Groen kwartsJexels in het harL, „Nooit tegenstander van de ruilverkaling geweest!" Ai drianus Dirk Blok van der Velden (54): Diverse plaatselijke belastingen worden aanzienlijk hoger aar Texel heeft )ge prijs betaald boxen Expositie heden geopend Jongen (6) door auto geschept Om begrotingstekort te helpen dekken Opcenten personele belasting hoger per 1 juni a.s. Zwerftocht met gestolen boot Moerbeeks lG 23 MEI 1967 80e JAARGANG No. 8167 r E X E LS E^COURANT e N.V. v/h Langeveld De RooU s 11 - Den Burg, Texel - Tel. 2741 tfry de Graaf, Keesomlaan 43, Den (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403 LS je zegt dat het jammer is dat een of andere ouwe toe stand wordt opgeruimd, wordt je onmiddellijk als conservatief element beschouwd, kflrom ik zea met nadruk ik ben 'v it tegen de ruilverkaveling ge- st. Natuurlijk niet. Zoals het was het toch niet langer? Maar de die Texel ervoor heeft betaald is g. Ik doel natuurlijk op het land- ip; dat is er niet best afgekomen anks alle pogingen om het karak- zoveel mogelijk te bewaren. Het is mogelijk dat het niet anders kon, ar een verlies blijft het." eze woorden tekenden we op uit mond van de kunstschilder ianus D. Blok van der Velden, die ongetwijfeld weet waar over praat. Ruim 32 jaar geleden om 'Blok' van zijn geboorteplaats drecht naar Texel. Onderwerpen schilderijen en tekeningen vond er meer dan hij had durven hopen, ontdekte toen wat het gros der :elaars nog steeds niet beseft: het dschap was uniek en van een bij- dere schoonheid. Honderden uren Blok temidden van de holle weg jes, de tuunwallen, de stolpen en schapenboeten te schilderen. In die en vergroeide hij met de omgeving, ig het landschap als iets van hem- beschouwen. Hok „En dat is nu juist de reden arom ik het zo bar jammer vindt ze er de dragline in gezet hebben, heb het zien aankomen toen het ord „ruilverkaveling" vlak na f de log voor het het eerst werd 'ge- »md en toen de afbraak eenmaal be- i, voelde ik me als een kind dat men een geliefd stuk speelgoed be ft". Mooie plekjes lok zag het dus aankomen en vond het nageslacht in ieder geval zou >eten weten hoe Texel op dat mo- >nt nog was. En hij begon te tekenen, ntallen prenten vervaardigde hij, in erlei formaten. Niet alleen van het inwallenlandschap bij de Hogeberg iar van veel andere mooie plekjes Texel die grote veranderingen on- ■gingen. Want het is natuurlijk niet een ruilverkaveling geweest die Jtselinjg deed veranderen wat eeu- inlang hetzelfde was gebleven. Blok d geen commercieel doel met zijn te- ndngenserie. De gemeente had laten •ten er geen belangstelling voor te bben en de ruilverkaveling evenmin, it de prenten nu, zo'n zeventien jaar ter, toch door de gemeente werden gekocht, kon hij toen niet weten. Hij zegt: „Ik wilde op mijn manier iets van dat landschap vasthouden, gewoon voor mezelf". Toeval Dat wat hij wilde vasthouden ont dekte Blok overigens pas enkele jaren nadat hij op Texel was aangekomen. Aanvankelijk ging zijn voorkeur uit naar de duinen en stranden. Hij schil derde ontelbare 'Slufters' („Er zijn geen twee dezelfde bij en ontdekte het paradijs ten zuiden van Den Burg bij toeval. „Ik woonde in de omgeving van De Koog en daar wisten ze van het be staan van dat land niet eens wat af. Ze kwamen er niet. De mensen ver plaatsten zich toen nog veel minder dan nu. Totdat ik een keer in de rich ting Zuid-Haffel fietste, het Haffel- derweggetje opreed en niet meer ver der kon. Nou toen heb ik ze gevonden en gezien: het Haffelderweggetje, het Middelweggetje, het Lage en het Hoge Kruuskeweggetje, het Beilerwegje, het Slingerwegje. Die paden hebben hun typische karakter gekregen door de boeren die er in de loop der eeuwen al lerlei kleine veranderingen in aan brachten. Dat sommige weggetjes zo hol zijn is het gevolg van het telkens zoden