(jroen 7wartsjexels in het harL,
Waddeneilanden hebben nog
genoeg mogelijkheden
„gezondheid"
Batig; saldo „Üosterend
weer present" bedroeg
f 8368,16
Achttiende Waddenconferentie is achter de rug.
Jeugdprobleem, ouderprobleem, recreatie
probleem of helemaal geen probleem
VRIJDAG 25 OKTOBER 1963
TEXELSE
77e JAARGANG No. 7705
COURANT
LFhfare N.V. T.h. Langere ld A de RooQ
Boek-, Kantoorboek- en Potohandel
Handelsdrukkerij
Deo Burg, Texel Poetbos 11 - TeL 2051
Verschijnt dinsdags en vrijdag».
Bank: Rotterdamse Bank-, Coöp. Boercnleeo
bank. Postgiro 052. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart
25 ct incasso. Advertenties: familieberichte*
12 ct p. mm.; andere advert. 10 ct p. mm
Een nabeschouwing over het seizoen 1963 werd tijdens de grote Waddencon-
ferentievergadering woensdagochtend in hotel „Schiermonnikoog'' te Schier
monnikoog, voorgelezen door de heer H. Dambrink, directeur van V.V.V.-Ter-
schelling. Het door de Texelse VVV-directeur, J. VV. Dekker, samengestelde
verslag zou aanvankelijk door hemzelf worden voorgelezen maar door drukke
werkzaamheden was hij verhinderd aan de VVaddenconfercntie deel te nemen.
De heer J. W. Dekker heeft zich voor het verkrijgen van zijn feitenmateriaal
moeten wenden tot een aantal exploitanten van toeristische accommodaties,
middenstandsbedrijven en vervoersondernemingen. Men is van mening dat de
gegevens welke over 1963 zijn verkregen aanleiding mogen geven tot op
timisme.
De voorlopige gegevens wijzen uit
dat op Schiermonnikoog een gasten-
toename met enkele procenten kon
worden geconstateerd. De grootste stij
ging werd :n de sector zomerhuisjes en
op de kampeerterreinen bemerkt. Het
voorseizoen kwam langzaam op gang,
terwijl van een volledige bezetting kon
worden gesproken in de periode half
juli-half augustus. In september was de
belangstelling voor Schiermonnikoog
groter dan vorig jaar.
Van een zeer goede bezetting in het
vóór- en naseizoen kon worden gespro
ken op Ameland, met name in de hotels,
de pensions en de zomerwoningen. Ook
hier vertoonde het kamperen een stij
ging. maar de verhuur van gemeubi
leerde woningen liep iets terug. De in
vloed van het slechte weer van medio
augustus heeft vooral op Ameland z'n
stempel gedrukt.
Ook Terschelling zag het overnach
tingenaantal toenemen. De hotels en
pensions hadden over het geheel een
behoorlijke bezetting, beginnend in
juni tot ca. half september. De zomer
huisjes waren hier ca 3 maanden bezet.
Minder goede resultaten boekten de ge
meubileerde huizen en de kampeerhuis-
jes. Hoewel de weersverslechtering van
half augustus een sterke teruggang te
zien gaf, boekten de kampeerterreinen
betere resultaten.
Over een zo goed als volledige bezet
ting kan worden gesproken op Vlieland,
waar in alle sectoren gedurende de pe
riode half juli-half augustus sprake van
was. De weersverslechtering van half
augustus had hier een duidelijke terug
gang tot gevolg.
Het algemene beeld voor Texel is:
een uitstekend seizoen met name voor
de sector hotels, pensions en de zomer
huisjes. De kampeerterreinen boekten
betere resultaten, ofschoon ook hier het
weer half augustus een teruggang ver
oorzaakte. Een groot deel van de hotels
en pensions is bezet geweest gedurende
de periode half mei/begin juni tot half
september/eind september. Het diepte
punt, dat zich vorig jaar rond half juni
openbaarde bleef dit jaar achterwege.
