Cjroen '/jwartsfjéxels in het harL,
Geboortecijfer op Texel
laagste sinds 25 jaar
S.V.O. WAS OP BEZOEK BIJ
ROT-WEISSIN HAGEN
MEUBELS uit geheel EUROPA
n
In afgelopen jaar:
Zeer geslaagde
sportou tmoeti n g
lil
Gevolg van sexuele
hervorming?
UIVu,
stoelen
Moerbeek's
Meubelhuis Texel
lAG 3 OKTOBER 1967
81e JAARGANG No. 8105
rEXELSEWCOURANT
kei
re N.V. v/h Lange veld De Root)
11 - Den Burg, Texel Tel. 2741
[arry de Graaf, Keesomlaan 43, Den
sl. (02220) 2741, 's avonds (02220) 2403
KOLENDAMPVERGIFTIGING
schilder H. Kulik uit Den Burg,
donderdagochtend in bewusteloze
itand op bed werd aangetroffen is
slachtoffer van kolendampvergif-
ng. Dit bleek uit het onderzoek in
ziekenhuis van Den Helder. Toen
heer Kulik donderdagochtend om
elf nog niet °P zijn werk was
schenen, namen collega's een kijkje
:ijn woning aan de Schoonoordsin-
Omdat zijn vrouw in het zieken-
lag, woonde de schilder daar al-
De kolendamp was afkomstig van
kachel die de heer Kulik zich
tevoren had aangeschaft. In vrij
itige toestand werd het slachtoffer
r Den Helder vervoerd. Zij toestand
inds gisteren iets verbeterd.
ZELLIGE AVOND IN DEN HOORN
(EN HOORN Zaterdagavond 7
ober wordt in het Dorpshuis „De
ldhoorn" een gezellige feestavond
ouden, nadat het (verbouwde)
pshuis 's middags om drie uur offi-
;1 is heropend. Aan de avond wordt
r verschillende verenigingen mee-
erkt. Een eigen bandje zal voor
ismuziek zorgen speciaal afgestemd
de ouderen. Ieder is welkom; aan-
\a 20.00 uur.
MT3
y Srl.too I.1.M bullen .«••Iweerdrf^h*!4 »eo d« redebll*
RAADHUIS (III)
leachte heer Van der Vlis,
lezing van uw ingezonden stuk
de Texelaar van 26 september geeft
lergeteikënde de indruk dat u de
k heeft horen luiden maar niet weet
ar de klepel hangt. U bent, net als
velen die de Texelse Courant lezen
buiten Texel wonen meelevend,
ar dat betekent niet dat u met alle
standen op de hoogte bent. Ik be-
jfel zelfs of u weet dat wij op vrij-
15 september een onderhoud had
met loco-burgemeester, wethouder
istra, directeur gemeentewerken en
secretaris, bij welke gelegenheid wij
schillende vragen hebben gesteld
naam van diverse organisaties.. Om-
wij daar weinig bevredigd van te-
kwamen is er 's avonds met een
ntigtal afgevaardigden vergaderd,
arbij besloten werd een verzoek-
rift aan de raad te sturen en dit
>r de voorzitter van de betrokken
enigingen te laten tekenen. Het
rijven was niet bedoeld om de bouw
het raadhuis tegen te gaan maar
de Groeneplaats weer te ontruimen
brief werd niet ondertekend door
lagers" zoals u schrijft dat ook in
tterdam gebeurde, maar door ver-
enwoordigers van 16 bedrijfsvereni-
igen die practisch heel Texel omvat-
i. Zij waren niet blij, zoals u met het
neentebestuur blij is, maar betreur-
het dat het hart van Den Burg
t toerisme) in beslag werd genomen,
bt u in enige plaats in Nederland
t meegemaakt dat een zo groot stuk
rein en straat aan het openbaar ver-
ntii
dB
1.75 t kon worden onttrokken terwille
onfi nieuwbouw En dat terwijl er al
n zeer groot terrein (park) achter
te bouwen geheel ligt, voor de z.g.
