Grom 2twrtGpxels in het hart-,
Een gigantisch werk
9olitie zoekt naar oorzaak van
twee geheimzinnige branden
Vriendenkring heeft volgend
jaar meer geld nodig
entrum klandestiene kampeerders
raaie schapenboet
in de as gelegd
Roodstuitzwaluw
waargenomen
Vlieland wil bedanken
voor waddenfederatie
De afsluiting van het Haringvliet
Midden in de stroom werden sluizen gebouwd
Minimum contributie
ivordt nu f 5,-
BK karaat
roestvrij staal
[JDAG 5 MEI 1967
ilga?e N.V. v/h Langevetd De RooU
(gtbus 11 - Den Burg, Texel Tel. 2741
Harry de Graaf, Kcesomlaan 43, Den
tel. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
80e JAARGANG No. 8163
Dinsdagmiddag omstreeks half vier
op geheimzinnige wijze brand uitge
broken in een aan de Meiertboons-
bosweg gelegen oude schuur. Een
voorbijganger zag rook uit de kap
slaan en waarschuwde de eigenaar,
heer C. Keijser Czn. te Den Burg.
De door hem gealarmeerde brand
weer constateerde evenwel dat het
vuur vanzelf was gedoofd. Verwonder
lijk was het dat in de kurkdroge kap
een gat is gebrand van ongeveer vijf
vierkante meter, maar dat de vlam
den waren gedoofd alsof al voor de
komst van de brandweer was geblust.
Men bewerkte het nog smeulende
houtwerk met de nevelspuit en bracht
het naar beneden gevallen half-ver-
brande materiaal naar buiten. De
schuur werd gebruikt door de aanne
mer A. Barhorst, die erin en op de
bijbehorende grond sloopmateriaal
opsloeg. Voor zover men heeft kunnen
nagaan, was gedurende de middag
niemand in het gebouw geweest. Naar
de oorzaak van de brand wordt nog
gezocht.
De schuur zal waarschijnlijk kunnen
worden gerepareerd. Als hij totaal zou
zijn uitgebrand zou Texel bepaald geen
landschappelijk waardevol monument
hebben verloren, maar wel een popu
laire slaapplaats voor clandestiene
kampeerders. Het bouwsel heeft in de
afgelopen zomer aan vele tientallen
jongens en meisjes onderdak geboden,
meestal zonder dat de huurder of eige-
op de hoogte was. De capaciteit
van de schuur was bijzonder groot door
de aanwezigheid van een zolder. De
seizoenfunctie van de schuur bleek
duidelijk uit de vele sporen, die de
jongelui er achterlieten. Brandweer en
politie werden bij hun opruimingswerk
niet alleen geconfronteerd met ver
pakkingsmateriaal van eet- en rookge-
maar ook met een nog gevulde
bierfles, sokken, een koffer, een schoen
een onderbroek. Niet alleen slordig
heid, maar het soms overhaaste ver
trek waartoe de jongelui zich soms ge
dwongen zagen, zal daar de verklaring
wel van zijn.
Schapenboet verwoest
Veel ernstiger waren de gevolgen
van een andere brand, die ongeveer
twaalf uren eerder moet hebben ge
woed. Een bijzonder mooie en gave
schapenboet, die nabij De Leemkuil
stond, werd daarbij in de as gelegd.
Ook hier is de oorzaak duister, maar er
bestaat vermoeden, dat een verliefd
paartje er zich enige tijd heeft ver
poosd en daarbij onvoorzichtig is ge
weest met een lucifer of sigaretten
peukje. Tussen 12 uur 's nachts en zes
uur 's morgens moet gedurende korte
tijd een enorme vuurzee hebben ge
woed. Deze is door niemand der om
wonenden opgemerkt, althans niemand
heeft alarm geslagen. Wel heeft de
kustwacht Den Helder omstreeks half
vijf 's nachts een vuur op Texel gezien.
Zeer aeldzame divaalgast
Maandag omstreeks het mid
daguur is in de omgeving van De
Zandkuil op de Hogeberg een
Roodstuitzwaluw gezien. De
waarneming werd gedaan door
de heren O. M. van Hoorn, J.
Spies en A. G. Voss allen uit Nij
megen. De zwaluw vloog rond te
midden van de gewone Boeren
zwaluwen, maar viel door zijn
afwijkende kleur sterk op.
