Cjrom ^warL-Jexels in het harL,
üÉ8
Eerste paal voor Lagere Techn. School wordt volaende week geslagen
Gebouw in april-mei 1965 gereed
w
Mededeling inzake veer
dienst Texel-0en Helder vv
Volgens K.N.M.I.
.Windhoos'' was enorme windstoot
VRIJDAG 22 NOVEMBER 1963
TEXELSE
77e JAARGANG No. 7813
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langevcld de Rooij
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandcl
Handelsdrukkerij
Den Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kxmrt
•f 25 ct. incasso. Advertenties: familieberiekta
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
Iii de lcop van de volgende week zal de eerste paal geslagen worden voor
de Lagere Technische School te Den Burg. Op dit moment wordt door de
aannemer op het terrein aan de Emmalaan het voorbereidende grondwerk
verricht. Als zich geen bijzondere vertragingen voordoen mag worden aange
nomen, dat de school in april of mei 1965 geheel gereed zal zijn. Deze medede
ling werd ons gisteren gedaan door de heer B. Kleinhuis, sprekende namens
het stichtingsbestuur van de Texelse L.T.S. Het plan om op 1 januari a.s. de
leerlingen, die nu de Technische school te Der Helder bezoeken provisorisch
op Texel de lessen te laten volgen, zal helaas niet door kunnen gaan in ver
band met het feit, dat het niet is gelukt dc benodigde leerkrachten tijdig aan
te trekken. Wel zal in september volgend jaar de bouw zo ver zijn gevorderd,
dat dan met de lessen kan worden aangevangen in de gereedgekomen werk
plaatsen, eventueel aangevuld met beschikbare lokaliteiten van andere scholen.
Grote oppervlakte
De L.T.S. gaat een oppervlakte van
liefst één hectare beslaan. Het ontwerp
van het architectenbureau G. v.d. Zee.
F. Beijert en J. G. Alting te Bolsward
voorziet in een niet bijzonder hoog com
plex dat uit enkele vleugels is samen
gesteld. Alléén de theorievleugel be
staat uit twee verdiepingen. Dit gedeel
te loopt evenwijdig aan de Emmalaan
en is het linkse gedeelte op de tekening.
Bij de ingang van de school vinden we
een hal met garderobe en de doorgang
naar de lager gebouwde werkplaats
vleugel. Vanuit de gang erheen kan
men ook een cantine betreden en een
wasgelegenheid. Ook het 12 x 20 meter
grote gymlokaal kan van hieruit wor
den bereikt. Er is naar gestreefd alle
gangen aan de noordzijde van het ge
bouw te houden, terwijl de ramen op
het zuiden zijn gericht, het gymnastiek
lokaal uitgezonderd. Op de begane
grond van de theorievleugel vinden we
lokalen voor tekenen en handenarbeid
Op de bovenverdieping zijn vier lokalen
geprojecteerd, allen ten behoeve van
het theoretisch onderwijs. Op dezelfde
verdieping is een administratieruimte,
onderzoekruimte ten behoeve van de
schoolarts en een verblijf voor de direc
teur. Tenslotte is er een ruim verblijf
voor de leraren, terwijl een reeks klei
nere vertrekken, waaronder de centrale
verwarmingsruimte, toiletten, kasten,
berghokken e.d. eveneens tot het inte
rieur van deze zeker modern van opzet
te noemen school behoren. De bouw
van het geheel zal, dank zij de toege
paste systeembouw betrekkelijk snel
kunnen geschieden Wanneer de Texelse
L.T.S. te zijner tijd wordt opgeleverd,
zal het scholenprogramma voor Texel
voorlopig zijn afgerond.
Hoofdaannemer is de fa. Drijver te
Den Burg. Het door deze firma uit te
voeren werk is aanbesteed voor
840 000.De school zal een stuk sys
teembouw worden en voor een groot
deel worden samengesteld uit beton
elementen, ter waarde van ƒ150.000,
afkomstig van de ,,De Meteoor" uit De
Steeg. De gegalvaniseerde staalramen
voor de school worden geleverd door de
fa Victory uit Hoogeveen voor
28.895,Andere onderdelen van de
uitvoering moeten nog worden aanbe
steed.