wegsteken om er de tuunwal mee op te hogen. Want die boeren wa ren te 'suunig' om de plaggen van het eigen land te halen." Oeroud „Die weggetjes zijn veel ouder dan meestal wordt verondersteld. Ik heb een kaart gezien uit 1580 waar ze al opstonden." In tegenstelling tot een fotograaf hoeft een tekenaar het landschap niet te nemen zoals het is. Terwille van de compositie kam hij er iets bijtekenen of weglaten. Is dat met de landschappen serie ook gebeurd? „Nee, beslist niet", zegt Blok. „Alle tekeningen zijn topo grafisch juist en dat wil ik je laten zien ook". Hij pak een (oude) kaart van Texel en wijst op de verschillende kronkels en hoekjes in de diverse per- ceelsgrenzen. Tekeningen die van deze plaatsen zijn gemaakt, vertonen die hoekjes en kronkels ook. De kaart zal worden opgehangen bij de tekeningen tentoonstelling in „De Oranjeboom". Zo ingrijpend is de omgeving veran derd, dat het vooral voor jongere men sen onmogelijk is zich te orienteren. Daarom zijn de tekeningen genummerd en de nummers kan men op de kaart terugvinden. Reservaat „Ik zei al dat ik de grote verande ringen zag aankomen. Omdat ik meen de dat het mogelijk was daarbij het belangrijkste landschapsschoon te spa ren heb ik in 1946 een brief geschreven en mijn ideeen daarover uiteengezet. Het kwam erop neer dat het hele ge- verkaveling meer landschapsschoon be waard kunnen blijven? Blok „Moeilijk om daar een antwoord op te geven. Men heeft de factor 'gebruik' voor een zeer groot deel laten prevaleren boven het landschappelijke. Neem het gebied tussen Akenibuurtsweg en de Duinweg bij Hermanshoeve. Op de tekening zie je een terrein met tuunwallen en kolk jes en cenen. Nu is het een groen bil jartlaken. Want de cenen en de kolkjes waren niet meer nodig; dus moesten ze weg. Ik geef toe dat men wel wat heeft gedaan om toch zoveel mogelijk het karakter van het landschap te be waren. Er zijn langs de nieuwe wegen tuinwallen aangelegd en ook op par ticuliere percelen. Maar het is jammer dat juist de gebruikers daar niet zo veel pnjs opstelden. Tuunwallen vra gen onderhoud en dat verloren uurtje dat de schapenboer er vroeger voor had, is er blijkbaar niet meer." „Menselijk" landschap „Ik vind het jammer dat zoveel ver dwenen is, maar misschien zou ik an ders redeneren als ik gebruiker zou zijn. Ik bekijk het gewoon van de an dere kant. In de loop der jaren ben ik steeds meer het eigene van Texel gaan zien. Ik ben geboeid geraakt door din gen, waaraan anderen achteloos voor bij gaan. Ik zie, bijvoorbeeld, hóe de Texelaars een plankie aan een hekkie timmeren.Daaruit spreekt hun aard. Daarom is het Texelse landschap zo boeiend: het zijn geen bergen of bos sen maar het is vrijwel geheel door mensenhanden gevormd. Het is niet al leen iets van Texel maar vooral iets Verschijnt dinsdag en vrijdags Rank; Nederl. Middenstandsbank; Coöp. Raif- feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,30 p. kw. 30 ct incasso. Advert.: familieberichten 14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm. van de Texelaar. Maar het oorspronke lijke moet wijken voor de techniek. Daar ben ik niet boos om, maar wel een beetje verdrietig. Als er ergens weer eens iets was weggehaald, kwam ik er in geen maanden meer. Ze had den me weer wat afgenomenDat is ook de diepere reden geweest van die tekeningen. Ik heb wat vast willen houden. En nu hoop ik maar, dat wat er nog wel is, in tact gelaten wordt". De expositie van 78 door Blok v. d. Velden gemaakte crayon- en inkttekeningcn is hedenmiddag om 5 uur geopend. Een veertigtal genodigden was aanwezig: college van B. en W., de gemeenteraad, het bestuur van het Texels Mu seum. de plaatselijke commissie van de ruilverkaveling, de ge meentelijke commissie kunstop drachten, vertegenwoordigers van het gemeentelijk grondbedrijf, de