
Het was in 1935 dat de heer Dirk van
der Werf (senior) de eerste kampeerders
op het terrein bij zijn boerderij op ,,'t
Hogeland" een plaatsje bood. Van blin
kend sanitair en schitterende, geschei
den wasgelegenheden was toen nog
niet de minste sprake. Primitief en
romantisch, zo was toen nog het kam
peren. De kampeerders van toen komen
in deze tijd nog wel eens een kijkje
nemen bij Dirk van der Werf (junior).
Zij vinden hun tijd veel mooier, maar
wat wil je! Tegenwoordig worden
volkomen terecht strenge eisen ge
steld aan de hygiëne. Te dringender
zijn die eisen, omdat in onze jaren het
aantal kampeerders immers een veel
voud is van dat van zo'n kwart-eeuw
geleden.
Veebedrijf toen hoofdzaak
De eerstgenoemde Van der Werf deed
dat verhuren van grond er maar zo'n
beetje bij, voor hem was het boeren
bedrijf de hoofdzaak. Junior hielp toen
al een handje aan het bedrijf, op welks
terreinen nu des zomers een belangrijke
concentratie te vinden is van rust-
zoekende vakantiegangers.
Terreintjes in erfpacht
Rondom de mooi gelegen boerderij
van de heer Dirk van der Werf ligt
zo'n negen hectare land dat zijn eigen
dom is. Het ligt geheel in het recreatie
gebied, en mag dus met bungalows
worden bebouwd. Die kansen worden
dan ook volkomen uitgebuit. In over
leg met het gemeentebestuur stelde de
heer Van der Werf terreintjes beschik
baar ter grootte van ieder 666 m2. O
nee, er werd geen duimbreed grond
verkocht, ook niet van de andere in de
buurt liggende kleinere terreinen, die
eveneens in het bezit zijn van dezelfde
eigenaar.
Uitbreiding in hoog tempo
In 1957 werd de eerste bungalow
gebouwd, als vakantiebehuizing voor
personeel van de firma Albert Heijn,
nu, en we schrijven zomer 1963, zijn
al zegge en schrijve negentig terreintjes
uitgegeven, die in erfpacht worden ge
geven, steeds voor een periode van 30
of 60 jaar. Negentig bungalows in 6 jaar
tijd! En het eind van de mogelijkheden
is nog niet direct in zicht. Over de land
schappelijke schoonheid van de gehele
aanleg zullen de meningen stellig ver
schillen. Vast staat dat deze affaire,
commercieel bezien, een zaak is waar
menigeen zonder meer in zou willen
stappen. Zulke gelegenheden doen zich
echter tegenwoordig op Texel nauwe
lijks meer voor. De aankoop van zo'n
groot terrein zou immers, gezien de
huidige exhorbitant hoge prijzen, een
enorm kapitaal vergen, niet op te bren
gen voor een „gewone jongen".
Nog steeds kampeerders
Ook kampeerders zijn nog steeds wel
kom op ,,'t Hogeland" In de boom
gaard is plaats voor liefst 125 gezins
tenten, die dan ook prompt in het
hoogseizoen altijd aanwezig zijn. Voor
hun inkopen kunnen de daar verblij
vende vakantiegangers prima terecht in
de rijk gesorteerde winkel van ,,De In
stuif", een zaak van de heer J. J. Bak
ker, die eveneens zijn terrein in erf
pacht heeft vandezelfde heer Van
der Werf. De heer Bakker heeft daar
het alleenrecht voor de winkelexploi
tatie, hetgeen alleszins redelijk is, om
dat anders een rendabele exploitatie
vrijwel onmogelijk zou zijn. Bijzonder
jammer is het dat de grond rondom het
café en de winkel van de familie Bak
ker de enorme hoeveelheden hemel
water van de laatste tijd niet voldoende
heeft kunnen verwerken. Een drassige
modderboel is het gevolg, waartegen
waarschijnlijk alleen een goed aange
legd drainagesysteem iets zal vermogen
te doen.
Prachtig verbouwde boerderij
De laatste verbouwing die het huis
van de heer Van der Werf heeft onder
gaan is bijzonder goed geslaagd. De
oostgevel, die U op de hierbij afge
drukte foto vindt afgebeeld, heeft een
pittoresk aanzien, het rieten dak doet
het prachtig. Het is gemaakt naar een
ontwerp van de heer Jn. Riteco, die in
dienst is bij het aannemersbedrijf J.
Hcnnink, uitvoerder van het werk.
Wij wensen het echtpaar Van der
Werf-de Meyere nog vele voorspoedige
jaren toe in hun prachtige bedrijf.
Het echtpaar v.d.
Werf-dc Meyere
voor hun prachtig
verbouwde boerde
rij ,,'t Hogeland",
aan de Californic-
weg. De heer v.d.
Werf is bezig met
zijn bijzonder graag
beoefende hobby,
bet spinnen.