De sector zomerhuisjes/bungalows kan
eveneens terugzien op een uitstekend
seizoen met in vele gevallen een rede
lijke bezetting in mei, een goede tot
zeer goede bezetting in juni, juli, augus
tus en september. (Tekenend voor de
bezetting van de kampeerterreinen was
dat voor het eerst in de geschiedenis de
kampeerterreinen rond De Koog vol
verklaard moesten worden, zij het ge
durende een korte periode. Hierdoor
was een spreiding over de andere op
Texel gelegen kampeerterreinen nood
zakelijk, zodat ook daar veel betere
resultaten geboekt werden.
Hieruit zou het volgende geconclu
deerd kunnen worden:
Ten eerste: er heeft zich dit jaar een
vorm van vakantiespreiding gemani
festeerd, weliswaar niet zoals men die
zich nóg steeds denkt en die naar wij
vrezen nog wel enkele jaren op het ver
langlijstje blijft staan.
De overbezetting gedurende enkele
weken in het topseizoen en de door de
WV's bij voortduring gevoerde pro
paganda voor het vóór- en naseizoen
dragen er van jaar tot jaar meer toe
bij, dat het seizoen verlengd wordt.
Wanneer deze ontwikkeling zich op de
Waddeneilanden blijft voortzetten, zou
de vraag kunnen rijzen of een wette
lijk geregelde vakantiespreiding in de
nabije toekomst voor de Waddeneilan
den wel dat effekt zal sorteren, dat
men ervan verwacht.
Reeds thans is de situatie zo, dat er
in beperkte mate nog plaats is in de
sector gemeubileerde huizen en vakan
tiehuisjes en zeer beperkt in de zuiver
toeristische accommodaties. Deze ruimte
is stellig onvoldoende om een door
vakantiespreiding veroorzaakte grote
toeloop te kunnen verwerken wanneer
wij er van uitgaan, dat de spreiding zou
plaats vinden in de maanden juli en
augustus. Voorshands geloven wij niet
in een spreiding over drie maanden.
Niettemin hopen we, dat er op korte
termijn een regeling komt, omdat hier
mede en gelijkmatiger toeristisch beeld
geschapen wordt over het totaal van
de toeristische accommodatie.
Ten tweede: de toename van het aan
tal bungalows werkt concurrerend voor
de verhuur van gemeubileerde huizen
en de vakantiehuisjes/verblijven. Deze
ontwikkeling is alleszins verklaarbaar,
wanneer men in aanmerking neemt,
dat:
de bungalows in feite normale woon
huizen in miniatuur zijn met een grote
mate van comfort;
zij geheel vrij ter beschikking staan
van de huurder;
de bungalows per week verhuurd wor
den en niet uitsluitend per (kalender)
maand, zoals veelal het geval is bij de
verhuur van gemeubileerde huizen.
Voorts heeft de ontwikkeling in de
bungalow-sector ten gevolge, dat de
minder goede of van alle comfort ver
stoken vakantiehuisjes langzamerhand
verdwijnen. Een ontwikkeling, die voor
de eilanden alleen maar toegejuicht kan
werden.
Ten derde: volgens de gegevens kwam
zowel op Vlieland als op Schiermonnik-
ock het voorseizoen langzaam op gang.
Het is moeilijk om met zekerheid daar
voor een oorzaak aan te wijzen. Wan
neer wij echter bedenken, dat het hier
de eilanden betreft, die voor het auto
verkeer niet of in zeer beperkte mate
bereikbaar zijn, zou dit één van de oor
zaken kunnen zijn.
