ögsnsjC)
VEROORDELEN
PLANTIAC
VIEUX
Recept
voor een
Friese
'doorloper'
is niet moeilijk
Oud-plaatsgenoot
onderscheiden
Wat hapert aan de zwembadactie?
VOOR BABY'S HUlDjTT
d.
Goed voor de huid
het gehele jaar door
TWEEDE BLAD
TEXELSE COURANT
VRIJDAG.2 DECEMBER 1966
Brieven van lezers - buiten verantwoordelijkheid van de redaktie
„Zotten en wijzen bijeen weten meer
dan wijzen alleen!"
Voorwaar een pracht motto van het
cabaret Tingel-Tangel.
Als nu de zotten en wijzen de koppen
eens bij elkaar staken voor de zwem
badactie. Daarbij is dan het leuke,
dat ieder voor zich uit kan maken bij
welke categorie hij denkt te behoren
en hij de ander zijn plaats toebedeelt.
Leuk spelletje! Wat beslist goed kan
eindigen, als de één serieus probeert
wat van de ander op te steken en de
humor niet uit het oog verliest. Ten
dele gaat het goed met de actie, velen
zijn overtuigd van het nut van een
zwembad, velen zijn enthousiast en
velen willen er daadwerkelijk wat voor
doen.
Er is een categorie, ik geloof een
kleine, die zegt: „Moet dat nou juist in
déze tijd?" Ik ben 't ermee eens, 't had
vijf jaar eerder uit de bus moeten ko
men. Bovendien, redeneren zij, „'t is
toch altijd zonder gegaan". Het is hun
goed recht zo te denken. Deze groep
moet buiten beschouwing worden ge
laten. Deze groep zal zich ongetwijfeld
op ander terrein nuttig maken. Men
moet uiteindelijk wel eens een keuze
doen bv als er drie maal op één avond
gironummers op U\v beeldbuis ver
schijnen. Dan is er de groep burgers,
die mijns inziens terecht stelt: als men
geld in welke vorm dan ook van de
burgerij wil zien, dan willen wij
exacte gegevens voor de wijze waarop
het wordt besteed. De kreet „Zwem
badactie" is voor exact denkende men
sen, en dat zijn o.a. de meesten, die
enig geld hebben (anders hadden zij
dat niet), niet magisch genoeg om hun
beurzen te openen. Het is moeilijker
dan U denkt om in andermans beurs
te kijken. Alles was omhuld door een
waas. Niks geen helder zwemwater! De
Texelaar van 25/11 bracht eindelijk
wat meer concrete gegevens.
Op de hooggeprezen recreatiehal, die
stellig in een grote behoefte voorziet,
heeft men veel kritiek, d.w.z op de
hoge kosten van de uitvoering (alleen
al de belichtingsadviezen van
ƒ20 000.en een parketvloer op het
toneel zelf, is geen kleinigheid). En de
leek vraagt zich af: is dat nu wel nodig
voor Texel? Zal dat bij de bouw van
het zwembad ook zo gaan?
Natuurlijk is 't altijd nog zo geweest
dat de beste stuurlui aan wal staan en
dat de mensen met de afbrekende kri
tiek dikwijls het minste doen. Ze pas
sen wel op hun vingers te branden.
Maar aan de andere kant ontbreekt het
nogal eens aan de juiste en voldoende
voorlichting. We hebben elkaar nodig!
Dit waren enkele algemene opmerkin
gen. En nu enige concrete feiten wat
betreft de Zwembadactie:
Ten eerste weet men in 't algemeen
niet wie er in het eigenlijke, uitvoeren
de comité zitten.
Ten tweede wordt er gezegd: die en
die willen dat en dat allemaal voor
niets of tegen kostprijs doen, en moet
dat dan nog zóveel kosten? Men gelooft
dat wel, maar mag men dan enig in
zicht krijgen in deze materie? Anders
krijgt men: „Ze doen maar van onze
centen!"
Ten derde: de gemeente schijnt op
zichzelf achter het zwembad te staan,
maar heeft nu geen geld en heeft het
project daarom overgedaan aan de
Rekreatiestichting. Men vereenzelvigt
echter deze Stichting met de gemeente,
immers de burgemeester is er ook
voorzitter van en haar huidige direc
teur is voortgekomen uit het arsenaal
der gemeenteambtenaren, oftewel twee
handjes op één buik.
