Cjrom "Zwarts-Jexels in het harL, Pieter Mosk: 40 jaar veeverloskundige GEEN TIJD VOOR JUBILEUM „PRIMA VAKMAN EN EEN HEEL BESTE KEREL! sosi^sa Bakkers Ijzerhandel VRUDAG 8 APRIL 1966 TEXELSE 79e JAARGANG No. 8056 Uitgave N.V. v/h Langeveld de Rooty Postbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2058 Redaktie: Harry de Graaf, Wilhelminalaan 33, Den Burg, tel. 2058, 's avonds 2382. COURANT SCHAPENBOET AFGEBRAND OOSTEREND Dinsdagavond om 9.10 uur werd ontdekt dat de schapen- boet van de Doopsgezinde Kerk, nabij de Koningsweg bij Oosterend, in lich terlaaie stond. Er werd alarm geslagen, maar de brandweer zag direct dat de victorie van de Rode Haan een feit was en liet de boet rustig uitbranden. De politie is doende met een uitgebreid on derzoek naar de oorzaak van de brand. Vast staat dat de huurder, de heer S. Kikkert, er een week tevoren voor het laatst in was geweest. Waarschijnlijk is dat anderen zich woensdag in het hooi hebben opgehouden en niet voorzichtig zijn geweest met sigarettenpeukjes. De 150 jaar oude boet (met stenen voor front) was kort tevoren nog van nieuw riet voorzien. Bij de brand ging een kunstmeststrooier ter waarde van ƒ8500,verloren, 80 hooiruiters, en kele voerbakken en een hoeveelheid hooi, dat eigendom was van de heer Jac. Visman. De heer Visman raamt zijn schade op ƒ2000,De boet had een waarde van ongeveer ƒ5000, SIMON WITTE LIEP VIERDAAGSE IN ISRAËL De heer Simon Witte is wandelaar in hart en nieren. In diverse wandeltoch ten, waaronder de vierdaagse in Nijme gen, liep hij mee, maar dit jaar wilde hij eens wat anders. Zo besloot hij deel te nemen aan een vierdaagse wandel- mars (4 x 35 km.) in Israël en er gelijk maar een vakantie aan vast te koppe len. Woensdag was Simon weer thuis, zeer voldoen, want hij kan terugzien op achttien bijzonder interessante da gen. De 4-daagse in Israël is groots opge zet- Er deden dit jaar 15.000 wandelaars aan mee De groep Nederlanders, die zich bij de KNVvLO hadden gemeld, telde 33 man. Per KLM en El Al werd gereisd. De wandeltocht (in de omge ving van Jeruzalem) voerde langs tame lijk slechte wegen en paden, maar was toch niet bijzonder zwaar. Ook het weer was gunstig. Er waren dan ook geen uitvallers en de hele Nederlandse groep was compleet toen men op de laatste dag feestelijk Jeruzalem binnentrok. De rest van de tijd heeft Simon door het hele land gezworven. Overnacht werd in jeugdherbergen. Hij was in Tei Aviv, Haifa en Nazareth, waar de ge boortegrot werd bezichtigd. Een merk waardige ervaring was het zwemmen in de Dode Zee, waarin men door het hoge zoutgehalte een sterk drijfvermogen krijgt. „Ik kon daar eigenlijk niet een goed zwemmen, want het was niet mo gelijk mijn benen onder water te hou den!" In de Negeb-woestijn zag Simon een luchtspiegeling: een landschap met water dat bij nadering verdween en niets dan een dorre zand- en steen vlakte bleek te zijn. Ook het meer van Tiberias werd bezocht en de plaats van de wonderbare broodmenigvuldiging. Ook andere, uit de Bijbel bekende plaatsen werden bezichtigd. „Het was een geweldige belevenis", zegt Simon. VOLKSWAGEN OVER DE KOP DE KOOG Rijden met te hoge snelheid was er de oorzaak van dat de vertegenwoordiger R. C. Stibbe uit Haarlem dinsdagochtend met zijn Volkswagen een buiteling maakte. Het ongeluk gebeurde in de verraderlijke bocht van de Boodtlaan, waar al vaker ongelukken zijn gebeurd. De heer Stibbe kwam uit de richting van de Ruigedijk. Hij verloor de macht over het stuur, kwam in de berm terecht en sloeg minstens driemaal over de kop. De auto werd zeer zwaar beschadigd en zal waarschijnlijk niet meer kunnen worden gerepareerd. De vertegenwoor diger brak een sleutelbeen. Na 41 