(jroen ^warL-Jexels in het L
Kotter TX 66 „Petrus Maria"
aan vloot toegevoegd
Eerste officiële racketlancering bij
vuurtoren verliep naar wens
Jan Th. Boom nam tweede schip in gebruik
Na verkoop aan Doeksen gaat
„Dokter Wagemaker" .Schellingerland" heten
VRIJDAG 6 DECEMBER 1963
TEXELSE
77e JAARGANG No. 7817
COURAN
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de RooiJ
Boek-, Kantoorboek- en Fotohandel
Handelsdrukkerij
Den Burg, Texel - Postbus 11 - Tel. 2058
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank* Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,40 p. kwart
-f 25 ct. incasso. Advertenties: familieberichten
14 ct p. mm.; andere advert. 12 ct p. mm.
fflBirfffiarr™
De TX 66, de „Petrus Maria" vaart de haven van Oudeschild binnen
Burgemeester maakte de
proefvaart mee
Jan Th. Boom heeft vier jaar nadat
hij zijn eerste kotter, de TX 88 door een
nieuw schip verving, de „Anna Maria",
nu een tweede schip in gebruik geno
men. Ket is de TX 66, die de naam
„Petrus Maria" draagt, naar de in 1960
overleden vader van de heer Boom.
Dinsdag hebben de bouwers bet 20
meter lange schip officieel overgedra
gen tijdens een proefvaart op de Wad
denzee. De plechtigheid, die een gehele
middag in beslag nam, werd meege
maakt door burgemeester C. De Koning,
de familie Boom, en tal van relaties,
waaronder de directeur van de N.V.
Scheepswerf Ton Bodcwes te Franeker,
die het casco vervaardigde en de direc
teur van scheepswerf „De Lastdrager",
de heer O. Visser. „De Lastdrager" was
met de afbouw van de „Petrus Maria"
belast. Aan boord bevond zich ook
pastoer Van der Burg, die het schip
inzegende.
Maandag lag de nieuwe kotter nog in
de haven van Den Helder. Het gezel
schap, dat de proefvaart-met-overdracht
ging meemaken, maakte daarom van de
„oude" TX 88 gebruik om de reis van
Oudeschild naar Den Helder te maken,
alwaar op de nieuwe kotter werd over
gestapt. In Den Helder kwamen ook de
vertegenwoordigers van de beide wer
ven en een functionaris van de Scheep
vaartinspectie aan boord. Tijdens het
vrij ruwe weer leverde de TX 66 een
goede proef van zeewaardigheid. Het
schip bleek stabiel te zijn, maar het
werd ook duidelijk, dat een kleine toe
voeging aan de ballast gewenst is. Het
schip rijst met de steven nu nog wat te
sterk uit het water op. De gebruikelijke
proeven leverden alle bevredigende re
sultaten op. De 3 cyl. Kromhout motor
hield zich uitstekend en bij een proef
op de gemeten mijl ter hoogte van de
Prins Hendrikpolder bleek dat de snel
heid voldoende hoog was: bijna 10 kno
pen. Er was dus geen belemmering om
tot overdracht over te gaan. De heer
Ton Bodewes, wiens werf in Franeker
het casco vervaardigde en de heer O.
Visser, onder wiens leiding o.p „De
Lastdrager" te Den Helder de afbouw
had plaatsgehad, spraken van de goede
samenwerking, die tijdens de bouw
tussen opdrachtgever en uitvoeders had
bestaan. Bij hun wensen, een behouden
vaart en een goede visserij, sloten alle
opvarenden zich aan. De echtgenote
van de heer Boom, mevrouw N. Boom
de Graaf, hees een blauwe vlag met een
„B" er op, nadat de werfvlag was neer
gehaald.
De plechtigheid werd door Pastoor
v.d. Burg afgerond toen hij het schip
zegende tijdens de terugtocht naar
Oudeschild. Jammer was het, dat door
het ruwe, zeer koude weer veel aan het
genoegen van deze plechtigheid werd
afgedaan.
