Cjroen "ZwartsJexeh in het harL,
„Samenwerking is nergens zo
best als bij TESO"
Exploitatie wagenmuseum voor
paardesport zware belasting
Viermast-schoener door Doeksen vlotgetrokken
Kapitein Vlas ziet terug op mooie tijd
Carrière gevolg van
moedige redding
Herfstvergadering van paardenvrienden
Concours hippique
had concurrentie
van autocross
IJDAG 21 OKTOBER 1966
80e JAARGANG No. 8110
Jitgave N.V. v/h Langevcld De Rooij
'oslbus 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2058
daktle: Harry de Graaf, Dorpsstraat 19, De
og. Tel. (02220) 2058, 's avonds (02228) 410
Verschijnt dinsdags en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Boe
renleenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ2,95 p.
kw. 30 ct. incasso. Advert.: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
Toen de heer P. Vlas uit Oudeschild
in 1933 bij TESO solliciteerde, was hij
één van de 54 gegadigden. Het was
dan ook crisis, leder snakte naar werk
en het baantje bij TESO was niet
slecht betaald: een dekknecht kon
f24,per week verdienenOp het
moment dat Vlas zijn sollicitatiebrief
op de post deed, wist hij dat hij zou
worden aangenomen. Directeur Stumpf
had hem dat beloofd, nadat Vlas het
jaar tevoren overduidelijk had getoond
dat hij uit het goede hout was gesne
den. Dat was dus in 1932, op 24 augus
tus, toen hij als tijdelijk dekknecht de
seizoendrukte hielp opvangen. Hij deed
zijn werk tot ieders tevredenheid, maar
viel op toen hij een kind van een wisse
verdrinkingsdood redde. Toen de
„Marsdiep" in de haven van Den Hel
der lag en op het punt stond te ver
trekken, viel een vijf-jarig jongetje van
de kade en plonsde in het kolkende
water bij de op volle kracht draaiende
schroef. Vlas bedacht zich geen mo
ment, sprong het knaapje na en bracht
hem in veiligheid. Vlas kreeg voor zijn
optreden een bronzen ere-penning met
getuigschrift „Voor menslievend hulp
betoon" en van directeur Stumpf de
verzekering, dat hij als hij naar de
betrekking dekknecht zou solliciteren
als eerste zou worden beschouwd.
Een jaar later al stond Vlas achter het
stuurwiel van de „Marsdiep".
Nu, 33 jaar later kijkt kapitein Vlas
op zijn TESO-carrière terug, een beetje
weemoedig, want het afscheid valt hem
zwaar. Zoals iedere gepensioneerde
staat hij voor het probleem zijn vrije
tijd zinvol te besteden. „Ik amuseer me
wel zolang het mooi weer is. Dan kan
ik naar buiten, wat lopen, fietsen of
vissen. Maar als het slecht is, moet ik
binnen blijven en dat ben ik niet ge
wend". Over zijn 33 dienstjaren bij
TESO heeft hij direct een oordeel; „Het
was een mooie tijd. Ik heb 't er naar
m'n zin gehad, vooral omdat ik met
iedereen altijd best heb kunnen opschie
ten. Dat was direkt al zo. Ik geloof dat
ze nergens zo amicaal met elkaar om
gaan als bij TESO".
Zeeman
Kapitein Vlas verstond zijn vak. Toen
hij bij TESO kwam had hij als zeeman
al een flinke dosis ervaring opgedaan.
Op zijn 12e jaar ging Piet Vlas al naar
zee, als vissersknecht. Hij werkte op
verschillende schepen en leerde de
Waddenzee kennen als de straatjes van
Oudeschild. Maar veel verdienen deed
Vlas niet en hij was blij dat hij zijn
visser^bestaan er aan kon geven, na 20
jaar
Vele duizenden keren heeft kapitein
Vlas de „Dokter Wagemaker" en later
„De Dageraad" over het Marsdiep ge
stuurd. De overgang naar het gepen
sioneerd-zijn is niet plotseling geweest,
want de laatste jaren was de heer Vlas
walkapitein aan 't Horntje. Op 27 april
van dit jaar werd hij 65, maar omdat hij
ziek werd, werd het afscheid uitgesteld.
