Besluit minister voor Harlingen
„dolkstoot in de rug"
&?"T?Damp®
puro' HoudEjj
Verplaatsing mosselverwateringsproeven naar Texel
I II.MMEt WS
OOK IN VIERPOLDERS
STAAT EEN VAN DE
MEER DAN 1300
VESTIGINGEN VAN
DE RAIFFEISENBANK.
Geeu overleg gevoerd
met mosseik wekers
KLERCQS
TWEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
Onlangs publiceerden wij dat de
Minister van Landbouw en Visserij be
sloten had de mosselverwateringsproe
ven (in verband met de overplaatsing
van de mosselcultuur naar de Wadden
zee) niet bij het Friese Zuricheroord,
maar op Texel te houden. Uit dit besluit
kan de conclusie worden getrokken, dat
de mosselindustrie vrijwel zeker niet in
de omgeving van Harlingen zal worden
gevestigd en in deze stad heerst daar
over grote teleurstelling. In een bitter
hoofdartikel spreekt de Harlinger Cou
rant van een „dolkstoot in de rug". Zo
als 'bekend is minister Biesheuvel tot
zijn besluit gekomen, omdat gebleken is
dat in het zoutgehalte van het zeewater
bij Zuricheroord plotseling veranderin
gen optraden, een verschijnsel dat voor
de mosselen die hier zullen moeten ver
wateren funest kan zijn. (Het verwate
ren van mosselen is nodig om deze
schelpdieren voor consumptie geschikt
te maken. De mosselen worden na het
vissen op betonnen platen in stromend
en helder zeewater van juist zoutge
halte gelegd. Uit zichzelf werken de
mosselen alle zand en andere veront
reinigingen uit de schelp. Na enige tijd
worden ze weer opgehaald en verkocht.
De mosselverwaterplaatsen fungeren te
vens als een soort opslagplaats en het is
duidelijk dat het van de aanwezigheid
van deze voor verwateren geschikte
plaatsen afhangt of in de omgeving de
mosselindustrie kan worden gevestigd.
Het ziet er nu naar uit dat alleen het
zeewater bij het Horntje op Texel aan
de eisen voldoet, reden waarom men
thans stappen onderneemt om in deze
kleine polder grond voor de bouw van
een laboratorium te verkrijgen.
De Harlinger Courant vindt dat alle
maal maar treurig. Wij citeren:
„Wc hebben de onzalige begeerten van
de Leeuwarder plannenmakers om zelf
vast een begin te maken met de inpol
dering van de Waddenzee, al eens als
een sluipmoord betiteld en dit blijkt ten
rechte te zijn. Zelfs ook zonder dat er
nog maar enige reële kansen zijn dat
binnen afzienbare termijn met dc Ame
lander dam kan worden begonnen, heeft
de regering reeds haar konsekwentics
getrokken uit dit streven en besloten de
voorgenomen verwateringproeven bij
Zuricheroord niet te laten doorgaan,
maar daarvoor een plaats te kiezen op
Texel, op een plaats, die niet binnen de
totale inpolderingsplanncn valt. Niet dat
er na de inpoldering nog veel Neder
landse mossels zullen zijn te verwate
ren, maar er wordt kennelijk rekening
mee gehouden, dat deze installaties dan
misschien niet helemaal van onnut zul
len worden, maar mogelijk nog gebruikt
zullen kunnen worden voor Deense en
Westduitse aanvoeren, op doorreis naar
België en Frankrijk.
Dit besluit betekent voor Harlingen
een dolkstoot tussen de ribben, ondanks
de verpakking in watten waarin het
wordt gepresenteerd. Omtrent dit be
sluit is geen enkel overleg gevoerd met
de mosselkwekers zelf. Hel heeft hen
totaal overvallen, zoals het Harlingen
en Friesland overviel.
Aan Zuricheroord zijn reeds vrij veel
kosten besteed maar van het begin af
aan waren er al geheimzinnige tegen
krachten, die een aanvangmaken met de
proefnemingen belemmerden, ook al
toen er nog geen cijfers op tafel lagen
van zoutgehalten.