Fraaie aanwinst
De blauwe kotter van de heer Boom
is de 37ste kotter van de Texelse vis
sersvloot. Het schip voldoet aan de
modernste eisen en is een volwaardig
visserschip te noemen, al is de lengte
iets kleiner dan de gemiddelde „Noord-
zeekotter". Officieel is de TX 66 een
viskotter bestemd voor boomkorvisserij
op de Noordzee De „Petrus Maria"
meet 20,15 x 5.30 x 2.50 meter. De
diepgang bedraagt 2.40. Het laadvermo
gen is 22 ton. Het is mogelijk 10.000
liter brandstof mee te nemen, bestemd
voor de Kromhout 3-cylmdermotor (750
omwentelingen per minuut, 190 pk, re
ductie 2 1). De stuurinrichting is
hydraulisch In de brug zit de lier in
gebouwd. Achter de stuurruimte is een
vertrek ten behoeve van de bemanning
en beneden vindt men de kooien. Er is
accommodatie voor vijf mensen. Voor
onder in de kotter is een magazijn en
een koelruim voor visopslag.
Elektronische snufjes
Een modern visserschip is ondenk
baar zonder een zend- en ontvangin-
siallatie. De TX 66 heeft twee zenders,
een „gewone" van 30 Watt en een min
der krachtige VHF-zender, die bestemd
is voor onderling contact tussen de
schepen als de spanvisserij wordt be
oefend Dan is er het echolood, onder
verdeeld in de .schrijver" of visdetector
(Euruno), waarmee men scholen vis op
kan sporen en de elektronische diepte
meter (Ferro-inshore). Een nieuwtje is
de Kelvin-Hughes Transistor radar. De
TX 66 is de eerste kotter van Texel en
de tweede in Nederland, die met een
dergelijke getransistoriseerde radar is
uitgerust. Al het elektronische mate
riaal werd geleverd door Radio Holland
N.V. Tenslotte is er de Decca navigator
die dient voor plaatsbepaling op zee. De
kotter heeft geen richtingzoeker, aange
zien men deze met het oog op de zeer
ver reikende radar, overbodig achtte.
In het schip is 800 meter kabel en
draad verwerkt door de fa. Weerstand
uit Den Helder. De electrische energie
wordt opgewekt door twee 110 Volts
dynamo's van 71/fs kW elk.
De TX 63 zal worden bemand door
twee zoons van de familie Boom, Wim
en Kees, bijgestaan door de heren W.
Gieles en W. Dogger, allen uit Oude
schild De heer J. Th. Boom zal schipper
op de TX 88 blijven.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De ^on komt 8 december op om 8.34 uur
en gaat onder om 16.29 uur; 11 december op
om 8.37 uur en onder om 16.29 uur.
Maan: 7 dec. L.K.; 16 dec. N.M.
Hoog water ter rede van Oudeschild:
6 dcc. 12.26 en 7 dec. 0.26 en 13.04;
8 dec. 1.07 en 13 51; 9 dec 1.59 cn 14.52;
10 dec. 3.07 en 16.02; 11 dcc. 4.20 en 17 08;
12 dec. 5.27 en 18.07; 13 dcc. 6.20 en 18 54,
14 dec. 7.05 cn 19.33.
Laag water valt gemiddeld 6 uur 15 min. na
hoog water. Aan het strand ongeveer een uur
eerder hoog water.
Nadat op 16 december
van het vorige jaar de
kiel was gelegd, kon het
casco van de TX 66 op
1 uni van dit jaar op de
scheepswerf Ton Bodc
wes N.V. te Franeker te
water worden gelaten.
Zoals deze foto toont,
gebeurde dit op spectacu
laire wijze, nl. zudclings.
De scheepswerf past deze
manier toe, omdat het
beschikbare water ter
plaatse smal is. Het be
trokken schip zou anders
met de boeg op de wal
aan de overzijde van het
kanaal lopen.
VEILIG VERKEER TEXEL
Toch cursus te Oudeschild!
In oktober werd in Oudeschild een
aktie gevoerd voor het houden van een
algemene verkeerscursus, welke geen
voldoende resultaat opleverde.
Thans is echter gebleken dat er toch
nog een behoorlijke belangstelling be
staat en het ligt dan .ook in de bedoeling
om bij voldoende deelname nog een
cursus te houden en wel op 7 woensdag
avonden in januari en februari a.s. in
het Dorpshuis te Oudeschild.
De kosten van deze cursus bedragen
ƒ7,en b'.i voldoende belangstelling
.al de eerste avond worden gehouden
op 8 januari a.s.
Zoals U zult weten wordt les gegeven
door adj. Gulmans en opp.wmr. Stomp,
waarbij met filmbeelden wordt gewerkt
die zeer instruktief zijn.
Elke deelnemer ontvangt een instruk-
tieboekje met een volledig overzicht
van de verkeersaanduidingen (borden
oolit;e*ekens etc.).