Die ziekte was vrij langdurig. Elf we
ken lag Vlas in het ziekenhuis te Den
Helder en dat is de laatste plek waar
een zeebonk zich thuisvoelt. Vlas voelt
zich nu weer de oude en er waren dus
geen belemmeringen voor een officiële
afscheidsreceptie, die morgen van vier
tot half zes in het Stoombootkoffiehuis
wordt gehouden.
Belevenissen
Als je 33 jaar lang dagelijks op een
veerboot werkt, maak je wel wat mee.
Kapitein Vlas weet van diverse beleve
nissen te verhalen. Nare herinneringen
bewaart hij aan de Russenoorlog toen
hij door de Duitsers gedwongen werd te
blijven doorvaren. Met de „Voorwaarts"
werden niet alleen versterkingen aan
gevoerd maar ook werden de doden en
gewonden naar het vasteland gebracht.
De Voorwaarts meerde toen af in de
Mokbaai. Vlas ontmoette daar het
groepje Texelse jongens, dat door de
Duitsers was opgepakt en met een
vrachtauto naar De Mok gebracht. En
kele uren later werden zij omgebracht.
Vlas heeft het ratelen van de mitrail
leurs nog gehoord. Het varen in oor
logstijd was een spannende bezigheid.
Bij het beschieten van de convooien op
zee, vlogen de kogels rond het schip. De
in de haven liggende Dokter Wagema
ker werd op een dag getroffen door een
bom, waarbij grote schade werd aange
richt en waarbij Thijs Boon om het
leven kwam. Als Vlas een paar minu
ten eerder van huis was gegaan, had
hem het zelfde lot getroffen. „Maar toen
had ik er genoeg van. Ik wilde niet
meer varen, er mee uitscheiden Dus ik
ging naar huis. Maar ik moest onmid
dellijk bij de Duitse commandant in
Den Burg komen en die dwong me weer
aan het werk te gaan". Vlas herinnert
zich ook hoe boven zee een Amerikaans
vliegtuig werd neergeschoten. De be
manning sprong eruit maar de meesten
kwamen op de dijk terecht en werden
door hun parachutes over de stenen ge
trokken, waardoor ze omkwamen. Eén
Amerikaans was in zee gevallen en die
konden we oppikken".
Spannende ondernemingen waren ook
de overtochten bij strenge vorst, als de
boot er uren over deed om door de
ijsvelden te komen. De laatste keer ge
beurde dat met „De Dageraad" die
met twee kraamvrouwen aan boord
pas na zeven uur Den Helder bereikte.
Er is veel veranderd bij TESO. Vroe
ger werd er weinig verdiend en werd
er vrijwel continu gewerkt. Vlas „Toen
werkten we met zes man en daarvan
moesten er steeds vijf varen om er tel
kens één een vrije dag te kunnen geven.
Sinds de oorlog werken we met twee
ploegen.
Duizenden passagiers heeft kapitein
Vlas van Den Helder naar Texel ge
bracht en omgekeerd. In februari 1953
had hij de koningin aan boord. Aan
haar bewaart hij heel goede herinne
ringen. „Een heel gewoon mens. Ze
ikwam zomaar bij me de stuurkas in
stappen en maakte een praatje. Later
wou ze ook nog met me op de foto".
Velen houden kapitein Vlas voor een
stugge, strenge zeebonk die geen tegen
spraak duldt. Dat is misschien het ge
volg van zijn zwijgzame karakter en
wat norse blik. Maar wie hem heeft
ontmoet in de beslotenheid van de
stuurkast of zijn huis aan de De Hout
manstraat weet dat Vlas een echte
Oudeschilder is. Dat wil zeggen, een
man die rond voor z'n mening uitkomt,
een gouden hart heeft en niet van
poeha houdt. En vooral dat laatste ver
klaart dat hij zich bij TESO op z'n
plaats gevoeld heeft. Hij zegt het nog
maals: De samenwerking is altijd best
geweest Met de president-commissaris,
met de directeur en de commissarissen.