Eindelijk
Het is dus na jarenlange voorberei
dingen en besprekingen eindelijk zover,
dat met de bouw kan worden begon
nen. Reeds op 31 juli 1963 werd het
koninklijk besluit ter goedkeuring van
de bouw afgegeven.
In tegenstelling tot het aanvankelijke
plan zal aan de school een gymlokaal
worden toegevoegd. Het is' de bedoeling,
dat de leerlingen van de Landbouw-
huishoudschool en de Landbouwschool
van ditzelfde lokaal gebruik zullen ma
ken. Zoals bekend is de behoefte aan
gymlokalen zeer nijpend op Texel, zo
dat deze wijziging van het oorspronke
lijke plan zeer kan worden toegejuicht.
De gehele technische school voorziet
overigens in een lang gevoelde behoefte.
Op het ogenblik bezoeken ruim 100
Texelse leerlingen de L.T.S. te Den
Helder, waaronder 35 eersteklassers.
Vooral gedurende de afgelopen winter
periode toen door de gebrekkige ver
binding veel verzuim optrad, werd dui
delijk dat het langer uitblijven van een
plaatselijke school grote nadelen kon
opleveren.
De school, die nu te Den Burg wordt
gebouwd, biedt plaats aan 140 leerlin
gen. Voorlopig zal het onderwijs aan de
Texelse LTS. beperkt blijven tot de
hout- en metaalbewerking. Zoals bekend
is de eerste klas van een L.T.S. door
gaans algemeen vormend, zodat belang
stellenden voor een ander ambacht in
ieder geval het eerste jaar op Texel
kunnen blijven. Te zijner tijd zal het
wellicht mogelijk blijken de cursus uit
te breiden tot elektrotechniek, land
bouwwerktuigen etc. Binnenkort zal
een directeur worden benoemd, die de
bouw van de school vanaf het begin zal
meemaken. De dagelijks opzichter tij
dens de bouw, de heer Polkamp uit Nij
megen, is reeds op Texel woonachtig.
Het hangt van het bereikte bouwsta
dium af op welke wijze in september
1964 van de school gebruik gemaakt
gaat worden. De werkplaatsen, die dan
zo goed als zeker gereed zullen zijn,
kunnen eventueel gedeeltelijk worden
ingericht als theorielokaal. Uitwijk
mogelijkheden heeft men in de aula
van de Jac. P. Thijsseschool, de teken
zolder van de U.L O -school en lokalen
van de Landbouwschool In de praktijk
zal dit geen ernstige moeilijkheden op
leveren, aangezien de scholen allen vrij
dicht bij elkaar liggen. De L.T.S zal
deel gaan uitmaken van een ring van
scholen aan de rand van Den Burg.
Naast de reeds bestaande landbouw
school en landbouwhuishoudschool zal
ook het definitieve gebouw van de
RHBS (nu nog in een noodgebouw) in
de nabijheid van de LTS worden neer
gezet.
ST. NICOLAASFEEST OUDESCHILD
De feestcommissie te Oudeschild or
ganiseert een Sint Nicolaasfeestje voor
de kleuters en kinderen tot de 3e klas
lagere school, zaterdag na aankomst van
St. Nicolaas, om ongev. kwart voor drie
in het 't Skiltje Het zal voor de kin
deren vast een gezellig feest worden.
1
Elektrische
gasaansteker
compleet met
snoer,
voor slechts
3,75
WlVtRSTR
(Advertentie I.M.)
In verband met de in uitvoering
zijnde werken in de veerhavens 't
Horntje en Den Helder, delen wij het
reizend publick mede:
De zeer kwetsbare doch noodzakelijke
hulpwerken ten behoeve van de in
aanleg zijnde fuiken maken het nood
zakelijk dat afhankelijk van de weers
omstandigheden dat type veerboot in de
vaart wordt gebracht, welke op dat
moment de grootst mogelijke zekerheid
biedt om aanvaring en beschadiging van
genoemde werken zoveel mogelijk te
voorkomen.