Teneinde te kunnen bepalen, welke
de invloed op het toerisme is van gro
tere vervoersmogelijkheden van auto's
naar de eilanden hebben wij hieronder
enkele cijfers opgenomen, welke ons
ter beschikking gesteld werden door de
N.V. TESO:
Autovervoer
1950
1955
1959
1960
1961
1962
1963
juni
2.037
3 960
5.794
8.519
7.843
11.169
13.573
aug
3.618
4.311
10.143
12.537
12.681
16.964
19.592
totaal
8.125
12.235
25.757
32.534
34.419
43.298
50.460
juli
2.470
3.964
9.820
11.478
13.895
15.165
17.295
Sterke toename
Als in 1964 de nieuwe boot van de
TESO met een capaciteit van 60 -
70 auto's per afvaart in gebruik zal
worden genomen, zal dit wederom een
sterke toename te zien geven.
Uit de grote toename na iedere uit
breiding of verbetering van de ver
voerscapaciteit kan geconcludeerd wor
den, dat de ontwikkeling van het toe
risme naar de eilanden in hoge mate
afhankelijk is van de overzetmogelijk-
heden van auto's.
Volgens de gemeentelijke gastensta-
tistiek kwam in 1962 ca. 530/o van de
gasten per auto naar Texel; voor de
badplaatsen aan de „vastewal" ligt dit
percentage op 70-80% Het laat zich
aanzien, dat in de nabije toekomst dit
cijfer ook voor Texel bereikt wordt,
een ontwikkeling waaraan, gezien de
toename van het aantal automobilisten,
niet te ontkomen valt.
Rust weg?
Gaat de toename van het aantal
auto's naar de eilanden nu gepaard met
een aantasting van het karakter en de
rust?
Van eiland tot eiland zal dit sterk
verschillen. De geleidelijke toename
naar Texel heeft de mogelijkheden ge
boden zich allengs aan te passen. De
hoofddruk wordt aangetroffen op de
weg van de haven via Den Burg naar
De Koog. Op het overige 270 kilo
meter lange wegennet zal men van
de op het eiland aanwezige auto's wei
nig bemerken. De situatie op Terschel
ling en Ameland onttrekt zich aan onze
beoordeling, doch wij kunnen ons voor
stellen, dat ook hier het overgrote deel
van het aantal auto's zich bevindt op
één bepaalde weg. De verspreidings
mogelijkheden op deze eilanden zijn
echter niet zo groot als op Texel het
geval is.
Voor de beoordeling, of de rust op de
eilanden door het grote aantal auto's
ver te zoeken is, mogen we U verwijzen
naar het onderstaande staatje, gegevens
van de Rijksdienst voor het Nationale
Plan, die wij hebben overgenomen uit
de uitgave „Orkava" van augustus 1963.
Het betreft een overzicht van de op
pervlakte en toegankelijkheid van de
recreatiegebieden aan de kust (duinen
en aansluitende buitenplaatsen) per re
creatiestreek. (Wij hebben ons overi
gens beperkt tot de Waddeneilanden en
het totaal van de kuststreek).
Oppervlakte van de recreatiegebieden
(excl. strand) in ha.
eilanden voorkomt. Het komt ons voor,
dat de rustzoeker op de eilanden nog
volop aan zijn trekken kan komen, wan
neer men niet overal de auto wil ge
bruiken.
In dit overzicht hebben wij niet opge
nomen de oppervlakte strand bij gemid
deld hoog water, dat voor de Wadden
eilanden exclusief de duizenden ha.
grote zandplaten nog eens 360 ha.
bedraagt.
Niet alleen de steeds beter wordende
vervoersmogelijkheden van auto's naar
de Waddeneilanden zijn van grote in
vloed geweest voor de ontwikkeling
van het bezoek in het voorseizoen. Van
groot belang is ook het feit, dat in de
maanden mei en juni de weersomstan
digheden gunstiger zijn. Minder regen
en meer zon zijn factoren die er veel toe
bijdragen, dat men, wanneer dit enigs
zins mogelijk is, de vakantie naar deze
maanden verzet. Zonder nu te willen
stellen, dat voor de Waddeneilanden
een eigen klimaat geldt, kan op grond
van gegevens geconcludeerd worden,
dat het weerpatroon vooral in het voor
jaar in gunstige zin afwijkt van het
voor Nederland gangbare klimaat.
