teerbaanpro^^^^
Denk toch aan de kalk!
BRIGADIER PIET EN DE SPORTCOMPUTER
„Eens komt het geluk"
landbouw en VEETEELT G >an (.wmlngdi
NUTSSPAARBANK
Feuilleton:
IVVE
;EDE BLAD
rubriek voor I OmirV
f TARVO OP TAFEL - GEZONDHEID IN HUISF
ALTIJD IN DE ORIGINELE VERPAKKING
TEXELSE COURANT
Tot nu toe is het met de luizen-
aantasting op ons eiland meegevallen.
Toch hebben we de afgelopen dagen
enkele percelen bieten gezien, waar zo
hier en daar een plant bezet was met
zwarte luizen. Controleer Uw percelen
regelmatig, ook nu het werk in de bie
ten misschien aan kant is. De „bevol
kingstoename" verloopt bij luizen zeer
snel. Voordat U er erg in hebt, kan een
perceel er flink onder zitten.
Heel wat percelen grasland komen
na het maaien voor hooi slecht te voor
schijn. De aanduiding „dood maaien"
kan hier bijna letterlijk worden opge
vat De 'kans, dat deze percelen nog
weer aan de groei raken voordat ze
flink nat zijn geregend, is niet groot.
We zijn van mening, dat we er met
alleen regen nog niet komen. Daar
moet wel wat stikstof bij. U moet
daarmee echt niet wachten totdat het
geregend heeft. Als we het over „ver
anderlijkheid" hebben, dan plegen we
heel vaak „het weer" als maatstaf te
nemen. Al schijnt vandaag de zon, toch
kan het morgen regenen. Het is goed
dat te bederiken als U de stikstof in de
zal wilt houden, omdat het toch te
droog is.
WETENSWAARDIGHEDEN
DE WERELD VERSTEDELIJKT
De Verenigde Naties hebben een de
mografisch rapport over het jaar 1965
uitgegeven en daarin staan bijzonder
belangrijke en interessante cijfens over
de wereld en haar bevolking.
Een belangrijk en in zekere zin be
angstigend feit is wel, dat de wereld
steeds meer verstedelijkt. Onze aarde
telt nu ongeveer 1500 steden met meer
dan 100.000 mwoners. Dat aantal was
tien jaar geleden nog maar de helft,
rond 800 steden. ALs deze tendens door
zet en de verstedelijking m dit tempo
voortgaat, zullen er ongetwijfeld ern
stige moeilijkheden ontstaan. Dit te
meer daar de wereldbevolking per jaar
met ongeveer 65 miljoen zielen toe
neemt, dat is niet minder dan zo'n
180.000 per dag!
Het sterftecijfer op aarde neemt
voortdurend langzaam af. In 1965 was
dat 16 sterfgevallen op elke duizend
aardbewoners. Dit aantal bedroeg tien
jaar geleden nog 18 per duizend.
De gemiddelde levenskans neemt
trouwens ook toe. In Europa ligt die
het gunstigst en wel op ongeveer 75
jaar voor vrouwen en 71 voor mannen.
VRIJDAG 16 JUNI 1967
Kijken we daarentegen naar Afrika,
dan zien we dat de gemiddelde levens
kans daar voor beide geslachten op
ongeveer 30 tot 35 jaar ligt. In Azië
ligt deze nog lager. In veel Aziatische
landen ligt die gemiddeld op 25 tot 30
jaar.
De bevolkingsaanwas en de voedsel
situatie in de wereld zijn momenteel de
grootste problemen waarmede de mens
worstelt en die een gevaar vormen voor
iedereen.
HET POND HET MEEST GEBRUIKT
Er zijn bepaalde muntbenamingen,
die een grote bekendheid genieten, om
dat zij in verschillende landen van de
wereld worden gebruikt. Het meest ge
bruikt is wel „het pond". In niet min
der dan 15 landen in de wereld wordt
„het pond" als waarde-eenheid ge
bruikt. Hierop volgt de dollar, die men
in 9 landen gebruikt. In 8 landen ge
bruikt men de „peso" als eenheid, in
7 landen „de frank", in 6 landen „de
dinar" en in 5 landen „de kroon".
BRANDMELDING
Bij brand altijd bellen (02220) 2066.