Ik heb ze nooit als bazen maar als
vrienden beschouwd". Er is heel wat bij
TESO veranderd, maar dat is gebleven.
De exploitatie van het Wagenmuseum
te De Waal is voor de Vereniging voor
Vrienden van het Paard een moeilijke
zaak. Hoewel het museum steeds meer
bezoek trekt (het afgelopen seizoen ca.
4500 personen) zijn vooral met de re
stauratie van rijtuigen zulke hoge kos
ten gemoeid, dat telkens een oneven
redig groot beroep op de verenigingskas
moet worden gedaan. Eventuele uit
breiding van de activiteiten is daardoor
bij voorbaat niet mogelijk. Woensdag
avond werd dit probleem door de heer
Joh. C. Roeper aan de orde gesteld tij
dens de herfstvergadering van de paar-
densportvcreniging in hotel „De Linde-
boom-Texel". Hij zei er wel iets voor
te voelen het beheer en de exploitatie
van het wagenmuseum over te dragen
De 1049 brt. me
tende schoener
„Donna" die in de
nacht van zondag op
maandag op de
Vliehors liep, is
dinsdagochtend om
half elf weer losge
trokken. Geëscor
teerd door de sleep
boot „Holland"
heeft het viermast-
schip daarna op
eigen kracht de reis
naar Amsterdam
voortgezet.
De „Donna" de
voormalige „Alba
tross", was door een
Nederlander ge
kocht en was ver
trokken uit Goten-
burg. Daar was de
radio van boord ge
haald, zodat het
schip niet in staat
was noodseinen te
geven toen het op
de Vliehors liep. De
„Donna" werd
evenwel opgemerkt
door de kustwacht
Eierland.
Het voormalige
Zweedse opleidings
schip werd in 1942
gebouwd.
Nu is het aan Nederland verkocht.
Kapitein is de 39-jarige mede-eigenaar
Jimmy Bootsma, de equipage bestaat
uit 10 man, plus twee verslaggevers
van De Telegraaf, die in Gotenburg
aan boord waren gegaan. De schoener
kreeg zondag motorpech bij de Deense
'kust. Zeven uur lang was het schip bij
windkracht 7 een speelbal van de gol
ven. Toen de machineschade was opge
heven, besloot men dicht langs de kust
de reis naar Amsterdam voort te zetten.
Dit werd echter fataal; de schuit liep
aan de grond. De schoener is verzekerd
voor 2 miljoen. Het vaartuig kan zonder
zeilen met een Deutz 1000 pk hulpmotor
een snelheid van 9 mijl halen. De Donna
zal in Amsterdam van haar masten
worden ontdaan en worden ingezet bij
het zoeken naar olie en gas op de
Noordzee. De foto toont de 73 meter
lange Donna, één dag nadat zij op de
Vliehors was gestrand.
aan een Stichting, waarin de vereniging
dan wel zoveel mogelijk invloed moest
blijven hebben. Volgens de heer Roeper
zou een stichting makkelijker aan de
subsidies kunnen komen, waardoor de
exploitatie zou worden vergemakkelijkt.
Een aanzienlijke verhoging van de en
treeprijs zou ook een oplossing zijn en
voor dat laatste bleken de leden het
meest te voelen.
