Cjroen 2rwarL-Jexels in het harL,
Vishandel Mosk Zonen
moet deuren sluiten
Eindelijk de TESO-balans
Na een half jaar vertraging
DINSDAG 24 SEPTEMBER 1963
TEXELSE
77e JAARGANG No. 7798
COURANT
Uitgave N.V. vJi. Laagereld ft de RooQ
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
HandeladrnkkerQ
Den Burg, Texel - Poetbns 11 - TeL 2058
Verschijnt dlnaday en rrtydagL
Bank: Rotterdamae Bank; Coöp. Boerenleeg
bank. Postgiro é52. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart
25 ct Incasso. Advertenties: famllieberichtaa
12 et p. mm.; andere advert 10 ct p. mm.
Door een advertentie in onze vorige
editie werd het feit reeds algemeen be-
kenld: De Vishandel Mosk Zonen in
de Weverstraat te Den Burg moet op
last van de overheid haar deuren slui
ten. Aanleiding tot dit besluit van het
gemeentebestuur was het rapport dat
de keuringsdienst van waren te Alk
maar uitbracht. In dit rapport wordt
een opsomming gegeven van de gebre
ken waaraan deze detailhandel in vis-
en viswaren annex visbakkerij mank
gaat. Naar aanleiding daarvan verzocht
de directeur van de Keuringsdienst het
gemeentebestuur het pand voor de uit
oefening van het bedrijf ongeschikt te
verklaren. De gemeente voldeed aan dit
verzoek en handelde hiermee in over
eenstemming met de bepalingen van de
Warenwet. Middels een schrijven, geda
teerd 9 september 1963 werd de heer J.
Mosk op de hoogte gebracht.
In de brief wordt er op gewezen dat
het thans verboden is in het genoemde
gebouw vis- of viswaren te verkopen,
terwijl het ten verkoop of aflevering in
voorraad hebben, uitstallen en te koop
of in ruil aanbieden alsmede het berei
den, verpakken en behandelen van vis-
en viswaren evenmin langer is geoor
loofd. De harde consequentie van deze
wettelijke formulering is dat de heer
Mosk en zijn beide zoons niet langer
hun beroep kunnen uitoefenen en dus
brodeloos zijn.
Een. rondgang door het gebouw maakt
het verzoek van de directeur van de
Keuringsdienst overigens begrijpelijk.
Er is geen waterleiding, en geen W.C
Op het erf staat een privaatemmer, die
moet worden geleegd in de rioolput in
de steeg naast het gebouw. De winkel
vloer is verzakt en de vloer bestaat uit
rotte planken. Het erf is in een slecht
onderhouden staat. De schoonmaak- en
bakruimte van de vis is niet groter dan
een zeer kleine huiskamer, terwijl geen
goede afvoer van vis- en baklucht aan
wezig is. De keuken ligt ca. een halve
meter lager dan de begane grond,
waardoor deze bij regenval blank komt
te staan. Door deze toestand laat de
zindelijkheid in het gebouw te wensen
over.
Pogingen
De heer Mosk vertelde ons, dat hij
reeds meerdere malen door de waren
wet op de onaanvaardbare toestand in
zijn bedrijf was gewezen. Naar aanlei
ding daarvan ondernam hij verschillen
de pogingen om een ander bedrijfspand
aan te kopen. Verschillende mogelijk
heden deden zich voor, maar met geen
der bezitters kon tot een vergelijk wor
den gekomen. In de meeste gevallen
werden prijzen van ƒ50.000,tot
J 70.000,gevraagd. De heer Mosk was
van mening, dat hij deze som niet zou
kunnen opbrengen, nog afgezien van de
kosten die gepaard zouden gaan met de
verbouw tot een modern visbedrijf. Ook
pogingen om de hand te leggen op een
stenen schuurtje, dat voor dit doel ge
schikt zou kunnen worden gemaakt,
waren vruchteloos.