Dit geldt voor alle dorpen, zowel over
dag als 's nachts.
len waar de zure plekken liggen. Dit
heeft mij er toe gebracht om in be
paalde gevallen het advies te geven de
kalk nu al te strooien. Dit kan zonder
veel schade gebeuren en men is dan
zeker, dat de kalk op de goede plaat
sen komt. Mogelijk profiteert het ge
was op de plaatsen, waar niet helemaal
van een mislukkig moet worden ge
sproken, ook nog iets van deze kalk-
bemesting.
DINGEN, DIE DE AANDACHT
VRAGEN
De veehouders hebben op dit mo
ment alle reden om tevreden te zijn.
Na een periode met goede grasgroei is
er op het ogenblik een goede kans om
goed hooi te winnen. Toch is het ons
ook dit jaar weer opgevallen, dat het
in feite onverantwoord is om niet alle
mogelijkheden te benutten om de veld-
periode zo kort mogelijk te maken.
Heel wat gras, dat voor de hooiwin-
ning gestemd was, heeft 12-14 dagen
op het land gelegen. Het moet wel
duidelijk zijn, dat op die manier de
kans om hooi binnen te krijgen, dat
geen water heeft gezien, wel heel klein
is. Eén van de mogelijkheden om de
veldperiode korter te maken is hooi-
ventilatie.
We zijn er wel bijna zéker van, dat
er ook in het komende winterseizoen
hooi te voorschijn zal komen, dat heel
wat stof en schimmel bevat. We zagen
op enkele bedrijven balen hooi in het
vak zitten, waar we ons hart voor vast
houden. Dergelijk materiaal kan zonder
gevaar voor broei en schimmel alleen
worden ingeschuurd als het los wordt
verwerkt en men de mogelijkheid heeft
het hooi door te blazen met koude
lucht.
Het is weer een kritieke tijd voor de
kalveren. Vooral als ze op perceeltjes
lopen, die niet „schoon" zijn is de kans
groot, dat ze een besmetting met maag
darmwormen of longwormen oplopen.
Als de kalveren zich niet ontwikkelen,
zoals U dat graag zou zien, waarschuw
;dan de dierenarts. U moet er echter
wel om denken, dat ze na een even
tuele behandeling tegen parasieten voor
verdere besmetting behoed moeten
worden door de dieren verder in een
„schone" weide te laten lopen. Het eer
ste gras na het maaien voor kuilgras of
kuil is daarvoor zeer geschikt.
De aardappelverbouwers op ons
eiland verkeren in de gelukkige om
standigheid, dat aardappelziekte hier
een veel minder groot gevaar is dan
op het vasteland. Daar komt het nl.
meermalen voor, dat bepaalde rassen
wel 6-8 keer moeten worden gespo
ten tegen deze ziekte. Toch zou het on
juist zijn om te gaan denken, dat het
op Texel nooit nodig is om tegen de
aardappelziekte te spuiten. Voor enkele
vatbare rassen kan een één- of twee-
malige behandeling zeker voordeel ge
ven.
Er liggen elders in ons land proef
velden, waaruit blijkt, dat een bespui
ting met 20 - 40 kg. TC A 4-6 weken
vóór het zaaien van de bieten een zeer
goed resultaat geeft bij de bestrijding
van het hardnekkige onkruid kweek.
Zelfs op dik met kweek bezette perce
len gaf na deze behandeling dit on
kruid geen enkele moeilijkheid meer.
De bieten ondervonden hiervan geen
merkbare hinder Het lijkt ons ook
voor de Texelse bietenverbouwers een
zaak, die de aandacht waard is.
We waren deze week op een bedrijf,
waar plaatselijk in een perceel graan
zoveel stekels stonden, dat we er let
terlijk in vast liepen. We zijn er met
een boog omheen gegaan. De betreffen
de boer had deze zaak niet op z'n be
loop gelaten. Aan het „gedrag" van de
stekels was te zien, dat ze kort tevoren
waren bespoten. Zo erg als in dit per
ceel is het gelukkig niet op veel plaat
sen. Maar ook in minder erge geval
len is een behandeling nodig en ver
antwoord.
83. Keurige Engelse heren met keurige
bolhoeden en keurige parapluies hou
den er altijd een keurige, oude auto op
na. Zo hoort het in Engeland. Om dus
zo Engels mogelijk te lijken, hadden
Kid en Wladimir zich voorzien van
een werkelijk stokoude auto, die zich
in 1910 al moeizaam over 's Heren we
gen voortbewogen had. Ze stapten in,
doch wie schetst hun verbazing, toen
plotseling een ge-regenjaste figuur uit
het duister te voorschijn kwam, die
een gleufhoed op het hoofd en een pis
tool in de hand droeg. „Een struik
rover, pappa!!' kreet het zoontje.