Als de entree van ƒ0,50 tot ƒ1,zou
worden verhoogd, zou het aai.\al bezoe
kers wellicht minder groot zijn, maar
het voordeel daarvan is, dat zij veel be
ter kunnen worden rondgeleid. Met na
me de heer L. W. Biesheuvel meende,
dat het ook de vereniging wel zal luk
ken meer subsidie te krijgen. Het is
'bovendien voor de leden van de vereni
ging veel aardiger het museum in eigen
hand te kunnen houden. De heer Jan
Agter sr. drong erop aan nog meer pro
paganda voor het museum te maken. In
De Koog zou in het seizoen een oud
voertuig moeten worden opgesteld met
een verwijzing naar het museum. Ove
rigens heeft het feit, dat het museum in
de Texel-route van de VW is opgeno
men reeds een belangrijke toename van
het bezoekersaantal veroorzaakt. Het
wagenmuseum doet wat dat betreft
nauwelijks onder voor de Oudheidska
mer te Den Burg, die veel meer centraal
gelegen is. Een ander probleem is dat
het huidige onderkomen van het Wa
genmuseum te klein is. „We hebben
veel meer spullen dan ruimte", aldus de
heer Roeper, die overigens (nog) geen
uitbreiding kon aankondigen. Het zou al
mooi zijn als op korte termijn de lek
kage van het dak wordt verholpen. De
gemeente heeft daarvoor een post ge
raamd, maar wacht nog op toestemming
van GS, (De schuur waarin de rijtuigen
staan tentoongesteld, is eigendom van
de gemeente; de vereniging huurt het
gebouw voor per jaar).
Autocross
In zijn openingswoord blikte de heer
Roeper terug op de activiteiten van de
vereniging in het afgelopen jaar. Hij
sprak er zijn misnoegen over uit, dat
het mogelijk is geweest dat op Texel
een autocross werd gehouden, één dag
na het concours hippique. Hij vond dat
deze evenementen zeker twee weken
uit elkaar hadden moeten liggen. Nu
heeft het concours hippique duidelijke
concurrentie ondervonden, vooral veel
Texelaars zijn weggebleven Een en an
der was duidelijk uit de kaartverkoop
gebleken. De heer Roeper vond het
weinig bemoedigend, dat de enige ama
teurvereniging die in het seizoen een
dergelijk groots evenement durft te or
ganiseren, op deze manier de das wordt
omgedaan. Het concours 'hippique was
evenwel zeer goed geslaagd en bood een
programma dat zeker als het beste in
de verenigingsgeschiedenis kan worden
beschouwd. De gezelligheidsrit was ook
geslaagd, maar iets minder tevreden
toonde de voorzitter zich over de ex
cursie naar de keuringen te Opmeer.
Diverse leden, die zich daarvoor hadden
opgegeven, waren niet komen opdagen,
OVERDENKING
LEVEN MET MISVERSTANDEN?
Er is een tijd geweest, dat christenen
beschuldigd werden van het brengen
van kinderoffers. Dat was zo in het be
gin van onze jaartelling, toen de kleine
christen-gemeenten vaak in huis
samenkomsten bijéén de dood van
Christus herdachten door het breken
van het brood en het uitschenken van
de wijn, daarbij de Meester citerend,
die aan de laatste maaltijd met zijn
leerlingen immers het brood had ge
broken met de woorden: „Dit is mijn
lichaam dat voor U gebroken wordt", en
die de wijn-beker had rondgegeven met
de woorden: „Dit is het bloed van mijn
verbond, dat voor velen wordt vergo
ten", daarbij zinspelend op zijn op han
den zijnde dood aan het kruis.
„Men hoorde alleen maar die woor
den „dit is mijn lichaam" en „dit is mijn
bloed" en „men" zag, dat de gemeente
daarna at en dronk en „men" trok daar
uit zijn (foutieve) konklusies en maakte
er al spoedig van, dat die christenen het
vlees aten en het bloed dronken van
kinderen.
Dit misverstand heeft het jonge
christendom in die dagen onnoemelijk
veel kwaad gedaan en is er de oorzaak
van geweest, dat velen niets moesten
hebben van die christenen.