Modernisering onmogelijk
De heer J. Mosk is niet de eigenaar
van het gebouw. Daarom voelt de heer
Mosk er weinig voor het gebouw voor
eigen rekening op te laten knappen, af
gezien van de vraag of een betaalbare
verbouwing van het in desolate toe
stand verkerende krot nog mógelijk is.
Niettemin heeft de vishandelaar dit
jaar gepoogd de voorgevel en winkel te
moderniseren. Er werd een ontwerp
gemaakt, dat echter geen goedkeuring
verkreeg, omdat.de pui op de mo
numentenlijst bleek te staan.
En dus heeft Mosk zijn zaak moeten
sluiten. Het is een hard gelag voor hem
en ook voor zijn beide zoons, waarvan
er een een gezin heeft. Misschien kun
nen de zoons met iets anders hun brood
verdienen, maar hijzelf is zoals hij zelf
zegt: „te oud om over te schakelen en
te jong om te gaan rusten".
Onaangenaam is ook de grote klan
tenkring van de heer Mosk getroffen.
Over de kwaliteit van de visprodukten
bestond grote tevredenheid.
Met nadruk stellen wij vast dat het
besluit van het gemeentebestuur dat
voortvloeit uit een wettelijke bepaling,
juist is. Niettemin heerst bij velen een
gevoel van onbehagen over deze af
faire. Alle hoop is echter nog niet ver
vlogen. Er bestaat nog een mogelijkheid
tegen het besluit in beroep te gaan,
terwijl de familie Mosk nog altijd hoopt
tegen redelijke voorwaarden een be
drijfspand aan te kunnen kopen.
HONDERD MILJOEN!
U hebt het natuurlijk ook gelezen. In
de rijksbegroting voor het komende
jaar is een bedrag van honderd miljoen
gulden extra uitgetrokken voor de vee
houderijbedrijven. Een bedrag om van
onder de indruk te komen. Honderd
miljoen gulden!
Nu gaat 'het mij in dit artikeltje niet
om het al of niet gewenste van die
honderd miljoen gulden. Ik treed niet
in een beoordeling of dit bedrag te
hoog of te laag is. Het feit, dat vrijwel
alle „partijen" het er over eens waren,
dat er iets gedaan moest worden, zegt
wel wat.
Wanneer we toch over dit geval iets
gaan zeggen, dan bedoelen we na te
gaan wat een dergelijk bedrag voor de
veehouderijbedrijven betekent ten op
zichte van allerlei andere zaken.
Wordt een bedrijf met dit
bedrag gered?
We hebben ons best gedaan eens na
te gaan wat het genoemde bedrag voor
een afzonderlijk gemiddeld bedrijf bete
kent. En we kwamen daarbij tot zo'n
duizend gulden per bedrijf. Nu is dat
natuurlijk een mooi bedrag. Het laat
de meeste mensen niet onverschillig
of ze per jaar ƒ1000,meer of minder
inkomen hebben. En dit geldt ook voor
een veehouder. Je kunt er op een mo
ment lelijk om verlegen zitten. Ook in
het licht van de veel naar voren ge
brachte stelling, dat de boerenbedrijven
genoodzaakt zijn zich aan de gewijzig
de bedrijfsvoering aan te passen, kan
die duizend gulden heel wat betekenen.
Bekijken we die duizend gulden ech
ter in het licht van het feit, dat het
boereninkomen in het produktiejaar
1962/'63 op veel plaatsen met ƒ4000,
tot ƒ5000,is gedaald, dan is dit be
drag maar een droppel op een gloeiende
plaat. En er kan dan zeker in het alge
meen niet gezegd worden, dat de be
drijven hiermee gered worden, indien
het werkelijk volkomen fout zit.
Duizend gulden op een
boerenbedrijf
Nogmaals wil ik onderstrepen, dat
het er ons niet om te doen is om te
zeggen, dat die duizend gulden veel te
weinig is of helemaal niet nodig was
geweest. 7r zijn veel bevoegder perso
nen om dit te beoordelen. Maar laat
men zich alsjeblieft niet blind staren
op een dergelijk bedrag.
De Texelse boerenbedrijven zijn ge
middeld zo'n 17 ha. tot 18 ha. groot.