„Kijk toch eens aan", grinnikte de
zogenaamde struikrover, in wie wij na
tuurlijke brigadier Piet wel herkend
hebben. „Zoontjelief slaat verbijsterd
zijn handje voor zijn mondje, maar dat
zal wel zijn om de fonse knevel te ver
bergen, die om zijn mopsneus bengelt!
Je moet met dat jochie op de kermis
gaan staan, meneer de Engelsman.
Jochies van twaalf jaar met zulke
zwaarmoedige knevels zie je niet zo
veel! Maar nou alle gekheid op een
stokje. Wat hebben we afgesproken7"
„Je hebt ons weer in de gaten, hè?"
brieste Kid Sucker. „Maar je kunt niks
tegen ons beginnen, makker! Wij zijn
onderdanen van bevriende naties! Ik
heb de wet goed nagezien: wij mogen
gaan en staan waar we willen!"
„Juist!!" piepte Wladimir. „Wij zijn
in een vrij land!"
„Vertel dat aan je baas in het Krim-
lon", grinnikte Piet. „En als je nou niet
binnen de drie seconden opgeduveld
bent, dan schiet ik je de hele inhoud
van dit pistool achterna!!"
Dat was taal, die de geheime agenten
verstonden. Daarom startte Kid de
auto en onder een donderend geraas
vloog het oude karretje er als een pijl
uit een boog vandoor. Geheime agenten
houden namelij k niet van pistool kogels.
Tenminste als ze de kans lopen, dat die
hun EIGEN lichaam treffen
Enkele weken geleden „mocht" ik, op
erzoek van een leraar aan onze Texel-
e ULO, aan een kleine groep lcerlin-
en uit de examenklas een les geven
ver „landbouwkunde". Het is wat
ioeilijk om daarvoor een onderwerp te
iezen. Het werd een les over de fac-
oren, die van belang zijn om de
^ruchtbaarheid van de grond op peil te
ouden.
Als een belangrijke factor is toen ook
enoemd de kalktoestand van de grond.
)e lezers van deze rubriek weten, dat
ook hierin meermalen gesproken wordt
>ver het belang van een goede kalk
oestand. Toch is het beslist nog niet
jo, dat iedereen van dit belang over-
uigd is. De feiten bewijzen het duide-
ijk.
Diverse gevallen van zure
ziekte
De laatste weken moesten we weer
u verschillende gevallen als de oor
aak van minder goede groei op be-
>aalde plekken het tekort aan kalk,
fwel „zure ziekte" noemen. De afwij-
ingen kwamen vooral voor in bieten.
Het valt me daarbij op, dat heel wat
kkerbouwers nog geneigd zijn de oor
aak in een andere richting te zoeken
n het ruilverkavelingsgebied komen
log al wat plekken voor, waar grond-
erzet heeft plaats gehad. Hoogten zijn
fgegraven, laagten opgevuld, sloten
;edempt en tuinwallen opgeruimd. Als
ip deze plaatsen afwijkingen in de ge
wassen voorkomen, dan is men geneigd
lit zonder meer te wijten aan het werk
lat daar is gebeurd.
Het zou echter goed zijn om hier in
le eerste plaats aan de zuurgraad of
calktoestand van de grond te denken.
n vrijwel alle gevallen is hier nl.
9 ;rond, die aanvankelijk onder de
louwvoor zat aan de oppervlakte ge-
Lomen. Op het „oude Texel" is deze
grond altijd kalkarm, ofwel „zuur".
Het valt ons op, dat vooral in ge-
rallen, waarin deze grond een rode
deur heeft de landbouwers de neiging
lebben om van „slechte" grond te
preken. Dit is lang niet altijd het ge-
ral. Meestal is deze grond met een
[oede bemesting, waarbij de kalkbe-
nesting voorop moet gaan, na verloop
'an enkele jaren te veranderen in goe
ie grond.