jaar MEVROUW I. ROEPER-ROEP VERLIET P.T.T. DE WAAL Mevrouw I. Roeper- Roep heeft per 1 april haar dienstbe trekking bij de P.T.T. verlaten. Zij heeft, in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, na 41 jaren als kantoorhoudster te De Waal werkzaam te zijn geweest, in besloten kring afscheid genomen van haar direc tie uit Den Helder en haar collega's. Uit de woorden, die daarbij werden gesproken, bleek wel, dat men het werk van mevr. Roeper altijd zeer gewaar deerd heeft. Het was jammer, dat haar gezondheid er de laatste jaren wel eens de oorzaak van was, dat zij niet in staat was zelf plaats te nemen achter het loket. Mej, Eelman uit Oosterend heeft haar altijd op uitstekende wijze vervangen en zal dit ook voorlopig blijven doen. Bescheiden als mevr. Roeper is, heeft zij er de voorkeur aan gegeven met stille trom te vertrekken. De hulde, die haar vorig jaar zo onverwacht ten deel viel bii haar 40-jarig ambtsjubileum, heeft zij tevens beschouwd als een af scheid. Het is de wens van alle Waalders en vele vrienden daaifouiten, dat zij nog vele jaren in goede gezondheid van haar pensioen zal mogen genieten. Verschuilt dinsdags en vrijdags. Bank: Nederl. Middenvtandsbank; Coöp. Boe* renleenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,95 p. kw. 30 ct. incasso. Adrcrt.: familieberichten 14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm. OVERDENKING „DE HEER IS WAARLIJK OPGESTAAN" De boodschap van Pasen Pasen toen daar in Palestina, ruim 19 eeuwen geleden, en Pasen nu hier bij ons in 1966. Van daaruit is deze boodschap van toen door mensen de wereld ingedra gen, heeft anderen bereikt, heeft ons bereikt en bereikt ons ook weer met Pasen dit jaar. De boodschap bereikt onze Christus- loze, geloof-loze leven, maar het blijft een bericht, meer niet. Zoals ons andere berichten bereiken. Het bericht bereikt ons, maar het „doet ons niets", het doet niets aan ons leven het verandert ons leven niet, het vernieuwt ons leven niet. Even is daar ieder jaar weer die „ontmoeting" met Christus als de Opge stane, maar vaak blijft ook in die ont moeting de vervreemding, overheerst het met-herkennen bij „gelovige" en „ongelovige". En het hart blijft koud en het leven onveranderd, niet-vernieuwd, niet-verlost, niet-verheerlijkt, want in wezen niet werkelijk bij dit gebeuren betrokken. Dat „gebeurt" pas, waar dit bericht op ons leven in gaat werken, waar wij ons er aan bloot gaan stellen, waar het geen lo(o)s bericht blijft, dat met even veel recht door andere berichten weer sproken kan worden. Immers juist van dit bericht geldt, dat het is van bevoegde zijde wedersproken, men late zich geen knollen voor citroenen verkopen". (Achterberg). We raken er alleen dan met ons hele leven werkelijk bij betrokken, als wij het gaan „ontdekken" in het wijde ver band van Gods plan met het leven, als wij het gaan „ontdekken" als Gods grote „Ja" tegen het Leven. Maar dat is al geen zaak van „ont dekken" meer, maar van „de ogen ge opend" krijgen, van het geloof geschon ken krijgen, wat hetzelfde is als: hier uit gaan leven nieuw gaan leven. Het leven gaan leven als een blij ge tuigenis, als een vreugdevolle belijdenis van Hem, die alles nieuw maakt: het Leven tot en met de dood. L. Koopmans. VOLKSWAGEN REED DOOR NA AANRIJDING De 19-jarige J. C. D. uit Oosterend reed met te hoge snelheid over de Oos- terendenveg. waardoor hij nabij Harke- buurt uit de bocht vloog en de afraste ring van de heer G Schraag ramde. Er ontstond nogal wat schade en ook de Volkswagen, die in Den Burg was ge huurd, had krassen en deuken opgelo pen. D. reed echter door en bracht de wagen terug naar de verhuurder, waar hij met een gefantaseerd verhaal de