Het wisselen van scheepstypc vindt
alleen plaats als het strikt noodzakelijk
is en geschiedt in overleg tussen Rijks
waterstaat en n.v. T.E.S.O.
Immers beschadiging aan genoemde
werken en eventueel aan één van de
schepen zal resp. dc voltooiing van de
fuiken ernstig kunnen vertragen of de
capaciteit van de veerdienst aanmerke
lijk kunnen beperken.
Wij vertrouwen er op, gezien het
bovenstaande, dat de reizigers begrip
hebben voor dc grote moeilijkheden
welke vooral tijdens de zeer slechte
weersomstandigheden van de laatste
dagen zich hebben voorgedaan.
L. J. Weijdt,
Technisch Hoofdambtenaar van
de Rijkswaterstaat,
M. C de Gorter,
wnd. dir. n.v. T.E.S.O.
Beide avonden verdienden méér
belangstelling
POPPENTHEATER VAN
BERT BRUGMAN EN
SOLO-TONEEL VAN PATER PIRON
Dinsdagavond heeft het poppenthea
ter van Bert Brugman met zeer veel
succes de opera „Porgy and Bess" van
George Gershwin opgevoerd. Het eve
nement maakte deel uit van het winter-
programma van de kunstkring Texel en
trok meer dan tweehonderd bezoekers.
Ook de schooljeugd heeft van dit zeer
goede marionettenspel kunnen genieten
tijdens dagvoorstellingen. Bijzonder
„echt" zijn de door Fokke Duetz ont
worpen décors, die een ideale achter
grond vormden van de zó levensecht
acterende poppen, dat men na korte
tijd het geheel als een opera met le
vende zangers beleefde. Zeer geboeid
heeft het publiek deze uitstekende voor
stelling ondergaan. Jammer was het,
dat de zaal van „Casino" niet tot de
laatste plaats was bezet. Voor een ge
deelte zal de oorzaak liggen bij het
slechtè weer, dat weinig mensen van
buiten deed komen. Voor een ander
deel is dit aan de ongelukkige omstan
digheid te wijten, dat op dezelfde avond
in het City-theater óók een evenement
van bijzonder hoge culturele waarde
voor het voetlicht werd gebracht. Op
uitnodiging van de jongerengroep
„Almjon" v/as pater T. Piron naar Texel
gekomen om een solo-toneelstuk te ver
zorgen. Onder de titel „De Harp"
beeldde de pater, die daarvoor in mid
deleeuws kleurrijk costuum was gesto
ken het leven van Sint Fransiscus uit.
Het bleken de eerste drie hoofdstukken
Van onze correspondent in De Waal
ontvingen wij maandagavond het vol
gende bericht:
Windhoos lanqs De WaalHet was
geen wonderdat kleinere kinderen
maandaqmiddaq in huilen uitbarstten
tijdens het noodweer. De lucht werd
angstaanjaqend zwart, het water viel
bij bakken uit de donkere hemel, het
zicht bedroeg nauwelijks eniqe meters
en de wind gierde voorbij in wilde,
keiharde vlaqen. Overal qinq het licht
aan. Na een kwartier lichtte de hemel
op, brak zelis de zon door en kon men
zich overtuiqen van de vernietiqende
kracht, welke de natuur somtijds ont
plooien kan. De schapenboet van de
heer C. Keijser laq volkomen in elkaar
qewaaid op het land, als een ingezakte
plumpudding, de schuur van de heer
Kreeft aan de Sommeltjesweq had op
gehouden schuur te zijn, het dak van
het kippenhok van de heer D. Boot
was weggewaaid, een nieuw hek van
de schapenweide van de heer P. C.
Roeper was aanvankelijk spoorloos
verdwenen, de voorgevel van „Otta
wa" was ineengestort, een kippenhok
was over de weg gewaaid, een var
kenshok in elkaar. Dit alles bood een
trieste aanblik. Dat de kracht werkelijk
enorm was, blijkt wel uit het feitdat
het huis van de familie Huisman aan
de Onqerenweq ontwricht werd: ramen
en deuren wilden niet goed meer slui
ten. Wat een geluk voor de inwoners
van De Waal, dat de hoos niet rechts-
streeks over hun dorp qinq. Menig
oud huis had 't dan ongetwijfeld moe
ten afleggen tegen deze enorme
natuurkracht
We hebben de door onze correspon
dent gemelde vernielingen bekeken en
met de gedupeerde eigenaars gesproken.