Dergelijke misverstanden kom je nu
niet meer tegen. Maar wel andere en
heel wat! Iemand, die tegenwoordig
eens de moeite neemt om met mensen
te spreken over zaken als Bijbel en kerk
en geloof, valt van de ene verbazing in
de andere, als hij merkt hoeveel mis
verstanden er in onze tijd zijn. Ik schrik
er tenminste iedere keer weer van!
En voor ik nu verder ga, wil ik wel
graag bekennen, dat daarm wel degelijk
vaak een stuk schuld steekt van ons,
„kerkmensen". Door de wijze, waarop
wij zelf vaak over deze zaken spreken
(of er over ziwijgen!) en misschien voor
al door de wijze, waarop wij er mee
leven (of misschien vaker: er niet mee
en er niet uit en er niet naar leven!)
zijn en worden heel wat van dergelijke
misverstanden gewekt. Onze verbazing
en soms verontwaardiging daarover is
dan ook vaak niet helemaal eerlijk.
En pas nadat dat is gezegd, mag dan
todh ook dat andere wel gezegd wor
den; dat het niet goed en ook niet hele
maal eerlijk is om met dergelijke mis
verstanden verder te leven en om een
jongere generatie met dergelijke mis
verstanden te „belasten". Vooral niet
omdat het anders kan. Het „winter
werk" van de kerken begint weer op
gang te komen. Er worden verteluren
gehouden voor de jongste kinderen, er
is catechisatie of godsdienstles (ook aan
de meeste scholen!), er zijn bijbel-kur-
sussen en gespreksgroepen, jongeren- en
vrouwengroepen houden geregeld bij
éénkomsten, er zijn (rooms-katholieke)
geestelijken en (protestantse) predikan
ten, er zijn (en dat is nog veel belang
rijker!) genoeg gewone „kerkmensen",
die graag eens met U over deze zaken
praten, informatie willen geven, mis
verstanden willen rechtzetten, vragen
wallen trachten te beantwoorden, kort
om: mogelijkheden genoeg om in ieder
geval die misverstanden uit de weg te
ruimen of te laten ruimen.
Alleen.... men moet zoiets zelf na
tuurlijk oök willen. En ontbreekt het
daar vaak (ook) niet een beetje (of heel
vee!) aan?
Den Burg L. Koopmans
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 12 tot en met 19 oktober 1966
Geboren: Cornells Jacob, zv. Gerard
van der Kooi en Johanna M. Heijmans;
Janette, dv. Arie Koopman en Mariana
van der Vis; Johanna Maria, dv. Jan v.
Heerwaarden en Maria van der Beek;
Manja, dv Hendrik Siepel en J. M.
Veenbaas, Geertje, dv. A Langendam
en Geertje Kooiman.
Ondertrouwd: Pieter van der Slikke
en Cornelia Eelman; Piet Jan Zutphen
en Wilhelmina F. Grisnich.
TELEFOON BRANDWEER 2066
In geval van brand dient men altijd
het alarmnummer <02220) 2066 te draai
en. Dit geldt voor heel Texel, bij dag
en nacht; op werkdagen en in het week
end.
zodat de penningmeester gedwongen
was met een navordering te komen.
Feestavond
Meegedeeld werd dat de traditionele
feestavond van de vereniging op zater
dag 7 januari zal worden gehouden. De
avond zal worden verzorgd door het
„A tot Z cabaret" van Jan de Klein, een
tamelijk duur gezelschap, waarvoor de
leden ƒ2,en niet-leden ƒ4,zullen
moeten betalen. Tijdens deze feestavond
zullen ook de prijzen van het concours
hippique worden uitgereikt.
Op 25 oktober zal de vereniging een
reisje maken naar de Koninklijke Stal
len te Den Haag, tevens naar de Bere
den politie te Amsterdam. Tijdens de
vergadering gaven zich hiervoor vele
leden op.
Na de pauze hield de heer L. W.
Biesheuvel een inleiding over de paar
densport, waarna enkele films werden
vertoond.