schade verklaarde Toch wist de politie dezelfde avond nog achter de naam van de brokkenmaker te komen, na een tip gebeuren. Het bewijs werd gevormd van iemand, die de aanrijding had zien door een stuk van een achterlicht, dat op de plaats van het ongeluk werd ge vonden en dat afkomstig bleek te zijn van de Volkswagen. De Scholengemeenschappen VRAGEN VAN MEVR. J. KONING- BRUIN AAN B. EN W. Mevrouw J. Koning-Bruin, raadslid voor de PvdA, heeft bij het gemeente bestuur de volgende vragen ter beant woording ingediend 1. Hebben burgemeester en wethou ders er kennis van genomen, dat blijkens een bij de Tweede Kamer ingediend wetsontwerp de z.g. „Mammoetwet" op 1 augustus 1968 in werking zal treden? 2. Onderschrijven zij in bevestigend geval de wenselijkheid, dat de beide scholengemeenschappen, tot de vorming waarvan de gemeente raad op 29 juni 1965 in principe besloot, ook op deze datum met hun werkzaamheden kunnen aan vangen? 3. Indien deze wenselijkheid wordt onderschreven, kunnen burgemees ter en wethouders dan aangeven hoe zij zich de uitvoering van ge noemd principebesluit denken en hoe hierover door de beoordelende instanties wordt gedacht? 4. Zou het gezien de ingewikkelde problemen, die nog aan de voorbe reiding en functionering van de beide scholengemeenschappen ver bonden zijn niet wenselijk zijn voor beide scholengemeenschappen voorbereidende adviesorganen in te stellen, waarin voor een vlotte werkwijze dan ook de verschillen de onderwijsinspecties zouden zijn vertegenwoordigd? Verwacht wordt dat B. en W. in de raadsvergadering van donderdag 14 april zullen antwoorden. Piet Mosk heb immers ook zo'n haak, zeiden ze dan. Ja, stom wès het!" Verrassingen Moeilijkheden zijn er in vele soorten. Nog steeds staat Mosk van tijd tot tijd voor gevallen, die hij niet eerder mee maakte. Dan profiteert hij niet van zijn ervaring, maar handelt instinctmatig. „Het vak biedt veel verrassingen. Het is dan een kwestie van aanvoelen", zegt hijzelf. Schapenhouders, die de hele nacht niet willen of kunnen waken bij hun beesten helpt Piet Mosk door zijn wachtdienst. Op het ogenblik zijn er vijf boeren uit de omgeving van Oos terend bij aangesloten. Vanaf 9 uur houdt Mosk bij allen een oogje in het zeil; als hij voor een moeilijk geval wordt weggeroepen, wordt hij vervan gen. Een andere bijverdienste is het kappen van hoeven en castreren. Gunstige invloed K.I. Het is merkwaardig, dat door de komst van de K.I. op Texel het aantal „kritieke gevallen" bij koeien sterk is teruggelopen. Door het gecontroleerde telen is de bouw van de koe anders ge worden. Twee jaar nadat op Texel met de K.I was begonnen, ontdekte Mosk het al. De beter gelijnde kalveren kwa men veel vlotter ter wereld. „Vroeger deden ze maar wat. Elke koe moest kalven, al was het een geit, wat het mo del betreft. Zet de stier er maar op, jongens! Geen wonder dat ik van de tien soms zeven mo^t villen!" „Villen" is eei^ngrijpende maatregel. Met een vernuftig uitgevoerde zaag wordt het kalf binnen de moeder in stukken gesneden en naar buiten ge bracht. Nu gebeurt het niet vaak meer. Van de twintig keer dat de veeverlos ser wordt geroepen, hoeft hij slechts één keer op deze wijze in te grijpen. „Gekke dingen heb ik meegemaakt. Ik werd eens geroepen bij de gebroeders Koning. Het was een moeilijk geval met een schaap; ik haalde er een lam uit. maar het was de vraag of het zou blijven leven. Koning zegt: Pieter, ik neem 'm mee naar de kachel, dan komt-ie wel op verhaal. Hij zette 't beest in een zinken melkschaal, met wat stro en ging de kamer in. Na een paar uur ging ik eens kijken Wat denk je dat er gebeurd was? Koning had de bak met het lam op het petroleumstel gezet, maar