De Roodstuitzwaluw (Hirui\do
Daurica) hoort thuis in het uiter
ste zuiden van Spanje en Grie
kenland. Het diertje moet worden
beschouwd als een dwaalgast, die
bij zijn terugkeer uit zuidelijke
streken te ver in noordelijke
richting verzeild is geraakt. Vo
gelliefhebbers, die naar de zwa
luw willen uitzien, kunnen hem
makkelijk herkennen. De vogel
zie eruit als een Boerenzwaluw,
maar heeft een isabelkleurige
stuit en onderkin, terwijl zich
ook in de nek een vlekje van die
kleur bevindt. Dat we het met
een zeer zeldzame vogel te doen
hebben, blijkt uit het feit, dat
voordien slechts één waarneming
in Nederland is gedaan, in 1954.
De waarneming van de genoem
de ornithologen is later op de dag
bevestigd door vogelwaohter
Gerrit Boot uit De Waal.
Geen meierblis
De Texelse politie werd gebeld maar
deze concludeerde, dat het de nog
brandende Meierblis van Den Hoorn
was, die de avond tevoren (met toe
stemming op een afwijkende datum)
was ontstoken. Achteraf moet het toch
de schapenboet zijn geweest, want op
dat tijdstip was de Hoornder meierblis
nog slechts een smeulende ashoop.
De verbrande boet was eigendom
van de heer H. Smit, „Sonja", De
Westen, en werd gebruikt door zijn in
Zuid-Haffel wonende zoon. De boet
was door de heer Smit onlangs ver
worven door een ruil. De vorige eige
naar, de heer D. W. Smit in De Wes
ten, had het bouwwerk vorig jaar nog
laten opknappen. Er was o.a. nieuw
riet op aangebracht.
Inboedel
De heer Smit bewaarde in de boet
een hoeveelheid hooi, een transporteur,
enkele kooiwielen, ruiven, voerbakken
en andere artikelen. Vrijwel alles ging
in de vuurzee ten onder.
Evenals de schuur aan de Meiert-
boonsbosweg was ook de boet bij de
Leemkuil 's zomers vaak een verblijf
plaats voor jongelui. De heer D. W.
-Keijser vertelde ons dat hij het ge
bouwtje enige tijd op slot had gehou
den, maar dat had een averechts resul
taat. De jongens sloegen toen de ramen
in om binnen te kunnen komen. Andere
boeren hebben soortgelijke ervaringen
met het afsluiten van schuren en boe
ten.
Onderzoek
De politie is momenteel bezig met
een uitvoerig onderzoek naar de oor
zaak van beide branden. Reeds is ge-
bloken, dat het brandje aan de Meiert-
boonsbosweg reeds 's morgens vroeg is
begonnen. Het vuur heeft urenlang ge
smeuld en kwam pas 's middags tot
ontwikkeling. Beide branden zouden
wel eens kort na elkaar kunnen zijn
ontstaan. Dat geeft voedsel aan het
vermoeden, dat opzet in het spel is.
Reeds doen geruchten de ronde, dat
een maniak aan het werk is geweest,
die in zij-n streven om Texel in het ko
mend seizoen voor verder zedenverval
te vrijwaren, twee clandestiene kam-
peerschuren in vlammen heeft willen
doen opgaan
Verbod
Als dat het geval zou zijn, doet hij
overbodig werk, want politie en ge
meente zijn voornemens in de komende
zomer effectief tegen de vrijgevochten
jongeren op te treden. Dat wordt mo
gelijk door een wijziging van de ge
meentelijke kampeerverordening, Tot
dusverre konden clandestiene kampeer
ders op grond van de verordening niet
worden vervolgd. Het was heel moei
lijk hen iets ten laste te leggen. Nu
staat een wijziging van de regels op
stapel, waarschijnlijk in die zin dat het
kamperen op heel Texel verboden zal
worden. Uiteraard met uitzondering
van de officiële kampeerterreinen. Ver
wacht wordt dat de gemeenteraad -de
wijziging spoedig ter goedkeuring
krijgt voorgelegd.
Laatste nieuws: WEER BRAND
Gisterochtend stond de schuur aan
de Meiertboonsbosvveg weer in brand.
Om half acht werd de brandweer ge
waarschuwd. Nu sloegen de vlammen
uit het riet aan de noordzijde van het
gebouwtje. De brandweer is er zeker
van dat het vuur 's middags volkomen
was gedoofd, zodat men de zaak nu
helemaal niet meer vertrouwt. Bij het
ter perse gaan van ons blad had het
politieonderzoek nog geen resultaat
opgeleverd.