In werkelijkheid zijn deze cijfers ook
niet doorslaggevend, dienen ze slechts
als een doekje voor het bloeden. Inder
daad stroomt er, bij opkomend tij zoet
water uit het IJselmeer langs de hoek
bij Zuricheroord en dit zou, op bepaalde
uren van de dag, om de zoveel jaren
misschien, ooit eens de oorzaak kunnen
zijn dat met minder geschikt water
moest worden gewerkt. Een insider
noemde ons, dat dit mogelijk eens per
tien jaar het geval zou kunnen zijn, en
dan nog slechts voor enkele uren. Bij
eb keert de zoete stroom zich dadelijk
weer naar het Marsdiep en is er weer
voldoende zout water uit noordelijke
stromingen.
Bij Texel kampt men trouwens met
hetzelfde euvel in omgekeerde vorm
Daar is het water op sommige tijden te
zout en moet dus ook worden gewacht
of worden gemengd met zoet water, wat
in Zuricheroord omgekeerd met zout
water zou kunnen gebeuren.
Nu Den Helder
In het besluit wordt gezegd, dat het
nemen van proeven op geen enkele
wijze vooruit wil lopen op de vesti
gingsplaats, waar de verwaterinstalla-
ties t.z.t zullen worden geplaatst. Aan
genomen mag echter worden, dat de
plaats, waar de proeven slagen, sterke
voorkeur zal krijgen voor de definitieve
vestiging. Elke andere plaats zou eerst
weer tot nieuwe proefnemingen nopen.
Uit het huidige gebeuren blijkt wel
duidelijk, dat er geen uitgesproken
voorkeurplaats te vinden is, dat men
zich overal kunstmatig zal moeten be
helpen.
In Zeeland, waar het tijversehil veel
hoger is dan in het waddengebied, zijn
buiten de nieuwe Delta-dijken geen ge
schikte gebieden voor verwateren te
vinden, evenmin voor mosselteelt. Als
de Oosterschelde eenmaal dicht is zal de
gehele mosselkweek zich noodgedwon
gen naar de Waddenzee verplaatsen en
zal hier ook op een of andere manier
een mogelijkheid tot verwateren (het
schoonspoelen van de mosselschelpen
met de levende mossel er nog in) moe
ten worden gevonden. Er zijn in de
Wadden plaatsen genoeg die geregeld
droog komen te liggen en dan weer on-
dervloeien, maar door het weinige wa-
terverval zijn deze voor schepen niet
bereikbaar. Men zal hier dus op kunst
matige installaties zijn aangewezen.
De verwaterplaatsen vormen als het
ware de pakhuizen waar de mossels
worden bewaard tot het moment van
de aflevering. De handel zal zich beslist
in de buurt van deze pakhuizen gaan
vestigen. Met verwaterplaatsen in Zu
richeroord zou dit Harlingen zijn; wor
den ze op Texel gemaakt, dan wordt dit
Den Helder.
Eiland onmogelijk
Waar de plannenmakers echter geen
rekening mee hebben gehouden is, dat
'kweker noch handelaar ooit verwaler
plaatsen op een eiland accepteren. Dal
zou betekenen, dat de mossels na het
verwateren opnieuw eerst in een schip
geladen moeten worden, daarna overge
varen en dan overgeladen moeten wor
den in auto's. Dat brengt niet alleen
extra kosten en veel tijdverlies met zich
mee, maar het beïnvloedt ook de kwa
liteit van de mossel in sterke mate. Een
eis, waarvan niet kan worden afgewe
ken is, dat de schone mossel zo weinig
mogelijk meer wordt beroerd en zo
spoedig mogelijk op de plaats van be
stemming wordt afgeleverd.
We vroegen bekende mosselkwekers
als de heren v. Es en Jumelet naar hun
mening. Beiden verklaarden ons dooi
de berichten in de kranten volkomen te
zijn verrast Enig voor-overleg heeft
niet plaats gehad. Ze waren beiden ook
even ontsteld. Voor definitieve verwa
terplaatsen is een eiland voor hen niet
accepteerbaar.
Beiden zouden ver de voorkeur geven
aan Zuricheroord, in de onmiddellijke
nabijheid van Harlingen, met direkte
aansluiting op de grote verkeerswegen
naar het zuiden en naar noord Duits
land. Ook al zou het zoutgehalte dan
eens een enkele keer moeilijkheden ge
ven.