Een bedrag van duizend gulden bete
kent dus -per bunder bijna zestig gul
den. En nu begrijpt U wel, dat in de
meeste gevallen een bedrag van 60.
per bunder niet beslissend is voor het
feit of een bedrijf kan blijven draaien
of te gronde gaat. Daar beslissen heel
andere dingen over.
Nogmaals: Wat is duizend gulden?
Op een veehouderijbedrijf met bijv.
15 melkkoeien betekent ƒ1000,een
meerproductie van 250 kg. per koe over
een jaar. Als op het bedrijf van boer A
de melkkoeien per periode 250 kg.
melk meer geven dan op het bedrijf
van zijn buurman B dan ontvangt A.
per jaar van 15 melkkoeien duizend
gulden meer melkgeld dan z'n buurman.
Als de ene boer door een beter ge
bruik van het grasland er in slaagt om
op zijn bedrijf 2 melkkoeien meer te
houden dan z'n collega, die het wat
anders aanlegt, dan betekent dit al be
langrijk meer dan duizend gulden.
Dan is er de kwestie van een goed
gebruik van de arbeid. Slaagt een vee
houder er door een goede organisatie
van het werk in om over een periode
van acht weken loon van een arbeider
te sparen, dan is die duizend gulden er
ook.
We zouden zo nog wel enkele voor
beelden kunnen geven om aan te tonen,
dat een bedrag van ƒ1000,op het te
genwoordige veehouderijbedrijf een be
trekkelijk „klein" bedrag is.
Een goede bedrijfsvoering Is
nummer één!
Uit het voorgaande blijkt o.i. vol
doende, dat het er in de eerste plaats
om gaat alle aandacht aan het bedrijf
zelf te geven. We denken in dit ver
band aan het feit, dat vrijwel ieder jaar
uit het bedrijfseconomisch onderzoek
op ons eiland blijkt, dat de verschillen
tussen de bedrijven enorm groot zijn.
Op overigens volkomen vergelijkbare
bedrijven liggen deze verschillen van
ƒ400,winst per bunder tot een even
groot verlies per ha. Dat betekent op
een bedrijf van gemiddelde grootte dus
een verschil in inkomen uit het bedrijf
van meer dan tienduizend gulden. U
beerijpt wel, dat in deze gevallen
ƒ1000,per bedrijf niets betekenen.
Met het niet of wel ontvangen van een
dergelijk bedrag gaat het goede bedrijf
niet onder en wordt het „slechte" niet
gered.
Toch dankbaar accepteren!
De gevallen, die we hiervoor noem
den zijn uiteraard uitersten. Voor de
middenmoot betekent het bedrag van
ƒ1000,— zeker wel iets. Het geeft een
betere mogelijkheid tot het doen van
de noodzakelijke investeringen. En daar
kan geen enkel bedrijf in deze tijd het
zonder doen. Bovendien verdraagt op
de duur geen enkele bevolkingsgroep
het om te leven bij het gevoel, dat de
arbeid onderbetaald wordt. Dat men
niet deelt in de „welvaartsstijging". En
zo bekeken kunnen we de mededeling,
dat voor de veehouderijbedrijven hon
derd miljoen gulden meer beschikbaar
zal worden gesteld alleen maar dank
baar accepteren. C. v. Gr.
Een nadere beschouwing van de
balans leert dat de netto-opbrengst van
het vervoer in 1962 ƒ178.000,méér
bedroeg dan het jaar ervoor. Opvallenld
is ook de afschrijvingspost van
ƒ16.600,aandelen van de inmiddels
failliet verklaarde N.V. Sinberg. De
sterke vermeerdering van de diverse
kosten wordt o.m. veroorzaakt door de
interest en andere kosten van de nieu
we veerboot. Er is sprake van een sterk
verminderde toevoeging aan het reser
vefonds. Opvallend is dat nergens een
post „afschrijving op de nieuwe veer
boot" wordt aangetroffen. Ware deze
wel in de balans opgenomen geweest,
dan zou deze zeker geen batig saldo
hebben vertoond.