Vriendenkring Texel en de heren G. J. de Haan, J. A. v.d. Vlis en J. v.d. Pijl. De tentoonstelling in De Oran jeboom is tot 30 mei voor ieder vrij toegankelijk, zowel overdag als 's avonds. Blok v. d. Velden „Geen tegenstander Dit kolkje in de buurt van de Ruigedijk (op de plaats waar nu het nieuwe fietspad van Staatsbosbeheer begint) tekende Blok v. d. Velden een jaar of 13 geleden. Links achter ziet men de boerderij „De Valk" met een schuur en rechts „De Arend". De foto onder toont de huidige situatie ter plaatse: „De Arend" en de schuur zijn afgebroken, de bomen zijn omgehakt, de tuinwal is geslecht en de kolk is gedempt. Opgeruimd staat netjes bied van de Hogeberg tot reservaat te •maken en een gebied Noordwestelijk van Den Burg, begrensd door Koger- weg, Duinweg en de Hemmer, te ma ken tot .karakteristiek landschap' waarin bepaalde beschermingsmaatre gelen zouden gelden. Ook bij Ooster end had iik zo'n gebied gepland. Maar ik heb nooit gezegd dat ik tegen ruil verkaveling was. Die brief heb ik aan kapitein Lap gegeven, voorzitter van de WV, toen een invloedrijk man op Texel. Die heeft het doorgegeven aan de burgemeester. Ik heb er nooit meer wat van gehoord. Maar het is wel aar dig dat een dergelijk idee toch wel al gemeen ingang heeft gevonden, want de Hogeberg wórdt landschapsreser vaat, al gaat het nu om de resten van wat er eens was. Maar ook die resten vertegenwoordigen nog een onschatba re waarde en ik hoop dat de tentoon stelling het besef daarvan helpt bevor deren'". Nalatigheid Had bij het uitvoeren van de ruil- Dodelijk ongeluk in Waalenburg Zondagochtend omstreeks kwart voor elf is de 6-jarige Andreas Overdorp uit Amsterdam om het leven gekomen toen hij door een auto, bestuurd door ds. W. A. Soesan uit De Cocksdorp, werd geschept. Het ongeluk gebeurde op de Westerweg door Waalenburg. Het jongetje kwam uit de uitrit van de hoeve „De Waterplaats" (waar hij met zijn familie logeerde) en stak plot seling de weg over. Ondanks hevig remmen slaagde de predikant er niet in zijn wagen tijdig tot stilstand te brengen. De jongen werd geschept en daarbij zo ernstig aan het hoofd ge wond, dat hij vrijwel onmiddellijk overleed. PAND WIJKT VOOR DOORBRAAK Het pand Burdetstraat 13a zal bin nenkort worden gesloopt. Het thans on bewoonde huis zal moeten verdwijnen voor een wegdoorbraak waardoor de Bernhardlaan met de Burdetstraat kan worden verbonden. B. en W. hebben de gemeenteraad gevraagd tot sloping te mogen over gaan. GROND VERKOPEN IN KOMENDE RAAD Burgemeester en wethouders stellen de raad voor een 1110 m2 groot ge deelte van het industrieterrein aan de Maricoweg te verkopen aan de firma A. v.d. Vis Zoon te Den Burg. Het stuk grenst aan het bestaande bedrijf van v.d. Vis. De overeengekomen ver koopsom is ƒ15.540, Met het bestuur van de Bakker-van Maarleveld-stichting werd overeenstem ming bereikt omtrent verkoop van en kele strookjes grond, gelegen aan en nabij de Emmalaan te Den Burg. De strookjes zijn bestemd voor tuin en toegangspad bij de in aanbouw zijnde bejaardenwoningen van de stichting. De oppervlakte bedraagt 275 m2; de verkoopprijs ƒ5.500, Diverse plaatselijke belastingen zul len binnenkort aanzienlijk moeten wor den verhoogd. Het gemeentebestuur is daartoe gedwongen als gevolg van het tekort aan financiële middelen, dat niet alleen door een extra uitkering uit het gemeentefonds kan worden gedekt. Bij de behandeling van de gemeente begroting heeft de raad vorig jaar de ministers van Financiën en Binnen landse Zaken verzocht om een aanvul lende bijdrage tot een zodanig bedrag als nodig is om het tekort aan alge mene dekkingsmiddelen tot een bedrag van ƒ908.165,op te heffen. Op grond van de Financiële verhou dingswet 1960 kunnen aanvullende bij dragen uit het gemeentefonds pas wor den verstrekt, als gebleken is, dat