(fro en cfwartsjexelsin het
AKU zweefvliegers maakten reeds
vele honderden starts
Het is goed zweven
boven Texel
Texelse zweefvlieg
club levensvatbaar
Een jaar geleden overleed
A. Alderlieste
s fe
VRUDAG 31 JULI 1964
TEXELSE
77e JAARGANG No. 7862
Uitgave N.V. v.h. Langeveld de Rooq
Postbus II - Den Borg, Texel - Tel. 2058
Redaktie: Harry de Graaf, Wiihelminalaan 33,
Den Burg, tel. 2058, 's avonds 2382.
COURANT
Verschijnt dinsdags en vrijdags.
Bank: Rotterdamse Bank; Coöp. Boerenleen
bank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,65 p. kwart
4- 30 ct. incasso. Advertenties: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
4
Het vliegveld Texel ligt er doorgaans
verlaten bij. Hoewel men het terrein
niet best zou kunnen missen is het aan
tal vliegtuigen dat er per jaar opstijgt
en landt betrekkelijk gering. Tot ge
noegen van de vele honderden schapen,
die er meestal ongestoord kunnen gra
zen en herkauwen. De laatste weken
hebben de dieren echter een minder
gemakkelijk leven gekregen. De activi
teit-op het terrein is tijdelijk belangrijk
groter.
Wij maakten reeds melding van de
rondvluchten, die weer regelmatig wor
den gemaakt en sinds maandag zorgt
de zweef vliegclub van de Algemene
Kunstzijde Unie te Arnhem voor heel
wat leven in de brouwerij. De club
heeft van de vakantietijd gebruik ge
maakt en haar tenten opgeslagen op
Texel om het nuttige met het aange
name te kunnen verenigen.
Van het totaal van 120 leden, die de
club telt nemen er 42 aan het kamp op
Texel deed Deze groep is in twee ploe
gen verdeeld, die resp 's morgens en 's
middags actief zijn om de helft van de
dag te besteden aan vakantiebezigheden
van andere aard. Het zijn niet allemaal
ervaren zweefvliegers, die voor veertien
dagen een onderkomen hebben gevon
den in hoeve „Landleven" nabij De
Koog. Een groot deel heeft nog de sta
tus „leerling" en is nog niet in staat
„solo", dus alleen, de lucht in te gaan.
Vandaar dat van de vijf zweefvliegtui
gen, die door de lucht naar Texel zijn
gesleept, er drie plaats bieden aan twee
personen: leerling en instructeur. Af
hankelijk van het type zit men naast of
achter elkaar. De AKU zweefvliegclub
werkt zeer nauw samen met de Kon.
Luchtmacht, die voor het kamp twee
motorvliegtuigen, Piper Cubs, met pi
loot liet overbrengen. Deze lichte vlieg
tuigjes zijn belast met de taak de zweef-
kisten de lucht in te trekken. Daar heb
ben ze druk werk mee, want de vluch
ten duren meestal niet langer dan een
kwartier of twintig minuten. Het aan
tal starts per week bedraagt dan ook
enige honderden.
Spectaculaire sport
Met de groep zweefvliegers zijn drie
instructeurs meegekomen. Eén van hen
is de heer L. Bausch op wiens verzoek
om eens mee te vliegen, we onmiddellijk
zijn ingegaan. We deden het met een
gerust hart, want de heer Bausch, die
zijn leerlingentijd al heel wat jaren
achter zich heeft liggen, geldt in de
club als een der meest ervaren vliegers.
We stappen in een twee-zitter, een fraai
gestroomlijnde Goevier, en worden ste
vig in de stoelen vastgebonden met drie
nemen. Het instrumentenpaneeltje voor
ons maakt een simpele indruk: slechts
enkele klokjes, waaronder een snel
heidsmeter en een hoogtemeter. Dan is
er de stuurknuppel en twee bedienings
pedalen. In verband met de instructie-
uitvoering is alles dubbel ingericht als
bij een lesauto. Dat met dit eenvoudige
geheel toch echt gevlogen kan worden,
zal even later blijken. Rappe handen
van leerlingen zetten de plastic kap
over de cockpit en bevestigen een dertig
meter lange nylon kabel aan het toestel.