Aanmeldin kan nog geschieden voor
14 december a.s. bij het hoofd van de
o 1 school te Oudeschild, de heer J
Visser, Loodssingel 42, tel. 2768.
Afd. Texel Veilig Verkeer.
Het motorschip „Dokter Wagemaker" is, zoals intussen algemeen op het
eiland bekend is, verkocht aan de Terschellinger Stoombootmaatschappij van
de rederij Doeksen op Terschelling, Het plan was dat de Dokter Wagemaker
woensdagochtend Texel voorgoed zou verlaten. De bemanningsleden van Doek
sen arriveerden echter tevergeefs. De overdracht werd enkele dagen vertraagd,
doordat „De Dageraad" de avond tevoren met de schroef in aanraking kwam
met het havenhoofd in de haven van Het Horntje. Ten gevolge van de daardoor
veroorzaakte beschadiging moest het schip woensdagochtend naar Amsterdam
werden gebracht om te worden gerepareerd. Hoewel de dienst onmiddellijk
werd overgenomen door de „Koningin Wilhelmina" achtte de TESO het te
riskant onder deze omstandigheden de de reserverboot „Dokter Wagemaker"
naar elders te laten vertrekken. Doeksen heeft aangekondigd dc voormalige
Texelse boot te zullen herdopen tot „Scïiellir.gerland". In het koopcontract is
overeengekomen dat het schip, als dat de komende winter noodzakelijk mocht
zijn, weer door TESO mag worden gebruikt. In de zomermaanden zal de Dokter
Wagemaker dc verbinding Ïlarlingen-Terschelling onderhouden. De boten die
nu op Terschelling varen, kunnen slechts enkele auto's vervoeren. Op de Dok
ter Wagemaker is plaats voor 15 auto's. De T.S.M. zal, nadat het schip enige
tijd in gebruik is geweest, vaststellen wat aan het schip dient te worden ver
bouwd en gemoderniseerd.
OPENING NIEUW G.S.W.-GEBOUW
Op dinsdagochtend, 10 december a.s.
zal het nieuwe G S.W-gebouw ,,De
Boogerd" aan de Kogerstraat te Den
Burg, officieel in gebruik worden geno
men.
Texel stond maandag in het teken van de eerste officiële raketlancering in
Nederland. Het evenement vond, evenals de voorgaande experimentele lan
ceringen plaats op het lanceerterrein bij de Eierlandse vuurtoren. Veel Texe
laars zal dit stellig niet zijn ontgaan. Drie bussen vol met geleerden, technici
en vertegenwoordigers van pers en tv kwamen omstreeks het middaguur
toen de markt in Den Burg bijna was afqelopen, aan bij hotel „De Linde-
boom-Texel" waar een uitstekende koffiemaaltijd stond te wachten. Dat was
voor de genodigden de eerste fase van het rctketplan van de Artillerie-
inrichtingen te Zaandam en de Kon. Ned. Springstoffenfabriek te Amsterdam,
dat is opgezet naar de eisen van het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlabora
torium te Amsterdam. De bedoeling was het, dat de eerste raket van Neder
landse makelij van de lanceerbasis zou worden afgeschoten. De raket mag
in feite de kwalificatie „Nederlands product" nog niet voeren, omdat de helft,
de z.g. „booster", of aanjaagraket nog van Britse makelij is. Er bestond be
langstelling van vele kanten. Er waren officieren van de Kon. Landmacht,
van de Kon. Marine, vele technici, persmensen en zelfs al adspirant kopers,
indien de proef zou slagen. En dat gebeurde, hoewel het geheel zeker niet
spectaculair was.