de verzoekende gemeente zijn inkomsten heffingen uit eigen hoofde tot een re delijk peil heeft opgevoerd. De minis ter van Binnenlandse Zaken heeft daaromtrent onlangs richtlijnen ver- strékt. Het gevolg is, dat diverse plaat selijke belastingen moeten worden ver hoogd. Deze richtlijnen zijn nog niet precies bekend, maar wel staat vast, dat o.a. zonder meer als eis zal worden gesteld, dat de opcenten op de perso nele belasting worden verhoogd van 150 tot 200. B. en W. stellen daarom nu reeds voor tot deze verhoging over te gaap. Momenteel worden door de gemeente 150 en door de provincie 50 opcenten ten aanzien van deze belasting geheven. Een verhoging met 50 opcenten door de gemeente betekent daarom voor de be lastingplichtigen een stijging van de bedragen der aanslagen met 50/300 ge deelte of bijna 17°/o. De verhoging met 50 opcenten zal de gemeente een jaar lijkse inkomstenvermeerdering opleve ren van ongeveer ƒ15.000,De datum van ingang van deze verhoging is ge steld op 1 juni 1967, omdat het belas tingjaar van deze belasting loopt van 1 juni tot 1 juni. In hun toelichting aan de raad delen B. en W. voorts mee, dat de opcenten- heffing op deze belasting reeds sinds 1941 in totaal 200 bedraagt. Aanvanke lijk kwam de opcenten geheel aan de gemeente ten goede. In 1943 ging de provincie over tot heffing van veertig opcenten, welk percentage ingaande 1944 op 50 werd gebracht en sindsdien niet meer is gewijzigd. De opcenten- heffing door de provincie kwam echter op het totaal van 200 in minder mg, zo dat de gemeente vanaf 1944 onafgebro ken 150 opcenten heeft geïncasseerd. Reeds meerdere gemeenten zijn 'tot een zelfde verhoging overgegaan en er zijn zelfs gemeenten, die 250 opcenten op de personele belasting heffen. De bestaande klassenverdeling van het grondgebied van de gemeente voor de heffing van de genoemde belasting, blijft ongewijzigd. Smds 1931 valt Den Burg en naaste omgeving in de zesde en het overige gedeelte van Texel in de achtste klasse. Hetgeen B. en W. rede lijk achten. Herziening van de Massi ficatie zou overigens een verlaging van de belastingopbrengst voor de gemeen te betekenen, hetgeen uiteraard niet de bedoeling is. OUDESCHILD Vrijdag avond laat liep een zes meter lange motorboot de haven van Oudeschild binnen met één op varende: een dertigjarige Duitser. Hij meerde het bootje af en bracht aan boord de nacht door. Zaterdagochtend wilde hij weer gaan varen, op weg naar Emden, hetgeen de verbazing wekte van de havenmeester, die de weers omstandigheden voor een derge lijk bootje niet erg aantrekkelijk vond. De Duitser gedroeg zich verdacht door de papieren van zijn boot niet te tonen en door te weigeren het praairapport in te vullen. De havenmeester ver trouwde het niet en waarschuw de de politie. Deze stelde een on derzoek in, waarbij al spoedig bleek dat de Duitser de boot had gestolen. Met zijn eigen kano was de man de Rijn komen afzakken en was zo in Oude Tonge in Zeeland aangekomen. Daar kreeg hij een defekt aan zijn vaartuigje, waarna hij een motorboot kaapte en koers zette naar Texel, met de bedoeling zaterdag naar Emden te varen. De politie heeft de gekaapte boot aan de ketting gelegd en de eigenaar in kennis gesteld. De Duitsers werd zaterdagochtend direct op transport gezet naar Oude Tonge, waar de zaak verder werd afgehandeld. MEUBELHANDEL Den Burg Tel 2572 CULTUREEL YVERK LEENT GEMEENTE ƒ10.000,— De stichting Cultureel Werk Texel zal de gemeente Texel een bedrag van ƒ10.000,lenen, ter mede-financiering van het sport- en cultureel centrum te Den Burg. De stichting heeft het geld voor dit doel verkregen van de Neder landse Sportfederatie te Den Haag. De gemeente zal het bedrag in 20 jaar aflossen en zal geen rente ver schuldigd zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1967 | | pagina 1