Niet alleautomobilisten kunnen goed rijden Kosten van de stal en van de arbeid tgfC Wf Doodlopende zijweg BRIGADIER PIET EN DE SEMI-PROF rubriek voor I Ood.* LANDBOUW en VEETEELT >att (j-ronlngm Toeren tellen kan motor sparen BAKKERS IJZERHANDEL n.v. WMm TWEEDE BLAD TEXELSE COURANT DINSDAG 5 APRIL 1966 Een toerenteller is een instrument dat gedachtenassjciaties opwekt met Zandvoort en Le Mans. De man, die voor zaken ot pJezier onderweg is van Vlissingen naaEnschede ot van Pur- merend naar Hoorn zal normaal ge sproken zo'n teller in zijn auto niet missen. Hij heet zijn snelheidsmeter en voor de rest heett hij zijn gevoel dat hem zegt wanneer hij moet overscha kelen en zo. Sommige mensen hebben inderdaad voldoende technisch gevoel om in ge wone omstandigheden hun motor op de juiste wijze te laten weriken. Er bestaan nog geen statistieken die uitwijzen hoe veel er dat precies zijn, maar autovak mensen zijn op dit ipunt niet erg opti mistisch. Nu uit dat foutief handelen zich maar zelden zo duidelijk dat er gezegd kan worden: ja, de levensduur van deze motor was tamelijk kort, maar dat komt omdat hij ondeskundig be diend werd. Wie zal dat controleren? De man of de vrouw aan het stuur, heeft wel dikwijls reisgenoten, doch slechts zelden zijn daar motordeskundi gen bij. Alleen onder bijzondere om standigheden blijkt wel eens, hoe volko men fout sommige autorijders met hun bezit omgaan. We merken dat op berg passen waar auto's langs de weg staan met kokende motoren. We horen ook wel eens hoe lieden hun caravan in de hoogste versnelling tegen een helling optrekken. En we spreken wel eens garagehouders die het een en ander vermoeden als motoren overmatig olie verbruiken. Motor sparen Er zijn twee toerentallen van belang als we willen nagaan of de motor juist gebruikt wordt. Het eerste is het aantal omwentelingen per minuut waarbij het „maximum koppel" wordt bereikt. Het tweede is het toerental, waarbij de zui gersnelheid de grens heeft bereikt, die zonder buitensporige slijtage gedurende langere tijd mag worden aangehouden. Het spreekt vanzelf, dat deze toeren tallen* bij verschillende rijsnelheden kunnen worden bereikt (onder meer afhankelijk van de versnelling, van te genwind, enz.) en ook dat deze voor elk type auto anders kunnen zijn. Het maximum koppel wordt door de fabrikant van de auto opgegeven in kilogram-meter (kgm) bij een bepaald toerental. Dit toerental is dus belang rijk in alle gevallen, waarin de motor een duidelijke arbeidsprestatie moet le veren, bij voorbeeld als de auto een helling beklimt, een caravan trekt of een andere auto op sleep heeft. Het is dan aan te raden, met het juiste toeren tal op maximum koppel te rijden, even tueel door een lagere versnelling te kiezen. Niet alleen wordt de motor niet overbelast, maar ook het benzinever bruik is op zijn gunstigst. Dit geldt al gemeen de auto rijdt bij dit toerental het zuinigst. Het tweede belangrijke toerental, waarbij de grenswaarde van de zuigersnelheid wordt bereikt, is van betekenis voor het met relatief grote snelheid rijden van langere afstanden. De fabrikant geeft hiervoor de „kruis snelheid" op, maar dat is natuurlijk een gemiddelde, waarbij geen rekening is gehouden met sterke tegenwind, met de stijging of de daling van de weg. Wan neer de motor langdurig wordt ge bruikt bij een toerental dat hoger is dan de opgegeven maximum waarde, treedt overbodige slijtage op aan zuigers en cylinderwanden. Óp de duur kan dat bij voorbeeld sterke toename van het olieverbruik veroorzaken. Het is dus veel belangrijker dan de meeste mensen denken, dat een autorijder