Niet wachten met de
IkalkbemeSting
We hebben ervaren, dat de constate-
ïng van kalkgebrek niet altijd gevolgd
vordt door een kalkbemestmg na het
rrij komen van het preceel. Vooral als
iet een gewas bieten betreft. Het is
leel vaak al november voordat zo'n
»erceel vrij is en de omstandigheden
im kalk te strooien zijn dan meestal
liet ideaal. Bovendien is het ook vrij
noeilijk om na het oogsten vast te stel-
door Henk van Heeswijk
6. Je zoudt het voorlopig voor een
iveek kunnen proberen", moedigde ze
ian Maar ze voegde er aan toe, om
liet al te veel te laten doorschemeren,
iat zij hem zo graag wilde behouden:
Beval je mij dan niet, dan kan ik je
dat ook zeggen, nietwaar? Zo zouden
we dan allebei vrij blijven en in dat
ïeval ieder na een week onze eigen
weg gaan". Maar in haar hart dacht ze:
AJs je eerst maar eens een week hier
tent, dan zorg ik er wel voor, dat je
net meer weg wilt.
Hij gaf geen antwoord, maar tuurde,
in gedachten verzonken, terwijl hij zich
tegoed deed aan het stevige Texelse
irood, door het venster naar het lage
dijkje, dat de zee scheidde van het
land.
Na een poosje vroeg ze: „Ben je al
lang zonder werk?"
Enkele weken", antwoordde hij, en
zuchtend haalde hij de schouders op,
>,wat doet het er eigenlijk toe? ZoaLs de
toestand thans is, kunnen het wel jaren
worden".
Ze voelde de tragiek in deze uiting.
Ze wist, ze voelde, wat het voor deze
sterke jonge kerel moest betekenen: de
wil te hebben om te werken en geen
gelegenheid daarvoor te kunnen vin
den. Een vrouw denkt dergelijke le
venstragedies in de regel dieper in dan
een man, ook al staat zij, zoals in dit
geval, er dikwijls helemaal buiten.
Hoeveel duizenden van zulke jonge
mannen waren er wel op de wereld,
die diep in hun hart smeekten om
werk? Schreeuwden om arbeidsmoge
lijkheden7 Dof treurend om hun met-
aanvaarde werkkracht?
De stilte in de 'kleine kamer werd
alleen verbroken door het sonore ge
luid van de ouderwetse hangklok, maar
voor de waardin werd ze beklemmend,
ze moest wat zeggen.
„Zoals de toestand thans is, zou ik
menen, dat jij bevoorrecht bent boven
zovele duizenden anderen. Ik heb je
immers werk aangeboden?" zei ze ten
slotte en haar stem klonk zo zacht in
het vriendelijke vertrek.
Hij lachte, 'kort, gedwongen. „Ik stel
je bedoeling wel op prijs en ik geloof,
dat je een best mens bent. Maar je be
grijpt me niet. Ik versta een vak en
voor dat vak voel ik liefde. Ik weet
niet, of ik dat zo goed uitdruk maar
van tijd tot tijd heb ik heimwee naar
m'n werk en zou ik wel de eerste de
beste fabriek willen inlopen om maar
een paar uren te kunnen werken. Dan
brandt er iets in me, dat ik niet nader
kan verklaren. Toen ik m'n ontslag
kreeg, heb ik de eenste dag, dat ik niet
meer aan het weik kon gaan, kggen
huilen van verlangen naar de werk
plaats, om weer de oude, vertrouwde
machines te, kunnen bedienen en
ach, wat geeft het ook. Ik heb me met
geweld verzet, maar het was zo moei
lijk, zo zwaar. Ik heb nooit een
vrouw lief gehad, ik heb weinig met
vrouwen omgegaan in m'n jongensja
ren. Dat komt misschien, omdat ik in
m'n vrije tijd veel zat te leren, terwijl
andere jongens van mijn leeftijd de
straat op liepen en met meisjes uitgin
gen. Dit alles heb ik nooit gekend, mis
schien, omdat Ik er geen behoefte aan
had, misschien, omdat er geen meisjes
waren in mijn beperkte kennissenkring,
die meer dan m'n gewone belangstel
ling opwekten. Maar dit geloof ik ze
ker, als er werkelijk een grote liefde
kan leven in een mensenbestaan, dan
heb ik die op het ogenblik meer dan
ooit in mijn vak. Wat is er mooier
denkbaar, dan om metaal, dat harde
koper, staal, ijzer, met behulp van ma
chines zó te bewerken, zó te vervor
men, dat het levend wordt, dat het een
beeltenis krijgt, dat het tot nut kan zijn
voor de mensheid. Zie de grote spoor
bruggen, wat een machtig gezicht is
zo'n geweldige brug over een rivier!