In hoeverre is de Rekreatiestichting
een zelfstandig lichaam en welke fi
nanciële bronnen staan hierachter. In
't algemeen meent men redenen te heb
ben het juiste beleid van de gemeente
te mogen betwijfelen in sommige zaken
in het verleden en is men daarom dus
wat huiverig in deze tijd zijn dure geld
uit handen te geven, als men amper
weet, wat er gaat gebeuren of hoe alles
in elkaar zit en geen enkele vinger in
de pap heeft.
Zou het daarom niet tactvol zijn om
paar deskundigen als afgevaardigden
uit een breedopgezet burgercomité
toe te voegen aan het bestaande uit
voerende comité?
Verder is er de mogelijkheid om de
burgers voor te lichten d.m.v. een
openlbare vergadering of door de pers.
Wat denkt het uitvoerend comité hier
aan te kunnen doen? Anders vrees ik,
dat de zo nodige leningen van de bur
gerij niet in voldoende mate zullen
komen. Dit zou een betreurenswaar
dige gang van zaken zijn. Zou het niet
prettiger zijn, als er straks een zwem
bad geopend zou kunnen worden,
waarvan men terecht zou kunnen zeg
gen „Eendracht maakte macht" En
dan niet als een holle frase, bij derge
lijke gelegenheden geuit, waarbij men
maar liever met achter de schermen
moet kijken. Het moet toch mogelijk
zijn de moeilijkheden en tegenstrijdig
heden op te lossen in een harmonieuze
sfeer, zonder elkaar de huid vol te
schelden en allerlei verwijten te maken.
Het is veel moeilijker met construc
tieve ideeën te komen.
Laten we niet zeggen dat het alleen
zo belangrijk is voor de jeugd. Vele
huisvrouwen hebben geen tijd om met
hun kinderen naar zee te gaan, ze zou
den de zwembadgelegenheid dan ook
met beide handen aangrijpen.
Er zijn volwassen mannen, die zich
schamen dat ze niet kunnen zwemmen.
Onlangs werd dit urgent op een kotter;
er bleek slechts één van de zes mannen
Friese vieux, paar blokjes ijs,
bijvullen met cola of wat
anders en proost! Met
Plantiac belegen Friese vieux.
/JJ9L;
PLANTINGA - BOLSWARD
te kunnen zwemmen.
Ook voor de vele overblijvende kin
deren uit de buitendorpen, die in Den
Burg op schoolgaan, biedt dit een
pracht gelegenheid hun tijd gezond
door te brengen tussen de middag.
Dan nog behoort het zwemmen de
zelfde plaats in te nemen voor volwas
senen en kinderen als de normale gym
nastiek, die naast eventuele andere
sporten of hobbies uitgeoefend kan
worden, zuiver als conditietraining en
niet gezien moet worden als een plaats
vervanger. Dat wordt pas zo als we
gaan denken aan het wedstrijdsport-
zwemmen. Maar zover zijn we nog
lang niet.
Laten we het doel niet uit het oog
verliezen door al dat gepraat en de
Hollandse schreefjes met Sieto Hoving
wat verzetten om een zwembad op
Texel te kunnen gaan bouwen!
Ongetwijfeld zult U schrijfster dezes
de zotskap toebedelen. Welnu gaarne
geaccepteerd
G. van Loon-le Roy
Den Burg
DE SLAVENHUT
Nog niet zo heel lang geleden stond
op de plaats, waar nu de LTS staat een
schapenboet, die men de Slavenhut
noemde. Daarin was een woning ge
maakt, waarin een zekere heer Stikker
woonde, die gemeentesecretaris was.
Dat moet in het laatst van de vorige
eeuw zijn geweest. Nooit heb ik ge
hoord, dat daar een boerderij stond,
die de Slavenhut werd genoemd, zoals
de heer Albers bij de ingebruikneming
van de LTS vertelde Ik zal de heer
Albers zeer erkentelijk zijn als hij even
uit de doeken doet in welke eeuw dat
is geweest. Dan zal het raadsel waar
om die boet Slavenhut heette, ook wel
zijn opgelost.
S. Keijser Rzn.,
Den Burg.