:naderde" onderaannemers. Waren
vragen ongegrond Heeft u of
der raadsleden (want die zonder
niet uit) antwoord gegeven op de
igen Weten zij het Wel weten wij
er maandag voor de raadsvergade-
ig een vergadering van B. en W. met
ictievoorzitters (raadhuiscommiss-
is geweest. M.i. werden daar de
ids geadviseerde (weet u door wie
adviseerd beslissingen bekrachtigd,
dat er soms de reden van, dat als
t over gewichtige zaken gaat, de
ïdsleden geen werkelijk indringende
agen stellen. Na het voorlezen van
verzoek van de Fa. Agter om de
ns te krijgen voor elektro-aanleg een
js te noemen en na de 'behandeling'
i het verzoek van 15 organisaties,
:d niemand z'n mond open. De be-
ising was in feite al gevallen in de
rgadering van B. en W. en raadhuis-
nmissie de vorige dag. Over de
'estie 'Sonja' werd wel langdurig ge-
•cusseerd. Maar nu vergis ik mij. De
er Westdorp (raadhuiscommissie)
a'k nog „Wij hebben ons niet gerea-
eerd enz., enz.". Dat zei locojburge-
fester Daalder ook al in het onder-
ud dat Dros, Breeuwer en mijn per-
Dn met hem hadden op vrijdag 15
Pt. Daalder zei: „zich niet voldoende
gevolgen der gunning gerealiseerd
hebben". Dat zijn tenminste eerlijke
»orden! Maar als u, meheer v.d. Vlis,
rijft„Het is onjuist en de bevol
ig onwaardig thans op het eenmaal
nomen besluit terug te komen", geeft
dan eens het antwoord op de kern-
aag van onze brief Waar, wanneer
door wie werd het besluit genomen:
schikbaar stellen van Groeneplaats
or de aannemer? Daarop en op de
dere vragen hebben wij geen ant-
iord gehad. Meneer Van der Vlis, er
n op Texel vele klokken geluid op
wijze zoals in deze affaire. Vertelt
ons nu eens waar de 'klepel hangt.
„De Ark", 26 september 1967,
Voor het Algemeen Texelse Belang
J. Agter sr.
Sedert 1965 staat de daling van het
geboortcijfer in het centrum van de
belangstelling. Het C.B.S. maakte in
1965 een bevolkingsprognose voor het
jaar 1980, die uit kwam op 15,3 mil
joen inwoners, ot wel een vermeerde
ring met 25f.o.v. I januari 1965. In
dat zelfde jaar 1965 daalde evenwel
het aantal geboorten van 20,7 tot 19,9
per 1000 inwoners. Deze daling zette
zich voort in 1966 tot 19,2 per 1000 in
woners.
Bij nader onderzoek van het C.B.S.
bleek dat de daling van de huwelijks
vruchtbaarheid (aantal geborenen per
1000 gehuwde vrouwen in de vrucht
bare leeftijdsklassen) in 1965 een alge
meen verschijnsel is geweest. De daling
deed zich voor onder gehuwde vrou
wen van alle leeftijdsgroepen beneden
50 jaar zowel t.a.v. eerst- als later ge
borenen. De daling strekte zich boven
dien uit tot alle godsdienstige groepe
ringen en alle delen van het land.
Op grond hiervan heeft het C.B.S.
nieuwe berekeningen opgezet omtrent
de bevolkingsgroei tot 1980. Deze kwa
men uit op 14,4 miljoen of 900.000 zie
len minder dan aanvankelijk werd be
cijferd.
Regionale consequenties
De door het C.B.S. gesignaleerde af
remming van de toeneming van de be
volking heeft uiteraard consequenties
voor de spreiding van de bevolking.
Het is bekend dat men zich in het
noorden van het land zorgen maakt of
het inwonertal nu wel zo sterk zal toe
nemen als men tot voor kort verwacht
te. In'dit betrekkelijk dun bevolkte ge
deelte van ons land hoopte men op een
toestroming uit het westen van ^iet
land omdat aldaar binnenkort geen
ruimte meer zou zijn.