De machines, welk een kunstige voor
werpen en werktuigen worden ver
vaardigd uit staal, uit ijzer! Dat harde,
ruwe ijzer, onbuigzaam, onbreekbaar!
En daarover te kunnen heersen als nie
tig mensenkindEén slag met een
ijzeren staaf, en hij is niet meer. En
toch is een mens in staat met zo'n staaf
ijzer te doen wat hij wil: te vervormen,
te buigen, te polijsten. Het is zo'n mooi
vak.... Zie 'n auto, 'n locomotief....
IJzer en staal, koper en aluminium, en
wij, mensen, zijn in staat om zoiets te
construeren. En voor dat werk leef
ik. Een andere passie heb ik niet, ner
gens anders stel ik belang in dan alleen
in m'n mooie vak.... Begrijp je nu,
dat ik me niet kan verlagen tot een be
roep als kroegknecht? Kun je je nu in
denken, wat het voor mij betekenen
moet als men mij zulk welk aanbiedt?
Snap je dan niet, dat ik het geen week,
geen dag in een 'kroeg zou kunnen uit
houden?"
Er ging een golf van medelijden door
haar. Deze voor het oog stille jongen
streed inwendig een felle strijd met
zichzelf. Hoe moeilijk was toch het le
ven voor zulke jonge mensen! Werken
willen en met kunnen, omdat er geen
gelegenheid was om hun jeugdige
kracht productief te maken. Of ze hem
begreep. Zeker, ze kon zich ten volle
zijn opgekropt gemoed, dat tot uitbar
sting kwam, indenken.
„Ik heb me wat laten gaan", zei hij
na een korte pauze op kalmere toon.
„Maar ieder mens heeft wel eens be
hoefte zijn hart uit te storten en thuis
kan ik dat niet zo. M'n ouders.zijn bes
te mensen, mijn moeder is een zachte,
gedweeë vrouw en zou, als ze het durf
de, mij nog willen koesteren en ver
troetelen. Mijn vader begrijpt me niet.
Hij heeft zelf een harde jeugd gehad
en was al heel jong voor dag en nacht
de deur uit. Hij denkt maar, dat er nog
steeds werk genoeg is voor hen, die
slechts willen aanpakken, maar hij ver
geet, dat een vak, waar je tenslotte
voor geleerd hebt, je alles is. Sinds ik
zonder werk ben, hebben we bijna
iedere dag meningsverschil hier over
en dan is 't zo moeilijk je in te hou
den."
„Dat je van je vak houdt, is in je te
prijzen en dat je alles wilt aanpakken,
wat je zoudt kunnen krijgen om je
brood te verdienen, is zelfs bewonde
renswaardig, maar daarom begrijp ik
niet, dat je niet hier wilt komen wer
ken. Je spreekt zo smalend over dat
„kroegknecht", alsof het een minder
waardige manier van werken is: 'et Is
toch een eerlijke broodwinning? Dron
kenschap komt hier op het eiland zel
den voor. Hoogstens eens in het jaar
met de 'kermis en vechtpartijen zijn in
mijn huis nog nooit voorgekomen. Zeg
zelf nu eens, ben je niet een beetje
boud in je oordeel?"
■Hij haalde de schouders op, „Ach, ik
weet het niet. Misschien wel, maar dat
komt, omdat ik dit anders beschouw
dan jij. Ik heb namelijk een christelijke
opvoeding gehad. Och, we zijn mis
schien een beetje afgezakt, we gaan
wel geregeld naar de kerk, maar van
jongs af aan, is het me ingeprent, dat
een christen geen café'6 bezoekt. En
zodoende kwam ik er ook nooit. Bier
drinken is derhalve in onze kringen
geen gewoonte, zie je".
Ze keek hem een ogenblik scherp
aan. „Ben je soms geheelonthouder?"
vroeg ze opnieuw met een zweem van
ironie in haar volle, klankrijke stem.
„Nee", weerde hij luchtig af, „bij ge
legenheden, bruiloften of verjaarspar-
tijtjes heb ik wel eens een glas wijn of
iets dergelijks gedronken, doch daarbij
bleef het in de regel. En ik meen, dat
er duizenden zijn zoals ik, die mis
schien nog liever een kop thee hebben
dan een glas bier".
„Maar als het erg warm is, smaakt
een glas bier maar wat fijn!"
(Wordt vervolgd)