GEVAARLIJK OBSTAKEL
Het zal veel Texelaars zijn opgeval
len, dat het straatbeeld tegenover de
Algemene begraafplaats aan de Koger-
straat te Den Burg ingrijpend is gewij
zigd. De boerderij De Boogerd is ver
dwenen, waardoor de straat kon wor
den verbreed en een fraai trottoir kon
worden aangelegd. Toch is hier nu een
grote fout gemaakt. Dit trottoir, dat
van de Beatrixlaan naar De Boogerd
loopt, is bij de hoek Boogerd-Koger-
straat sterk uitgebouwd. Het is dus
plaatselijk veel breder en dit is goed te
zien door de witte trottoirbanden en de
strepen op het wegdek. De situatie
wordt echter buitengewoon gevaarlijk
als er straks sneeuw ligt of bij mist,
regen en duisternis. Dan valt de mar
kering niet op en zal het ongetwijfeld
voorkomen dat auto's die uit de rich
ting van Buitenlust naderen op de uit
stekende trottoirrand botsen. Nu al rij
den de auto's er rakelings langs. Als ze
de rand straks ^aken, kunnen de ge
volgen verschrikkelijk zijn. De automo
bilist raakt de macht over het stuur
kwijt, vliegt de aan de weg liggende
particuliere tuintjes in of botst op een
der stevige bomen, die vlak bij dit ge
vaarlijke punt staan. Er moet daar
heus een hek, aanduiding met lichten
of iets dergelijks komen. Anders zal het
eerste slachtoffer niet lang op zich la
ten wachten.
M. S. Langeveld,
Den Burg
SINT NICOLAAS BEZOEKT
MAANDAG KLEUTERSCHOOL
DE KOOG
DE KOOG Traditiegetrouwd zal
Sint Nicolaas een bezoek brengen aan
de kleuterschool Het Mierennest te De
Koog. De goedheiligman wordt om 9
uur 's morgens verwacht. Omdat het
feest voor de kleuters van „Het Mie
rennest" wordt georganiseerd, zijn al
leen zij en hun ouders welkom.
Uw oude gascoinfuoi'
is f* 40.— waard
Bij aankoop van een Atag gas
fornuis geven wij tijdelijk f 40.-
voor uw oude gascomfoor
Bakkers Ijzerhandel
DOOR TO DORSSEN-VAN LOON
5. Vier dagen was Frans Sornee niet in
de werkplaats geweest, doch op de dag
na de begrafenis deed hij zelf om zeven
uur de deur weer open en fronste zijn
wenkbrauwen, omdat Pietje Krijn, de
duvelstoejager van zestien jaar, net na
het slaan van de torenklok naar binnen
rende.
Met geen woord werd er gewag van
gemaakt, dat nu ibaas Sornee senior
dood was, baas Sornee junior het hier
voor het zeggen zou hebben. Dat werd
als iets vanzelfsprekends aangenomen.
Frans verrichtte zijn werk als voor
heen. Alleen was er nu dit verschil, dat
de arbeiders naar hem toegingen om
advies, raad of inlichtingen.
Een maand na de dood van Herman
Sornee wist men in Hogendijk, dat de
weduwe Sornee niet in het nieuwe
huisje ging wonen, dat in aanbouw
was. Nee, ze had ingekocht in het
Oudeliedengesticht in Meerslo, haar
geboorteplaats, en met het geld. dat
haar nog overbleef na de boedelschei
ding, omdat de twee getrouwde doch
ters nu ook hun aandeel kwamen ha
len, zou ze een rustig, zorgeloos leven
kunnen leiden. Wat Frans met het huis
wilde doen, was zijn zaak.
In september reed Bertelsen met een
grote wagen voor, laadde de koffers,
valiezen, dozen en tassen in de bagage
ruimte en achterin de wagen, en reed
Jaantje Sornee, geboren Oldenaller
naar het zeventien kilometer verder
liggende Meerslo, alwaar ze uiterst
vriendelijk en voorkomend door de di
rectrice werd welkom geheten, want
Jaantje kwam niet het lege handen en
had reeds een vrij belangrijk bedrag
betaald. Door zulke verpleegden kon
het tehuis draaiende blijven. Waarom
dan ook de mooiste 'kamer op het
zuiden voor Jaantje in gereedheid was
gebracht en de meeste huisregels niet
voor haar zouden gelden. Met andere
woorden: Jaantje kon te allen tijde
gaan en komen, wanneer ze wilde. Als
ze alleen maar op tijd aan de maal
tijden deelnam.