Na een rit over het mistige eiland
een rit
naar de vuurtoren werd het voor de
belangstellenden op onaangename wijze
duidelijk, dat Texel in de winter heel
wat minder aantrekkelijk is dan Texel,
badend in zonlicht met een briesje dat
de warmte dragelijk maakt.De lan
ceerbasis, die maandag al de naam
„Cape Kou" kreeg toegewezen, bleek
van zeer bescheiden opzet. Een afvuur-
inrichting, een helicopter, wat meet
apparatuur en een radarpost waren wel
de voornaamste onderdelen. Maar de
lancering slaagde perfekt en dat was
tenslotte de opzet van de makers, die
hiermede een „visitekaartje" wilden to
nen van wat Nederland op het gebied
van de raketbouw kan presteren. Voor
bescheiden militaire en civiele doel
einden en vooral voor wetenschappelijk
onderzoek, zal de raket kunnen worden
gebruikt. Aan de geslaagde lancering
gingen drie jaar van intensief research
werk vooraf. De Koninklijke Nederland
se springstoffenfabriek stond voor de
taak de vaste brandstof te leveren die
de raket direkt oip volle snelheid kon
brengen. De Artillerie-inrichtingen
moesten de „hard-ware", dus de meta
len raket, vervaardigen. Deze voorbe
reidingen begonnen in 1960. In oktober
1932 werd in de Noordoostpolder het
eerste product statisch beproefd. Toen
dit voorspoedig verliep kon men gaan
denken aan lancering van dit Engels-
Nederlandse werktuig, dat door het Na
tionaal Lucht- en Ruimtevaartlaborato
rium voor het onderzoek van modellen
in de vrije vlucht zal worden gebruikt.
De raketmotoren werden in orde bevon
den bij een beproeving in Frankrijk.
Zonder ophef werd het eerste exem
plaar vorige maand gelanceerd. Maan
dagmiddag durfde men liet aan critici
en vakmensen te laten zien wat in drie
jaar hard werken is bereikt.
Twee-traps raket
Zoals gezegd is de aanjaagraket, de
booster, van Engels fabrikaat. Waar het
om ging was de ondersteuningsraket,
de „sustainer" die de tweede trap vormt
van de raket. Deze heeft een brandtijd
van 9,5 seconden en treedt na acht se
conden in werking wanneer de booster
is uitgebrand en heeft losgelaten. Met
de sustainer kan een hoogte van tien en
•en bereik van ca. 18 kilometer worden
gehaald. Na het uitbranden van de
sustainer heeft de raket een topsnelheid
van 590 meter per seconde. Dit is zeker
niet spectaculair; er zijn vliegtuigen die
sneller vliegen. Toch was de lancering
zeer interessant.
Toen de vele genodigden bij de lan
ceerbasis aankwamen, heerste hier al
een grote drukte en een spanning, die
zich uitdrukte in nerveus heen en weer-
geloop van hen die van nabij met dit
projekt te maken hebben. Het duurde
enige tijd voor alles in gereedheid was
gebracht. Toen kon men beginnen. Ech
ter niet nadat de belangstellenden op
een veilige afstand van het lanceerap-
paraat waren geplaatst. Ze mochten niet
verder komen dan op ongeveer 100 me
ter. Alleen de fotografen en filmmensen
van de televisie mochten op 50 meter
hun toestellen instellen in de hoop het
„schot" te kunnen vastleggen, wanneer
na de „nul" die luid werd geroepen, de
raket omhoog zou schieten.
Spanning in de kou
De spanning nam toe en dat hielp een
beetje om de geweldige kou te vergeten
Toen men begon te tellen, waren niet
meer dan drie meeuwen in de heel di
recte nabijheid van de raket, die in een
hoek van 70 graden puntig omhoog
wees. Het aftellen deed de spanning
nóg meer toenemen. „Vijf, vier, drie,
twee, een. Op „nul" klonk een
gesis, een oranje steekvlam schoot op en
in minder dan een halve seconde was
de raket uit het gezicht verdwenen.
Wel hoorde men nog enkele ogenblik
ken het gedonder, waarmee de raket
zich sneller van de aarde verwijderde.
Van de meeuwen was niets meer te be
kennen.... Voor zover moet worden
aangenomen is naast de lancering, de
gehele proefneming geslaagd. Maandag
middag kon echter niet worden mede
gedeeld of de raket, die aan een para
chute zou moeten landen en door zes
rookgeneratoren de plek moest marke
ren waar hij was neergekomen, was ge
vonden. De telefoonlijn van de lanceer
basis naar Den Burg bleek niet meer te
werken en een ijlbode per jeep was niet
op tijd om de inmiddels vertrokken be
langstellenden achteraf nog op de hoog
te te stellen. In de zaal van hotel „De
Lindeboom-Texelkonden de genodig
den op een filmpje zien hoe de raket
werkte.
Texelaars niet enthousiast?