Luitenant C. Z. A.« Beek van *de Ko
ninklijke Luchtmacht heeft intussen zijn
groene Piper Cub voorgetaxied, ".zodat
de kabel er bij de staart aan bevestigd
kan worden. Wonderlijk soepel glijdt
onze kist over het hobbelige gras als de
Piper Cub begint te snorren en met toe
nemende vaart over het veld rijdt. Zo
JONGETJE AANGEREDEN OP
DE POSTWEG
Maandagmiddag deed ^zich op de
Postweg op de kruising met de Slufter-
weg een aanrijding voor, waarbij de
10-iarige Matthijs van Benthum werd
gewond. De jongen stak van het erf van
de boerderij waar hij woont, zonder uit
te kijken met de fiets de weg over. De
naderende personenauto, bestuurd door
een Amsterdamse vakantieganger, kon
ondanks hevig remmen de jongen niet
meer ontwijken. De fiets werd geschept
cn kwam in de sloot terecht. De jongen
bleef in de berm liggen. Dokter Sieben-
ga verleende in de woning van de fami
lie Van Benthum eerste hulp, waarbij
bleek dat de verwondingen niet ernstig
waren, zodat het knaapje niet naar het
ziekenhuis behoefde te worden ge
bracht. Zowel de auto als de fiets wer
den beschadigd. De politie maakte pro
ces verbaal op.
lang mogelijk rennen de jongens met
onze kist mee om de vleugeltips van de
grond te houden. Een merkwaardige er
varing is het als de zweefkist reeds los
raakt, terwijl de Piper voor ons de wie
len nog aan de grond heeft. Maar een
ogenblik later vliegt de sleep laag bo
ven het vliegveld en kruist de Postweg
en de aangrenzende landerijen. Nu is
het zaak zo snel mogelijk op grote
hoogte tekomen waar de zweefkist kan
worden losgekoppeld om op eigen
kracht zijn weg verder te zoeken. Om
dat het motorlawaai ontbreekt heerst in
onze cockpit een weldadige rust, Slechts
het suizen van de wind is hoorbaar.
Terwijl we 300 meter beneden ons de
Sluftervlakte zien voorbijschuiven ver
telt de heer Bausch honderd uit over
zijn sport. „Zweefvliegen gevaarlijk?
Geen sprake van. Het is een van de vei
ligste sporten. De beoefenaar ervan is
alleen maar afhankelijk van zichzelf en
niet van een motor, die een storing kan
vertonen. Een defekt aan het mechanis
me van een zweefkist doet zich nooit
voor". Het gevoel zich vrij, zwevend
hoog in de lucht voort te bewegen, ge
dragen door opstijgende luchtstromin
gen, is telkens weer een onbeschrijfe
lijke ervaring, die het grote enthou
siasme verklaart, waarmee de zweef
vliegers hun sport beoefenen. Niet
steeds zijn de weersomstandigheden
gunstig. Termiek is er vaak niet, waar
door het toestel, afhankelijk van de
hoogte waarop het is losgelaten onher
roepelijk zakt. zodat het in vijftien a
vijfentwintig minuten weer moet lan
den.
Beneden ons zien we het water van
De Muy. De lepelaars vliegen op, waar
schijnlijk geschrokken van de reusach
tige meeuw, die boven hen wordt voort
getrokken. Plotseling wordt het toestel
omringd door wolkenflarden en gaat
het uitzicht op de grond verloren. De
wolkenbasis ligt vandaag bijzonder laag,
zodat hoger optrekken met mogelijk is.
Zou het wel gebeuren, dan is er kans
dat de bestuurder van het toestel zich
niet meer kan oriënteren en een nood
landing moet maken ver van het
Texelse vliegveld, met alle ongemak
van dien. Twee jaar geleden tijdens een
eerder gehouden kamp, overkwam het
de heer Bausch, toen hij door een plot
seling van uit zee opkomende bui zijn
toestel moest neerzetten bij De Waal.
Als we op vierhonderd meter hoogte
boven de tenten van het kampeerterrein
Kogerstrand weer landinwaarts vliegen
en via het Mienterglop. waar de „och
tendploeg" bij hoeve „Landleven" staat
te wuiven, weer in de richting van de
De instructeur, de heer L. Bausch, geeft
de voor hem zittende leerlinq aanwij
zingen tijdens het gereedmaken voor
een zweefvlucht boven Texel.Een ogen
blik later wordt de plastic kap gesloten
en kan het toostel worden opgesleept.
Ruigedijk gaan, maakt de slepende
Piper een opvallende beweging met de
vleugels: het afgesproken teken. Los
Met een handbeweging is de verbin
ding tussen het motorvliegtuig verbro
ken en nu zweven we volkomen vrij
door de nevelige atmosfeer boven de
Eierlandse polder. Do Piper is in de
verte verdwenen als een lastig insect.
We zien hem een ogenblik later de kabel
boven het vliegveld de kabel afwerpen
en landen. Wij hebben de tijd! De snel
heid van ons toestel bedraagt ongeveer
70 kilometer per uur. Als de stuurknup
pel naar \^pren wordt gedrukt, gaan we
in duikvlucht naar beneden en kruipt
de wijzer van de snelheidsmeter naar
de 120 km. Ook aan het geluid van de
wind is de snelheid ten opzichte van de
omringende lucht af te leiden.