Na de dood van zijn vader en moe-
der's vertrek naar Meerslo, voelde hij
zich helemaal vrij. Hij kende het
spreekwoord: nieuwe heren maken
nieuwe wetten In het bedrijf zelf ver
anderde er praktisch niets, maar Frans
was gealarmeerd door de waarschu
wing van zijn schoonvader, dat de bes
te tijd voor de wagenmakerij voorbij
was. Terwijl de economische toestand
in de hele wereld met rasse schreden
slechter werd. De werkloosheid nam
toe, het geld werd schaars. De boeren
gingen langer met hun wagens doen
en als ze een nieuwe nodig hadden, be
knibbelden ze veel langer op de prijs
dan vroeger.
Overigens, al voor zijn huwelijk had
hij plannen om zijn bedrijf langzamer
hand om te schakelen. Daarover had hij
evenwel nooit met zijn vader gespro
ken. Dit is een plan voor de toekomst,
als ik zelf baas ben, dacht hij.
In het najaar van 1931 ging hij en
kele malen op reis. Bezocht een grote
carrosseriefabriek en sprak met auto
busondernemers. Thuis maakte hij op
zijn gemak allerlei berekeningen, rook
te zijn pijp en gaf vage antwoorden, als
Mientje nieuwsgierig vroeg, wat dat te
betékenen had. Vrouwen moest je bui
ten je zaken laten, die moesten zich
maar met hun huishouden bemoeien,
was zijn standpunt. Overdag bekeek hij
de grond achter de werkplaats, waar
ruimte genoeg was om een flinke
nieuwe loods neer te zetten. Er was
bovendien een uitiweg naar de Achter
straat, terwijl hij voor eventuele nieu
we machines waarschijnlijk geen moei
lijkheden zou hebben met de Hinder
wet.
Er ging toch nog een jaar voorbij,
voor Frans Sornee al zijn plannen op
papier had staan. Voorzichtigheid was
een deugd, die hij al heel vroeg van
zijn vader geleerd had. Herman Sornee
had als één van zijn stelregels gehad:
Doe nooit iets overijld, overweeg al het
voor en tegen en beslis pas als je alles
enkele malen goed hebt bekeken.
Nu, dat had Frans dan ook wel ge
daan Misschien had hij wel 25 keer
zijn berekeningen gemaakt. Het was
geen kunst om al het geld van de Boe
renleenbank te halen en in een nieuw
project te steken. De cost gaat voor de
baet uit Maar het geld moet er weer
uitkomen. Dat bleef derhalve het kar
dinale punt, omdat je zoiets nooit hele
maal kon bekijken.
Maar in de winter van 1932 nam hij
zijn beslissing. Onder zijn personeel
was ook een timmerman. In de wagen-
Uit Willemstad, Curasao, ontvingen
wij bericht dat onze oud-plaatsgenoot,
de heer N. C. J. Lampers op 12 novem
ber jJ. ter gelegenheid van zijn veer
tigjarig dienstverband bij de K.N.S.M.,
bij monde van de gouverneur der Ne
derlandse Antillen, mr. N. Debrot,
mocht vernemen, dat het koningin
Juliana had behaagd hem te benoemen
tot ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
In tegenwoordigheid van de vice-
premier, de heer C. D. Kroon, de
hoofdagent van de KNSM, de heer B.
M. Schnitger, de directeur van het
kabinet van de gouverneur mr. G.
Dutry van Haeften, de waarnemend
gezaghebber van Curagao, de heer A. J.
van Hesveren en een aantal andere an
dere hoofden van diverse diensten,
speldde de gouverneur persoonlijk de
versierselen op.