Wel, zeide de heer Van Es, moeten
enige maatregelen worden genomen in
zake de afstroming van rioolwater naar
de Waddenzee. De Friese autoriteiten
zouden daarvoor in de leer kunnen gaan
bij Zeeland, waar de Oosterschelde met
het oog op de verwaterplaatsen uitzon
derlijk goed schoon wordt gehouden
Welke oorzaak
Vanuit Zeeland zijn tot nog toe geen
reakties gekomen. Men kan hoogstens
zeggen, dat het de Zeeuwen vrij onver
schillig laat of ze Harlingen, of bijv.
Wieringcn tot toekomstig centrum krij
gen. Enige invloed op de thans genomen
beslissing hebben ze, naar men ons met
stelligheid verzekerde, beslist niet uit
geoefend.
Ook van de zijde der biologische des
kundigen op visserijgebied is geen aan-
Hsmetteloos* zu
huid
fver
Keus in (top)
formidabele fauteuils!
"Relaxen" zeggen we tegenwoordig.
En we bedoelen lekker comfortabel en
ontspannen zitten. Top Form heeft daar
de fauteuils voor - in alle maten, prijzen
en modellen. Klassieke en moderne, met
kunstleer, leer of meubelstof. Allemaal
exclusief ontworpen en met extra zorg
gemaakt. Het blauwe Top-Form keurmerk
staat daar borg voor. Komt u eens kiezen?
woninginrichting n.v
Koningstraat 43-45
Spoorstr. 30 - Den Helder
drang uitgeoefend elders plaats te zoe
ken voor de proefneming. Zuricheroord
verdiende in hun ogen voor een proef
zelfs sterke aanbeveling, omdat men
hier onder verschillende omstandighe
den kon werken.
De oorzaak van dit onverwachte be
sluit moet in het politieke vlak worden
gezocht. Vrijwel zeker zijn het de plan
nen tot inpoldering van de Waddenzee.
Als dat zo is, geeft het weinig hoop, dat
er in de toekomst ook nog maar iets zal
worden gedaan aan de bevordering van
de waddenzeevisserij en de haven van
Harlingen.
Wat dan weer betekent, dat twee
generaties Friezen aan hun lot worden
overgelaten op grond van een plannen
makerij waarvan niemand kan zeggen
of daar over vijftig jaar wel iets van
terecht zal zijn gekomen, noch minder
of men land en volk daarmee dan wel
een dienst zal hebben bewezen.
De belangen van de bevolking, spe
ciaal van een zeer nijverige vissersbe
volking, van nu worden geofferd aan
hersenschimmen voor de toekomst,
We zullen van nu af aan met de rug
tegen de muur voor ons blote bestaan
moeten vechten. Generaties lang!"
Twee films de komende week in het
City-Theater. Zaterdagavond en zon
dagmiddag kunnen de liefhebbers van
een niet al te ernstig gegeven, genieten
van „Met de drie Stooges in het Wilde
Westen". Het merkwaardige drietal
werkt aanvankelijk in de drukkerij van
een tijdschrift tot bescherming van de
wildstand. Als de bisons in het Westen
dreigen te worden uitgeroeid en redac
teur Ken Cabot zelf poolshoogte gaat
nemen, laat hij zich door drie assisten
ten vergezellen. Maar als ze in het
stadje Casper aankomen, merken ze dat
de bende van Rance Roden en Tiger
Morris er de baas speelt. Als Ken er
schande van spreekt, dat men op de
aanplakbiljetten hoge prijzen uitlooft
voor de buffelhuiden, probeert Tiger
hem neer te schieten. Maar Annie
Oakley, de beroemde kermis-artieste,
voelt iets voor de knappe, onschuldige
Ken en straft Tiger af met een welge
mikt schot. Het lijkt echter of Ken de
kogel heeft afgevuurd en zodoende ver
werft hij op slag de reputatie een enor
me scherpschutter te zijn. Omdat de
sherifs in Casper doorgaans niet langer
leven dan enkele weken, vindt Roden
het „veilig" om Ken tot sherif uit te
roepen. De drie Stooges worden assis
tent-sheriff. Dat hieruit heel wat dwa
ze ontwikkelingen voortvloeien, laat
zich raden. Toch slaagt het drietal erin
de vrede in het stadje te herstellen en
de bandieten bekeren zich (zwart
wit toegang boven 14 jaar).