De post lonen, salarissen en sociale
lasten werd met liefst ƒ150.000,ver
hoogd. Een verschil van ca. 30°/# met
1961! Het is niet duidelijk of dit het
gevolg is van een enorme loonsverho
ging, een sterke uitbreiding van perso
neel of wellicht beide.
Toelichting op de balans
ActivaDe m.s. „De Dageraad" en
vingen over 1961 en 1962. De Voorraden
kostprijs (ƒ73.130,minus de afschrij-
de „Koningin Wilhelmina" zijn opge
nomen tegen boekwaarde, zijnde de
aanschaffingswaarde minus de daarop
toegepaste afschrijvingen. De „Dokter
Wagemaker", de „Voorwaarts" en „De
Zeemeeuw" zijn opgenomen tegen de
gestelde residuwaarde. In de in aan
bouw zijnde „Marsdiep" zijnde de
bouw- en bijkomende kosten. De ge
bouwen en terreinen zijn opgenomen
tegen boekwaarde, zijnde de aanschaf
fingswaarde minus de daarop toege
paste afschrijvingen. De aanschaffingen
gedurende 1962 hebben ƒ19.427,67 be
dragen. De autobussen zijn opgenomen
tegen boekwaarde, de aanschaffings
waarde minus de daarop toegepaste af
schrijvingen. Onder inventaris wordt
begrepen de kantoorinventaris, radar,
mobilofoon, loketten- en wachtkamer-
inventaris, garage- en werkplaatsinven-
taris, eveneens opgenomen tegen boek
waarde minus de afschrijvingen. De
aanschaffingen in 1962 hebben
ƒ15.837,95 bedragen. Aan overige ver
voer- en transportmiddelen werd in
1962 voor ƒ7.894,30 aangeschaft. De
de
magazijnen aanwezige voorraden gas-
olie en benzine. Gewaardeerd tegen
kostprijs met inachtneming van de ge
schatte waardevermindering. Niet ter
beurze genoteerde effekten zijn opge
nomen tegen de nominale waarde ver
minderd met de noodzakelijk geachte
afschrijvingen.
Passiva het onder het hoofd Re
servefonds opgenomen bedrag is ten
aanzien van het voorgaande jaar met
ƒ150.583,82 gestegen uit hoofde van een
dotatie uit de winstverdeling over 1961
ad. ƒ150.253,16, vermeerderd met
330,66 aan verjaard dividend. Het re
servebedrag voor belastingen stelt geen
verplichting voor en zou aan het reser
vefonds kunnen worden toegevoegd.
Hiertoe is echter een besluit der Alge
mene vergadering noodzakelijk. De
schulden op lange termijn hypothe
ken o/g betreffen de schuld aan de
N.V. Veenkoloniale Bank voor Hypo
theken en Scheeps verb and te Sappe-
meer. In de loop van het jaar 1962
werd ƒ80.000,afgelost, alsmede een
nieuwe lening aangegaan voor
ƒ4.000.000,Naarmate de bouw van
de veerboot vordert, komen bedragen
van deze lening ter beschikking. Uit
dien hoofde kan nog over ƒ2.740.000,
beschikt worden.
Texelfilm werd opgenomen tegen
betreffen de op de balansdatum in de
BALANS VAN DE N.V. TEXELS EIGEN STOOMBOOT ONDERNEMING
per 31 december 1962 per 31 december 1961
ACTIVA:
Duurzame activa
Schepen.:
m.s. ,,De Dageraad"
m.s. Koningin Wilhelmina"
m.s. „Dokter Wagemaker"
m.s. „Voorwaarts"
m.s. „Zeemeeuw"
Veerboot in bestelling
Gebouwen en terreinen
Autobussen
Inventaris
Overige Vervoer- en Transportmiddelen
Texelfilm
Voorraden
Materialen en brandstoffen
Vorderingen
Effekten, niet ter beurze genoteerd
Tc vorderen en vooruitbetaald
Dienst der Hypothecaire geldleningen
Assurantiepremie
Vennootschapsbelasting
Diversen
Kas en Bankiers
PASSIVA
Vermogen
Geplaatst Aandelenkapitaal
Reservefonds
Reserve voor Belastingen
'(niet verschuldigd)
Schulden op lange termijn
Hypotheken o/g
Af: Geplaatst 4 deposito
Voorziening inzake pensioen
verplichtingen eigen risoco
Schulden op korte termijn
Uit hoofde van Veerboot in bestelling
Uit hoofde van Overige Activa in
bestelling
Nederlandse Middenstandsbank N.V.