VLIELAND Tijdens de vorige
week in „De Witte Zeeman" te Vlie
land gehouden voorjaarsvergadering
van de V.V.V. „Vlielands Belang" is
besloten voor het lidmaatschap van de
Waddenfederatie te bedanken. Het lid
maatschap kostte de vereniging vorig
jaar 740,en beschouwt men als een
luxe die men zich niet meer kan per-
miteren. De Vlielandse V.V.V. verkeert
nl. in financiële moeilijkheden. Buiten
dat was men ook slecht te spreken
over de zeer bescheiden plaats die
Vlieland en Schiermonnikoog op de
folder van de Waddenfederatie inna
men. Ook de nieuwe folder van de fe
deratie, die ƒ80.000,zal kosten,
waarvan ƒ40.000,door de A.N.V.V.
wordt bijgedragen en de rest door de
vijf Waddeneilanden moet worden op
gebracht, trekt de belangstelling van
de leden niet. Men stelde dat Vlieland
geen aandeel moest nemen in de nieu
we folder daar dit veel te kosbtaar
wordt. Men besloot tenslotte eenstem
mig voor het lidmaatschap van de fe
deratie te bedanken.
Verschijnt dinsdag en vrijdags
Bank: Nederl. Middenstandsbonte; Coöp. Raif-
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,30 p.
kw. -f 30 ct. incasso. Advert.: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
GROOT PU PILLEN TOERNOOI
S.V. TEXEL
Nadat de pupillen van S.V. Texel,
samen met Oosterend en Den Hoorn,
het afgelopen weekend in Beverwijk
zijn geweest, komt vanavond Bever
wijk hier met 66 voetballertjes.
S.V. Texel organiseert n.l. zaterdag
en zondag een groot pupillentoernooi.
Zaterdag beginnen de wedstrijden,
die elk 20 minuten duren, om 12.00 uur
precies. De finale wordt gespeeld om
15.45 uur. Aan dit toernooi wordt door
12 elftallen deelgenomen.
Voor zondag is de aanvang bepaald
op 10.00 uur. Voor dit toernooi is in
geschreven door 16 elftallen, waarvan
14 van de vastewal. Hier vindt de fi
nale plaats om 16.15 uur.
De jeugdcommissie staat dus, om nog
enkele cijfers te noemen, voor de taak,
zaterdag en zondag in liefst 52 wed
strijden ruim 300 jongens te laten
voetballen. Zoals altijd beloven het bij
zonder leuke dagen te worden. De spe
lertjes mogen taktisch en technisch nog
veel moeten leren, hun enthousiasme
is vaak groter dan dat van eredivisie
spelers, en dat vergoedt alles.
Wij kunnen iedereen aanraden eens
een kijkje te nemen op het S.V.T.-
terrein
TERWIJL IN 1953 overal in zuidwestelijk Nederland een begin gemaakt
was met het herstel van de beschadigde en vernielde dijken, werd op 21
februari van dat jaar de Deltacommissie geïnstalleerd.
Nederland had hierbij de keuze, öf het verhogen van de dijken in het Delta
gebied met meer dan 1 meter over een lengte van ruim 1000 km, öf het af
sluiten van een aantal zeegaten Zoals algemeen bekend is, werd deze laatste
oplossing door de Deltacommissie éénstemmig geadviseerd omdat dit plan,
het Deltaplan, zeer vele voordelen in zich verenigt: slechts vier nieuwe sterke
zeedijken met een gezamenlijke lengte van 20 km. tezamen met de bestaan
de eilandenkoppen vormen een korte verdedigingslijn tegen de zee. Deze nieu
we primaire zeewering komt in de plaats van de ruim 700 km. lange oude
kustlijn.
Tussen en rond de eilanden ontstaan
achter de nieuwe dammen grote zoet-
waterbekkens, terwijl het nutteloos
naar zee afvloeien van zoet water
wordt tegengegaan, hetgeen bijdraagt
tot een betere waterhuishouding voor
bijna geheel Nederland, terwijl de
steeds toenemende verzilting sterk
wordt beperkt.
Moet het wegvallen van de bekende
sohelpdierkwekerijen als een verlies
worden gezien, ruime perspectieven
openen zich voor de ontplooiing van
recreatie-mogelijkheden, waartoe ook
een deel van de 15.000 ha. landwinst
Ifdroogvallende zandplaten en oever
stroken zeer zal bijdragen. De Rotter
damse Waterweg en de Westerschei de
blijven open in verband met hun inter
nationale betekenis voor de scheep
vaart. Een van de af te sluiten zee
gaten is het Haringvliet. Deze afslui
ting is geprojecteerd tussen Voorne en
Goeree, ongeveer 4 km. westelijk van
Hellevoetsluis, waar 'het Haringvliet
een breedte heeft van 4500 meter.