N. C. J. Lampers, zoon van de heer
en mevrouw J. Lampers-Pronk, Witte
Hoek, De Cocksdorp, bezocht de open
bare lagere school aldaar en was daar
na leerling van de zeevaarschool in
Den Burg. Op 12 november 1926 mon
sterde hij bij de KNSM aan voor zijn
eerste reis als leerling-stuurman. Ook
voor zijn derde en tweede rang bezocht
hij de Texelse zeevaartschool. Tijdens
de oorlog vertoefde de heer Lampers
buitengaats en diende hij de zaak van
de geallieerde koopvaardij. Zijn eerste
DAMCLUB TEXEL
Uitslagen van 22 november 1966:
J. Sclioo-Jn. Stam 20
C. Meedendorp-C. Groenhof 20
Jn. Stam-P. Kooiman 02
J. Vinke-J. Hooijberg 20
J. Schoo-J. A. v.d. Slikke 0—2
P. Jansen-W. Bakker 11
H. Bruining-Jb. Koorn 20
D. v.d. Werf-C. Vinke 11
C. v.d. Werf-G. Dros 1—1
J. Bosch-E. Bonne 11
Winkel-Texel 1
J. Helder-P. Bakelaar 0—2
H. Bergman-C. Dijker 02
H. Suydendorp-J. Hooijberg 20
T. Mantel-C. Meedendorp 02
J. de Graaf-P. Kooiman 1<1
J. v.d. Welle-J. Schoo 1—1
J. Strijbis-J. v. Heerwaarden 02
K. Hemke-C v Heerwaarden 02
G. Spijker-C. Vinke 0—2
P. Bakker-G. Dros 20
6—14
Texel behaalde een grote overwin
ning op Winkel, waarbij J. Schoo ten
slotte remise gaf in gewonnen stand,
teneinde de boot te halen. J. Hooijberg
en G. Dros zijn nog steeds bereid de
punten af te staan. Beiden zijn totaal
uit vorm.
Zaterdag 10 dec. gaan we met twee
tientallen naar Ons Genoegen te An-
dijk. Beide tientallen van Andijk zijn
favoriet voor de titel Dan geen afbe-
richten s.v.p. We moeten onze huid zo
duur mogelijk verkopen.
makerij kwam zo iemand altijd goed
van pas. En wat niet bij zijn vak hoor
de, leerde hij in de loop der jaren wel
aan, zodat Piet Gaarder behalve tim
merman ook al een halve wagenmaker
was geworden. Na de uitzonderlijk
strenge winter begon Piet met de bouw
van een nieuwe loods, vijftien meter
lang, vier meter hoog en zes meter
breed. Naarmate hij mensen kon mis
sen in de wagenmakerij, liet hij hen
bij Piet werken. Juni 1933 was de loods
klaar en door de gemeenteopzichter
gekeurd en in oide bevonden. Intussen
had Frans enkele machines gekocht en
een nieuw personeelslid aangenomen.
Deze, een 24-jarige carrosseriebouwer,
die bij een groot bedrijf in Zuidholland
werkloos was geworden wegens in
krimping, kwam met zijn jonge vrouw
naar Hogendijk en kreeg de reeds meer
dan een jaar leegstaande woning aan
de Nieuweweg.
Al weken tevoren had Frans Sornee
connecties aangeknoopt met een paar
autobusondernemers in de omgeving en
voor twee van hen zou hij nu een car
rosserie gaan bouwen op trucs De te
keningen had hij reeds in zijn bezit, de
materialen lagen gereed en de machi
nes konden draaien. Max Ellegers
kreeg twee dagen voor de overhuizing
en de installatie van zijn nieuwe wo
ning; de derde dag was hij om vijf voor
zeven present in de nieuwe loods, waar
hij machines en materialen bekeek in
gezelschap van zijn baas. Daarna de
truck goedkeurend beoordeelde en zei,
dat hij het wel fiksen zou, als hij ten
minste één volslagen timmerman naast
zich kreeg en een jongen. Terwijl er
tenslotte nog een aankomende smid bij
moest komen.
Ook dit leverde geen moeilijkheden
rang behaalde hij tijdens de oorlog in
New York (1944). Hiervoor werd hem
na het beëindigen van de oorlog het
Nederlandse oorlogsherinneringskruis
toegekend, terwijl hij eveneens van
Amerikaanse zijde de herinnerings
medaille American Theatre Campaign
medal 1941-1945 mocht ontvangen.
Na de oorlog werd de heer Lampers
tewerkgesteld op het etablissement van
de KNSM te Curasao, waar hij in 1956
tot chef werd bevorderd.
In de loop van volgend jaar zal de
heer Lampers de dienst van de KNSM
met pensioen verlaten en repatriëren.