was in slaap gesukkeld. Het stel was hoog gaan brand en stond ver schrikkelijk te walmen. Het lam was gekrepeerd, het stro verbrand, maar Koning zwart van het roet was rustig blijven doorslapen!" Duizenden Hoeveel dieren heeft Pieter Mosk al ter wereld geholpen? Zelf weet hij het nauwelijks te schatten, „'t Loopt erg uit mekaar. Er zijn jaren van zestig of ze ventig stuks, maar ook jaren van 120 tot 130 gevallen. Op het ogenblik is het vrij druk, maar de grootste golf is achter de rug. In die 40 jaar moet ik zowat vierduizend verlossingen bij scha pen hebben verricht; bij koeien mis schien tweeduizend". UIT DE BOCHT GEVLOGEN Woensdagochtend om kwart over tien Burg met zijn Ford Taunus 17M uit de vloog de heer F. Langeveld uit Den bocht. Het ongeluk gebeurde op de heer Langeveld kwam van De Koog en kruising Pontweg-Gasthuisstraat. De probeerde met een snelheid van ca. 90 km. linksaf te slaan. Dit mislukte. Op de door de regen spiegelgladde weg be gon de wagen te slippen en schoot de boompjes in. Er ontstond voor enkele honderden guldens schade aan de car rosserie. De heer Langeveld kwam met de schrik vrij. OOSTEREND Het 40-jarig jubileum van Pieter Mosk (62) als veeverlos kundige wordt niet gevierd. Zelf houdt hij niet van „omhaal en drukte" en omdat hij zelfstandig is, is er ook geen werkgever die buiten zijn medewe ten een receptie op touw zet. Bovendien zou er geen tijd voor zijn, want het jubileum valt midden in het voorjaar, de drukste tijd van het jaar. Pieter Mosk is dag en nacht paraat, want het jonge dierenleven dat deze dagen ter we reld komt, moet vaak een handje geholpen worden. Zó vaak, dat de telefoon van Mosk soms gloeiend staat. Voor de Texelse veehouders is Pieter Mosk in de afgelopen tientallen jaren vaak een welkome hulp in de nood gebleken, een vakkundige kracht, die met hulp van zijn ervaring en aanleg al heel wat dieren van een wisse dood heeft gered en de boeren dus voor veel schade heeft behoed. De meeste schapenhouders kennen het telefoonnummer van Mosk uit het hoofd. Ze weten idat ze niet vergeefs draaien als een schaap of een koe in barensnood verkeert en alleen een verloskundige redding kan brengen. In de afgelopen veertig jaar heeft Pieter Mosk een reputatie opge bouwd. „Hij drinkt wel eens een borrel, maar het is een prima vakman en een beste kerel", verzekerde ons een veehouder, die in de loop der jaren een onbegrensd vertrouwen m Pieter Mosk is gaan stellen. In overall, ongeschoren, gereed om direct weer ergens hulp te gaan bieden, vertelt Pieter Mosk ons over zijn werk. Werk dat hij liefheeft, want hij houdt van het leven, vooral het jonge leven. Trots gloeit op in zijn ogen als hij ver haalt van de vele „kritieke gevallen", waarbij hij er niettemin in slaagde zo wel moeder als kind te behouden. „Dat is niet alleen vakmanschap", zegt hij. „Er komt veel geluk bij en geluk heb ik in al die jaren echt wel gehad!" Jong geleerd Pieter Mosk heeft het van geen vreemde. „Mijn vader was slager, maar ook „filder", zo noemden ze dat toen. Ik was een jongen van een jaar of acht toen ik er al belangstelling voor kreeg. Er was geen verlossing waar mijn va der bijgeroepen werd, of ik ging met 'm mee. Prachtig was het. Toen ik uit dienst kwam, 21 jaar, kwam meneer Noordijk bij mijn vader en vroeg: zou die jongen van jou geen idee hebben om dat verlossen te leren? Want er was gebrek aan op Texel. Er was wel een verloskundige, Jan Kager, maar die man was asthmatisch en kon het niet meer bolwerken. Een vakman was het wel, een heel goeie. Maar je moet voor dit wsrlc 'n gezonde ribbekast hebben. Enfin er moest een nieuwe komen en ik voelde er wel voor. Noordijk lichtte mijn doopceel, informeerde bij