Hoewel deze dam op één na de klein
ste is van de vier primaire dammen,
zijn de gevolgen belankgrijker dan bij
elke andere dam in het Deltaplan.
Bij geen enkele dam is het aantal
km. bestaande dijk dat binnen de af
sluiting in tweede linie komt te liggen
zó groot als bij de dam in het Haring
vliet.
Waterhuishouding
Geen andere dam heeft zoveel in
vloed op de waterhuishouding in een
groot deel van ons land als de dam in
het Haringvliet, omdat reeds direct na
de feitelijke sluiting het nutteloos af-
van Rijn- en Maaswater wordt ver
hinderd. Hierdoor kan meer water
naar het IJsselmeer gedirigeerd wor
den ten behoeve van midden en noord
Nederland en in perioden van lage wa
terafvoer méér water langs Rotterdam
naar zee als tegendruk tegen de steeds
verder landinwaarts opdringende ver
zilting.
De afsluiting van het Haringvliet
wordt gevormd door een aantal af
zonderlijke werken; deze zijn, gezien
van Voorne naar Goeree: een damge
deelte ter lengte van ongeveer 1500 m.
door het z.g. Rak van Scheelhoek; het
complex uitwateringssluizen met een
totale lengte van 1050 m; een damge-
deelte tussen deze uitwateringssluizen
en de schutsluis, lang 700 m; de schut
sluis; deze vormt de verbinding tussen
de zee en de voor vissersvloten van
Stellendam en Goeree aangelegde ha
ven aan de binnenzijde van de dam.
Direct ten zuiden van de schutsluis
gaat de dam als verkeeersweg rechtuit
1250 m), doch buigt als hoogwater-
kering onder een rechte hoek om in
noordwestelijke richting en sluit aan
op de duinen van Goeree. Het meest
spectaculaire onderdeel van dit werk is
de bouw van de uitwateringssluizen.
Werkeiland
Teneinde de bouw van het complex
uitwateringssluizen midden in het
brede Haringvliet mogelijk te maken
werd ter plaatse, zo midden in de
stroom, een werkeiland (bouwput)
aangelegd. Deze bouwput wordt ge
vormd door een ringdijk in de vorm
van een rechthoek met een lengte van
1400 m. en een breedte van bijna 600
m. Voor een bedrag van bijna 18 mil
joen gulden aanbesteed, werd met de
bouw van de ringdijk begonnen op 13
februari 1957. Om meer dan één reden
ligt deze ringdijk op een ondiepe plaats
midden in de riviermond; in de eerste
plaats bleven hierdoor de diepe geulen
aan weerskanten ter beschikking van
de in- en uittrekkende getij st romen en
in de tweede plaats was de bouw van
De Vriendenkring Texel, die ernaar
streeft het eiland Texel te behouden als
natuur- èn recreatiegebied is het twee
de jaar van haar bestaan ingegaan.
Vorige week werd in hotel „De Linde-
boom-Texel" de jaarvergadering be
legd, waar o.a. de initiatiefnemer D. J.
Mus uit Zaandam, lid van het voorlo
pig bestuur, de activiteiten van het af
gelopen jaar opsomde en de plannen
voor de toekomst aan de orde stelde.
Het bestuur heeft in het afgelopen jaar
druk werk gehad met propaganda ma
ken, leden werven, het voeren van
acties (zoals tegen de Marineschietoefe
ningen) en het samenstellen en uitge
ven van een eigen blad. Niet altijd de
den de bestuursleden het werk naar
ieders genoegen en zelfs gebeurde het
dat een bestuurslid in zijn enthousias
me zo ver ging, dat hij op eigen houtje
acties organiseerde, waar de anderen
afwijzend tegenover stonden, maar bij
dat alles had men het belang van Texel
toch in de eerste plaats voor ogen.
Men heeft er zich langdurig over
beraden hoe de Vriendenkring zich in
de toekomst het beste nuttig kan ma
ken. Het eerste parool is niet te veel
hooi op de vork te nemen. De financiën
zijn daarvoor niet toereikend. In ieder
geval mogen geen activiteiten ontplooid
worden, die op het gebied van andere
instanties liggen.