Hij is gehuwd en heeft een zoon en een
dochter, die momenteel in Amsterdam
studeren.
FILMMIDDAG VOOR BEJAARDEN
DEN HOORN Dinsdagmiddag 6
december wordt voor de bejaarden in
het dorpshuis „De Waldhoorn" een
Sinterklaasmiddag gehouden, aanvang
half drie. Er zullen enkele films wor
den vertoond door de heer J. Vroom.
Op het programma staat o.a. de film,
die werd gemaakt naar de Texelse sage
„De Strooppot" Ieder boven de zestig
is van harte welkom. Men kan zich op
geven bij de dames en leden van de
soos.
DE HEER F. ZANDVLIET SPRAK
OVER DE KLM
De heer F. Zandvliet verzorgde de
tweede avond van dit seizoen van de
afdelinq Texel van de Maatschappij
tot Nut van 't Alqemeen. Met zijn le
zing over de KLM is hij erin geslaagd
weer iets wakker te roepen van de
trotsdie men twintig jaar geleden
koesterde voor onze nationale lucht
vaartmaatschappij. Het werd duidelijk
dat de KLM ook nu nog een boeiend
bedrijf is en de bezoekers van de
avond zullen qeen spijt hebben qehad
dat zij de huiselijke sfeer enkele uren
voor KLM-sfeer hebben qeruild.
Na een inleidend woord, waarbij spr.
de geschiedenis van de KLM behandel
de sinds het oprichtingsjaar 1919, werd
een toelichting gegeven bij een serie
dia's. Men zag het oude Schiphol en
het luchtverkeer uit de beginjaren,
maar oox het Schiphol van nu met zijn
500 landingen per dag. Natuurlijk kwa_
men enkele glorieuze wapenfeiten uit
het KLM-verleden ter sprake, waarbij
de legendarische Uiver en Pelikaan
werden genoemd, maar ook de naam
van de vader van de Nederlandse
luchtvaart, de „baas" Albert Plesman.
Vooral de geestige wijze waarop de
heer Zandvliet zijn onderwerp behan
delde, maakte de avond tot een succes.
Van de gelegenheid tot vragenstellen
werd in ruime mate gebruik gemaakt.
Er werden vragen gesteld over de
vliegveiligheid en zelfs over zelf sport-
vliegen. De avond werd besloten met
een tweetal interessante films.
op, want het dorp bezat al een twintig
tal werklozen, waaronder twee smeden,
zodat Frans er de beste uitkoos.
Die eerste avond zat Frans opnieuw
in de kamer te rekenen. Want twee
man meer arbeidsloon betekende een
nieuwe bres in het kapitaal, dat toch
al geslonken was door de bouw van een
nieuwe loods, de aanschaffing der ma
chines en materialen. Er was gelukkig
een ruime levertijd, Max Ellegers was
een goed vakman, al was hij erg jong,
dus het moest allemaal gaan, zoals hij
maanden tevoren uitgedokterd had.
Al dat gecijfer stond Mientje door
gaans maar matig aan. Veel had ze niet
aan haar man, want Frans was tamelijk
zwijgzaam. Als hij 's avonds na werk
tijd niets meer te doen had, zat hij
doorgaans tot donker in zijn tuintje,
waar altijd wel wat te doen was. In de
kamer rookte hij zijn pijp, dronk de
koffie en las de krant. Of tuurde naar
buiten. Of verdiepte zich in de vak
studie, want hij had enkele boeken
aangeschaft over de carrosseriebouw,
die in feite een modern zusje was van
de wagenmakerij en probeerde zich zo
goed mogelijk van deze nieuwe be
drijfstak op de hoogte te stellen.
Mientje zat doorgaans aan de andere
kant bij het raam. Van nature erg
spraakzaam, begon ze te praten. Over
het meisje, dat twee keer in de week
hielp met het ruwe werk. Een kind, dat
je goed in de gaten moest houden,
want moet je nu eens horen, .Frans
zat me dat kind vanmorgen toch in
de slaapkamer zich te bespuiten met
eau de cologne! Nou zeg ik toch! Ik heb
haar gewaarschuwd, dat zoiets geen
tweede keer moest gebeuren, want dat
ze anders op staande voet er uit ging.
(Wordt vervolgd)