weet hoeveel toeren zijn motor maakt. En het enige instrument dat hem dat kan vertellen is de toerenteller of om een minder begrijpelijk woord te nemen: de tachometer. Deze geeft immers het juiste toerental aan, ongeacht de snel heid waarmee gereden wordt. De toe renteller is dus een eerlijke aanwijzer waarop men zich kan verlaten. Hij voorkomt niet alleen overbelasting maar maakt het ook mogelijk inderdaad de volledige kracht van de motor te benutten, steeds wanneer dat nodig is. Het belangrijkste gevolg van het ge bruik van een toerenteller zal steeds zijn: minder slijtage, minder reparatie kosten, een langere levensduur. Doe het zelf Er zijn maar weinig auto's, die een toerenteller op hun dashboard verto nen. Men kan ze natuurlijk laten in bouwen, maar ze zijn meestal nogal duur, nog afgezien van de kosten van het inbouwen. In de afgelopen maanden werd ech ter door Philips een elektronische toe renteller voor zelfbouw uitgebracht, niet alleen goedkoop maar bovendien betrekkelijk eenvoudig te monteren. Bij het elektronisch aangeven van het aantal toeren wordt gebruik gemaakt van het gegeven, dat er bij elk type automotoren behalve bij dieselmoto ren een vaste verhouding bestaat tussen het aantal ontstekingsimpulsen per minuut van de motor en het toeren tal. Of het nu om een twee- of een acht- cylinder motor gaat, twee- of viertakt, of de accu zes of twaalf volt is, of de plus dan wel de min aan de massa zit. deze elektronische toerenteller kan ge makkelijk hierop ingesteld worden. Het aantal impulsen per minuut wordt ge teld en het is een kwestie van schaal aanduiding om het aantal toeren op een meter zichtbaar te maken. Het elektro nische gedeelte van een toerenteller wordt geleverd als een onderdelen- pakket. Dit pakket bevat dus alle elek tronische onderdelen, o.a. twee transis tors, een zenerdiode, weerstanden en condensatoren, instelpotentiometers en montageplaatje met gedrukte bedra ding. - Vijf aansluitingen Vanaf dit montageplaatje moet een aansluiting gemaakt worden naar de primaire kring van het ontstekings circuit knooppunt tussen de onder breker en de bobine. De andere pool wordt aan het chassis gevestigd. Voorts wordt een draad naar het contactslot In een vorig nummer van de Texelse Courant deelden we, naar aanleiding van het gereed komen van de eerste montagestal op ons eiland, iets mee over de kosten per koe voor huisvesting in clusief het onderbrengen van ruwvoer en werktuigen. Dit bleek in het geval van de heer Bakker uit de P.H. Polder op een bedrag tussen ƒ140,en ƒ150, per koe per jaar te liggen. Een artikel in één van bladen van de Standsorganisaties bracht het onder werp kostprijs van de melk de kosten van huisvesting voor het vee ter spra- gelegd Tenslotte zijn er nog twee aan- sluitpunten voor de meter. Deze meter wordt niet mee geleverd. Iedereen kan naar eigen 'keuze een draaispoelmeter van 1 mA in een radio-onderdelenzaak aanschaffen. Er zijn er in alle grootten en prijsklassen. De transistorschakeling van de toe renteller is zo samengesteld dat een grotere stroom wordt afgegeven naar mate meer impulsen worden toegevoerd Door de stroom te meten met een ge wone draaispoelmeter {volle uitslag bij 1 mA) wordt de aanwijzing verkregen van het toerental van de motor. Er is bij het onderdelenpakket een handlei ding gevoegd, die duidelijk maakt op welke verschillende wijzen de schaal van de meter in toerentallen kan wor den geijkt. Eenvoudige plaatsing Het montageplaatje kan op een plaats naar keuze achter het dashboard wor den vastgezet. Het beste kan men zoe ken naar een mogelijkheid om dit plaat