De bekende psycholoog-socialoog dr.
J. Luning Prak wees er inmiddels op
dat de 3 noordelijke provincies die an
derhalf miljoen zielen die zij zouden
moeten opvangen wel nooit zullen zien
verschijnen. En zal in 1980 Westfries
land kunnen hopen op 300.000 inwo
ners Het dalende geboortecijfer doet
alom vraagtekens zetten.
Texel
Of een dalend geboortecijfer voor
Texel consequenties van enige beteke
nis zal hebben is nog zeer de vraag.
Eerst moet nog blijken of hier het aan
tal geboorten daalt op een schaal zoals
elders in den lande. Hier volgen de
geboortecijfers (aantal geborenen per
1000 inwoners) van Texel en van Ne
derland gedurende de laatste 8 jaren.
Texel Nederland
aantal per duizend per duizend
1959 246 23,5 21,4
1960 229 21,4 20,8
1961 233 21,7 21,3
1962 218 20,2 20,9
1963 230 21,2 20,9
1964 226 20,8 20,7
1965 243 22,2 19,9
1966 209 19,0 19,2
Het jaar 1966 geeft met 209 geboor-
eten (109 jongens en 100 meisjes) of
19,0 per 1000 inwoners het laagste cij
fer van de 25 jaar te zien. Is dit zoveel
geringer aantal dan in voorgaande ja
ren te danken aan een toevallige om
standigheid of is dit een duidelijke aan
wijzing dat de geboortedaling ook op
Texel onder invloed van sexuele voor
lichting en sexuele hervorming op gang
is gekomen
In de reeks van cijfers lijkt het er
thans veeleer op dat 1959 met 23,2 en
1965 met 22,2 geboorten per 1000 in
woners meer een uitzondering naar bo
ven vormen dan 1966 met 19,0 naar be
neden. Het cijfer voor 1967 kan daar
volgend jaar misschien een antwoord
op 'geven.
Wij moeten tot 1941 teruggaan om
een jaar te vinden waarin 209 of min
der geboorten plaats hadden. In 1941
waren het er 158, in 1942, 225. Nadien
is tot en met 1965 het aantal steeds
hoger dan 218 geweest.
Met 19,0 geboorten per 1000 inwo
ners heeft Texel in 1966 het niveau
bereikt van de jaren 1920 - 1940. De
geboortecijfers bedroegen toen
1921 - 1925 19,7
1926 - 1930 18,9
1931 - 1935 19,6
1936 - 1940 19,1
De daling van het geboortecijfer in
1966 kunnen we ook nog op een andere
wijze omschrijven. In 1966 werd één
klas van 34 leerlingen minder geboren
dan in 1965 Zo erg is het natuurlijk
ook weer niet. De daling deed zich bij
alle gezindten voor. Er komt dus niet
één klas minder, maar alle eerste klas
sen gaan straks iets minder leerlingen
tellen.
1967
Dat de daling van het geboortecijfer
zich ook in 1967 nog voortzet blijkt uit
de cijfers van het gehele land, ont-
maandschrift van het
leend aan
C.B.S.
het
1965
1966
1967
januari
19,2
18,9
18,1
februari
20,5
19,7
19,7
maart
20,8
20,5
19,7
april
21,4
20,9
20,5
Alleen de maand februari 1967 ver
toonde een zelfde cijfer als 12 maanden
eerder. In het eerste kwartaal van dit
jaar werden in ons land 1100 baby's
minder geboren dan in het eerste
kwartaal van 1966; 1900 minder dan in
1965 en 3700 minder dan in 1964.
Verwachting.
Het is moeilijk te zeggen hoe het ge
boortecijfer zich in de komende jaren
gaat gedragen. Voorshands lijkt een
verdere daling niet uitgesloten. België
heeft een geboortecijfer van 16,
West-Duitsland 18, Frankrijk 18,
Engeland 19, U.S.A. 18. In al deze
landen is er sedert 1960 sprake van een
duidelijke daling.