Wanneer men dagelijks de weerbe
richten beluistert, kan men licht de in-
drifk krijgen, dat het noorden van het
land, dus ook de Waddeneilanden, een
bar klimaat heeft. Wij beschikken he
laas niet over gegevens van alle Wad
deneilanden, doch menen aan de hand
van cijfermateriaal voor Texel het al
gemene beeld voor de Waddeneilanden
te kunnen geven.
Dit wijst dan uit, dat er gerekend
over de maanden mei t 'm augustus min
der regen valt en er meer zonne-uren
zijn. In de afgelopen veertig jaar zijn
de neerslaghoeveelheden belangrijk
lager dan het landelijk gemiddelde, zo
als mag blijken uit onderstaande cijfers;
mei juni juli aug.
Texel en volgens globale gegevens
alle eilanden:
41 39 64 74
Nederland 50 55 75 82
De temperaturen zullen in het alge
meen iets lager liggen dan in het bin
nenland. De voor de gasten belangrijk
ste punten blijven: weinig regen en
vee) zon, factoren waaraan blijkens het
overzicht, voor de eilanden voldaan
wordt.
Een jaarlijks op de Waddenconferen
tie naar voren gebracht kwestie is het
jeugdprobleem. Daar er op deze confe
rentie veel aandacht aan besteed wordt,
willen wij er hier niet nader op in gaan.
Van ordeverstoringen als vorig jaar is
dit seizoen geen sprake geweest, althans
niet op Texel Overlast door bromfiets-
lawaai houdt er wel nauw verband mee,
doch oplossingen hiervoor liggen op een
ander vlak.
Hebben wij het vorig jaar ons ver
slag in enigszins pessimistische zin
moeten beëindigen, thans is er alleen
maar sprake van optimisme.
Met het uitspreken van de wens, dat
ook het komende seizoen voor de eilan
den weer een goed seizoen mag zijn,
willen wij gaarne dit overzicht beslui
ten.
Groot bedrag voor gymlokaal
De VVaddenconfercntie, die dit jaar op Schiermonnikoog werd gehouden, be
hoort tot het verleden. De verschillende, van diverse Waddeneilanden afkom
stige congressisten hebben elkaar weer eens de hand kunnen schudden en zich
kunnen beraden over de vele gemeenschappelijke problemen. De traditie van
de Waddenconferentie wil dat dit gebeurt in een aangename sfeer, waarbij op
uitstekende wijze voor de in- en uitwendige mens wordt gezorgd. Het eiland
Schiermonnikoog met zijn beperkte mogelijkheden is er in geslaagd enkele
honderden conferentiegangers enige dagen van al het nodige te voorzien. Reeds
bij de aanlegsteiger, waar de boot met congressisten afmeerde, zorgde het
plaatselijke muziekkorps voor de vrolijke muzikale noot, waarna burgemeester
O. G. de Boer een welkomstwoord sprak. Achteraf kan worden gezegd dat tij
dens de beraadslagingen tijdens de sectievergaderingen en het vervolg daarop
tijdens de waddenconfercntievergadering op prettige wijze verschillende zaken
zijn benaderd, waarvan dit jaar het „jeugdprobleem" het belangrijkste was. De
uiteindelijke conclusies voorzover die werden gegeven na afloop van de be
sprekingen doen echter de vraag rijzen of niet op een veel minder kostbare
wijze de waddenproblemen kunnen worden besproken dan door deze als sinds
rchttien jaar gehouden waddenconferenties. Hoewel men het er reeds in de
sectievergaderingen unaniem overeen was dat er recreatiegebouwen moesten
komen op of in de nabijheid van kampeerterreinen cn dat daardoor het
„jeugdprobleem" kon worden opgelost, heeft men de energie op kunnen bren
gen er vele uren lang over te praten. Zó lang dat de aandacht van het gehoor
tijdens de federatievergadering vaak ver zoek was. Zelfs toen een der sprekers
op een bepaalde vraag een antwoord gaf, dat bij een heel andere vraag hoorde,
bleef ieder serieus voor zich uitstaren en ernstig knikken! Dit kan men toch
geen vruchtbare discussie noemen. Bovendien meet het voor de Texelaars on
der de congressisten duidelijk zijn dat de werkelijk gemeenschappelijke be
langen voor de Waddeneilanden niet zo talrijk zijn als wel eens wordt gesug
gereerd. Texel biedt zulke totaal andere mogelijkheden aan het toerisme dat
het moeilijk wordt elkaar te vinden. Wat het „jeugdprobleem" betreft kon men
wèl met elkaar praten, uren lang. Misschien dat de Texelaars, die doorgaans
de conferentie bezoeken, de zeer betrekkelijke waarde daarvan inzien, want dit
jaar was hun belangstelling geringer dan ooit.