je direct achter de meter die dus aan de voorzijde van het dashboard zicht baar moet zijn te bevestigen. De me ter heeft immers twee pennen en deze kunnen bevestigd worden in de contact- vlakken op de print. Lukt het niet en moet voor het plaatje een plaats in de omgeving worden gezocht, dan heeft men voor de verbinding draad nodig. Een zeer eenvoudige oplossing is ten slotte nog de print tussen schuimplastic op te bergen in een plastic zeepdoosje en dit in een handschoenenkastje neer te leggen. Dit doosje kan natuurlijk ook achter het dashboard neergelegd wor den. Zit de toerenteller eenmaal, dan zal hij binnen een week zijn onmisbaar heid hebben bewezen. De autorijder be grijpt niet meer, hoe hij het zonder heeft kunnen doen. Maar de grote be loning komt pas, als hij merkt, dat hij de garage minder nodig heeft en de le vensduur van zijn motor toeneemt. Weg met de verouderde gereedschappen in de tuin •n op het veld 1 Met WOLF- gereedschappen werkt U trekkende gemakkelijker, vlugger en grondiger, zon der Inspanning, zonder buk ken,zonderrugpijn. Vooreik karwei en voor elke grond soort Is er het geschikte WOLF-gereedschap. Er kende merkartikelen. Sinds 40 Jaar In de gehele wereld mlllloenenvoudlg beproefd. WO LF-gereedschappen - door en door goed - steeds voorradig bij: DEN BURG - TEXEL FEUILLETON door Gré de Boe." 28. Op een avond, enkele dagen voor zijn negentiende verjaardag, lag er een brief voor hem, toen hij de kamer bin nenstapte. Moeder Hartog had hem 's morgens enkele malen bekeken en om en om gedraaid, want het schrijven was afkomstig van het expertisebureau bij wie Huib al die jaren in dienst was geweest. Voorzichtig als ze was, had ze eerst het adres gelezen en geconstateerd, dat de brief gestemd was voor haar jongste zoon. En de rest van de dag had ze er over gepiekerd, wat de baas van Huib van haar zoon moest. Henk kuste zijn moeder, die hem naar de brief wees. „Voor jou. Van Den Haag. Wat zouden ze van je moeten?" „O, eindelijk bericht. Ik ben gloeiend nieuwsgierig!" riep hij uit en scheurde de enveloppe los. Haastig las hij de enkele regels, waarna hij zijn moeder met schitterende ogen aankeek, hij overhandigde haar de brief. „Lees eens, mam". De vrouw nam de brief over. Nadat ze hem gelezen had, keek ze hem met niet-begnjpende ogen aan. „Dat. Betekent dit, dat jij het werk van je vader gaat overnemen?" „Niet precies, mam. Weet u nog, dat ik drie weken geleden een snipperdag heb genomen? Tinie en ik zijn toen naar Den Haag geweest en van die gelegen heid heb ik gebruik gemaakt om te solliciteren. Ik heb gezegd, dat ik dik wijls met vader mee geweest ben. Dat ke. Dit in verband met de produktie van het rundvee. Betoogd werd, dat de kosten voor huisvesting een minder grote rol in de kostprijs van de melk spelen naarmate de produktie van het rundvee beter is. Verder bleek, dat het bedrag, dat in de berekende kostprijs van de melk is op genomen voor huisvesting in de meeste gevallen onvoldoende is. En dit geldt zeker in die gevallen, waarbij men moet overgaan tot nieuwbouw Hoe in het door ons behandelde geval Als wij de kosten per koe per jaar voor het bedrijf in de P.H. Polder op ƒ145,stellen, dan is het aandeel van huisvestingskosten bij produkties, zoals die hieronder worden genoemd als volgt: Aandeel huisvestingskosten in kostprijs: 4.000 kg. per koe 3,6 ct. per kg. 4.500 kg. per koe 3,2 ct. per kg. 5.000 kg. per koe 2,9 ct. per kg. 5.500 kg. per koe 2,6 ct. per kg. Het verschil in kostprijs tussen de laagste en hoogste produktie, waarvan wij hier uitgaan, is plm. 1 ct. per kg. melk. Intussen moeten