Voor Nederland wordt een daling tot
16 door sommige bevolkingsdeskundi
gen niet uitgesloten. De komende jaren
zullen het leren.
Voor het Texelse geboortecijfer zul
len wij over een jaar opnieuw uw aan
dacht vragen.
FLESSENTREKKER GEGREPEN
HAZERSWOUDE De 25-jarige W.
uit Vlaardingen, die zich deze zomer in
De Koog en in verschillende plaatsen
elders in het land aan flessentrekkerij
had schuldig gemaakt is zaterdag in
Hazerswoude gegrepen. Zoals bekend
had de man in het strandhotel „Prinses
Juliana" met vrienden gedineerd en
had voor geruime tijd een kamer be
steld. Hij had zich onder valse naam
laten inschrijven en verteld een zee
vaartscholier te zijn, die de komende
maanden op Texel wilde studeren. De
zelfde dag verdween de man spoorloos,
zonder de rekening te hebben betaald.
De nacht bracht hij door in hotel
„Opduin" waar hij zich onder de naam
Hartog liet inschrijven en ook een on
betaalde rekening achterliet. Zijn
identiteit kon door de Texelse politie
spoedig worden achterhaald. In „Op-
duin" informeerde nl. iemand naar de
intussen verdwenen W. en de hotel
directie vermoedde dat dit wel eens
„Hartog" kon zijn. Van de Vlaardingse
politie kreeg men toen een foto en aan
de hand daarvan bevestigde het hotel
personeel dit vermoeden. W. staat bij
de politie niet goed bekend. O.a. maak
te hij zich schuldig aan verduistering
van een auto. Omdat W. een zwervend
bestaan leidt, kon hij eerst nu worden
aangehouden. Donderdag zal hij wor
den verhoord.
MEUBELHANDEL
Den Burg Tel.2572
„We kunnen hen misschien een zelfde
ontvangst op Texel bereiden, maar ver
beteren kunnen we het nooit!"
Zaterdagavond werd in een lokali
teit oen ontmoetingsbijeenkomst ge
houden. Tijdens het officiële gedeelte
kregen spelers, bestuur en reserves
speldjes van SVO en de wethouder
voor sportzaken van de gemeente Ha
gen overhandigde aan de heer Burger
een gedenkbord met het clubembleem
van Rot-Weiss. Daarop werd een
broodmaaltijd gebruikt, die gevolgd
werd door een uitbundig feest, dat tot
half drie in de nacht duurde. Met de
laatste boot kwam het Oosterender
gezelschap zondagavond weer op Texel
aan. „Rot-Weiss" zal met Pasen met
twee elftallen een tegenbezoek brengen
aan Oosterend.
OOSTEREND „Dit moeten meer
verenigingen doen. Op deze manier be
vordert de sport de verbroedering van
de volken", zegt de heer KI. Burger,
voorzitter van de sportvereniging Oos
terend. Hij doelt daarbij op het uitwis-
selingsbezoek dat SVO in het afgelo
pen weekend bracht aan de vereniging
„Rot-Weiss" te Hagen. Het contact met
deze club, een personeelsvereniging
van het Walter Hütteconcern, kwam
vorige zomer tot stand, toen de voor
zitter Willy Gcrke in Oosterend lo
geerde. De ontmoeting werd met Duitse
gründlichkeit georganiseerd. Een vijf
tal leden van de vereniging kwam er
speciaal voor naar Oosterend over om
alles door te praten. Geen wonder dus
dat het zaterdag en zondag allemaal op
rolletjes liep en dat de Oostercnders
aan de reis de beste herinneringen be
waren.