beperkt niet
1.620
200
3.550
380
290
6.040
170
20
190
totaal
4.120
1.460
vrij
Texel 2.330
Vlieland 1.260
Terschelling
3.300
Ameland 1 800
Schiermonnikoog
530
Totaal 9.220
Totaal gehele kust
15.200 21.710
Hieruit blijkt, dat van de totale op
pervlakte aan vrij recreatiegebied er ca.
60%, en van het beperkt toegankelijke
recreatiegebied ca. 30% op de Wadden-
6.850
2.200
820
15.450
8.380 45.290
Tijdens een slotvergadering heeft het
organisatiecomité „Oosterend weer Pre
sent" het batige saldo bekend gemaakt
van de feesten van de afgelopen zomer,
i Van het kolossale bedrag van ƒ8.368,16
is reeds ƒ400,ter beschikking gesteld
van de bejaardentocht 1963 Oosterend
cn ƒ1000,werd verdeeld onder de
verschillende aan het feest deelnemen
de organisaties en verenigingen. Het is
de bedoeling dat ook een bedrag van
1 ƒ1000,als renteloos voorschot ter be
schikking zal worden gesteld van de
kleuterschool te Oosterend. Dit bedrag
zal in vier jaar moeten worden afgelost.
De rest van het bedrag zal ten goede
komen aan het in Oosterend zo drin
gend noodzakelijke gymnastieklokaal.
Een commissie van voorbereiding heeft
de taak gekregen de plannen voor de
bouw van het lokaal uit te werken. De
commisise bestaat uit de heren Jn. Drij
ver Jaczn:, S. Rentenaar en M. Wie-
ringa.
AUTO IN BESLAG GENOMEN
De politie heeft te Wormerveer een
Texelse automobilist uit Eierland aan
gehouden en zijn voertuig aan een on
derzoek onderworpen. Het voertuig
bleek in een zodanig slechte staat te
verkeren, dat dit onmiddellijk in be
slag werd genomen en waarschijnlijk
wel nooit meer op de weg zal mogen
verschijnen.
DIA- EN FILMAVONDEN OVER
OOSTERENDER FEEST
Zeer binnenkort zullen in een nog te
bepalen zaal te Oosterend een drietal
dia/filmavonden worden verzorgd. Er
zullen films en dia's worden vertoond,
welke zijn gemaakt tijdens het feest
„Oosterend weer present". Nadere me
dedelingen volgen.
KLAVERJASSEN
Hedenavond is er in hotel „De Zwaan"
klaverjassen. Er zijn extra prijzen be
schikbaar. Aanvang 8 uur precies.
Wij zullen niet graag beweren dat de
resultaten van de conferentie onbelang
rijk zijn. Maar of het financiële voor
deel dat uit de gezamenlijke acties
voortvloeit groter is dan de kosten van
de conferentie, betwijfelen we. Ons
inziens zou hetzelfde resultaat bereikt
kunnen worden door een jaarlijkse of
desnoods halfjaarlijkse bijeenkomst van
de verschillende burgemeesters en/of
j VVV-directeuren.