Dirk Mantje van Dijkmanshuizen, waar ik gewerkt had, en ook bij mijn militaire bazen. Nou, allemaal zeiden ze: wat zijn ogen zien, dat kunnen zijn handen, dus wat dat betreft kon het. Maar de opleiding kostte zeshonderd gulden en dat had ik niet. Dank zij meneer Noor dijk kwam het bedrag er toch, ja, ik heb aan hem heel veel te danken. Noordijk zei toen: Piel, je gaat eerst één of twee jaar voor je eigen aan de gang. Dan zal ik zien hoe het loopt en kom je daarna bij mij als knecht. Ik zou dan verlossingen voor mijn rekening nemen en hij kreeg meer tijd voor het andere werk". Somber begin „Het begin was niet gelukkig, want uitgerekend de eerste verlossing, op 3 april 1926, werd een mislukking. Dat was een koe van Sijp Koning op By ron". Geen reclame dus. maar later ging het veel beter". De nodige anatomische kennis had Mosk thuis al opgedaan, spelenderwijs in de slagerij bij zijn vader. Soms kocht hij een dood kalf dat hij onder leiding van zijn vader ontleedde. „Toch was mijn vader geen echte leermeester, hij verstond het vak goed, maar had geen geduld om het een ander bij te bren gen. Hij zei het één keer, hoogstens twee keer maar de derde keer kon je een trap krijgen. Zo ben ik ook. Daarom neem ik ook geen leerlingen, ik kan het gewoon niet!" Bij een J?efaamd verloskundige in Koegras, de heer Bram Stripriaan, ging Mosk in de leer. Al na enkele weken liet Stripriaan hem zelfstandig werken. Zijn leermeester stierf aan miltvuur, dat hij door besmetting van dood vee (hij had ook een noodslachtplaats) had opgelopen.. Bij veearts Noordijk werkte Pieter Mosk anderhalf jaar. Hij kon het goed met hem rooien, maar buiten het geboorteseizoen (dat nu voor koeien niet meer bestaat door toepassing van K.I.) stond het werk hem niet aan. „Ik werd zo mager als een hek, ondanks dat ik weinig te doen had. Dat zag Noordijk tenslotte ook wel. Ik mocht gaan en ging groeiende heen!". Zo werd Mosk, de ruwe vrijbuiter, zelfstandig en had het naar zijn zin. Op de fiets Zijn werkgebied besloeg heel Texel, zodat er in die eerste jaren heel wat is afgefietst. In het begin was dat doen lijk, want de opdrachten stroomden nog, niet erg hard binnen. „Het eerste jaar kreeg ik zes schapen, maar het jaar daarop al 120!" Het zijn alleen de abnormale geval len, waar Pieter Mosk bij geroepen wordt. Bijvoorbeeld als de kop van het nog niet geboren dier verkeerd ligt. Met een haakje van speciaal model, kan het euvel worden verholpen en kan een normale geboorte volgen. Bij twee lam meren kunnen ook de poten verstren geld zitten, waardoor de geboorte wordt belemmerd en ook kan het moederdier te nauw zijn gebouwd. Er zijn boeren, die wel op de juiste wijze kunnen in grijpen, maar er zijn er ook, die dénken dat ze het kunnen en dan gaan knoeien, om tenslotte m te zien dat ze toch beter Mosk hadden kunnen bellen. Die komt dan te laat. „Dat zie ik dan meteen: Hier is geknoeid, denk ik dan. En met de eerste greep weet ik al of het lam dood is, ie voelt het direct. Dan gaat het om het behoud van het schaap en kan het lam me niks meer schelen. Ik zet de haak er op en scheur het eruit, desnoods in stukken en brokken. Maar als ze nog leven, dan geef ik ze 95% kans dat het lukt. De laatste tijd wordt er niet veel meer geknoeid. Op de landbouwschool zeggen ze het ook: als je het niet kan klaren, moet je de veearts of de verlos kundige roepen. Vroeger gebeurde het, dat de hele buurt erin mocht wroeten, voordat ze mij riepen. Maar dan was de hele zaak al vermoord Sommigen pro beerden het ook met een kachelhaakje. Pieter Mosk helpt een lammetje ter wereld. H(j heeft het al vele duizenden malen gedaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1966 | | pagina 1