Zaterdagochtend reisden twee Oos
terender elftallen met een supporters-
aanhang, die voornamelijk uit echtge
notes en verloofdes bestond (totaal 48
personen) met de eerste boot naar de
vaste wal. Per TESO toermgcar werd
de reis naar Hagen gemaakt. Om half
een 's middags werd het gezelschap
daar hartelijk verwelkomd door het
bestuur van Rot-Weiss en vrijwel on
middellijk daarop trad het tweede elf
tal van Oosterend in het veld om het
op te nemen tegen een elftal van Rot-
Weiss, dat aan haar gewaagd werd
geacht.
Verloren
De strijd, die onze lezers in het vol
gend nummer door een ooggetuige uit
voerig beschreven kunnen zien, eindig
de in een 42 overwinning voor de
Duitsers. Ook het eerste elftal van
Oosterend moest zich de mindere van
de Duitsers tonen: 52. Er werd ge
speeld in een voor deze gelegenheid
speciaal afgehuurd stadion, op een
grasveld. Dat laatste is in Duitsland
iets bijzonders. Alleen de topclubs spe
len op gras, de andere doen het met
een gruisoppervlakte. De Duitse spe
lers klaagden na afloop dan ook over
vermoeidheid; ze waren de verende
grasmat die als een vriendelijk gebaar
jegens de bezoekers bedoeld was, niet
gewend. Op het voetbalveld werden
tussen beide clubs vaantjes uitgewis
seld.
Over de wijze waarop de Oosteren-
ders in hun Duitse pleeggezinnen wer
den ontvangen, is men zonder uitzon
dering enthousiast. Voorzitter Burger:
MODELVLIEGTUIG VERMIST
Sinds vorige week zondag wordt een
modelvliegtuigje van de Gooise Model
bouw Club vermist. Het kostbare ra
dio-gestuurde model was 's middags
om kwart voor zes opgelaten op het
vliegveld Texel. Kort daarop deed zich
een defekt voor in de radiobesturing,
waardoor het vliegtuigje niet meer op
de draadloze signalen reageerde en in
westelijke richting verdween. Gezien
de beperkte brandstofvoorraad kan het
niet verder gekomen zijn dan de dui
nen en het moet dus ergens in de Muy
of de Slufter zijn neergestort. Diverse
personen hebben vergeefs naar het
toestel gezocht. Zaterdag j.l. kwam men
er nog eens speciaal voor naar Texel
over, maar het speuren is tot dusver
vergeefs geweest.De eigenaar, de heer
J. G. Heimig uit Bussum, hoopt echter
dat het model, waaraan zeer veel geld
en tijd is besteed, vroeg of laat door
wandelaars zal worden aangetroffen.
Zijn adres: Langeheul 492, telefoon
(02159) 32928.
BRANDMELDING
Bij brand altijd bellen (02220) 2066.
Dit geldt voor alle donpen, zowel over
dag als 's nachts.
Verschijnt dinsdag en vrijdags
Bank: Nedcrl. Middcnstandsbank; Coöp. Raif-
feisenbank. Postgiro 652. Abonn.pr. ƒ3,30 p.
kw. 4- 30 ct. incasso. Advert.: familieberichten
14 ct. p. mm.; andere advert. 12 ct. p. mm.
Bij H. de Lugt op „Padang"
PLOEGWEDSTRIJD OP 7 OKTOBER
De Vereniging van cud-leerlingen
van de lagere Landbouwschool Texel
organiseert op zaterdag 7 oktober de
jaarlijkse ploegwedstrijd om het kam
pioenschap van Texel. De wedstrijd zal
werden gehouden op een terrein bij de
hoeve „Padang" van de heer H. de
Lugt in Eierland, aanvang half twee
's middags.
Het is zaak dat de deelnemers zich
zo spoedig mogelijk opgeven, in ieder
geval vóór 6 Oktober. Gaarne met ver
melding van de categorie waarin men
wil uitkomen: rondgaande of wentel-
ploegen. Als er voldoende belangstel
ling voor is wil de vereniging deze
keer ook een wedstrijd houden voor
ploegers die ouder zijn dan 35 jaar.
Zowel jonge als "oude" deelnemers
kunnen zich opgeven bij de heer C. P.