Zelfs over het al of niet bestaan van
een jeugdprobleem werd gepraat. Vol
gens sommigen bestond er geen jeugd
probleem anderen noemden het een
ouderprobleem of een recreatiepro
bleem. Als maatregelen tegen excessen,
die zich het afgelopen seizoen overigens
NIET hebben voorgedaan, werden ge
noemd: het treffen van maatregelen te
gen bromfietsen, o.a. door het uitbrei
den van het bromverbod van 's avonds
tot dieper in de nacht Voorts moet men
zien geld te krijgen voor de bouw van
recreatiegebouwen om daar de jongelui
op te vangen en hen onder deskundige
leiding te laten recreëren. Uit de con
clusie dat de sectie Politie-Justitie na
afloop van haar vergadering publiceer
de, bleek dat men zelfs de verkeers
onveiligheid voor een deel kan wijten
aan het gebrek aan recreatieruimte.
Dc jongelui rijden 's avonds van het ene
dorp naar het andere om nog een
plaatsje te vinden in een of andere dan
cing en maken tijdens die rondrit vaak
ongelukken, welke stelling echter al
leen voor Texel geldt. De sectie „Kerk
en recreatie" zou voorlopig een tent
willen gebruiken als binnen-recreatie-
ruimte. De Politie heeft daar om veilig
heidsredenen bezwaar tegen. Alle sec
ties zijn het er over eens dat er recrea
tieleiders moeten komen.
Stichting
I De sectie „Kerk en recreatie" stelde
voor dat per eiland een stichting ge
creëerd moet worden om het recreatie
probleem daarwerkelijk tot een oplos
sing te brengen. Zo'n orgaan zal door
de kerk worden gesteund en zo breed
mogelijk dienen te worden opgezet.
Vele secties zijn niet voor het instellen
van een avondklok. De sectie vervoer
merkte op dat. recreatie moet worden
gezocht voor de totale jeugd en niet
voor de lastige categorie. De „goede''
groep zal stellig de „slechte" categorie
meeslepen. De sectie vervoer zou ook
gaarne zien dat de sluitingstijd van dan
cings en cafè's later werd gesteld De
moeilijkheden zouden ontstaan doordat
de zaken sluiten, wanneer de jeugd
„haar energie nog niet kwijt is". De
muziek zou echter vroeger moeten zwij
gen.
Schietoefeningen
Vanuit de sectie kamperen werden
nogal alarmerende mededelingen ge
daan omtrent de plannen van defensie
om haar schietterreinen te verleggen.
Volgens bepaalde vertrouwelijke mede
delingen zou men voornemens zijn om
de op de Vliehors gelegen schietbaan
over te brengen naar de in te polderen
Lauwerszee Deze mededeling was voor
Vlieland prettiger dan voor Schiermon
nikoog, want er werd geconcludeerd dat
Schiermonnikoog nu in de vuurbaan
kwam te liggen, zodat minstens de ge
hele oostelijke helft van het eiland voor
recreatie onbruikbaar zou worden. De
„vertrouwelijke" mededeling was ge
daan als geruststelling aan het adres
van een aantal Vlielanders die tegen
een uitbreiding van de schietperioden
op Vlieland Jóadden geprotesteerd. Men
was daar met de plannen akkoord ge
gaan, nadat de toezegging over de toe
komstige verplaatsing van het schiet-
terrein was gedaan.
Tenslotte is nog van belang het be
sluit van de Waddenfederatie om de
jaarlijkse bijdrage van de WVs van
ƒ4500,te verhogen tot ƒ5000,De
percentages per VW blijven ongewij
zigd. Voor Texel bedraagt de bijdrage
thans ƒ1650,per jaar. De Wadden
conferentie van het volgende jaar zal
werden gehouden op Ameland.
NATUURZUIVER OPWEKKEND VERKWIKKEND