Opvallend was het dat de verwoestin
gen van een geheel andere aard waren
dan het effekt dat gewoonlijk door een
windhoos wordt teweeggebracht. Hoe
wel we niet uitgebreid op de oorzaken
en samenstelling van windhozen zullen
ingaan, willen we onder de aandacht
van de lezers brengen, dat een hoos
zich gedraagt als een geweldige stof
zuiger. Vanuit het wolkendek loopt een
bundel turbulente lucht als een slurf
naar het aardoppervlak. Door de gewel
dige zuigkracht worden soms zeer zware
voorwerpen tientallen meters omhoog-
gesleurd en enige tijd later weer losge
laten. Dit gebeurt doorgaans op een
kleine oppervlakte, niet meer dan en
kele tientallen vierkante meters. Om
dat de hoos meestal niet stilstaat, maar
met de bestaande windrichting mee
voortschuift, laat de schrikwekkende
grijze slurf een spoor van vernieling
achter. Begrijpelijk dus dat men direct
aan een windhoos dacht, toen maandag
middags omstreeks kwart over 12 een
groot aantal huizen, schuren en boeten
werd beschadigd of vernield in een
smalle strook, lopende uit de richting
van de kust nabij paal 12 tot aan de
oostkust van het eiland nabij Oosterend.
Vooral bij De Waal ontstond aanzien
lijke schade, zoals uit het schrijven van
onze correspondent blijkt.
Hoe ziet een gebouw eruit wanneer
het beschadigd of vernield is door de
werking van een windhoos? In vrijwel
alle gevallen lijkt het alsof in het huis
een bom is ontploft. Het gebouw barst
als het ware uit elkaar. Dit is te ver
klaren door het feit, dat in de slurf
van een hoos een zeer lage luchtdruk
heerst. Zo groot is het verschil met de
luchtdruk in de vertrekken van het
betrokken huis, dat de glazen naar
buiten vliegen en de muren naar buiten
toe barsten. Het is duidelijk dat met het
huis van de heer F. Huisman in Onge-
ren iets anders aan de hand is geweest.
Weliswaar was daar op het moment van
de gebeurtenis de kap enkele centime
ters van de muren getild en was meer
dan de helft van de pannen van het
dak geblazen, maar de scherven van
muren en ramen lagen in de kamers.
Ook de schapenboet van de heer Joh.
Bockel. die een stukje verderop door
het natuurgeweld werd getroffen, zakte
in elkaar, wat ook gezegd kan worden
van de vernielde bollenloods van de
heer Huisman. Dus geen windhoos!
Maar wat dan wel?
te zijn van het bekende boek van
Felix Timmermans „De harp van Sint
Fransiscus". Waardevol was het dat
onder de ca. 150 aanwezigen een folder
was verspreid waarop o.a. de betekenis
van enkele der gebruikte Vlaamse
woorden voorkwam Soms was het des
ondanks moeilijk de Vlaamse tekst te
volgen. Niettemin waren ook de bezoe
kers van deze avond bijzonder voldaan.
De accommodatie van het City-theater
heeft bewezen voor dergelijke voorstel
lingen ideaal te zijn.
Bijzonder jammer is het dat beide
avonden niet het publiek getrokken
hebben dat zij verdienden. Als de eve
nementen na eïkaar zouden zijn ge
houden, zou zeker een gunstiger resul
taat bereikt zijn. Zoals bekend kunnen
verenigingen, die op een bepaalde da
tum iets willen organiseren zich tot de
Stichting Cultureel Werk op het ge
meentehuis wenden om na te gaan of
op die datum door anderen eventueel
iets is gepland. Op deze wijze kunnen
onaangename situaties worden voor
komen.
OVERDENKING.
ZIEKTE
Een Engelse arts heeft eens gezegd:
„Veel meer mensen zijn ziek, omdat zij
ongelukkig zijn, dan ongelukkig, omdat
zij ziek zijn. Daarom moet er in de
geneeswijze vóór alles rekening worden
gehouden met de genezing van de ziel".