Laan, Kogerstraat 21, Den Burg, tele
foon (02220) 2126 of bij de heer C.
Vlaming, „De Bol", Oosterend, telefoon
(02223) 252.
Er zijn weer vele prijzen te verdie
nen, beschikbaar gesteld door de
Texelse smeden en andere zaken en in
stellingen op agrarisch gebied.
De wisselbeker is in bezit van de
heer Joh. Vin'ke die hem in 1966 ook
veroverde. Hij mag de beker houden
als hij deze keer weer wint.
FANCY FAIR TEN BATE VAN
„ONS HUIS"
DEN HOORN In „Ons Huis" te
Den Hoorn worden op 3 en 4 novem
ber verkoopmiddagen en fancy fair
gehouden ten bate van de verbouwing.
De organisatie is in handen van de
gezamenlijke hervormde vrouwenver
enigingen. Ieder, die voor de fancy-
fair wat wil schenken, kan dit laten
weten of bezorgen bij een der volgende
dames: A. Vlaming-Troost in de P.H.
Polder en A. Zwanenburg-Troost in
Den Hoorn.
JAN STRIJBOS TE DE WAAL
DE WAAL Op vrijdagavond 22
december zal de heer J. P. Strijbos in
het Waalder dorpshuis zijn film „De
Waddeneilanders".
Houdt deze avond nu reeds vrij
INTERESSANTE AVOND OVER
GEORGIË
EIERLAND Op uitnodiging van
de afdeling De Cocksdorp-Eierland van
de Ned. Bond van Plattelandsvrouwen
vertelde mevrouw C. C. Boon-Verberg
uit De Cocksdorp donderdagavond in
het vliegveldhotel over Georgië. Deze
Sow jet-republiek is het vaderland van
de deelnemers aan de bloedige opstand
van april 1945 op Texel. Mevrouw
Boon-Verberg was een dergenen, die
destijds nauw met de opstandelingen in
contact stond, maar een der weinigen,
die ook nadien met de gerepatriëerde
overlevenden relaties bleef onderhou
den. Toch ging haar praatje niet in de
eerste plaats over de Georgiërs met be-
trëkking tot de opstand, maar over het
leven van de Georgische mens in de
hedendaagse Sowjet-Unie. Mevrouw
Boon heeft geruime tijd bij haar Geor
gische vrienden gelogeerd en kon dus
veel vertellen over hun huiselijk leven,
dat in vele opzichten verschilt van het
onze. Duidelijk werd in ieder geval dat
Georgië bepaald geen achterlijk gebied
is. Men leeft er welvarend, er wordt
hard gestudeerd en de cultuur bloeit er
welig. Wat dat laatste betreft: Geor-
giers zijn vooral muzikaal, hetgeen
mevrouw Boon demonstreerde door en
kele platen met Georgische volksmu
ziek te draaien. Aan de avond werd
ook bijgedragen door de heer P. van
Heerwaarden, die tijdens een autoreis
door de Sowjet-Unie ook in Georgië is
geweest en daar vele schitterende dia's
maakte, waardoor een uitstekend beeld
van het land kon worden gegeven.
Dit alles had plaats na de pauze.
Daarvoor bracht mej. Hetty Reuvers
verslag uit van een drieweekse uitwis-
selingsreis naar Engeland. Ook van het
reisje, dat de leden maakten, werd ver
slag uitgebracht: mevrouw Siebenga
vertoonde er een filmpje van.
Hedenmiddag hebben de Plattelands
vrouwen van De Cocksdorp-Eierland de
vuurtoren beklommen. Men had daar
voor speciale toestemming verkregen
van het Loodswezen.
De eerstvolgende bijeenkomst wordt
op 25 oktober in hotel „De Hoop" te
De Cocksdorp gehouden. Mej. Bos uit
Amsterdam zal dan spreken over het
zg. Open Bejaardenwerk.
bij
Europa Meubel
Tel. 2246 - Den Burg
Op uw verzoek wordt u gehaald en thuisgebracht