Niet moeilijk
Is zweefvliegen moeilijk? Beslist niet,
maar zoals bij de meeste sporten moet
men wel enige aanleg sebben. In club
verband kan men een opleiding volgen
voor het zweefvliegbewijs. Op Teriet
worden zelfs speciale opleidingen voor
scholieren gegeven, die in sommige ge
vallen geheel gratis zijn. De zweef
vliegerij wordt van overheidswege ge
steund omdat op deze wijze een grote
groep „vlieg-minded" jongeren wordt
gekweekt, waaruit men te zijner tijd
weer vliegers voor civiele en militairt
luchtvaart kan recruteren Behalve de
praktijk van het zweefvliegen moet men
over enige theoretische kennis beschik-
Maandag was het een jaar geleden,
dat de heer A. Alderlieste op 45-jarige
leeftijd te Curacao bij het onderwater-
zwemmen verdronk. Wij maakten inder
tijd melding van dit feit en memoreer
den, dat de heer Alderlieste op 3 mei
1941 werd benoemd tot onderwijzer aan
de openbare lagere school te Den Hoorn.
Later werd hij hoofd van deze school.
De overledene verwierf bekendheid
door de stichting van een kleuterschool
te Den Hoorn. In 1947 aanvaardde hij
een functie bij het lager onderwijs in
West-Indié. Hij vertrok naar Bonaire,
maar werd later overgeplaatst naar
Curacao, waar hij zich op bijzondere
wijze inzette voor het onderwijs en
kinderen van behoeftigen.
In een kort na zijn dood verschenen
artikel van de hand van de heer H. P.
Feriz in het Handelsblad, werd de heer
Alderlieste geschetst als een bijzondere
persoonlijkheid, die door zijn energie,
moed, vastberadenheid in tegenspoed,
door de liefde voor zijn land en zijn
doorzettingsvermogen een voorbeeld
voor ieder was. Een jaar na de dood van
deze oud-Texelaar willen wij gaarne
het volgende, ontleend aan genoemd
artikel, publiceren.
Idealistisch bezield door de zuiverste
humanitaire beginselen, heeft hij, Al
derlieste, zijn doelstellingen, ook in de
politiek van het eiland Curagao nage
streefd Miskend maar ongebroken
heeft hij, toen hij zijn activiteit in het
onderwijs tijdelijk moest opgeven, zijn
belangstelling en zijn vermogens gericht
op de studie van de voorgeschiedenis
van Curacao en in korte tijd meer voor
de archeologie van dit eiland gedaan
dan al zijn voorgangers en alle archeo
logen, Dank zij doelbewuste, onver
saagde tochten door de cactus- en
doornwildernissen van de „Kenockoe"
heeft Alderlieste de ligging gevonden
ken. Men wordt tijdens de opleiding
onderwezen in Aërodynamica, meteoro
logie, luchtvaartvoorschriften etc. Er
kunnen diverse brevetten behaald wor
den De hoogste is de zg „diamanten C"
waarvoor o.a een doelvluclit van 300
km. moet worden gemaakt.
Belangrijk is de medewerking van de
Koninklijke Luchtmacht met haar
sleepvliegtuigen. Als niet over een
sleeptoestel kan worden beschikt, moet
met een lier worden gewerkt.
Texelse club?
Na een keurige landing is het tochtje
over het veld naar het stationsgebouw
in de bijzonder gammele jeep een bij
zonder onaangename kennismaking met
de begane grond. Het vehikel wordt
bestuurd door de havenmeester van het
luchtvaartterrein Texel, de heer J. C. de
Bruyn. Ook hij is bijzonder enthousiast
voor de zweefvliegerij, al was het alleen
maar om de activiteit op zijn terrein
te vergroten. De heer De Bruyn is van
mening, dat een Texelse zweefvliegclub
beslist levensvatbaar zou zijn. Hijwil
dan ook nagaan of van de zijde van de
jeugd belangstelling voor een opleiding
bestaat. Op sleepvliegtuigen zal men op
Texel niet kunnen rekenen, zodat een
lier zal moeten worden aangeschaft of
zelf vervaardigd. Een andere voorwaar
de is de aanwezigheid van een bevoegd
instructeur. Misschien is door samen
werking met een andere club iets te
bereiken.
Er zal dan ook iets moeten gebeuren
aan de nu nog bijzonder gebrekkige
accommodatie van het vliegveld Texel.