„Genghis Khan" heet de kleurenfilm,
die zondag, en dinsdagavond in het
City-theater werd vertoond. Het is de
geschiedenis van de gevreesde Mongo-
lenleider Genghis Khan, de prins der
veroveraars. Hij is de zoon van het
Mongolenopperhoofd Yesugai en wordt
na de vernietiging van zijn stam mee
gevoerd door het vijandelijke opper
hoofd Jamuga. Hij ontvlucht en slaagt
erin alle Mongolen in een bond te ver
enigen. Hen wint aanhangers door ge
vangenen en verdrukten te bevrijden en
zijn macht groeit gestadig. Nadat het
het Chinese keizerrijk zijn diensten
heeft bewezen, trekt hij zegevierend
door Azië en Europa, totdat hij sneuvelt
in een tweegevecht met Jamuga, die
vergeefs een bondgenootschap heeft
gesloten met de sjah van Perzië. Als on
betwist leider aller mongolen kan hij
het leiderschap echter overdragen aan
zijn zoons. (Toegang boven 14 jaar)
Als voorbeeld:
fauteuil nr 271 In teak-
of pailssanderkleur,
bekleed met leatherflex
of stof 135.-
Beter gezegd, juist in Vierpolders Het is een kleine
gemeente op Voorne en Putten met slechts 1000 in
woners. Maar ook in deze kleine gemeente wordt
gespaard en worden andere bankzaken gedaan
Daarom is er een Raiffeisenbank. Vierpolders heeft
grote plannen. Er komt een tuinbouwgebied, men
denkt aan een rekreatie-centrum aan de Brielse
Maas en het wordt een knooppunt van grote ver
keerswegen Er zullen steeds meer mensen in
Vierpolders komen wonen. En reizigers of toeristen
zullen het bezoeken. Dan staat de Raiffeisenbank
klaar om in een prettige sfeer aan alle wensen op
bankgebied te voldoen Zoals de Raiffeisenbank dat
overal elders doet.. 2 000 000 spaarders, ruim
5 miljard gulden spaargeld, 1300 vestigingen
spaarbank en alle bankzaken
VRIJDAG 25 NOVEMBER 1966
„Groet een vrind en help een kind"
UNICEF WENSKAARTEN OOK OP
TEXEL VERKRIJGBAAR
Ook dit jaar gebruikt UNICEF, het
Kinderfonds der Verenigde Naties, weer
de slagzin „Groet een vrind en help een
kind" om de UNlCEF-wenskaarten aan
de man (en vrouw) te brengen. De op
brengst hiervan komt zoals steeds ten
goede aan het werk, dat UNICEF mo
menteel onderneemt of helpt uitvoeren
in 118 landen. Deze 543 projekten, die
hoofdzakelijk in de ontwikkelingslan
den worden verwezenlijkt, betreffen de
gezondheidszorg, de ziektebestrijding,
de voedingsverbetering, de uitbreiding
van het onderwijs en de opbouw van
het maatschappelijk werk
Er zijn dit jaar 11 series wenskaarten
en ook weer een extra uitgave van een
grotere kaart. Ontwerpen hiervoor wer
den belangeloos afgestaan door de Ame
rikaan Ezra Jack Keats, de Canadese
landschapsschilder A. Y. Jackson, de
bekende Franse illustratrice van Russi
sche afkomst Helena Adamoff, de
Duitse schilder Carl Grünwald, Horatio
Butler uit Argentinië, Toussaint
Auguste van Haïti, de Japanse schilder
Kiyoshi Saito, de Deens-Franse TusneL
da, Vu Cao Dam uit Vietnam, de Liba
nees Amine N. Sfeir, de Amerikaanse
tekenares Suzanne Thommen en de
Fransman Jean Lurgat.
Kunstenaars van 9 verschillende na
tionaliteiten symboliseren het interna
tionale karakter van deze wereldaktie
en van het Wereld-Kinderfonds. Wie
echte kerstkaarten wenst, kan kiezen uit
6 series. De andere reeksen kunnen,
behalve voor kerst, en nieuwjaarswen
sen, ook worden gebruikt voor feeste
lijke correspondentie, huwelijks- en
verlovingsaankondigingen, menu's, ge-
boorteberichten en zo meer. Alle kaar
ten zijn zowel met blanco binnenkant
verkrijgbaar als met een ingedrukte
seizoenwens in de 5 officiële talen van
de Verenigde Naties. De 11 normale
series kosten ƒ5,per doosje van 10
kaarten met 10 enveloppen, de extra
serie grote kaarten ƒ10,
Er is eveneens een prachtig geïllu
streerde UNICEF-weekagenda voor
1967. Hierin zijn reprodukties te vinden
van aquarellen en gouaches van be
roemde kunstenaars uit ook weer alle
delen der wereld. Er zijn 2 Nederlan
ders bij: de bekende schilder Karei
Appel en de onlangs overleden tekena
res Henriëtte Willebeek Le Mair. De
agenda kost ƒ7,50.