we vaststellen, dat ook bij de hoogste produktie het aandeel van de huisvestingskosten nog hoger ligt dan het bedrag, dat hiervoor in de landelijk berekende kostprijs is opgenomen. Uit dit oogpunt is daarom een premie op de bouwkosten geen overbodige zaak. Andere factoren Hoewel de produktie van het rund vee dus een duidelijke invloed heeft op de kostprijs van de melk zijn wij van mening, dat er andere factoren zijn, die een nog belangrijker rol spelen. Wij bedoelen de hoeveelheid melk. die per man van het bedrijf gaat. En wij zijn van mening, dat vooral de wijze van huisvesting van vee en ruwvoer bepa lend is voor het aantal kilogrammen melk. dat per man zonder bezwaar kan worden afgeleverd. Niet voor niets maakte een veehouder na het bezichtigen van de stal van de heer Bakker de opmerking, dat bij een dergelijke inrichting van het bedrijf de verzorging van 20 - 25 melkkoeien geen probleem meer is. Als wij nagaan welke invloed het op de kostprijs van de melk heeft als men van 15 op 20 koeien per man of van 20 op 25 koeien per man overgaat, dan ne men wij aan, dat de inrichting van de gebouwen het knelpunt is. Men ziet dus wel kans het werk in de zomer rond te zetten, maar de inrichting van de stal en de overige bedrijfsruimten is de oor zaak, dat men een beperkt aantal koeien houdt. Welke invloed op de kostprijs? We stellen drie gevallen a. Bedrijf met 15 melkkoeien met een produktie van 4 500 kg. per koe. To tale produktie 67.500 kg. b. Bedrijf met 20 melkkoeien met ge lijke produktie per koe. Totale pro duktie 90.000 kg. c. Bedrijf met 25 melkkoeien met zelf de produktie per koe. Totale pro duktie 112.500 kg. Als arbeidskosten plus sociale lasten per man menen we een bedrag van ƒ12.000,1 te moeten nemen. We kun nen nu nagaan met welk bedrag de kostprijs van de melk in de drie hier voor genoemde gevallen beïnvloed wordt door de arbeidskosten. Dat is als volgt: Geval a. 17,7 ct. per kg. melk Geval b. 13,3 ct. per kg. melk Geval c. 10,7 ct. per kg. melk Door een toename van het aantal koeien van 15 per man tot 20 koeien per man, wordt het aandeel van de ar beidskosten in de kostprijs van de melk derhalve 4,4 ct. lager. Een toename van 20 tot 25 melkkoeien per man betekent een verlaging van 2,6 ct. per kg. Onze conclusie Slaagt men er door een betere inrich ting van stal en overige bedrijfsgebou wen in om het aantal koeien per man belangrijk op te voeren, dan zullen in zeer veel gevallen de kosten voor nieuwbouw of verbouw geheel gedekt worden. In bepaalde gevallen kan de verlaging van de arbeidskosten groter zijn dan de kosten van nieuwbouw of verbouw. O.i. kan dit in diverse gevallen een stimulans zijn om tot verbetering van stallen en gebouwen over te gaan. Wij hopen, dat ook op ons eiland diverse aanvragers om een premie van het O- en S-fonds op de kosten van nieuwbouw of verbouw van stallen, enz. een gunstig antwoord zullen ontvangen. BOOTDIENSTREGELING N.V. TESO Werkdagen Van Texel: 6.00 7.00 8.00 9.00 10.00 12.00 13.00 14.00 15.00 16.00 17.00 18 00 20.00 v Den Helder 6 30 7.30 8 30 9.30 10.30 12.30 13.30 14.30 15.30 16.30 17 30 19.10 21.00 Zon- en alg. erkende Chr. feestdagen; van Texel: 8.00 9 00 10.00 12 00 13.00 15 00 16.00 17.00 18.00 20.00 v Den Helder 8.30 9.30 10.30 12.30 13.J0 15 30 16.30 17 30 19.10 21 00 166. Over de rest kunnen we werkelijk kort zijn. Toen de dag van de proef- wedstnjd was aangebroken, vulde een gonzende en geestdriftige menigte de eivolle tribunes van het stadion. Men had alles bij zich, waarmee men zo be schaafd en stijlvol de eigen club kan aanmoedigen, zoals toeters, gekleurde hoge