Een behoorlijke hangar is dringend no
dig, niet alleen om de zweefvliegtoestel-
ten te stallen, maar ook ten behoeve van
de sportvliegers, die hun voor weer en
wind gevoelige vliegtuigen in de open
lucht moeten laten staan. Gebleken is
dat dit mede de oorzaak is van een min-
dergrote belangstelling van vliegende
vakantiegangers voor het eiland Texel.
Zweeftoestellen van diverse fabrikaten
heeft de AKU zweefvliegclub in ge
bruik. Op de foto ziet men een Rhön-
lerche en een KA 7. Op de voorgrond
de vleugel van een Goevier.
van tal van oud-Indiaanse nederzettin
gen, die onbekend waren.
Een schat van gegevens en relicten
werd zodoende door hem verzameld,
fijn geslepen stenen bijlen, hamers,
werktuigen, vervaardigd uit de huizen
van de grote zeeslakken, die thans nog
een belangrijk volksvoedsel vormen op
Bonaire en de Bovenwindse eilanden,
kralen en vooral scherven van primi
tief en beschilderd en plastisch versierd
aardewerk; al deze zaken vermogen
ons enig inzicht te geven in het leven
van de prehistorische Indiaanse bevol
king en ons te wijzen op haar con
tacten met het vasteland van Zuid-
Amerika. Bovendien stellen zij in het
licht, dat er minstens twee op elkaar
volgen'de cultuurperioden geweest zijn.
Een voorbeeldig gerangschikte collec
tie van zijn vondsten, die hij aan het
Koninklijk Instituut voor de Tropen
heeft afgestaan, getuigt van de doel
treffendheid van zijn opgravingen. Wij
zullen aan deze Nederlander, in wie de
beste eigenschappen van ons volk ver
persoonlijkt waren, een dankbare her
innering bewaren.
OVERDENKING
BIJ HET EINDE VAN HET FEEST
Wanneer U dit leest, lopen de feeste
lijkheden van Texel op het einde. Oude
Schild zal nog de klap op de vuurpijl
geven, en dan is het weer voorbij.
Vanuit mijn pastorie kijk ik over de
wijde Waddenzee, die nu stil en verla
ten is. Daar zullen morgen onze Texel
se kotters hun vlootshow geven, en dat
zal de harten van iedere Tesselaar met
een zekere trots vervullen.
Eens hebben daar honderden grote en
kleinere zeilschepen voor anker gelegen,
wachtend op hun vlootvoogd, om van
hier hun expedities over de wereld
zeeën te beginnen. Wat zou het interes
sant zijn om bij een volgend feest eens
een paar van die driemasters hier heen
te krijgen, als dit technisch mogelijk is.
Want ze zijn er nog wel; dat lezen we
zo nu en dan in de krant. Of zou bij
een volgend jubileum de Waddenzee
geen zee meer zijn? Zal mijn verre op
volger de zon niet meer uit de zee zien
opkomen? Zal dit karakteristieke dijk-
dorp, dat bij vele toeristen steeds meer
in trek komt, dan midden in het land
liggen?
Dit zijn zo de luchtige overpeinzingen
in deze vakantiedagen van iemand, die
hier niet geboren is, maar die de rust
en de goede menselijke verhoudingen,
die kenmerkend zijn van deze ongecom
pliceerde samenleving hogelijk weet te
waarderen.
Culturen vergaan en maken plaats
voor nieuwe. Zondagavond zag ik Pierre
Jansen in een TV-uitzending dwalen
tussen de hunnenbedden in Drente, en
hij sprak met een grote piëteit over die
bevolking van 2000 jaar voor Christus.
Over hun manier van begraven, maar
ook over hun vorm van eredienst, die zij
brachten aan de rand van moerassen.
Alles bij elkaar wel interessant om er
allerlei theorieën over op te zetten,
maar het blijf vaag.
Hoe zal men over 2 of 4000 jaar over
onze samenleving denken? Dat kan ons
koud laten.
Ik dacht dat er voor ons geslacht
vooral een taak hierin ligt, dat wij bij
de steeds groeiende recreatie, die hier
gezocht wordt, ons zelf blijven en ons
zelf geven in echte medemenselijkheid
(om dit modewoord eens te gebruiken),
zonder al te veel berekening.
A. v.d. B Oude Schild.
SCHIETOEFENINGEN
Op 30 en 31 juli a.s. zullen schiet
oefeningen worden gehouden tussen
10.00 en 16.00 uur door vliegtuigen met
draadgeleide projektielen in het Mal-
zwin, ten oosten van de N-H.M-boei;
veiligheidsschip is nabij boei 11 aan
wezig; schietschijf verankerd nabij boei
5 in het Malzwin.