Het bleek maandag weer dat de idee
van raketlanceringen bij de Texelaars
niet zo erg leeft Toen de drie bussen
bij hotel De Lindeboom-Texel" aan
kwamen, waren allerlei opmerkingen te
horen. Handelaars op de markt gisten
luidruchtig, waaraan Texel de belang
stelling van zoveel vreemden in de win
ter had te danken. Hun opmerkingen
toonden, dat men meer in de richting
van oliezoeken op het Waddeneiland
denkt, dan het lanceren van raketten
Misschien omdat het woord olie onmid
dellijk doet denken aan kolossale ver
diensten, terwijl men tevens meent dat
raketlanceringen alleen maar heel kost
baar zijn.
Met betrekking tot de omvang van de
toekomstige proefnemingen op Texel
werd uitdrukkelijk gezegd, dat Texel
geen klein Cape Canaveral zal worden
en dat de Artillerie-inrichtingen en de
KNSF slechts streven naar het inlopen
van de achterstand die Nederland heeft
op het gebied van deze raketbouw. Men
heeft overigens wel oog voor de com
merciële gevolgen van de proeven. De
raketten die nu werden beproefd, zullen
in serie worden vervaardigd en dan ca.
ƒ20.000,kosten.
NA-D lOP.LICHTING T.B.C.
OP 16, 17 EN 18 DECEMBER A.S.
Massa-docrlicliting van oktober j.l. had
belangrijk resultaat
Volgende week zal nog een aantal
personen een oproep ontvangen voor
het na-onderzoek en dan zal het massa-
onderzoek 1963 weer spoedig tot het
verleden behoren. Voor het na-onder
zoek zal de keuringsauto weer op de
bekende plaatsen satndplaats innemen.
Van medische zijde is medegedeeld,
dat het massa-onderzoek van oktober
j.l. enige belangrijke ziektegevallen aan
het licht heeft gebracht. Op het gebied
van de t.b.c. is echter maar weinig ge
vonden Dit laatste had men overigens
ook verwacht, omdat een periodiek on
derzoek de kans op uitbreiding van
deze ziekte wel klein maakt.
Overigens deelde men ons nog mede,
dat dit massa-onderzoek alleen maar
geslaagd genoemd kan worden als ieder
een zich laat onderzoeken. Het is dan
ook van het grootste belang dat ieder
een aan de oproep gevolg geeft.
Waakzaamheid blijft n.l. geboden.
Iemand met tuberculose kan onge
merkt velen in zijn omgeving besmet
ten voordat hij wordt ontdekt.
Ook andere afwijkingen van de borst-
organen, zoals hartziekten, longkanker
etc. kunnen worden vastgesteld. De
toename van de laatste ziekte is be
paald verontrustend.
Voor een spoedige genezing is het ook
hier van belang dat de afwijkingen
spoedig worden ontdekt.
Mededelingen:
a. De kosten bedragen 1,70 per per
soon; vormen deze kosten werkelijk
een bezwaar, dan kan worden vol
staan met betaling van een lager
bedrag.
b. personen geboren na 1 oktober 1949
worden niet onderzocht.
Het keuringsschema
maandag 16 december
15 00-15.15 u. Spang, hoeve „Varia";
16.15-18.CO u. Den Burg, Witte Kruisgeb.
19.00-21 00 u. Den Burg, Witte Kruisgeb.
Dinsdag, 17 december:
8.30- 9.30 u. Oudeschild, Dorpshuis
10 15-10.30 u. P.H. Polder, H. G. Timmer
11.15-12.00 u. Den Hoorn, Dorpshuis
14.00-14.15 u KI. Station, Z.-Haffel
15.00-15.15 u De Westen, D. W. Keijser
16.00-16.15 u. Gerritsland, J. Verseput
18.15-19.15 u. Oosterend, Geb. v. Chr.
Belangen
19.50-20.05 u Oost. oude school.
20.45-21 05 u. De Waal, Dorpshuis
Woensdag 18 december:
10.00-10.30 u. De Cocksdorp, De Hoop;
11.10-11.30 u M.-Eierland, oude school
12 10-12.30 u. Z Eierland, vliegveldpav.
14.30-15.45 u De Koog, Dorpshuis.
EVANGELISATIE-AVOND
Maandagavond 9 december, om 8 uur
is er in het Dorpshuis te Den Burg de
maandelijkse samenkomst. Deze keer
onder leiding van Kapitein C. Wismeijer
van het Leger des Heils te Den Helder.
De toegang is vrij en ieder is hartelijk
welkom.
Houten
rokhangers
gelakt,
per 3 stuks
65 cent
TEL.27 »7
WIVERSTR.1S-1»
DEN BURO