Een Zwitsers arts, dr. P Tournier,
zegt dat de werkelijke genezing vaak
moet beginnen met een eenvoudige
schuldbelijdenis. Het is dan ook nood
zakelijk, dat men zijn levensomstandig
heden leert aanvaarden, de gemaakte
fouten zich weer te binnen brengt en
eerlijk tegenover zichzelf en de mede
mens wordt
Juist de zieke heeft dikwijls een ver
trouwensman nodig, voor wie hij zijn
hart kan uitstorten. Is ziekte zinloos?
Neen. Soms hebben we wel eens ziekte
nodig om tot rust en tot onszelf te ko
men en om ons wakker te schudden of
om ons op de proef te stellen. Beter
dan de gezonde wordt de zieke zich
van de beperktheid en onmacht v^n al
het menselijke bewust. Aan den lijve
ondervindt hij, dat de mens zwak en
vergankelijk is. En menigeen, die in zijn
gezondheid langs de ernst van zijn be
staan heenleefde, moet hem op het
ziekbed onder ogen zien. Ziekte is dan
ook dikwijls een aansporing tot verzoe
ning met God en de medemensen.
Maar lang niet altijd is de zin van de
ziekte ons duidelijk. Wc weten echter,
dat alle dingen, dus ook ziekte, mee
werken ten goede. En daarom mogen
we de ziekte evenals alle lijden aan
vaarden en er zelfs zegen uit putten.
Dat sluit niet uit, dat we er ook aan
kunnen werken om de dingen anders
te krijgen dan ze zijn. Niet alleen door
geneesmiddelen, maar ook b.v. door het
gebed. God gaat in op onze gebeden.
Hij geeft geen stenen voor brood, maar
Hij geeft alles, wat we nodig hebben:
liefde, vergeving, kracht, moed, geduld,
vertrouwen, hoop, genezing. Dit alles
mogen wij van Hem verwachten.
De volstrekte overgave aan de Heer
maakt ons dankbaar en gelukkig.
J. G. B.
Uniek verschijnsel
Het antwoord op deze vraag werd
ons gegeven door Dr Ten Cate van het
Kon, Nederlands Meteorologisch Insti
tuut te De Bilt. Vanuit de waarne
mingsposten Den Helder en het licht
schip Texel was gedurende de storm
achtige maandag een interessant en niet
zo vaak voorkomend verschijnsel opge
merkt. Omstreeks 12 uur werd vastge
steld, dat in een betrekkelijk rustige
periode van windkracht 8, zeer plotse
ling van uit de Noordzee een enorme
windstoot met een windsnelheid van
zeker 150 km. per uur de kust van
Texel naderde. Zonder twijfel is het
deze rukwind geweest, die als een
lawine in N.O.-richting over het eiland
is gerold en de genoemde schade heeft
veroorzaakt.
Dat de schade aan het htiis van de
familie Huisman zo bijzonder groot is,
is te wijten aan de omstandigheid, dat
de enorme windstoot vat kreeg op het
tamelijk nieuwe bouwsel, doordat alle
ramen kapotspronken onder de regen
van stukken asbest golfplaat, afkomstig
van het dak van de naburige bollen
loods, die onder druk van de luchtgolf
in elkaar werd gedrukt. Dezelfde wind
stoot kon daardoor de kap van de mu
ren lichten, waardoor de muren barst
ten en alle kozijnen uit hun voegen
i werden gedrukt. Iets dergelijks deed
zich ook bij de andere gebouwen voor.
Volgens onze zegsman waren de
voorwaarden voor het ontstaan van
windhozen op dat moment niet aan
wezig. De hoosachtige verschijnselen,
die enkele Texelaars boven zee hebben
waargenomen rond het middaguur moe
ten regensluiers zijn geweest, die ook
elders in het land werden gezien.
TEXELSE MARKT
Aangevoerd maandag 18 november 63:
1 geit 30,9 nuka's 80200; 4 koeien
6501125; 5 pinken 375425; 1 pony
450.