Een goede indruk maakte het eerste
nummer van het blad „Tessel", het
verenigingsorgaan dat vier maal per
jaar zal moeten verschijnen. Met de
uitgave zijn grote bedragen gemoeid,
zodat alleen al om deze te kunnen op
brengen aan contributieverhoging niet
valt te ontkomen. Het minimumcontri
butiebedrag werd daarom van ƒ2,50 op
ƒ5,gebracht. Het orgaan ontmoette
4000 meter dijk vanzelfsprekend snel
ler en goedkoper te realiseren in on
diep dan in diep water. Een en ander
had tot gevolg dat de ringdijk een
bouwput omsloot, waarvan de bodem
veel te hoog lag voor de bouw van het
sluizencomplex. Om deze bodem op de
gewenste diepte te brengen bleven
twee zandzuigers en een baggermolen
in de bouwput achter toen de ringdijk
werd gesloten. Het enorme zandverzet
was op 11 maart 1958 voltooid en het
materieel verliet de put. Met het op
gezogen zand werd de ringdijk aan de
oostzijde verbreed tot een ruim werk-
(zie vervolg pagina 2)
in voorraad bij
Mo^en wij Uw
BRUIDSTOILET
verzorgen
Vraag inlichtingen bij
Modehuis MOERBEEK
overigens wel enkele bezwaren. Zo liet
de heer J. A. v d. Vlis weten dat hij de
naam „Tessel" niet gelukkig vond. De
juiste spelling van de eilandnaam is
Texel, zo zei hij, waarbij hij verwees
naar de geschiedenis. Van 800 tot 1600
werd al over Texel gesproken en ge
schreven. Het woord is afgeleid van
het Romeinse Insula Texla. Alleen in
de 17e eeuw werd het tijdelijk Tessel,
waarna ss weer plaatsmaakte voor x.
Geen argwaan meer
Omdat de heer v.d. Marei afwezig
was, werd de vergadering geleid door
mr. Mok. De heer Mok stelde met vol
doening vast, dat de Vriendenkring er
in geslaagd is diverse nuttige contacten
te leggen en dat ook de eilandelijke
bevolking er niet argwanend meer te
genover staat. De vereniging telt nu
rond 300 leden, maar zal er aanzienlijk
meer moeten hebben om de activiteiten
te kunnen opvoeren. De vereniging zal
Koninklijke goedkeuring aanvragen,
hetgeen ƒ160,zal kosten.
Tijdens de rondvraag maakten enke
le leden van de gelegenheid gebruik
zaken aan de orde te stellen, die de
aandacht van de Vriendenkring wel
licht waard zijn. Zo stelde de heer B
P. Carrière voor aan de plannen van
de Vriendenkring meer bekendheid te
tegken door perscommuniqué's. Voorts
vond hij dat het aanzien van Den Burg
er de laatste jaren niet mooier op
wordt. Het landschapsschoon zou er
mee gediend zijn als de nieuwe woon
wijken met geboomte gecamoeufleerd
zouden worden.
De heer Carrière had voorts een
idee om Texel voor een breder publiek
„vogeleiland" te laten zijn. Hij vertelde
dat in het Belgische Zoute Het Zwin
is aangelegd, een soort kunstmatige
vogelkolonie, die zodanig is opgezet dat
•het publiek er allerlei soorten en hun
nesten kan zien. De heer G. de Haan
bevestigde dat. de gemiddelde toerist
inderdaad weinig van Texels vogelrijk
dom ziet. Bezoeken aan reservaten zijn
slechts zeer beperkt mogelijk.
Conserveren
De heer Van der Vlis vond de door
de heer Carrière voorgestelde oplossing
om Den Burg er aantrekkelijker te la
ten uitzien, maar een lapmiddel. Nee,
er moet mooier gebouwd worden en
men moet meer conserverend te werk
gaan. Er wordt te weinig gedaan aan
landschapsbescherming en de restaura
tie van cultuurmonumenten. Stede
bouwkundigen zijn bezig de dorpsker
nen te verpesten. Spreker betoogde dat
het toerisme voor een derde Texels in
komstenbron is. De mensen komen
naar Texel zoals het is en niet naar
wat men ervan wil maken. Het is dus,
economisch gezien, verstandig daaraan
te denken.
Mevrouw G. Roeper-Eelman wist
een voorbeeld van onverstandige plan
ning: bij de kerk van De Waal heeft
men een telefooncel geplaatst. De heer
De Haan waarschuwde tegen al te felle
kritiek op de plaatselijke overheid. Wil
de gemeente zo handelen of kan zij niet
anders? Het is vaak om een kwestie
van geld. Mr. Mok was het met hem
eens en vond dat een niet-Texelse
vereniging als de Vriendenkring is,
niet te eigenwijs moest doen om te
voorkomen dat ze spoedig uit de gratie
is.
De heer Van der Vlis deelde ten
slotte mee, dat in de herfst een nieuw
boek over Texel zal verschijnen. Het
wordt een door hem geschreven paper
back, waarin heden en verleden van
het eiland aan de orde komen.