hoeden en parapluies, mutsen, vlaggetjes en nog veel meer. Het zou me dan ook een sensatie geven, want men wist natuurlijk al lang uit de kranten, dat brigadier Piet erin geslaagd was de plaats in te nemen van Alfredo Pinanti, ik nu in een garage werk als monteur en dus er wel wat verstand van heb. Ze vonden me aanvankelijk nog te jong, maar ze hebben me toch aangenomen. Ik denk, dat ik voorlopig als assistent meega met een oudere expert. Ze had den het over een rayon in het noorden. Maandag moet ik dus naar Den Haag voor verdere instructies. Nou, moet iik maar weer een snipperdag nemen. Komt dat even mooi uit, want dan is Tinie ook weer vrij". Nel Hartog keek haar jongen ver wonderd aan. „Waarom heb je dat gedaan? Je hebt toch goed werk in Epe?" „Jawel, mam, maar dat geeft niet ge noeg om op te trouwen. Als assistent expert verdien ik zeker vier tienen meer in de maand. En als ik alleen ga werken, wordt het nog veel meer". „Maar jongen, waarom zo'n haast? Tinie en jijjullie zijn nog zo jong". Hij ging glimlachend bij haar zitten. „Mam, volgende week word ik negen tien. En Tinie is twintig. Hoe oud waren papa en u, toen jullie trouwden?" Nel Hartog was verslagen. Zelf had ze ook veertien dagen voor haar huwe lijk met Huib haar negentiende ver jaardag gevierd, terwijl Huib nauwe- lijk twintig was. Jaap, Hilda. Elsje en Dina ze waren allemaal jong getrouwd en waren gelukkig. Wat kon ze er tegen in brengen, nu Henk zijn positie wilde verbeteren, omdat hij wil de trouwen? En Tinie was een zacht, lief vrouwtje. Reeds de eerste zondag middag, dat Henk haar in huis gebracht had, vond ze het meisje een schat. La ter, toen op voorstel van Nel zelf, de anderen een avondje overgewipt waren om met Henk's keuze kennis te maken, had niemand een verkeerd woord gehad voor het zwartje; zelfs Klaas, die zich sinds Huib's vertrek, zo ongeveer als de verantwoordelijke persoon voor het ge zin zag, bleek ingenomen te zijn met Tinie Talsma. De jongen lachte nog steeds. Hij boog zich naar zijn moeder en kuste haar op het voorhoofd. „Mam, als je jong trouwt zit je oud niet meer in de kleine kin deren. Tinie is het helemaal met me eens. Ik zal een half jaar een proeftijd moeten doormaken, voor ik definitief een aanstelling krijg. Maar daar sla ik me wel doorheen. Het grootste pro bleem wordt natuurlijk een woning. Maar ja, dat komt ook nog wel in orde". 's Avonds, in de cafetaria, liet hij het briefje aan Tinie lezen. Ze kneep een oogje half dicht. „Geluksvogel", felici teerde ze hem. „Denk je dat je het aan kunt?" Hij boog zich naar haar toe. „Ik heb een pracht van een doel voor ogen, weet je? Een knap zwart meisje als mijn toekomstige vrouw. Dan lukt het toch zeker?" fluisterde hij. Ze sloeg hem speels met het servet en glimlachte. Maar in haar ogen las hij haar liefde voor hem. Om half negen ging hij weer weg. „Ik wli nog wat studeren voor mijn toekom stig beroep. Tal van wetten over aan sprakelijkheid en zo. Ingewikkeld! Maar ik kom er wel uit. Tot morgen" Vrolijk fluitend liep hij naar buiten. toen hij nog in de stad Fiorenza bezig was met het bevrijden van de geroofde Karei Kleuntjes. De arme Alfredo was toen gearresteerd door de lepe Ales- sandro Fiasco. Het publiek verwachtte nu dat Alfredo Pinanti met vele wraak gevoelens bezield het veld zou opkomen en men zag reeds een stevig stukje kneus- en mangelwerk in het verschiet. Edoch, alles zou héél anders gaan Wel iswaar sjokje Karei Kleuntjes op zijn bekende slome wijze het veld op, doch niet zodra was de wedstrijd begonnen of alles veranderde als bij toverslag. Terwijl hij naar huis