Crediteuren
Onafgehaald Dividend
Diverse Schulden
Te betalen en vooruitontvangen
Reparatie en onderhoud schepen
Interest
Diversen
503.300,—
177.500,—
50.000,—
3.000,—
1.000,—
734.800,—
5.791,449,—
135.200,—
153.600,—
26.600,—
13.450,-
545.800
257.500,—
50.000,—
6.000,—
1.000,—
860.300,—
5.791.449,—
124.400,—
207.009,82
23.850,—
15.350
ƒ6.855 099,—
37.130,—
25.524,38
48.806,—
8.700,—
80.000,—
14.568^0
11.029,92
28.275,76
25.443.40
18.979.41
105.598,32
30.798,44
ƒ7.111 656,14
7.022.358,82
55 000,—
22.134,71
28.420,13
25.300,—
72.698,57
33 796,13
7.259.708,36
per 31 december 1962
per 31 december 1961
76.055,—
862.310,61
29.330,30
967.695,91
76.055,—
711.726,79
29.330,30
817.112,09
ƒ4.990.000,—
2.740.000,—
ƒ3.152.044,-
452.596,83
46.787,08
2.332,50
5.478,14
42.437,84
48.956,46
42.374,19
ƒ1.070.000,—
2.250.000,—
76.202,41
1 070.000,—
78 800,79
ƒ4.901.481,50
129.215,20
2.862,10
3.936,51
Winst
3.659.238,55
133.768,49
24.750,78
5.037.495,31
47.890,17
20.927,08
24.192,06
93 009,31
163.290,86
ƒ7.111.656,14
WINST- EN VERLIESREKENING VAN DE N.V. TEXELS EIGEN
Netto-exploitatiesaldo:
Netto-opbrengst vervoer, etc.
Afschrijvingen:
m.s. „De Dageraad"
m.s. „Koningin Wilhelmina"
m.s. „Voorwaarts"
m.s. „Zeemeeuw"
Autobussen
Overige Duurzame Activa
Salarissen, Lonen, Sociale Lasten e.d.
Brandstof, Onderhoud e.d.
Algemene Kosten
Interest
Afschrijving Dubieuze Debiteuren
Bij: Boekwinst op verkochte auto
Af: Diverse Lasten:
Afschrijving Texel-film
Afschrijving Aandelen N.V. Sinberg
Pensioenverplichtingen
Interest en Overige Kosten inzake
Nieuwbouw Veerboot
Diversen inzake voorgaand jaar
Diversen
Winst, te verdelen als volgt:
Aandeelhouders 6°/o
Tantième Direktie en Personeel
Reservefonds
Over het jaar 1962
ƒ1.430.766,67
ƒ42.500,—
80.000,—
3.000,—
53.40932
31.509,92
ƒ7.259.708,36
STOOMBOOT ONDERNEMING
Over het jaar 1961
ƒ1.252.133,51
ƒ48.400,—
80.000,—
3.000,—
3.000,—
49.800,—
16 274,75
210.419,74
631.888,97
274.164,49
103.868,51
14.338,13
253,75
200.474,75
479.081,73
258.821,42
83.695,28
26.982,87
1.234.933,59
195.833,08
195.833,08
1.049.058,05
203.077,46
500,—
203.577,46
18.000,—
16.600,—
4.343,17
111.761,34
16.724,11
3.653,68
18.000,—
7.609^90
14.676,70
171.082,30
40.286,60
4.563,30
1.547,40
18.640,08
24.750,78
4.563,30
8.474,40
150.253,16
163.290,86