Een en ander is op Texel verkrijgbaar
bij mevr. A. H. D. Roeper-Mathijssen,
Hollewalsweg B 118, Den Burg, tel. van
9.00 tot 15.00 uur (02220) 2540, die ook
een kleurenfolder heeft met afbeeldin
gen van alle kaarten.
VOORTBESTAAN O.L. SCHOOL
MIDDEN-EIERLAND WORDT
NOODZAKELIJKE GEACHT
Op grond van het feit, dat de open
bare lagere school te Midden-Eierland
in 1966 gemiddeld slechts door ruim 32
leerlingen werd bezocht, heeft deze
school geen bestaansrecht. De gemeen
teraad zou dus tot opheffing moeten be
sluiten, tenzij het voorbestaan om bij
zondere redenen gewenst wordt geacht.
Dit is stellig het geval, zo menen B. en
W. Weliswaar is het leerlingental se
dert 1957 geleidelijk gezakt, maar in de
toekomst zal daar waarschijnlijk veran
dering in komen, omdat de bouw van
een aantal woningen op grond van het
bestemmingsplan mogelijk is. Boven
dien stelt de bevolking het voortbestaan
op hoge prijs, wat kan worden afgeleid
uit het feit dat bij alle verschil in
levensbeschouwing der ouders prak
tisch alle leerplichtige kinderen uit
Midden-Eierland en omgeving de school
bezoeken.
Korte tijd geleden werden door de
oudercommissie nog pogingen in het
werk gesteld om ter plaatse een nieuw
schoolgebouw te stichten; een nieuw 2-
klassig schoolgebouw werd 7 oktober
1960 in gebruik genomen. De raad
wordt derhalve geadviseerd te bepalen
„dat de instandhouding van de open
bare school voor gewoon lager onder
wijs te Midden-Eierland, ingevolge arti
kel 19 der Lager Onderwijswet 1920,
wordt gevorderd".
PRESENTIEGELD VOOR
RAADSLEDEN WORDT VERHOOGD
Burgemeester en wethouders vinden
dat het presentiegeld dat aan raadsle
den wordt uitgekeerd voor het bezoeken
van raadsvergaderingen en bijeenkom
sten van raadscommissies moet worden
verhoogd Gedeputeerde Staten van
Noordholland zullen daarom worden
verzocht het presentieged voor het be
zoeken van een raadsvergadering per 1
januari 1967 vast te stellen op ƒ25,
per lid per vergadering en het presen
tiegeld voor het bezoeken van vergade.
ringen van raadscommissies op ƒ20,
De presentiegelden werden het laatst
per 1 januari van het vorig jaar ver
hoogd, nl. tot resp. 21,en ƒ18,
Volgens B. en W. is het evenwel ge
wenst, gezien het tijdstip en de duur
van de vergaderingen, de vergoedingen
op te trekken.
BEROEP VAN JN. HOOIJBERG
ONGEGROND VERKLAARD
Gedeputeerde Staten van Noordhol
land hebben het beroep van de heer
Jn. Hooijberg te Amsterdam, n.a.v. de
raadsbeslissing in verband met het door
hem ingediende verzoek om schade
vergoeding, ongegrond verklaard. Zoals
men zich zal herinneren, ging de heer
Hooijberg niet akkoord met de schade
vergoeding, die hem door de gemeente
was toegezegd in verband met de scha
de, die hij leed door uitvoering van het
uitbreidingsplan. De schade werd des
tijds bepaald op ƒ2000,en daar zal
na de ongegrondverklaring door GS
nu geen verandering in komen. B. en W
laten de raad voorts weten, dat de heer
Van Liere te Den Burg, die destijds van
de gemeente vergeefs schadevergoeding
verlangde omdat zijn woning aan de
Molendwarsstraat door de ernaast ge
projecteerde Keesomlaan in waarde
achteruitging, voor zover bekend geen
beroep heeft ingesteld bij GS.