liep, dacht hij: Weet je wat. ik neem m'n boek en fiets een eindje de stad uit. Buiten kan ik me beter concentreren. Later op de avond lag hij half over een bermpje, een eindje van de grote weg af, een hoofdstuk over aansprake lijkheid tegenover derden enkele keren overlezend, zodat hij de verschillende aspecten, praktijkgevallen en wettelijke uitspraken goed in zijn hoofd kreeg Af en toe keek hij eens op uit zijn boek naar het verkeer in de verte. Het was druk op de weg, ondanks het feit, dat de dag vrijwel voorbij was. Je kon echt merken, dat het hoogseizoen op gang begon te komen. Af en toe ont stond er een file en stonden rijen auto's achter elkaar. Natuurlijk als gevolg van de smalle pijpela in de stad. Dat ze nog steeds niet een rondweg gemaakt had den. Nu ja, je kon via het Wied en dan langs de buurtweg. Dat sneed zelfs een stuk af, maar wie wist dat buiten de streekbewoners? Vreemdelingen zeker niet. die reden op de borden. Opeens wreef hij zijn ogen uit. Zag hij dat goed in die rode Ford? Zat daar zijn zusje niet naast iemand, die een arm om haar geslagen had? Warempel, dat was Nelie. Kijk ze eens lachen naar die knul. Ze zag, dat de bestuurder van het moment gebruik maakte, omdat ze stilstonden, en een sigaret opstak. Hij gaf er ook een aan het meisje. Gelijk boog hij zich naar haar toe en kuste haar snel, wat hem een speelse tik op zijn wang kostte van het nog altijd lachende meisje. De man gaf haar vuur Nu rookten ze beiden en babbelden blijkbaar vergenoegd, want Nelie lachte af en toe. Hij had zijn zusje nog nooit zien ro- Alfredo, die sneuvend en gezwollen het strijdperk betreden had, liep weldra van ellende naar adem te snakken. Hij had geen droge draad meer aan zijn lijf en zijn voetballen was een stumperige vertoning naast de listige tikjes, vloeiende hakjes, vlijmscherpe trekbal- letjes en handige schijnbeweginkjes die door Karei op het grastapijt werden ge demonstreerd. Keer op keer sneed Karei langs de verbouwereerde heer Pinanti heen en weldra wees het sco- ringsbord 70 De geplaagde Alfredo kwam in het stuk niet meer voor. ken. Het kind was amper zestien! En wie was die snuiter, bij wie ze in de auto zat? Dat was behoorlijk gevaarlijk. Henk sprong overeind en greep zijn fiets, die naast hem lag. Gelukkig zette de file zich weer in beweging. Terwijl hij de enkele meters naar de straatweg fietste, dacht hij: Ik moet weten, bij wie ze in de auto zit. 't Kan wel een kerel zijn, die haar meegelokt heeft. Je leest ei zo vaak over tegen woordig. Hoewel. Nelie is niet be paald iemand, die zo gemakkelijk over te halen is voor iets dergelijks. Wat drommel, nu gaan ze ineens hard rijden. Als ik het nummer nu maar op kan nemen van die wagen.... Doch de rode Ford ging door de bocht en was weldra uit het oog verloren. Henk trapte niet verder, wiste zich het zweet af, de wagen nakijkend, die nu bij het Wied rechtsaf sloeg. Zo, dus de bestuurder was met de situatie in deze contreien op de hoogte. Dan was hij in ieder geval geen vreemde. Thuisgekomen zei hij niets over het geen hij gezien had, dronk zijn koffie, onderhand pratende met zijn moeder. Half elf kwam Nelie thuis met een verhit gezicht. ,,Dag.Wat is het nog warm, he?" J Hij keek haar onderzoekend aan, doch i besloot niets te zeggen. Toen Nel Har-| tog naar de keuken was gegaan om een kop koffie voor haar dochter klaar tej maken, zei hij zacht: „Kom straks op m'n kamer. Tk heb je wat te vragen". Ze keek hem geschrokken aan. „Is ei dan wat?" Hij legde zijn vinger op de mond „Sssst. Straks". {Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1966 | | pagina 5